ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+16 °C, +5 °C ... +16 °C Vaghy:+20 °C
«Razmakan laynamasshtab gorcoghutyun dzernarkelun zugaher Adrbejany phordzum e chegharkel 1994-1995tt. zinadadari hamadzaynagrery». Nalbandyani eluyty: Helsinkium
17:00, 02.05.2016 | mamul.am
5599 | 0
Hayastani AG naxarari eluyty ‪Helsinki‬i hamalsaranum.

Edvard ‪‎Nalbandyan‬. Chnayac 1994 ev 1995tt. zinadadari erakoghm hamadzaynagrery anverapahoren hargelu veraberyal eranaxagahneri ev mijazgayin hanrutyan hordornerin: Adrbejany sharunakum e hradadari xaxtumnery:

Profesor Qivien,
Tiknayq ev paronayq,

Shnorhakal em Aleqsanderi institutin ev Helsinkii hamalsaranin indz hyurynkalelu ev Lernayin Gharabaghum teghi unecac verjin zargacumnery qnnarkelu hnaravorutyun yndzernelu hamar:
Gharabaghyan hakamartutyan himqum mijazgayin iravunqi arancqayin skzbunqneric meki: zhoghovurdneri inqnoroshman iravunqi iracumn e: Tasnamyakner sharunak ayd iravunqi irakanacumy xochyndotvel e brnakcman, etnik ztumneri, kotoracneri ev razmakan agresiayi pattcharov: Aynuamenayniv, patmutyuny bazmics apacucel e, vor anhnar e antesel inqnoroshman ughin brnac zhoghovurdneri yntrutyuny:
Chkaroghanalov xndiry lucel razmakan tchanaparhov: Adrbejany stipvac er 1994t. mayisin Lernayin Gharabaghi ev Hayastani het knqel zinadadari, 1994t. hulisin: zinadadari verahastatman ev 1995t. phetrvarin: hradadari amrapndman masin anzhamket hamadzaynagrery: Hajordogh tarineri yntacqum banakcutyunnern anckacvel en EAHK Minski xmbi hamanaxagahneri mijnordutyamb: I dep, EAHK Minski xmbi arajin hamanaxagahneric meky Finlandian er (ays gorcyntacum nergravvac en eghel aynpisi akanavor fin divanagetner, inchpes Heyki Talvitien ev Rene Nibergy): Ays dzevachaphov banakcutyunneri bazmativ phuler en teghi unecel naxagahneri, artaqin gorceri naxararneri makardakov, sakayn, ardyunq chi ardzanagrvel Adrbejani koghmic hamanaxagahneri arajarkutyunneri sharunakakan merzhman pattcharov: Banakcutyunneri eutyuny eghel e mi koghmic xndri qaghaqakan kargavorum gtnelu anhrazheshtutyuny, isk myus koghmic: Lernayin Gharabaghi ev Adrbejani mijev shphman gci erkaynqov ev hay-adrbejanakan sahmanin hradadari rezhimi amrapndumy:
Ays aprili skzbic Adrbejany laynamasshtab razmakan agresiv gorcoghutyunner sandzazercec Lernayin Gharabaghi het shphman gci voghj erkaynqov, vorin tirax dardzan naev qaghaqaciakan entakarucvacqnery ev bnakavayrery: Eghan haryuravor zoher ev viravorner:
Hradadari phxrun rezhimi aveli qan 20 tarva yntacqum sa dardzav annaxadep apakayunacum: canr sparazinutyan, tankeri, hrtirneri, hretanu, oduzhi kirarmamb: Baqvi koghmic hardzakoghakan sparazinutyan sharunakakan dzerqberumy, sephakan hasarakutyany razmatench hretorabanutyamb snucumy ev hayeri dem atelutyan sermanumy vagh te ush chein karogh nman iradrutyan chhangecnel: Sa ayn e, inchi masin verjin tarineri yntacqum zgushacrel enq mer mijazgayin gorcynkernerin:
Banakcayin gorcyntacum arajyntaci bacakayutyan mej Adrbejany meghadrum e hayerin, inchpes naev mijazgayin hanrutyany, EAHK Minski xmbi hamanaxagahnerin: i dems Rusastani, AMN-i ev Fransiayi: Nman anhimn meghadranqnerin kareli e ardzaganqel mi qani hretorakan harcadrumnerov: Vov e merzhum yndunel EAHK Minski xmbi hamanaxagahneri arajarkutyunnery vorpes banakcutyunneri himq: Vov e ynddimanum vstahutyan amrapndman mijocneri nerdrmann ughghvac bolor arajarkutyunnerin: sksac hasarakutyunnerin xaghaghutyany naxapatrasteluc minchev hradadari rezhimi xaxtumneri hetaqnnutyan mexanizmi steghcumy: Vov e meghadrum hamanaxagah erkrnerin, ayd tvum nranc anvanelov «sadrichner» ev pitakavorelov vorpes «islamafobner»: Vov e mshtapes phordzum gharabaghyan himnaxndri banakcutyunnery teghaphoxel ayl hartakner: hakamartutyan kargavormamb zbaghvelu mijazgayin mandat chunecogh ev naxkinum voreve hakamartutyun chkargavorac karuycner: Ayd bolor harceri patasxann e: Adrbejany:
Baqun dzernarkum e bolor hnaravor mijocnery banakcutyunnerum cankacac arajyntac tapalelu hamar: zugaherabar gnelov annaxadep qanakutyan hardzakoghakan sparazinutyun ev aynuhetev haytararelov, te iravunq uni uzh kirarel, qani vor banakcutyunnerum voreve herankar chi tesnum: Aravel parz asac, Adrbejany, dzaxoghvelov banakcutyunnerum, phordzec hajoghutyun gtnel razmakan tchanaparhov, ur evs dzaxoghvec:
Uzhi kam dra sparnaliqi kirarumy bazmics datapartvel e mijazgayin hanrutyan koghmic: Mer harevany el aveli herun e gnacel: vordegrelov zangvacayin ahabekman mijocov ir kamqy partadrelu chaphazanc vtangavor qaghaqakanutyun:
Qarorya paterazmi yntacqum menq Lernayin Gharabaghi qaghaqaciakan bnakchutyan dem Adrbejani zinvac uzheri koghmic bacarik vayragutyan akanatesy eghanq: Kirarelov «Grad» tesaki hrtirayin kayanqner: Adrbejany hretanakocutyan e entarkel Lernayin Gharabaghi dprocnery, vori hetevanqov ashakertner zohvecin ev viravorvecin: Lernayin Gharabaghi gyugheric mekum ereq tarec andzinq, neraryal: 92-amya kin, dazhan kttanqneri entarkvecin, andamahatvecin: ktrvecin nranc akanjnery, ev aynuhetev spanvecin: Lernayin Gharabaghi zinvac uzheri gerevarvac ereq zinvorner DAISh-in bnorosh votchov glxatvecin: Da hoxortanqov i cuyc drvec Adrbejani qaghaqnerum u gyugherum, hraparakvec socialakan cancerum: Avelin, erb Karmir xachi mijazgayin komitei mijnordutyamb teghi unecav hay zincarayoghneri marminneri veradardz, aknhayt er, vor bolorn anxtir entarkvel en xeghman: Lernayin Gharabaghi qaghaqaciakan bnakavayreri hretanakocumy sharunakvum e minch ors:
Dranq mijazgayin humanitar iravunqi koptaguyn xaxtumner en: Tariner sharunak petakan makardakov qarozvogh hayatyacutyuny el aveli e xoranum Adrbejanum: Sa voreve meki hamar gaghtniq che: Rasizmi ev anhandurzhoghakanutyan dem Evropakan handznazhoghovy (RAEH) Adrbejani veraberyal ir zekuycum xor anhangstutyamb ahazangel e «pashtonakan ev lratvamijocneri hraparakumnerum Hayastani Hanrapetutyan veraberyal mshtakan bacasakan qarozchutyan» kapakcutyamb ev hordorel Adrbejani ishxanutyunnerin «hamapatasxan kerpov ardzaganqel hayeri handep xtrakanutyan ev atelutyan qarozchutyan bolor drsevorumnerin»:
Sharunakabar akanates linelov ays qaghaqakanutyan voghbergakan hetevanqnerin: mshtapes mer bolor gorcynkerneri ushadrutyuny hravirel enq ays xndri vra: Adrbejanum hayeri nkatmamb atelutyan sermanumy hangecrel e amenasarsapheli hancagorcutyunneri, neraryal: mardkutyan dem hancagorcutyunneri: Aravel qan erku tasnamyak araj Lernayin Gharabaghum, inchpes naev Adrbejani tarber shrjannerum bnakvogh hayery arden isk veraprel en brni teghahanutyun ev jarder: Grete mek tasnamyak araj Adrbejani zinvac uzhery irenc voghj karoghutyan kirarmamb tiraxavorecin Adrbejani taracqum mnacac sakavativ haykakan hushardzanneric meky: Jughayi mijnadaryan gerezmanatuny: 9-ic 16-rd dd. mi qani hazari hasnogh mijnadaryan xachqarer vochnchacvecin Adrbejani karavarutyan toghtvutyan paymannerum, isk ayd taracqy karavarutyan koghmic veracvec razmakan obyekti: Ays vandalizmi arnchutyamb Hushardzanneri pahpanutyan 16-rd mijazgayin xorhrdi (ICOMOS) Glxavor asamblean haytararel e. «ays zharangutyuny, vory mi zhamanak ir arzhani teghn er zbaghecnum hamashxarhayin gandzeri zharangutyan mej, aysor aylevs chi karogh phoxancvel apaga serundnerin»: Naxijevan mijazgayin phastahavaq araqelutyunner ugharkelu mer bazmativ kochery, inchpes naev mi sharq mijazgayin kazmakerputyunneri ev erkrneri phordzery merzhvecin Adrbejani koghmic:

Hargeli barekamner,

Laynamasshtab razmakan gorcoghutyun dzernarkelun zugaher Adrbejany naev mek ayl npatak e hetapndum: Phordz e katarvum chegharkel 1994-1995tt. zinadadari hamadzaynagrery: Lernayin Gharabaghi, Adrbejani ev Hayastani koghmic storagrvac zinadadari erakoghm ayd hamadzaynagrern anzhamket en: Avelin, 1994t. zinadadari verahastatman hamadzaynagrov koghmery partavorvel en «pahpanel zinadadari rezhimy minchev qaghaqakan mec paymanagri knqumy»: EAHK hamapatasxan voroshumnerov u haytararutyunnerov bazmics ajakcutyun e haytnvel ayd hamadzaynagrerin։
EAHK Minski xmbi hamanaxagahnern arden isk haytnel en irenc dirqoroshumy Adrbejanin: krkin ev krkin yndgcelov, vor 1994 ev 1995tt. hamadzaynagrery, voronq, inchpes ev naxkinum, sharunakum en anzhamket mnal, handisanum en hakamartutyan gotum razmakan gorcoghutyunneri dadarecman himqy: Hamanaxagahnery koch en arel xstoren hargel veronshyal hamadzaynagrery ev tuyl chtal dranc votnaharumy:

Adrbejani arkacaxndrutyuny mec vnas e hascrel banakcutyunnerin ev lrjoren xatarel e xaghagh gorcyntacy: Aysor menq hamanaxagahneri het miasin janqer enq gorcadrum Adrbejani koghmic sandzazercvac agresiayi hetevanqnery haghtaharelu ughghutyamb: Aranc hradadari rezhimi irakan amrapndman: banakcayin gorcyntacy khandisana sosk adrbejanakan shantazhi gorciq: Ayd hamateqstum mijazgayin hanrutyuny, EAHK Minski xmbi hamanaxagahnery, inchpes naev EAHK naxagahutyuny yndgcel en hradadari rezhimi xaxtman hetaqnnutyan mexanizmi steghcman anhrazheshtutyuny: Hayastany ev Lernayin Gharabaghy mshtapes voghjunel en ayd arajarknery:
Adrbejany voch miayn merzhec dra irakanacumy, ayl naev hradadari amrapndman mijocarumnery hraparakaynoren amenabardzr makardakov vorakec vorpes «tarorinak ev zaveshtali arajarkutyun»: Phastoren 21-rd darum kan arajnordner, voronc hamar mardkayin zohery kanxogh naxadzernutyunnery karogh en tval tarorinak ev zaveshtali: Sa mardkayin kyanqi handep, ayd tvum naev sephakan qaghaqacineri kyanqi handep pashtonakan Adrbejani ghekavarutyan irakan verabermunqi vkayutyunn e:
Myus arajarkutyuny, vori irakanacumy sharunak xochyndotvum e Adrbejani koghmic, EAHK gorcogh naxagahi andznakan nerkayacucchi grasenyaki ev nra timi karoghutyunneri yndlaynumn e: Hayastann u Lernayin Gharabaghy ajakcum en ays arajarkutyany, sakayn Baqun voch miayn chi cankanum lsel ayd masin, aylev anum e amen inch nvazecnelu dra derakatarutyuny: mtadrutyun unenalov argelaphakelu nranc gorcuneutyuny, inchpes eghav Baqvum EAHK grasenyaki paragayum: Avelin, Adrbejany sksel e xochyndotel EAHK ditordneri koghmic shphman gcum ditordakan araqelutyunneri irakanacmany:
LGh hakamartutyan eutyuny, vori masin es nsheci eluytis skzbum, eghel e ev mnum e Lernayin Gharabaghi zhoghovrdi: azat ev anvtang kerpov ir apagan tnorinelu iravunqy:

Lernayin Gharabaghy erbeve chi eghel ankax Adrbejani mas: Ayn brnakcvel e Xorhrdayin Adrbejanin Stalini koghmic: Avelin, tasnamyakneri yntacqum Adrbejany Lernayin Gharabaghi nkatmamb irakanacrel e etnik ztumneri qaghaqakanutyun: sparnalov LGh zhoghovrdi fizikakan anvtangutyany, isk aynuhetev sandzazercel bacahayt agresia Lernayin Gharabaghi dem: mijazgayin ahabekchakan karuycneri het kap unecogh vardzkanneri ogtagorcmamb:
Chnayac 1994 ev 1995tt. erakoghm zinadadari hamadzaynagrery anverapahoren hargelu veraberyal eranaxagahneri ev mijazgayin hanrutyan hordornerin: Adrbejany sharunakum e hradadari xaxtumnery: shphman gci voghj erkaynqov kentronacnelov canr zintexnika ev zorqer, el aveli uzhgnacnelov ir razmatench hretorabanutyuny ev irakanacnelov sadrich qarozchutyun mijazgayin hartakum: phordzelov haykakan koghmin meghadrel ayn amenum, inch henc inqn e anum ev aydpisov phordzelov hogh naxapatrastel nor razmakan hardzakumneri hamar, voronq karogh en unenal ankanxateseli bacasakan hetevanqner amboghj taracashrjani hamar: Vaghuc zhamanakn e, vorpeszi mijazgayin hanrutyuny hstak qayler dzernarki Adrbejanin kargi hravirelu npatakov:
Nerka paymannerum inqnoroshman iravunqi iracumy voch te LGh zhoghovrdi sosk dzgtumn e, ayl himnaxndri ardaraci lucman miak banalin:

Tiknayq ev paronayq,

Aprilyan laynamasshtab razmakan hardzakumy lurj harvac er: ughghvac banakcayin gorcyntacin ev aravel qan 20 tarva yntacqum hamanaxagahneri gorcadrac janqerin: Ayzhm hskayakan janqer en anhrazhesht: banakcayin gorcyntaci hamar hamapatasxan barenpast paymanneri hastatman npatakov:
Hayastann u Lernayin Gharabaghn apacucel en irenc handznarutyuny gharabaghyan himnaxndri: bacarapes xaghagh banakcutyunneri tchanaparhov kargavormany: Dzhbaxtabar, Adrbejany mshtapes ynddimanum e dran: Taracashrjanum nor paterazmic xusaphelu hamar mijazgayin hanrutyan janqery petq e ughghvac linen partadrelu LGh himnaxndri xaghagh kargavorumy:

Kisvir ays nyutov:
depi ver