ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+21 °C, +13 °C ... +24 °C Vaghy:+24 °C
Lorens Arabacin ev arevelyan vorosh mshakuytneri lorensyan meknabanumy
17:49, 21.04.2014
7605 | 1

Lorens Arabacin ev arevelyan vorosh mshakuytneri lorensyan meknabanumy

Naira Gasparyan/ b.g.t./ EPH


Tomas Eduard Lorensy, lragrogh ev xmbagir Linqoln Stefensi bnutagrmamb: Kaysrutyan naxakarapety, qajateghyak er, «ban er haskanum» Phoqr Asiayi ev Merdzavor Arevelqi gorcnakan qaghaqakanutyunic: Cnvel e 1888 tvin Uelsum, artamusnakan haraberutyunneric: artaroc mi ban ayd zhamanakashrjani hamar: Eghel e shat yndunak ashakert, vory kardal giter arden 4 tarekanum, isk Latinerenin tirapetum er 6 tarekanum, usanel e Oqsfordi hamalsaranum ev henc ayd tarinerin nra mot hatuk ser e arajacel razmakan patmutyann arnchvogh grakanutyan nkatmamb: Stanalov hamalsaranakan gerazancutyan diplom ev vorakavorum iravagitutyunic ev patmutyunic meknum e Charchmish hnagitakan peghumneri, vortegh el haytnaberum e bnakan mec hakvacutyun u yndhanrutyunner arab zhoghovrdi het, sovorum e araberen, nranc sovoruytnery ev tarvum arabneri patmutyan usumnasirutyamb:

Erb 1914 tvin sksvum e arajin hamashxarhayiny, na phordzum e zinvoragrvel, bayc merzhum e stanum chaphazanc kartchahasak linelu pattcharov, sakayn dranic chi ynktchvum ev mi qani amisneri payqari ardyunqum hasnum e ayn banin, vor nor handznazhoghovy nran vercnum e ibrev hetaxuyz, ev, araberenin tirapetelu shnorhiv Arabakan byuroyi kazmum Lorensy carayutyan e ancnum Egiptosum:

1916 tvi hunisi 5 in, Hejazum sksvum e arabakan heghaphoxutyuny, hetagayum veranvanvac: Arabakan Zartonq: Hoktemberin apstambutyunn usumnasirelu hamar britanakan ishxanutyunneri koghmic ayntegh e ugharkvum Ronald Storsy, vorin ughekcum er Lorensy:

Lorensin ugharkum en handpelu Amir Fezalin, vori mardik hrashali krvoghner ein, bayc anhusalioren karg u kanoni chentarkvogh: Fezaly ev Lorensy barekamanum en, vori ardyunqum shahum e arabakan apstambutyuny:

Lorensy hamozvac er, vor arabneri phrkutyuny partizanakan krivnern ein linelu: Na tesnum er arabneri gorcin nvirvacutyuny, ognum e nranc, vor 3000 hogov jaxjaxen turqakan 50 000 gumartaky... Britanacinery nranc matakararum ein zenq, zinamterq, voski:

Vorqan mecanum er arab apstambneri hajoghutyuny, aynqan aveli u aveli shat arab ceghaxmber ein mianum apstambnerin: Lorensy, mi ban vor voch bolor britanaci spanery MijinArevelqum kanein, sksum e ynkeranal arabneri het: bedvini kyanqov aprum e nranc het vovqer krvum ein turqi dem, shrjum e ughtin nstac, tanjanqneri entarkum ir marminy: utelov arab zinvori kopit kerakurner, vori pattcharov dzerq e berum stamoqsi hivandutyunner, bayc ev mievnuyn zhamanak amenamec dzerqberumy darnum e ir zinakic arabneri yndgcvac harganqy:

Pashtonatogh linelov paterazmic heto, 1918 tvin, Lorensy sksum e grel ir haytni Imastutyan yot syunaqarer haytni inqnakensagrakan vepy: Veradarnalov Britania bardzr zinvorakan chinov, na ashxatanqi e ancnum Artagin gorceri naxararutyunum, Fezal arabakan patvirakutyan kazmum gnum e Phariz banakcutyunneri, isk 1921 tvic darnum e Cherchili xorhrdakany Merdzavor Arevelqi gcov:

Mahacel e 45 tarekanum motocikly bardzr aragutyamb varelis: xusaphelov vraerti entarkel erku erexayi:

Yntaniqi, kam sirac knoj masin teghekutyunner chkan: Ka mi banasteghcutyun, bervum e storev, vory, entadrvum e, vor nvirvac e ir razmakakan mterim zinakicneric mekin, vor mahacel e tific, apstambneri koghmic turqin trvac hakaharvacic orer araj.

Es sirum ei qez, u serd dardzrec indz mardkanc hskayakan hegheghi arajnordy, ev erkni astgheri mej ktaks greci:

Vor nvirelu em qez Yot syunaqarerin cvarac erazanqid Tuny: Azatutyuny, u achqerd colacin eraneli spasumic, erb menq ekanq

Mahn er spasavory tchamphis, minch menq motecanq

U gtanq qez: achqd mer tchamphin.

Erb du zhptacir, mahn aphsosalic naxandzov phaxav indzanic, u qez el hety tarav...ayntegh

Ur lrutyun er hamatarac.

Sirov lcvac, tchamphic hognac, havaqvecinq marmnid shurj: lur pahanjelu hatucmn ayd pahi:

Naxqan marmind amboghjutyamb kamphophver hoghi hyurynkal grkum, ev kuyr vordery kgiranayin: kllelov hyuty marmnid....

Mardik aghotqner ein mrmnjum: haycelov indz, sksel mer gorcy: azatagrel mer Tuny u dranov hishatakd anmahacnel.

U syunaqary tchisht teghum dnelu hamar es xarxleci hni himqy u... togheci ....u hima.. tshvar u patarotvac pargev: Azatutyand stvern e sksum harnel....

Lorens Arabaci

targm.: N Gasparyan

Tarber azgeri mshakuytneri u hatkapes vorosh arevelyan mshakutayin arzheqneri nkatmamb Lorensy xist nurb ditoghakanutyun e cucaberum: Aysor hatkapes ardiakan ev hetaqrqrakan e turq, arab ev hay zhoghovurdnerin ev nranc mshakuytnerin arnchvogh lorensyan meknabanutyunnery: Ays xndri amboghjakan ev liarzheq nerkayacman hamar menq qnnutyan enq arel Lorensi Imastutyan yot himnasyunery ev amerikaci lragrogh u xmbagir Linqoln Stefensin tvac nra harcazruycy tpagrvac Ayd antaneli hayery vernagrov: Vorpeszi haskananq Lorensi dirqoroshumy ayl azgeri nkatmambanhrazhesht e qajateghyak linelayn qaghaqakan razmakan iravitchakin, vorum haytnvel er Lorens Arabacin inqy: Steghcvac bard iravitchaky 500 tarva armatner uner ev nerarum er inchpes Osmanyan Turqiayi ev Britanakan kaysrutyan, aynpes el Islami ev arabaxos ashxarhi miahyusvac patmakan ancyaly:

Lorensy, arabakan banakum linelov xorhrdakan, miazhamanak katarum er naev britanakan banaki gaghtni hetaxuyzi partakanutyunner: Hetaxuzutyan bnagavarum na uner anvitcheli hajoghutyunner shnorhiv ayn bani, vor tirapetum er Arajin Hamashxarhayin paterazmi masnakic zhoghovurdneri ev petutyunneri masin ansahmanaphak giteliqneri u teghekatvutyan: Ayd zhoghovurdneri u petutyunneri lezvaka- mshakutayin, qaghaqakan u razma-texnikakan bnagavarnerum unecac tarberutyunneri masin nra giteliqnery nran dardznum ein anphoxarineli: Kurtis S. Milamy ir 2001 tvin hratarakac

Master of Military Art and Science, nerkayacnum u qnnarkum e ayn eakan 27 skzbunqnery, voronq Lorensy kirarel e arabner het arnchvelis ev voronq aysor el xist ardiakan en cankacac mijmshakutayin arnchutyunneri ev mijandznayin haraberutyunneri steghcman u amrapndman hamar, qani vor parunakum en zhamanaki yntacqum tarmutyunn u arzheqy chkorcnogh xorhurdner: Sakayn nshvacneric baci Lorensi inqnakensagrakan vepy mez hetaqrqrum e nax, vorovhetev

· parunakum e hrashali nyut mshakutayin ev lezvaotchakan usumnasirutyan hamar,

· hrashali aghbyur e arevelyan social- mshakutayin arzheqneri ev imastutyan qnnutyan hamar,

· hetaqrqir teghekatvutyun e apahovum Lorensi: hayeri nkatmamb yndgcvac bacasakan, kareli e asel atelutyamb togorvac, verabermunqi masin,

· bacahaytum e turqi irakan kerpary ir yurahatuk bacasakan gcerov, voronq aysor el turqi kerpari anbazhaneli masn en: ibrev zharangutyun mnacac Abdul Hamidic ev Eritturqeric,

· aysor el hamashxarhayin hanrutyan ushadrutyan kentronum en mijmshakutayin shphumneri shrjanaknerum handes ekogh ayn hakamartutyunnery, voronq mitvac en depi ceghaspanutyun ev etnik ztumneri:

Lezvaotchakan u mshakutayin hangamanalic verlucutyunneri mijocov phordzel enq nerkayacnel Lorensi ynkalumy dazhanabaro u mardatyac turqi ev ayd turqi dzerqov mortvogh, azatagrakan payqar mghogh u ir azgayin inqnutyunic chhrazharvogh arabi ev hayi kerparnery:

Depqery teghi en unenum Arajin Hamashxarhayi paterazmi tarinerin: 1916-1918: Mer ditarkumnern u nyuti qnnutyuny ksksenq turqi kerpari lorensyan meknabanumic: Linelov zinvorakanutyan nerkayacucich, Lorensy sephakan achqerov e tesel turqi vayrag u gazanabaro varqy, vory nra mot arajacrel e yndgcvac bacasakan huyzer u verabermunq.

(nkar 2)

1. The Turks cut the throats of their prisoners with knives, as though they were butchering sheep.

Turqery irenc bantarkyalneri/gerineri/ vzery danakov ktrum ein aynpes, ases vochxar ein mortum:

Arabacin iratesoren e nerkayacnum bantarkyalneri vizy danakov sarnasrtoren ktrogh turqin: Imastayin arumov canrabernvac e naxadasutyan verjin masy: erkrordakan naxadasutyuny, vortegh xtacac en huzartahaytchakan- gnahatoghakan erangnery: mortvogh vochxarneri patkern ughghakioren arden sahmrkecucich e, isk mardkanc: petutyan «tshnami bantarkyalnerin» mortely harir che banakan qaghaqakirt mardun. Ayd mitqn angam stipum e phshaqaghvel: Lorensi steghcac ays ahavor patkery bnorosh e heghaphoxakan eritturqerin, vovqer spanum, xoghxoghum, mortum ein aranc varanelu, aranc tatanvelu: Heghinaky ays hreshavor ararqy patkerum e aranc gorcacelu aynpisi barer inchpisiq en anmardkayin, vayri: Aranc makdirneri ev voroshichneri steghcvac ays patkern arden chaphazanc xosun e: Ev sa ayn turqi bnutagirn e, vov aysor dzgtum e amen gnov mutq gorcel evramiutyun: sghoc-danakn el dzerqum amur pahac...patkeracneln isk arden ahavor e...

Lorensi ugherdzy liarzheqoren haskanalu hamar, yntercoghy petq e qaj canot lini turqi azgayin u mshakutayin bnutagrin u Turqiayum ayd zhamanakashrjanum tirogh socialakan iravitchakin: Lorensi manrakrkit ditarkumnery bacahaytum en, vor 1916-1918 tverin turqy miayn mi npatak er hetapndum:

(Nkar 3)

2. Turkey made Turkish for the Turks – Yeni-Turan –became the cry.

Turqian petq e erkrum amen ban dardzni turqakan: turqeri hamar – Mec Turan: tndum er amenureq /dardzel er orva tchichy/:

Veroberyal orinakum aknhayt e, vor xosqi haghordman ev nerazdman gorcaruytnery aynpes sertatchac en, vornerkayanum en ibrev mek amboghjutyun. avelin, t baghadzaynuyti mijocov ases ahazang e hnchecvum: turqery inch-or ancankali gaghtni gorcuneutyun en sksum cavalel, Mec Turann er orva teman. became the cry kapakcutyuny phoxaberankanutyan himqi vra e karucvel, ayn krum e naxadasutyan imastayin sheshty: yndgcelov, vor turqn uni miayn mek tchshmartutyun: Turqiayin u turqakanin arnchvogh amen ban petq e turqin patkani u miaynturqi hamar lini npastavor: Arajin hayacqic tvum e, te da vat mitq che, sakayn togheri aranqic harnum e sarsaphelin: Mec Turani gaghaphary turqi koghmic hnchecvum e ibrev sparnaliq, qanzi parunakum e paytelu patrast dazhan u gaghtni ugherdz ayn masin, vor eracogh bacasakan uzhery qary qarin chen toghnelu, vor shutov averumner, mardaspanutyunner en linelu, vor vochnchacnelu molucqov tarvac turqy phordzelu e ir tchanaparhic heracnel ayn amenn, inch turqakan che ir bnuytov u cagmamb: Da ahazang er ayn masin, vor brnagravvelu en ayloc erkrnern u hoghy, strkacvelu en ayloc lezunery, vochnchacvelu e ayloc krony, sephakanacvelu e ayloc mshakuyty, ev iverjo, phordz e arvelu etnikakan ztman tchanaparhov azatvelu ayn «antaneli» azgeric um hoghy aynpes gravich u cankali er turq kochvac tarri hamar: Ayd mshakuyty, razmavarutyunn u dirqoroshumy heghaphoxakan eritturqery zharangel ein Sultan Hamid erkrordic, hamozvac e Lorensy:

(Nkar 4)

Isk erb ayloc patmakan u mshakutayin hushardzannern u arzheqnery veracvac en kam brnazavtac, eritturqeri kecvacqn aveli heghaphoxakan e u xroxt:

(Nkar 5)

3. ...they must purge their empire of such irritating subject races as resisted the ruling stamp.

Nranq petq e irenc kaysrutyuny maqren aynpisi storakarg anaroghj cegheric, oronq dimadrutyun en cucaberum ishxanutyan glux kangnacnerin:

The ruling stamp barakapakcutyuny shrjasutyun e, vory mitumnavor gorcacvel e heghinaki koghmic yndgcelu hamar turqi ansahmanaphak averich uzhn u ishxanutyuny, evs mek shrjasutyun: such irritating subject races aynpisi storakarg anaroghj cegher,

gorcacvum e nvastacucich gnahatoghakan verabermunq artahaytelu hamar ayn azgeri nkatmamb, voronc turqy hamazgayin tshnami er haytararel, vorpeszi tiranar nranc mshakutayin arzheqnerin u harstutyany:

(Nkar 6)

Eghanakavorogh must bayy zugakcvac to purge imastavor bayi het sheshtum e, vor petq e veracven bolory, voronc turqakan ishxanutyunnery tchanachel en ancankali, inchpes naev cuyc talu hamar, te vorqan hratap xndir e turqakan karavarutyan hamar ayd ankarevor zhoghovurdneric shutaphuyt azatvely:

Ayzhm verlucenq hetevyal hetaqrqir teqstahatvacy.

(Nkar 7)

4. Later there had been nationalist movements in Egypt, in India, in Persia, and finally in Constantinople, where they were fortified and made pointed by the new American ideas in education: ideas which, when released in the old high Oriental atmosphere, made an explosive mixture. The American schools, teaching by the method of inquiry, encouraged scientific detachment and free exchange of views. Quite without intention they taught revolution, since it was impossible for an individual to be modern in Turkey and at the same time loyal, if he had been born of one of the subject races--Greeks, Arabs, Kurds, Armenians or Albanians--over whom the Turks were so long helped to keep dominion.

Zargacum ein aprum azgayin sharzhumnery Egiptosum, Hndkastanum, Parskastanum, ev, i verjo, Konstandnupolsum ortegh dranq pashtpanvum u nshanakalic ein darnum krtutyan bnagavarum amerikyan nor gaghapharneri nermucmamb, gaghapharner, oronq azatutyan mej haytnvelov hin bardzrakarg arevelyan mtnolortum darnum ein paytyunavtang xarnurdner: Amerikyan dprocnery, oronq dasavandum ein hetazotakan metodov qajalerum ein gitutyan arandznacumy ev karciqneri azat ankashkand phoxanakumy: Aranc oreve hetin mtadrutyan nranq heghaphoxutyun ein sovorecnum, orovhetev Turqiayum anhnar er, or anhaty liner zhamanakakic ev mievnuyn zhamanak havatarim, ete na cnvel er ibrev huyn arab, qurd, hay kam albanaci cacrakarg cegheric oreve meki nerkayacucich, oronc turqakan tirapetutyan tak uzhov pahelu harcum turqin aydqan erkaratev ognutyun er cucabervum:

Hamateqstic aknerev e darnum, vor anvanakan karuycnery, inchpisiq en

the old high Oriental atmosphere, explosive mixture, scientific detachment, free exchange of views, quite without intention, dzerq en berum nshanakalic arzheq, erb nranq mievnuyn hamateqstum koghq-koghqi en haytnvum aynpisi lezvakan miavorneri het, inchpisiq en the American schools, they taught revolution, it was impossible for an individual to be modern in Turkey and at the same time loyal, born of one of the subject races:

Ays barakapakcakan miavornery amboghj hamateqstin voroshaki yurorinakutyun en haghordum: npastelov himnakan gaghaphari bacahaytmany:

Imastayin canrabernvacutyuny kroghy so long helped to keep dominion - oronc turqakan tirapetutyan tak uzhov pahelu harcum turqin aydqan erkaratev ognutyun er cucabervum hatvacn e, vorn hushum e, te vorqan brnapetakan u averich e turqakan qaghaqakanutyuny, vor dzevavorvel u trichqner e aprel mimiayn hzor hovanavor erkrneri gaghtni ajakcutyan shnorhiv, aylapes turqy cher karogh linel aydqan amenakarogh ir brnapetutyuny ansasan pahelu harcum:

Encourage, teach, help bayery karevorvum en nshvac hamateqstum: Arajadem, ev zhamanakakic amerikyan krtutyuny veracvum e shoshaphelioren vtangavor paytucik xarnurdi arevelyan, hatkapes turqakan, mijavayrum:

(Nkar 8)

Ayzhm verlucenq tchanachoghakan arzheq unecogh mi hatvac, vortegh nkaragrakan /descriptive loose paragraph/ parberutyan mijocov yntercoghin e matucvum azatatench qochvor arab zhoghovrdi havaqakan kerpary, zhoghovurd, vorn aprum er ceghaxmberov ev vorin turqi dem ankaxutyan goyamartum kazmakerpum u arajnordum er Lorens Arabacin:

(Nkar 9)

5. A family would own a rifle, and the sons serve in turn for a few days each. Married men alternated between camp and wife, and sometimes a whole clan would become bored and take a rest. Consequently the paid men were more than those mobilized; and policy often gave to great sheikhs, as wages, money that was a polite bribe for friendly countenance. Feisal's eight thousand men were one in ten camel-corps and the rest hill-men. They served only under their tribal sheikhs, and near home, arranging their own food and transport. Nominally each sheikh had a hundred followers. Sherifs acted as group leaders…

Amen yntaniq uner ir sephakan zenqy, ev vordinery carayum ein hertov: yuraqanchyury mi qani or: Amusnacacnery tchambaric gnum ein tun: knoj mot u et veradarnum. Erbemn nuynisk amboghj yntaniqy hognum er u hangstanum ein: Ardyunqum: vardzu mardik aveli mec xumb ein kazmum qan banak zorakochvacnery: Mec sheyxeri qaghaqakanutyunn er: ashxatavardz tal zinvorin qaghaqavari kasharqi tesqov, dra dimac baryacakam goh demqer tesnelu aknkaliqov: Fezali ut hazaranoc zorqum amen tasnerordy ughtov er isk mnacacnery partizanakan xmber ein sarerov sphrvac: Nranq entarkvum ein ceghayin sheyxerin, gorcum ein irenc tneric voch heru ev irenq ein hog tanum irenc snundi ev teghaphoxutyan hamar: Yuraqanchyur sheyx uner haryur zinvor isk xmberi arajnordnery sherifnern ein:

Arajin hayacqic voch mi tarorinak ban aystegh chka, bayc miayn arajin hayacqic: Hskayakan teghekatvutyun enq qaghum ayn masin, te inchpisi kyanq er varum arab razmiky apstambutyan yntacqum, inchpes naev, vor arabakan zorqy baghkacac er ceghaxmber nerkayaacnogh jokatneric, vor martiknery krvum ein yntanekan zenqov: hertov, hangstanalov, irenc yntaniqneri koghqin aprelov: Aysinqn, yndhanracumy tanum e ayn tchshmartutyany, vor nranq pashtpanel en irenc u irenc harazati kyanqn u ankaxutyuny: Amenahetaqrqirn ays arumov ayn e, vor vardzkannern aveli shat ein, qan zorakochvacnery, bayc vardzkannery otarner chein, ayl teghaciner ein u gumary trvum er hogalu irenc snndi u teghaphoxutyan harcery, u baci ayd zinvory karevorutyun er dzerq berum sephakan achqum: Vardzatrutyuny gohunakutyun er berum te tvoghin, u te: stacoghin:

Ayspisi vardzatrutyuny Lorensn anvanum e qaghaqavari kasharq, orn havastiacumn er ayn bani, vor zinvory goh er hramanatarutyunic: Ceghaxmbayin sheyxery ev sherifnery lav ein haskanum irenc zinvornerin u nranc kariqnery: Nranq bolory hstak gitakcum ein, vor anhajoghutyan depqum harvaci tak ein drvum irenc yntaniqneri goyutyunn u apstambutyan haghtanaky:

Hatvacic anughghakioren teghekanum enq, vor ughterov hecelazori u partizanakan xmberi zugakcvac gorcoghutyunneri ardyunqum haghtanakn anxusapheli er: Heghinakin hajoghvum e hamozel ir yntercoghin, vor banaki nmanatip karuycy ceghayin xmberov aprogh, azatutyan u ankaxutyan hamar martnchogh zinvori hamar lavaguynn e: Phastoren, inqnabav u ankax arab hanrutyan steghcumy mecapes kaxvac er Lorensi razmakan hmtutyunic u banimac xorhurdneric, inchpes naev Britanakan kaysrutyan tramadrvacutyunic u cankutyunic: vorn irakanutyun er darnum Loresi shnorhiv: Lorensi xelamit xorhurdnery mecacnum ein arab zinvori harganqn u vstahutyuny sephakan andzi nkatmamab, vori shnorhiv el kayacav arabakan banaky:

(Nkar 10)

Lorensi hajoghutyuny paymanavorvac er voch miayn razmakan bnagavarum nra gerazanc giteliqnerov u hmtutyunnerov u hetaxuyzi shrjahayacutyamb, aylev ayn hangamanqov, vor na qaj canot er arab, turq, hay, huyn ev paterazmin masnakcogh myus bolor zhoghovurdneri mshakuytin ev azgayin arzheqnerin:

Arabacin karoghanum e hstak ev manramasn mshakvac razmavarutyan ev npatakayin razmakan gorcoghutyunneri shnorhiv miavorel teghakan uzhery ev kenac u mahu kriv mghelov totaphel turqakan lucy, vori ardyunqum Britanakan Kaysrutyuny Merdzavor Arevelqum tchanachvum e miak amenahzor u amenakarogh erkir:

Ayzhm verlucutyunneri mijocov phordzenq haskanal hay zhoghovrdi nkatmamb Lorensi yndgcvac atelutyuny, vory sakayn inchpes ktesnenq mer hetazotutyan yntacqum, aravelapes i hayt e galis Stefensin trvac harcazruycum: Ayd antaneli hayery vernagrov:

(Nkar 11)

6. The Young Turks had killed the Armenians, not because they were Christians, but because they were Armenians; and for the same reason they herded Arab Moslims and Arab Christians into the same prison, and hanged them together on the same scaffold.

Eritturqery hayerin kotorel ein voch te nra hamar, vor nranq qristonya en, ayl ayn pattcharov vor hay ein. Henc ayd nuyn pattcharov turqery arab qristonyanerin arab musulmanneri het naxri nman qshum, lcnum ein henc ayd nuyn bantery, u kaxaghan ein bardzracnum nuyn karaphnaranum:

Krknutyan ev zugaherakanutyan mijocov (1. not because...but because; 2. the same reason, the same prison, the same scaffold) phoxancum e ir ugherdzy sheshtadrelov ayn: Erkrord depqum, zugaherakan karuycum anvanakan baghadrichi phophoxutyamb (reason, prison, scaffold) yndgcvum e iravitchaki anhusutyuny, vorov iracvum e nerazdum yntercoghi kamqi u mtqi vra:

Eritturqeri zohery mi shat mec meghq ein gorcel, meghq, vory miavorum er nranc. da nranc azgayin inqnutyunn er: HAY: Henc ayd nuyn azgayin patkanelutyan pattcharov xoghxoghvum ein arabnery, te musulman, ev te qristonya: Turq chlinely arden mec meghq er... u nranq petq e entarkvein etnik ztman, sakayn Lorensy chi gorcacum ays saraphazdu artahaytutyuny. Phoxareny na yntrel e aveli erkar, bayc azdecik bacatrutyuny, vorn aravel mec tpavorutyun e gorcum yntercoghi vra, ases nran naxapatrastum e minchev amenakarevor teghekatvutyann irazekely: Naxadasutyan mej but ev and shaghkapneri gorcacutyuny dzerq e berum lracucւch hamateqstayin arzheq: nranq yndgcum en turqakan mardatyac ev hreshavor qaghaqakanutyuny ayl azgeri nkatmamb:

Isk for, into, on naxdirnery lracucich huzakanutyun u dramatizm en haghordum steghcvac anelaneli vitchakin: Hatkanshakan e, vor turqeri herosakan gazanutyunneri masin xoselis, Lorensy lok phaster e phoxancum: ashxatelov dzernpah mnal gnahatoghakan erangner parunakogh acakanneri gorcacutyunic, sephakan karciqn u dirqoroshumy baceibac haytneluc: Phastern aveli pertchaxos en nman paragayum:

Britanakan gaghtni hetaxuyzy hascrel er manrakrkit u hrashali kerpov usumnasirel hayerin, nranc kyanqi votchn u gorcelakerpy, naxasirutyunnern u azgayin nkaragiry, azgayin imastnutyuny, azgayin varqagicy: Lorensi bacasakan verabermunqy hayeri nkatmamb grqum chi yndgcvum, bayc aynuamenayniv, ayn xist shoshapheli e 1919 tvin Stefensin trvac harcazruycum (Armenians Are Impossible), vori masin arden hishatakel enq:

(Nkar 12)

7. …why we Americans should go halfway around the world to take charge of the Armenians and not only save them from the Turks, Greeks, French, Italians, British and themselves, but, somehow, to save ourselves from ourselves and them. He said, for example, that the Armenians were "the last word in human impossibility."

Amenahetaqrqrakann ays hatvacum ayn e, vor themselves ev ourselves deranunnery to save / phrkel bayi het shat dipuk en artahaytum heghinaki mitqy: hayery aknkalum en, vor amerikacin ev ayl azgery petq e irenc phrken turqic ev myusneric, inchpes naev henc irencic: hayic to save them from themselves: Ays naxadasutyamb phoxancvac ugherdzy vkayum e, vor Lorensy shat uruyn kerpov e ynkalum hayin, vory xist arndznahatuk varqagic e cucaberum... Hamateqsty avartvum e anspaselioren kazmvac barakapakcutyamb the last word in human impossibility (anhnarinutyan u antaneliutyan anhavatalioren bardzraguyn astitchann en mardkayin patmutyan mej): Ays mitqy hayeren kareli e dzevakerpel: hayery aynqan ahavor u antaneli en, vor nmany voghj ashxarhum chka, qani vor voch mi ayl zhoghovurd chi spasum, vor otary ga u irenc phrki henc irencic:

Hajord orinaki verlucutyuny bacahaytum e mi merkaparanoc tchshmartutyun: hayeri het kapvac Lorensi anbacatreli karekcanqy, te phordzy nran tuyl er talis haskanal turqin, ev voch miayn turqin, aylev hayeri myus harevannerin, voronq haverzh phordzer ein anum ashxarhi eresic ispar jnjelu ayd vorb u anter ceghy: (Nkar 13)

8. ….he had some inexpressible sympathy or—let me rather say—some knowledge or experience of the Armenians that gave him a human understanding for the Turks (and all the other near neighbors of the Armenians), who are forever trying to kill off this orphan race.

Ogtagorcelov orphan vorb, anter makdiry Lorensy bacahaytum e hamashxarhayin hanrutyan dazhan antarberutyuny hayeri nkatmamb, avelin, race goyakany nvastacucich e hnchum, erb gorcacvum e hay erevuyti phoxaren: Aydpisi harust mshakutayin zharangutyan krogh azgy nsemanum hasnum e ceghi makardaki: Gorcacelov orphan race artahaytutyuny, amenayn havanakanutyamb Lorensy cankanum e ushadrutyun hravirel ayn phasti vra, vor voch mi azg mtahogvac cher hayi tchakatagrov, isk hayern el, amenayn havanakanutyamb, irenq el ein antarber sephakan tchakatagri handep:

(Nkar 14)

Ev ayspes, haykakan harci miak tchisht lucumy, inchpes harcazruycic ir hamar parzum e Stefensy, hayeri bnajnjumn e, ispar bnajnjumy….. ev...Lorensi hamar cankali er, vor da iragorcver amerikacu dzerqov…

9. So he did not say that the Armenians should be killed off. He only gave me the impression, at the time, that that was the sole solution of the Armenian problem; and that that was his reason for desiring us Americans to take on the job.

Hetevyal sole solution (himnavor, miak tchisht lucumy) goyakan+goyakan barakapakcakan sharuytum veroberyal naxadasutyan mej ases lini amenakarevor gaghaphari kroghy: Ayn hnchum e ibrev antaquyc voroshum, anelaneli phakughi, u haverzh tchakatagir mi amboghj azgi hamar, vori meghqy ir azgayin inqnutyunn e: hay linely:

Ays vorb u anter ceghy orphan race ashxarhi eresic jnjelu gaghaphary der amenasarsaphelin che: Amenasarsaphelin ayn e, vor harcazruycic parzum enq, vor, yst Lorensi artahaytac «mtahogutyan» mnacac bolor hakarakord ceghery erbeq, aydpes el chein karoghanum gorcy minchev verj hascnel, vorovhetev nranq henc bavararum ein «hayin veracnelu» irenc «geghagitakan hatchuyqy» gorcy kisat toghnum, heranum ein, michder gorcy petq er avartin hascnel: aysinqn voch mi hay chpetq e kendani mnar...

(Nkar 15)

Stefensi hamar parz e, vor Lorensn inqy chi cankanum, vor nman patasxanatu gorcy katarvi turqi dzerqov, vorovhetev turqy kopit e u tarorinak patrastakamutyun e cucaberum ayd harcum, naev qristonya che: Lorensn ayd gorci hamar harmar chi tesnum naev huynin, vorovhetev huynery hayeri harcum chaphic durs shat en hatchuyq vayelel ev ardyunavet el chen gorcel, nranq yndhanrapes voch mi gorc avartin chen hascnum. misht heracel en hayin spanelu hatchuyqy bavarareluc anmijapes heto: hog chtanelov, vor verjin hayin mahacac tesnen:

(Nkar 16)

Lorensy ankeghcoren, miguceev aphsosanqov nkatum e, vor hayy misht vayelum e astco orhnanqy, vori pattcharov el chi veranum, chi vochnchanum ashxarhi eresic: Lorensn yndgcvac dzhgoh e, erb asum e, vor hayery verahskum ev kazmakerpvacutyun en cucaberum mankacnutyan harcum (they produce offsprings in a controlled and organized way): Ayd dzhgohutyunn aravelapes drsevorvum e to breed bayi votchakan krknutyan mijocov gorcacvac Past Indefinite zhamanakayin dzevum- bred and bred and bred, bazmacan u bazmacan u bazmacan, ays kerp cuyc talov hayi bazmacman ancankali u sharunakakan linely, ev, apa, to spread bayi Participle I dzevi krknutyan mijocov- spreading and spreading, nkati uni taracvum u taracvum en ashxarhov mek: aranc dadar arnelu: Na dzhgohum e, vor milionnerov hayer kan amenureq, vor hayery bari en, entarkvogh, chymbostacogh, hatcheli, gravich artaqinov...

10. Even when they all went at the task together they invariably left a couple here and a couple there: Adams and Eves who, the moment one's back was turned, bred and bred and bred so that the next time one visited Armenia there were the Armenians as before, millions of them, all meek and lovely, but busy by day at business and at night secretly breeding and slyly spreading and spreading….

Orinaki verlucutyunic parzvum e, vor naxadasutyan verjnahatvacum s, p, b hnchyunnery baghdzaynuyt kazmelov steghcum en gaghtniutyan mtnolort, vory chaphazanc npastavor e bazmanalu ev ashxarhov mek sphrvelu hamar (breeding and spreading) . Lorensy slyly makbayi mijocov, vorn ays paragayum aveli shut lrelyayn imastn uni qan xoramank, phordzum e cuyc tal, vor hayery chen aghaghakum irenc hamar eakan nshanakutyun unecogh harceri masin, ayl lrum en u gorcum: Hajord parberutyunic teghekanum enq, vor gorcarar angliacin mtacum e mec, karevor baneri masin, inchpisiq en navty, hanqanyuty, covy, ev angliacin harmar che hayerin teghy teghin bnajnjelu hamar ( they are not fit for a perfect massacre of the Armenians), ev baci ayd, angliacin erazanq uni der irakanacnelu: na der petq e hamashxarhayin karavarutyun steghci (they still have a dream- a world government must be founded …):

Lorensn hamozvac e, vor hayy tnteselu pakas chi zgum, vor hayin, hajoghutyan hasnelu hamar, angliacin u amerikacin petq e tqnajan ashxatel sovorecnen: Hayy darnum e bzhishk, iravaban ...bayc dzhbaxtabar bolor ayd hin, patmutyun unecogh azgery, vor mi zhamanak qaghaqakirt en eghel ev tirel en ashxarhin u ashxatecrel, korcrel en ashxarhy verahskelu hnaravorutyuny: Nranq araj en ancel boloric tramabanutyamb, hogebanutyamb, fiziologiapes: Angleren tarberaky hnchum e hetevyal kerp: They have gone forward logically, psychologically, physiologically. Aystegh logically armaty krknvum e ereq angam: ereq tarber bareri mej voroshaki: xosqin voroshaki karevorutyun, tramabanakanutyun ev handisavorutyun haghordelu hamar: Lorensy karcum e, vor hayy antarber e canr ashxatanqi nkatmamb, bayc hayy petq e ashxati Hayastani hamar, ev voch te Hayastany: hayi (The Armenians should work for Armenia and not Armenia for the Armenians.): Hayeri nman hin qaghaqakanutyun unecac azgery cuyl chen: Bayc mievnuyn zhamanak hayery chaphazanc xelaci en, vorpeszi urishneri hamar ashxaten (They are too intelligent to work for others.) : Lorensy voch mi pah chi varanum asel, vor hayery bnuytov shahagorcoghner en (They are exploiters themselves.): Na hamozvac e, vor qaghaqakrtutyan arumov hayery amenaxelacin en, amenayntryaln en, zargacacutyan amenabardzr astitchann unecogh zhoghovurdn en ashxarhum (The Armenians, Lawrence is sure, are the most intelligent, the most perfectly selected, the most highly developed race in the world— from the civilized point of view) : Acakanneri gorcacutyuny geradrakan astitchanov hatuk karevorutyun en haghordum hayi ayn azgayin hatkanishnerin, voronq otarerkracun shat eakan en tvum: Sharunakelov ir mitqy, Lorensy hetaqrqrqkan bacahaytumner e anum: hreanery hayeri nkatmamb tacum en nuyn zgacumnery, inch hakasemitist evropacin zgum e hreayi nkatmamb, nuyny ev myusnery...Yst Lorensi bolor azgern el zgum en, vor hayy, ankaskac, irenc bolorin el anpayman stipelu e ashxatel... Ev aha aystegh Lorensy akamayic xostovanum e, vor hayery unen ayn bolor hatkanishnery, vor hreanern unen, dran avelacrac ayn bolory, vor mnacac zhoghovurdnerin e hatuk, ev, amenakarevory, hayery naev qristonya en (The Armenians are all that the Jews are, plus all that all the other races are—and they are Christians besides!"): Azgin aveli hrashali u idealakan bnutagrel hnaravor che: Bayc ev mievnuyn zhamanak hayy chpetq e Hayastan unena, vorovhetev na cankanum e aprel covaphin, mec qaghaqnerum, vardzov talov, shahuyt stanalov, akcianeri vatcharqic stacac ekamtov, kapitalic ev urishi canr ashxatanqic stacvac gumarnerov: Hayn ir bnuytov ANVNAS e (They are harmless.), na cankanum e caxsel: vochinch chanelov: Hayery karogh en vochinch chanel u chcaxsel: Nranq dzerq en berum u kutakum en, ete ban en vatcharum apa ayd gumarov mi urish ban gnelu hamar miayn: Lorensn hamozvac e, vor bnakan evolucion zargacumy mec «charcharanqner» e krel ayd astitchani kataryal arevtrakan vogi unecogh hay azgi zargacumn apahovelu hamar, isk hayi mot ayd astitchany dzgtum e ansahmanutyan (And the Armenians are the nth degree.): Ete hayin hnaravorutyun yndzervi, na voghj moloraki bnakchutyany kstipi ashxatel, ev, henc sa el, yst Lorensi, haytni e turqin, vov sarsaphum e ays mtqic, huynerin el, myus azgerin el e ays mitqy ahabekum:

(Nkar 17)

Ev henc ays pahin e, vor Lorensn artahaytum e hayi nkatmamb ir hstak dirqoroshumy: ays hamarya amenakataryal azgy petq e amenakataryal kerpov bnajnjvi (perfect massacre): Ays acakan+goyakan barakapakcakan sharuyty heghinaki mtadrutyan kroghn e: Loresn hamozvac e, vor ayspisi azgy petq e verana, bnajnjvi, mimiayn vorovhetev amenadrakan mardkayin hatkanishneri kroghn e, qanzi aydpisi kataryal azgy hamayn mardkutyan hamar soskali vtang e nerkayacnum: Aha Lorensi sahmrkecucich datavtchiry ayn azgi hamar, vorn ararogh e, anvnas, tntesogh, xelaci, kataryal artaqinov, vorn araj e ancel mnacac bolor azgeric…ev henc ays hatkanishneri pattcharov hayn iravunq chuni aprelu:

Ezraphakelov asenq, vor Lorensy voch miayn hajoghak hetaxuyz er, ev britanakan lrtes, vov Mustafa Qemalin havaqagrel er lrtesutyan: Britanakan Kaysrutyan ogtin, aylev arevelyan mshakuytneri hrashali gitak er, vori andznakan ditarkumnery mshakutabanutyan ev razmakan volortnerum yurahatuk arzheq en nerkayacnum: Hayeri nkatmamb ir bacasakan dirqoroshumov handerdz: Lorensy hrashali haskacel e, vor hayy erbeq chi verana, chi entarkvi bnajnjman, vorovhetev giti, te inchpes kareli e lrelyayn bazmanal u shatanal:

(Nkar 18)

(Nkar 19)





Grakanutyan cank


1. https://www.facebook.com/ajax/messaging/attachment.php?attach_id=cdedfa3ae532d48b72f5db155100b9e6&mid=mid.1392185532567%3A92b24ac853e53ac152&hash=AQA4PiftzRsJq9dD

2. http://www.historylearningsite.co.uk/lawrence_of_arabia.htm%D5%A1%D5%B5%D5%B8

3. 19 MAY 2008 2471) Armenians Are Impossible: Interview with Lawrence of Arabia in 1919 By Lincoln Steffens

Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
Niderlandakan Oragir Grakan ej
18:40, 18.08.2021
6251 | 0
02:40, 11.05.2020
6857 | 0
01:54, 29.11.2019
12413 | 0
05:28, 08.01.2018
12395 | 0
03:29, 22.12.2017
13081 | 0
01:01, 08.12.2017
29959 | 0
16:32, 06.12.2017
11539 | 0
16:11, 06.12.2017
16328 | 0
02:42, 05.09.2017
17569 | 0
23:45, 27.08.2017
21710 | 0
depi ver