Mankutyun
Mxitar Goshy cnvel e 1120-akan tt. Gandzak ayzhm: Gyanja, Adrbejan gyughum: Na haytni e vorpes hay mtacogh gitnakan, orensdir, arakagir, mankavarzh, hasarakakan gorcich: Sovorel sksel e cnndavayrum: Chaphahas darnalov: dzernadrvel e kusakron qahana: Ashakertel e Hovhannes Tavushecun ev urish gitnakanneri, stacel vardapeti kochum: Aynuhetev Mxitar Goshy gnacel e Kilikia: taqcenelov vardapetakan astitchan unenaly: usanel e Sev leran ereveli gitnakanneri mot ev verstin stacel e vardapeti astitchan: Veradarnalov hayreniq: skzbum aprel e Gandzakum, apa teghaphoxvel Xachen aysteghic el: Kayeno gavari Getik vanqy, teghum himnum dproc ev cavalum krtakan gorcuneutyun:
Vorosh zhamanak anc erkrasharzhic avervel en vanqn u shrjaka gyughery: Mxitary miabanutyann u gyughacinerin hordorum e chheranal urish vayrer: Amirspasalar Zaqare ev Ivane Zaqaryan ishxanneri hovanavorutyamb ev ozhandakutyamb Getikic voch heru Tandzuta dzorum karucel e Nor Getik vanqy ev hangrvanel ayntegh, isk motakayqum: erku gyugh: Vanqy himnadri anunov anvanvum e naev Goshavanq:
Mxitar Goshi imastutyan hambavn aynqan e hrchakvel, vor shatery heravor vayreric ekel en: ashakertelu nran: Mecarvel e «» , «» , «»:
Mxitar Goshy mec heghinakutyun e vayelel voch miayn mtavorakanneri, aylev zhamanaki qaghaqakan u petakan gorcichneri shrjanum: Mxitar Goshi gorcuneutyuny zugadipum e ayn zhamanaknerin, erb hay-vrac razmakan uzhery Zaqaryan eghbayrneri glxavorutyamb tapalum en seljuk nvatchoghneri lucy: Azatagrvum en patmakan Hayastani hyusisayin shrjannery, hastatvum e Zaqaryan tohmi ishxanutyuny: Ir imastutyamb ev mec heghinakutyamb Mxitar Goshy dzerq e berum Hayastani karavarich Zaqare mec ishxani hamakranqn u vstahutyuny, darnum nra xostovanahayrn u xorhrdatun:
Mijnadarum nra masin patmvel en avandutyunner, voronc mej na srbacvel e:
Mxitar Goshy vaxtchanvel e xor cerutyan hasakum: 1213t., ev taghvel Nor Getikum:
Steghcagorcutyunner
Mxitar Goshi grchin en patkanum matenagrutyan zanazan tchyugherin veraberogh mot mek tasnyak ashxatutyunner. «» , «» , «» , «» , aghotqner, «»:
Bacarik arzheq en nerkayacnum Mxitar Goshi «» u arakneri zhoghovacun: Ete Mxitar Goshy hasarakakan kyanqum teghi unecac phophoxutyunnery, mardkayin ynkerakcakan nor araj ekac haraberutyunnery «» ashxatum e kargavorel orensdrakan mijocnerov, apa araknerum nuyn npatakin dzgtum e hasnel xratakan mijocnerov: Pahpanvel en Datastanagrqi bazmativ dzeragrer, voroncic 40-y, ayd tvum: hnaguyny (dzeragir d 488), pahvum en Matenadaranum: Datastanagirqy baghkacac e naxadrutyunic ev bun datastanagrqic (251 hodvac):
Mxitar goshi arakneri nyuty himnakanum hasarakakan u kencaghayin xndirnern en, daskargeri, daseri u xaveri, anhatneri phoxharaberutyan harcery, voronq nor ei hay grakanutyan mej: Aystegh artacolvac e darashrjani hasarakutyan patkery bazmazan gcerov: Arakagiry shoshaphum e socialakan xndirner, vorov nra zhoghovacun arandzin karevorutyun e stanum zhamanaki socialpatmakan iradrutyan parzabanman hamar: Mi sharq araknerum erevum e hasarakakan shertavorumy ev socialakan payqari arkayutyuny: Mardik datum u datapartum en ishxannerin, trtnjum tagavorneric, nuynisk: Astcuc: Sakayn, heghinaki karciqov, zhoghovurdy petq e hnazandvi ishxoghnerin, isk verjiners partavor en nran pahpanel otar kegheqichneric u vtangic: Mxitar Goshy phordzum e meghmel mi koghmic: hnazandyalneri u tereri hakamartutyuny, myus koghmic: ashxarhik u hogevor ishxoghneri hakasutyunnery: azgayin uzhery hamaxmbelu ev artaqin tshnamu dem kentronacnelu npatakov, mi npatak u pahanj, vorov paymanavorvac er naev nra «» erevan galy:
Mxitar Goshy ir zhoghovacun kazmel usucoghakan npataknerov: Zhoghovacun uni kur karucvacq, parunakum e 190 arak, voronq 3 glxavor bazhinnerum: «» , «» ev «» , dasavorvac en voroshaki kargov yst gorcogh andzanc kam nyuti: erknayin marminner u erkir, tnkiner u carer, buyser u caghikner, sermer u banjarner, mrger, ler, get, aghbyur, jrayin u camaqayin kendaniner, trchunner, mardik:
Mxitar Goshi zhoghovacuov 12-rd darum hay grakanutyan mej mutq e gorcel zhoghovrdakan banarvesti tesaky: araky, vorn ir het berel e naev zhoghovrdakan vogi u mtacoghutyun: azdararelov grakanutyan ashxarhakanacman mi karevor phul:
Mxitar Goshi araknern arajin angam hratarakvel en 1970t.-in Venetikum, targmanvel en franseren ev ruseren:
Gosh gyughy
Gyughy gtnvum e miaphori lernashghtayi hyusis-arevmtyan storotin, Dilijanic 10km arevelq: Katnaanasnapahakan tntesutyun e: Uni utamya, hanrakrtakan ev banerit dprocner, gradaran, akumb, buzhakayan, kencagh-spasarkman obyekt: Goshum gorcum e teghakan gorcarani artadramasy: Ka avazahanq: Hin bnakeli e: Nerkayis Goshy himnadrel en Noyemberyani shrjani Dostlu ev Koghb gyugheric ekacnery: 1840-1845-in: Gyughi mot gtnvum e Goshavanqi hamaliry, kan gyughateghiner, vimaphorxacher, xachqarer, ekegheciner, gerezmanatner:
Goshavanq
Goshavanqy haykakan tchartarapetakan hushardzan e: 7-13-rd darerum karucvac Vanqayin hamaliry gtnvum e Tavushi marzi Gosh gyughum: Getik geti aphin: Erkrasharzhic phlvac Getik vanqi phoxaren 1188t.-in ishxan Ivane Zaqaryani ajakcutyamb himnadrvele Mxitar Goshy: anvanelov Nor Getik:
Goshi mahvanic heto nra anvamb kochvel e Goshavanq: Goshavanqy eghel e mijnadaryan Hayastani hogevor, krtakan ev mshakuytayin xoshor kentronneric: Patmakan aghbyurnerum anvanvel e varzharan, varzhapetaran, hamalsaran, tchemaran: Goshavanqum usucvel en hayoc ev otar lezuneri qerakanutyun, philisophayutyun, tchartasanutyun, erazhshtutyun, grchutyan arvest, nkarchutyun: Aystegh en krtvel ev gorcel mshakuyti nshanavor gorcichner Vanakan Vardapety ev Kirakos Gandzakecin, voronq hetagayum irenc himnac dprocnerum sharunakel en Goshavanqi avandnery: