ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+26 °C, +15 °C ... +26 °C Vaghy:+26 °C
Eghishe Charenc /Banasteghcutyunner.
22:33, 11.05.2014
26526 | 0
Vov ayd arevy berec։–

Aha voskya mi arev:
Tcharagumov ir hre:
Aygabaci phurphure
Nzhuygneri vra hec:
Nor ashxarhin u mardun
Hghum E luys zvartun,
Nor ashxarhin u mardun
Vov berec luysn ays artun,
O, um dzerqov varvec, um։
Hrakarmir, hravars,
Adamandya luysy ays։-
Kqac kyanqi beri tak,
Xor gerutyan ynterqum,
Imastutyan mi getak
Himarutyan hamergum–
Qani tari, qani dar
Vkayecir anherqum…
Apherin ays xavartchin,
Ur hayreniqn er mer hin, –
Chkar ardyoq get mi hord,
Lurt: hoselov daric-dar:
Mtutyan mej ayn hamar
Ays aygabacn er krum,
Hur aygabacn ays heru:
Hnuc pahac ir jrum
O, yghdzakan ays herun…
Kqac kyanqi beri tak:
Vogi anqor, hur getak…
Aha varvum e mer nor
Haghtanaki lusy borb.
Lvanum e na hima
Varvogh vogin mer anmah,
Chqnagh arevn ayd ari,
Varvac hrov ashxarhi…
Chka urish arev el.
Na e miayn, vor darer
Anmar: piti areve…

Luysov varvac sakayn ayd:
Nzharneric hima menq
Himarutyamb chtaphenq
Imastutyunn ayn arar.–
Mer ancyali xoramit
Ejn ayn ardar u ramik:
Mecahantchar u varar…



VAHAGN

Phrkutyand arev: Vahagnin tesar …
H. HVoVHANNISYAN

Hrdehi astvac, hrdeh u krak,
O, Vahagn ari: – Tesnum em aha,
Vor cicaghum u qrqjum en nranq
Arnaqam ynkac diakid vra:
Te mif eir du … Ekan ergecin
Mi hin irikun gusannery cer,
Vor hzor es du, hrot, hracin,
Vor du kberes phrkutyuny mer:
Ev havatacinq, harbac u ginov,
Vor du kas: hzor, marmnacum Uzhi –
Isk nranq ekan: aryunov, hrov
Mer erkiry hin dardzrin phoshi …
Ev erb qarsh tvin diakd arnaqam,
Vor neten qaghcac vohmaknerin ker –
Mer kyanqi himnern andundy ynkan
Ev arnot migum tchartchatum en der …
1916



Vov khandipi, vov kbarevi



Vov khandipi, vov kbarevi,
Um hogehambuyr xosqy klsem:
Um uraxacac demqy karevi:
Barekamakan hrtchvanqov vsem: Vov khamburi, vov khekeka,
Vov khiana ansut hrtchvanqov:
guce ashxarhum, dursy meky ka,
Vor aprum e im anurax kyanqov: uce im srtum, ergerum im mut,
Xosqerum: asvac im hogu masin –
Heravor meki anrjanqn em sut:
Netvac ashxarhi ansut erazin: uce: aprelov nra erazum:
Ergum em nra tagnapnery xor –
Ev tvum e indz ashxarhi muzhum,
Vor indz em ergum, kyanqs menavor: – - Voghjuyn qez, anhayt, ancanot ynker,
Xaghaghutyun qez, heravor eghbayr.
- Voghjuyn dzez vaghva chcnvac kyanqer:
- Es: eghbayroren u mtermabar:
Voghjunum em dzez ancac xavari
Imastun, txur zhpitov bari …


Gishern amboghj hivand, xelagar



Gishern amboghj hivand, xelagar,
Es erazeci arevi masin:
Shurjs voch mi dzayn u shshuk chkar –
unat er shurjs: gisher u lusin:
Es erazeci arevi voskin,
Tenchaci nra hrashqy xndun:
Uzeci sirel shshukn imastun:
Arevanman, arnavar xosqi, –
Bayc shurjs aynpes gunat er, tkar –
Xosqer chkayin, u arev chkar …
1915



Kyanqy



Kyanqy – ergi, erknqi pes anhun, anhun, –
Kyanqy – korac astgheri pes hazaranun:
Kyanqy – krak tchahitchnerum: ka u chka, –
Kyanqy – tchamphord, spasvac hyur, vor petq e ga:
Kyanqy – ergi, erknqi pes anhun, anhun, –
Kyanqy – korac astgheri pes hazaranun …



HARDGAVoGhI TchAMPhVoRDNERY

Sireli Vivanin

Hardagoghi tchamphordner enq menq erku:
Erku tchamphord: patarotac shorerov:
U sirel enq trtmutyuny mer hogu:
Anrjakan karotnerov u sirov:
Menq sirel enq trtmutyuny mer hogu:
Anrjakan inch-or karot, inch-or ser:
U sirum enq aravotic irikun
Tchampha ertal – u havityan erazel:
Achqeris mej menq pahel enq erknayin
Tchamphaneri herunery dyutakan –
U ancnum enq ughinerov erkrayin,
Ur byur mardik erazecin u chkan:
Mshushi pes mer mankutyuny ancav:
orsh, anarev, anmxitar mankutyun:
Zarancanqi pes mankutyuny ancav –
U heracanq: U chenq darna krkin tun:
Lur heracanq u qaylecinq andadrum:
Erazelov haverzhakan heruner:
Kyanqy dardzav haverzhakan mi phntrum –
Mut, anhetet, tarorinak kyanqy mer:
U orerum bazmaguyn u bazmazan
Varvec, varvec voghjakizvogh sirty mer, -
Bayc achqery mer – arevner chtesan,
Ev mer srtery – lusavor heruner:
U mshushot mer achqery havityan
Voronecin patahakan achqerum
Hardagoghi ughinery voskeman,
Nra ancir, ancayracir ayn herun:
Bayc achqerum nranq erkinq chgtan,
U srterum – aregakner voskevar.
U bzktvec hayacqneric ankendan
Vorb sirty mer: erazoren – hogevar:
Es uzeci ergel govqy Astcu,
Ergel pharqy paycar siro u haci.
Sirts lcvec… bayc chgitem, te inchu –
orsh oreri taghtkutyuny ergeci…
Taghvac mnac im achqerum mi anhun,
Kaputachya erjankutyan araspel.
Mi erknayin arnchutyan patmutyun –
U karcracav sirts: anluys u anber:
Che vor kyanqum chhaskacav voch voq mez, -
U xndacin lusavor mer achqerin,
But hegnecin mer karotnery hrkez –
U heracan: U voch mi luys chberin:
Quyry xndac, barekamy cicaghec,
Otar mardik hayhoyecin u ancan:
Miayn ******y mshushum hamburec,
Ev xelagary barevec kisadzayn:
Hog che, vor mer orern ancan tendi pes,
Kyanqy dardzav anmxitar zarancanq.
-Menq kzhptanq, goh kzhptanq mernelis,
Vor erazum erazecinq u ancanq…
1916-1917



Menq bolors, vor gnum enq



Menq bolors, vor gnum enq menak, trtum,
Vor gnum enq xanutnerum gini u hac,
Vor phntrum enq ankareli mi xndutyun,
Bayc chenq gtnum: vazqov tarvac u zbaghvac.-
Menq bolors, vor, hognabek, chenq nayum ver –
Moranalov ashxarhayin chary, barin:
Trtum korhnenq mi irikun orery mer –
U knayenq Hardagoghi tchanaparhin…



TAGh ANDzNAKAN

Toghac Karsum, geti aphin, tuns: shinvac antash qarov,
Karsy toghac, Karsi aygin u hayreni erkinqy mov
Ev Karine Qotantchyanin angam chasac mnas barov –
Anc em kenum hima otar qaghaqneri tchanaparhov:
Anc em kenum. shurjs -mardik, shurjs demqer hazar-hazar.
Shurjs ashxarhn e aghmkum, mardkayin kyanqn anhavasar. –
Ev vov kasi: inchu es du, – vov kasi, te ur hasar,
Demqery, ax, but en aynpes: karces shinvac en taparov:
orsh, taghtkali u xelagar erg e karces ays kyanqy mi.
Inch-or meki srtum bacvac verq e karces ays kyanqy mi,
Ev um hamar, el um hamar karotakez erge himi
Sirts: lcvac tarineri seghm artchitchov u kaparov:
Bayc shurjs togh vorqan kuze ashxarhy ays xnda, cndi –
Es -hashmandam u xelagar u havityan vtarandi:
Depi erkinq piti gnam, depi ezerqy Amenti –
Im bardzr, hin u astghayin erazneri tchanaparhov…
U el amen meghqi hamar sirts hima uni nerum.
Piti andardz es heranam, piti gnam: achqs e herun.
Te Karine Qotantchyanin tesneq Karsi phoghocnerum –
Aseq nran: Charencn asav -mnas barov, mnas barov…
1919


Hnchum en orery, kanchum en,
Orery – karmir u bosor.
Orery ghoghanj u hnchyun en,
Zngum en: hre u hzor:
U sirts zngum e, zngum e,
Trchum e: krak e u boc.
Lsum es srti im znguny,
Lsum es, lsum es, te voch…
Krak ka srtis mej, krak ka,
Hrdeh e: varvum e hrkez.
aliqy, kuzem, vor arag ga –
Andardz e karoty ergis:
Kuzem, vor kyanqi mej galiq ayn
Ergers zngan u hnchen –
Kuzem, vor lse, ax, galiqy
Ergers ays var u hnchegh…



U varvum e orerum sirts



U varvum e orerum sirts, vorpes voghjakez.
Jerm hoghmerum u hrum qez em tesnum hima es:
Phrel es hurd voski, varel es kyanqy mtar,
Varel es sirts: xosqi karkachnerov arevar:
Bac es toghel hoghmayin qo nzhuygnery karmir,
Vor hrdehen kyanqy hin u qaghaqnery marmar:
U trchum en sryntac qo nzhuygnery hima –
Qaghcr e ashxarhy srtis, qaghcr e kyanqy, vorpes mah…

Karmir nzhuygnery



Karmir nzhuygnery trchum en sryntac,
Karmir nzhuygnery: bashery phrphur,
Varvum, bockltum en paytery nranc,
Paytery sphrum en bockltuq u hur:
Varvel e erkiry karmir krakov.
Karmir nzhuygnery varel en erkiry, -
Trchum en – hoghmi pes – anyndhat sharqov,
Amen tegh – erasht e, tagnap e, grgir e:
Dophum en paytery, kayckltum en var,
Kaycery neti pes tcheghqum en galiqy.
Hoghmi mej phlchum en shenqery marmar.
Amen tegh hrdeh e, u hury – bariq e:
Trchum en, trchum en anverj, sryntac
Karmir nzhuygnery, bashery – phrphur,
Varvum, hrdehvum en hetqery nranc –
Karmir nzhuygnery hrdeh en u hur…



Inchpes erkirs ansphoph



Inchpes erkirs ansphoph, inchpes erkirs baxtazurk,
Inchpes erkirs averak u arnanerk –
Mxum e sirts hima vorb, mxum e sirts baxtazurk,
Mxum e sirts: averak u arnanerk…
Ev ays ergery im karmir, ax, ays ergery im karmir,
Vor ergum e ansphoph sirts krakun –
Inchpes piti ardyoq hnchen, ax, ays ergery im karmir –
Im averak, im vorb erkrum…
Inchpes erkirs ansphoph, inchpes erkirs averak –
Aynpes el sirts – ansphoph, aynpes el sirts – anurax,
Verq e darnum srtis xorqum oreri phayly ays hrak –
Ax, sirts im: borb u ansphoph, - erkir im: vorb u anurax…
1919-1920



Vorqan dashter vor kan



Vorqan dashter vor kan,
Vorqan vor kan lerner,
Vorqan gyugher, hyugher,
U qaghaqner hska –
Kuzem voghjuyn aynqan
Hogus xorqic tever.
Kuzem amen zhxor
Hogis apri, zga: -
Kuzem ergum im ays
Hogis hrtir darna,
Trchi herun hrkez.-
Amen ancord apri,
Amen ancord zga
Xentutyuny ergis…
Kuzem shnchum ergis
Amen ancord zga –
Xentutyuns hrkez,
Xndutyuns hska…
1919-1920


ARAVVoT



Im ancac oreri pes,
Hnacac oreri pes,
Es arden heracel em,
Hnacel em es.
Es arden hnacel em,
Es arden hima cer em,
Heracel u ancel em –
Ceracel em es:
Bayc ays var oreri mej,
Erb hoghmern aghmkum en,
Aghmkum u ergum e
Ancac sirty im.
Es karces der jahel em,
Indz karces hmayel en,
Ev im sirty pahel e
Kraknery hin: –
Ax, gitem, vor ayd du es,
Vor aydpes hmayum es,
Hmayum u nayum es
Orerum ays hur.
Du anush karkachum es,
Du kanchogh mi hnchyun es,
Karkachum u kanchum es,
Chgitem, te ur:
Ev hima es lsum em,
Vor verjin erazum im
Qo karotn sksum e
Im hogin huzel –
Es karces ceracel em,
Ceracel u dardzel em
U noric erazel em
Karotanq u ser…
1919-1920



NVoRIC: ARMENUHI TIRANYANIN



Erazid mej tesaci hid
Indzi me hesab mi ani…

SAYAT-NVoVA
1
Es ayl ashxarhic em ekel,
Urish e im karoty anbar:
Chka phrkutyan mi erkir,
Chka phrkutyan tchanaparh:
Mardik – es sirum em nranc –
Bayc ayl e karoty im anhun.
Ays gorsh ashxarhi vra
Karogh es sphophel – miayn du:
Miayn du karogh es haskanal
Hogus txrutyuny anel,
Uzum em cndel, veranal, -
Uzum em misht qez het linel:
Uzum em havityan shnchel
Anush tovchutyuny demqid –
Xmel qo ergery hnchegh
U korchel qo ergum vtchit…
9.3.1920

aliqy ka u piti ga…
ARMENUHI TIRANYAN
2
Anhayt heruneric ekac:
Menak, anynker, antun:
Varvac qo anush krakic:
num em es hima heru,
num em ergelov, zngalov,
Srtis mej: qo demqy luse.
Zgum em: xndutyun e galu:
Mi nor erazanq u ser:
Uzum em chlinel, cndel,
Phrvel ashxarhovy mek –
Du sirts hrkizel es arden,
Qez chem morana es erbeq:
10.3.1920



ShAMIRAM


Noric: anmar karotov ggvanqneri u hri:
Du ekel es tesnelu qaghaqnery Nairi:
Anhrapuyr u kanach qo achqery mereli
Cankutyunov hrahrac: anhag varvel en eli:
Du ancnum es u tesnum qaghaqnery hima ayn,
Voronc tegh xot er busnum, erb der aprum er Aran:
Ayl e ashxarhy hima, ayl e hima Nairin.
Voch mi arqa el chka, vor chtrvi qo hrin:
Mtir akumby hima, mtir tatronn u kafen:
Hazar arqa u Ara khandipen zhptadem:
Voch vetch e el harkavor, voch paterazm maharit.
Arqaneri hamar nor -bavakan e mi zhpit.-
Miayn aknark mi tetev- ev ktrven nranq qez,
Qo hmayich u antev tarphanqnerin hrakez: -
Kgan mek-mek u sirov- u ktanjes nranc du
Anhag krqi u siro nizaknerov qo hatu:
Ev aynpisi tarphanqner nranq ktan hima qez,
Vor kamoqvi qo hogin karotanqic sirakez:
…Bayc klini mi gisher- u hmayqov nairyan
Kbardzrana mshushic mankazhpit qo Aran:
Noric hogid ansphoph karotanqov kvarvi –
U sarsaphov mi anog: noric kelnes du krvi:
Ev vorpeszi chtrvi na axtazhet qo hrin –
Votqi kelne nra het hazaramya Nairin:
Ev dashterum Nairi kpartvi noric na,
Knahanje zorqy et, erkiry qez kmna:
Na kmerni, vorpes zoh – bayc ches haghti du nran.
-Darn e xorhurdy siro, shambshotashurt Shamiram…



ANKUMNERI SARSAPhIC



Es em hima – mi poet. ev im anuny – Charenc –
Piti varvi darerum, piti lini bardzr u mec:
Es ekel em dareric u gnum em haghtakan
Depi darery noric: depi varvogh Apagan:
Inch e uzum indzanic kapuyt mormoqy hri.
Inch e uzum qo hogin, hazaramya Nairi:
Ev inchu es du phrel im dem qo buyry bolor
Ev im mormoqy varel taxicnerov ahavor:
Ev inchu e im araj elel aghjiky qo hin:
Borb achqerov ir kanach u hmayqov ir deghin:
Uzum e merk linem es, u ansphoph, u anog,
Vorpes merel mi hrkez. vorpes korac mi manuk:
Ev chardzakac voch mi net: ankumneri sarsaphic,
Es phaxchum em aha et -es nahanjum em noric:
Ev achqers, voronc dem kangnel e bil mi nkar –
Noric harnum en depi amboxnery xelagar:
Nranq elel en noric, nranq shat en, nranq var,
U averen piti dzer qaghaqnery lusnahar:
Voch mi hmayq el piti dzer ashxarhy chunena:
Nra tegh mah u aver, verq u moxir kmna:
U chi elni moxiric txur hmayqy dzer tan,
U chi lini el siro qaghcr u kapuyt dzer shghtan:
Chen varvelu trphakez kananc achqery el dzer, -
Nranq moxir kdarnan, chen borboqvi nranq el:
Ev chi hishi voch mi sirt, vor dareri mej mi or
Sirts eghel e geri ankumnerin ahavor:
Vor eghel e darerum mi sarsaphi nman kin,
Vory netel e heru astghankar im hogin:
Nranq kgan, kaveren, – chi mna el vochinch:
Voch draxty dzer gehen, voch taxicy dzer dyutich:
Ev chi lsi voch mi kin im ankumi masin ays,
Vor dardzrec im hogin taraxakal mi eraz:
Ev chi matni voch mi bar shnchum im tot ergeri,
Vor eghel em es tkar, vor eghel em es geri…
Es poet em – ev hima im var ergery piti
Depi galiqy trchen slaqneri pes neti:
Es ekel em dareric u gnum em, haghtakan,
Depi darery noric, depi karmir apagan…
1920



Du im garnan aravot

Du im garnan aravot- inchpes kanchem qez hima.
Du harazat, srtis mot – inchpes kanchem qez hima:
Ev du, voski im amar, hranman, hravar,
Amran kesor du im tot – inchpes kanchem qez hima:
Ev du, voski im ashun, ashnan mrgi pes hasac,
Anushacac mrgi hot – inchpes kanchem qez hima:
Duq bolord heracel, mnacel em hima cer
Ev im srtov aryunot – inchpes kanchem dzez hima:
Aha srtin im arden motecel e mi parav
U berel e mahvan bot – inchpes kanchem dzez hima…
1920



Hima hishum em bolor orers hin


Hima hishum em bolor orers hin u ancac,
Lusazard u tevavor orers hin u ancac:
Ev tvum e, te noqa karkachelov piti gan –
Manukneri nman hur -orers hin u ancac:
Bayc galis en noqa lur, u hognabek, u txur,
Ancordneri pes molor -orers hin u ancac:
Panduxtneri nman ayn, vor heracel en vaghuc –
Tun en darnum noric nor -orers hin u ancac:
Ev nstum en, hognabek, aha srtis vra cer
U horanjum en txur -orers hin u ancac:
Ev chen kanchum voch voqi. mtorum en u lrum.-
Qun en phntrum u andorr -orers hin u ancac:
1920


Arphikin

Inchqan vor hur ka im srtum – bolory qez.
Inchqan krak u var xndum – bolory qez.-
Bolory tam u nvirem, indz voch mi hur togh chmna:
Du chmrses dzmran crtum, -bolory qez…
Erevan, 1921, phetrvar

Erb es hin ashxarhy mta



Erb es hin ashxarhy mta es taghov, sazov-qamanchov:
Inch piti ane ashxarhum es anmit-antchary, asin:
Sakayn erb xalxi qeferin es anush taghers asi:
Amarva mrgeri nman anush e qo bary, asin:
Bayc xalxi ansirt qeferin es txur, menak mnaci,
Uzeci toghnem-heranam: hpart e u char e, asin:
Ev srti cavic husahat: es me tas oghi xmeci –
Charency cndac-ginemol, harbecogh-himar e, asin:
U dzmran buqeri mijin es bobik u merk mnaci.-
Dursy curt, dzmer e, sakayn hogud mej amar e, asin:
Asi: te mard eq axar duq, cheq tesnum marmins cvat.
Charenci hogin tagherum annkun, hamar e, asin:
Xndacin, qrqjacin miayn, vor aydpes mnacel em merk.-
Dareri hiacmunqy vsem tagherid hamar e, asin:



UTNYAK AREVIN



Borb mi aghjik zarkec dzerqov ir boc konqin
U verevic xndac zvart u voskedzayn.-
Hazar varder krakvecin shurjy, koghqin,
Hazar xashxash, u garnan or, u ciacan:
Qaghcr cphac heshtanq u tap, tuyn u grgir,
Dashtery xas caghiknerov cphcphacin.-
Ashxarhy – al, narnjaguyn, varqy – karmir,
Voghjy – hrashq u xndutyun aregnacin…



UTNYAKNER AREVIN 2



Hosum e taq, inchpes heshtanq, kam dzuyl voski,
Hosum e canr, u hordahos, u arnavar.
Lcvum e tezh xndutyunov kurcqy haski.
Orery – tot, dziery – var, vazqy – xelar:
Lurt erkinqner: ijac hasun erkri vra,
Bardzr tchicher, u hrdehner, u ciacan.-
Varvum e shog katsanerum kyanqy qura.-
-Ax, vay nranc, vor chaprecin u chtesan…
1921, mayis, Erevan



EREVAN



I
Inch vor chi, chi erazel
Der voch mi poet -astghabib,
Uzum eq: vorpes gndasegh
Arevy xrem phoghkapis:
Arnem, vorpes sini,
Erkinqy astgheri xaghov –
U tanem ayn harsaniq,
Vorpes mirg: mi tchut xaghogh:
Indz hamar inch ka, vor chka.
Kanem, inch vor kamqs joki:
Uzum eq: dardznem "Cheka"
Taghanti pes qnqush hogis…
II
Es vochinch, vochinch chgitem:
Bayc karogh em es, poet,
Ergeris matnerov erkate
Dzer kakugh srtery shoyel:
Karogh em, ete sirts uze,
Ktrelov verster antiv,
Erkarel depi sirty dzer
Togheris luse gerandin:
Es karogh em, vorpes netaghegh,
Te kuzeq: ergs teqel
Ev toghnel, vor na, hotavet,
Dzer demqin erazner tqe…
Bayc inch,
Inch dranic…
Mievnuyn e: srtis kijni
Dzandzruyty, vorpes granit,
U taxicy: pagh u dzhni:
O, gitem, vor sirts heto,
Vorpes hin mi, bekvac Tersides –
Ir tunot boghoqi netov
Zarkelu e te indz, te dzez…
III
Bayc el inch, el inch es uzum,
Anhatnum sirt im ergahan…
rasti nman anlezu
Qnel e Erevann aha:
luxy drac Qanaqer:
Votqery Masis e erkarel:
Erevan, es sirum em qez,
orshavaz shenqerd qare:
Sirum em tesqd grast,
Inchpes tchorty sirum e xanin,
Inchpes seg parsiky barepasht
Sirum e mtnel baghaniq…
Karogh e ardyoq negry sev
Hrashqov spitakel hankarc: -
Erevan, es el inch asem,
Vor du avelin chcankas…
IV
Bayc eli, bayc eli, bayc eli,
Hayacqy mshushin gamac,
Kaxvum e ugheghis telic
Erevany, vorpes xeghdamah:
Kaxvum e:
Kaxvel e uzum:
Dzandzracel em, asum e, kyanqic:
Du gites, asum e, - bazum
Qaghaqner kan: erun, anhangist…
Phaylum en, koshiki pes srbac,
Nranq lamperi luysic.
Avto e ayntegh araban,
Phoghoci laptery: lusin:
Sharel en irenc zisterin
Kamurjnery, vorpes ogher…
Ax, nranq -paycar, voskeriz,
Isk es -gaghtakan Shogher…
Haskanum es, asum e, Charenc,
Es uzum em nranc pes linem…
Ete du petqakan es, poet,
Ergeri tegh erkrner shine:
Togherd kamurjner togh linen,
Oghaken getery zngun,
Vor ancnen hazar tariner
Ev hazarn el taphven Zangun:
Te karogh es -aynpes ara du,
Vor aystegh… nor qaghaq busni…
Bayc du… der nstel es artun
Ev nayum es ayd lirb lusnin…
-Ax, lusinn aha verevum,
Araxchinn arcat mazerin,
Nrbaluys astgheri qefum
Hezanaz parum e "Enzeli"…
Isk Masisy: qnum tmrac:
Erazum tesnum e indz:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Es sirum em qez, Erevan,
Inchpes mer ayn hin heqiatum
Davitin sirum er ira dzin:



YNKER



Hishum em mazerd gangur,
Demqd: phoghoci pes phoshot,
Cicaghd: zvart Zangu,
Ev achqerd: var u xoshor:
Hishum em, hishum em, Karo,
Hishum em, te inchpes qez het –
Hishum es: aghbi takarum
Havaqum einq tught u gazet:
Havaqum einq menq lucku
Nor tupher, klepner sexi –
U xaghum er mer kapuyt hogum
Arevi luysy deghin:
Hishum em, te inchpes hatchax,
Karqeri etevin kpac,
Mankakan xndutyamb mi char
Menq trchum einq Hind u Habash…
Ev aha mi or aydpes,
Erb trchum einq menq sryntac –
Karapany mtrakov shachec,
Ev du pokvecir u ynkar…
U hishum em… demqd hoghaguyn,
Ugheghd: gorsh, mxrtchac…
Heto hayrs mut senyakum
Minchev luys indz xphec u phnchac:
Minchev luys tqec demqis,
Minchev luys hayhoyec kataghi, -
U nayum eir dary du indz
Qo heru, mut dagaghic…
Bayc hima inchqan e phoxvel
Ayn oric ashxarhy -gites…
Inchpes mi mard antrex
Vercni darna karqi ter…
Ardyoq du imacel es, Karo,
Vor ynkerd hima ayn bobik
Ev urish ynkerner byuravor
Palatnery kapel en tophi…
Ax, sirts, Karo, mi baze,
Tprtum e: vahrov lecun:
Ete ays ergs lses –
Qaciov tur astcun: -
Togh trchi amperic na var,
Hetuyqov zarnvi togh hoghin…
Es hima ekel em Moskva,
Es hima poet em haghtoghi…



Ashun e nstel seghanid



Ashun e nstel seghanid: tchakatin torshomac varder, -
Taxicy tvum e speghani, xndutyuny tuyn e arden:
O, erazn ays, erazn ays patir, ays cnorqy misht gravich.-
Bayc dzhvar te na azati qez gerogh andur ays cavic…
Seghanid nkarn ayd gunat, seghanid vardern ayd deghin –
U hushern, hushern ayd tunot, -u chka voch mi ughi…
Na gnac, andardz ayd cnorqy, ayd urun qo mterim, -
Bayc ir mut shirimi xorqic der erkar qez kgeri…
Kgeri u qez kasi, vor gnac kyanqy arden, -
Ashunn e nstel seghanid: tchakatin torshomac varder…
1928-19-V



Nor luys cagec ashxarhin



Nor luys cagec ashxarhin։
Vov ayd arւy berec։–
Aha voskya mi arւ:
Tcharagumov ir hre:
Aygabaci phurphure
Nzhuygneri vra hec:
Nor ashxarhin u mardun
Hghum E luys zvartun,
Nor ashxarhin u mardun
Vo v berec luysn ays artun,
O, um dzerqov varvec, um։
Hrakarmir, hravars,
Adamandya luysy ays։-
Kqac kyanqi beri tak,
Xor gerutyan ynterqum,
Imastutyan mi getak
Himarutyan hamergum–
Qani tari, qani dar
Vkayecir anherqum…
Apherin ays xavartchin,
Ur hayreniqn er mer hin, –
Chkar ardyoq get mi hord,
Lurt: hoselov daric-dar:
Mtutyan mej ayn hamar
Ays aygabacn er krum,
Hur aygabacn ays heru:
Hnuc pahac ir jrum
O, yghdzakan ays herun…
Kqac kyanqi beri tak:
Vogi anqor, hur getak…
Aha varvum e mer nor
Haghtanaki lusy borb.
Lvanum e na hima
Varvogh vogin mer anmah,
Chqnagh arւn ayd ari,
Varvac hrov ashxarhi…
Chka urish arւ el.
Na e miayn, vor darer
Anmar: piti arւe…
Luysov varvac sakayn ayd:
Nzharneric hima menq
Himarutyamb chtaphenq
Imastutyunn ayn arar.–
Mer ancyali xoramit
Ejn ayn ardar u ramik:
Mecahantchar u varar…

9.V.1933t.



ERG EV QANDAK



(****eic)
Huyny marmin kertelis
Trori togh kavy:
O, hrtchvi togh mardy misht,
Erb kertum e lavy:
Bayc menq sirum enq xarnel
Ephrati hord huny,
Ev dzerqerov mer brnel
Hosun bnutyuny:
Jury karcr kdarna,
Khnchen ergery,
Ete maqur en miayn
Poeti dzerqery:



PIND EV AMUR



(****eic)
Ashxatanqy poeti,
O, xizax e har:
El inch eq indz hayhoyum
Anverj, andadar:
Ete pahy tanjanqi
Dary tva mez-
Klinenq krknaki
Menq hamest u hez:
Hamestutyuny toghnenq
Kuyserin boghboj,
Vor qnqshutyunn en sirum,
Koptutyuny- voch:
Hamestutyuny- o, na
Harkavor e, erb
Imastutyunn e xosum
Xorimast: mez het:
Ashxatanqy poeti
O, xizax e har.
Ergir, - qez het klinen
Srtern hravar:
O, anshurjar terterner,
Lezu chqereq.
Mievnuynn em es- tekuz
Duq indz mah bereq:
Dzer xosqery snamej
Vor asum eq der-
Koshikneri nman es
Mashel em arden:
Togh jraghacy ergchi
Ir aghunn agha.-
Haskacoghy kneri
Minchev verj nran:



Venetikyan Epigramneric



(****eic)
Es parkeci gondolum, - ev sahec na koghqov naveri ayn,
Canr nstac en voronq Mec jrancqi jrerum:
Shat apranqner kgtnes nranc mej, vor mez misht petqakan en:
Hac, ptughner ev gini, chor, eghegnya vareliq:
Menq sahecinq anshshuk: - Ev hankarc daphnenu mi char tchyughqy
Demqs changrec: - Asaci.- "Daphne, xphum es du indz.
Es hatucum em uzum": - Bayc nimphy, xndun, shshnjac indz.
"Canr chen meghanchum potnery: Tetev e dzer turqy: - Voghjuyn"

MER LEZUN



Mer lezun tchkun e u barbaros,
Arnakan e, kopit, bayc mievnuyn pahin
Paycar e na, vorpes mshtaborboq pharos,
Varvac hrov anshej darerum hin։
Ev varpetner, xonarh u hantcharegh,
Hghkel en ayn darer, vorpes marmar,
Ev phaylel e na mert, inchpes byuregh,
Mert koptacel, inchpes lernayin qar։
Bayc misht pahel e na ir kendani vogin, —
Ev ete menq aysor kotratum enq ayn mert,
Ayd nranic e, vor uzum enq mer
Nor xoheri vra zhang chchoqi։



Xelahegh achqerov



Xelahegh achqerov, bobik, moruqd hoghmov cirucan:
Dzgecav sevaher zgest, bzktvac phsherov hazar
Ancnum es herkerov ays ama, darerov aynqan canot
Ev – maqur coryani nman – grum es hnchyunner hayreni…
1936:



Nuynn e karots hima



Nuynn e karots hima: ansphoph u vorb.
Nuynn e ashxarhy varvogh u arevy borb:
Nuynn e erkinqy kapuyt u ltchaky jinj-
Ev chi phoxvel im srtum, im hogum – vochinch:
Nuynn e sery: krakvac im srtum hima:
Nuyn karoty ansphoph u anuny – Mah:



***



O, voch, es im ays epigramnerov
Qaci chem talis im ynkernerin,
O, voch, es inqys em, inqys em orerov
Ev tarinerov "ynkaci" derin
Eghel entaka ev yntelacel…
Ax, dzhbaxtabar, orerin ays mut
Voch te yambov eq duq indz harvacel,
Ayl, - vat eghbayrner, - eshi votnerov…



Chnchin, inchpes Araratin netac qar



Chnchin, inchpes Araratin netac qar:
Davery sev mardukneri ayd ankar –
O, chhasac qghancqnerin angam qo:
Vayr en taphvum hamaynacac qo kamqov –
Ev arhavet korchum anzor u ankar,
Inchpes anhas Araratin netac qar…



RUBAINER



A
Ayspes: ays ush zhamin ekav ev motecav qo vogun
Imacutyan, kshruytneri gisherayin anmah bun.-
Ax, der inchpes amentates Imastunn e ayn asel –
Gisherov e elnum vorsi ayd trchuny imastun:
B
Vov imastun, ayd sherephov chi datarkvi ays katsan.
Qani-qani imastunner ev hantcharner ansasan
Aydpes: miayn hayecumov ayn dzgtecin datarkel, -
Ev voch miayn hatakn, aylev – makeresy chtesan: -
G
Du es miayn ev miayn du, vov payqarogh du vogi,
Vor havityan hurhuralov, inchpes xaruyk mormoqi,
Varum es misht u borboqum ighdz u tenchanq anhagurd –
Ev ches lini du erbeq mut, vorqan el muty choqi:
D
Ays xoheri, ays grqeri, ays mtqeri ashxarhum
Ka mi arev anezrakan, vor chi ijnum u marum.
Varvum e na luysov anmar ev jer pahum mer vogin
Steghcagorc hrov antchar: anget charin u barun: -
E
Mer qertutyuny: mer dari yntacqi het miasin:
Arnchvelov mer tencherin: erg e asum mer masin.
Ev linum e ergy aynqan bardzrahun u bardzraxoh,
Vorqan lini dashinqn ayd xor, miadzuyl u miasirt:
Z
Du Teryanic sovorecir lsel trtunjy vogu, -
Ayn, vor mer mej nvum e misht, gangatvum u mormoqum.
Bayc ard: qo mej cayr e arnum ayl meghedi mi anverj.-
Tumanyani hurn e anshej qo kraky borboqum:
E
Ax, shrayl e linum vogin- lok mi angam ir kyanqum.
Erb varvelov, moxranalov: ir vaxtchanin e hangum.
Linum e misht da luys, anvisht ev erjanik ayn zhamin,
Erb ir mahov: xindov, ahov, cnum e astgh ir hanguyn:
Y
Chi shghtayvi mardu vogin voch mi kapov artaqin,
Ete dari, zhamanaki zrah uni ir hagin.
Kbardzrana u kkangni na havatov ansasan
Ev kmna galiq kyanqum: anxortak u ahagin:
T
Amen poet galis: ir het mi antes net e berum,
Ev netn arac, xohakalac – vors e anum ergerum.
Bayc darnum e poet na mec voch te neti mecutyamb,
Ayl nshani ahagnutyamb, vor hantcharner e serum:
Zh
Eghel e erb, vor qo mtqum hurhuracogh xoh mi xor
Gri arac: lini aydqan inqnabav u aydqan nor.-
Ax, buyr unen xohery mer, unen kshir, unen xorq,
Bayc grqerum darnum en lok – colq u cnorq heravor:
ZhA
Zgum es, vor anhun u xor, inchpes mi hanq anspar,
Bacvum e har, ahov, dzhvar u xoranum qo vogin.
Der inch gandzer – anhun, ancir – piti hanes du ashxarh,
Ete andul kyanqid vra andur gisher chchoqi:
ZhB
Arunerov, getaknerov, vtaknerov anhamar
Hordum en har u kutakvum qo mej xoher u gandzer.-
Aydpes getern en goyanum vtakneric annshmar,
Anhateli u andadar, ankerparanq u andzev:
ZhG
Xohn andadrum e kutakvum, ankshreli u antes.
Chi entarkvi na hskumi, vorqan el huny bantes.-
Bayc inchqan el haxurn zgas du kutakumy vogud-
Ergerid berqy hndzelis petq e du qez kashkandes:
ZhD
Nranq galis en misht lur, patahabar u andzuk.
Ev voch mi xoh chi galis, erb tarazham es kanchum:
Siruhinern en aydpes ayci galis mez hatchax-
Anaknkal, inchpes kayc, vor trchelov e xandzum:
ZhE
Vov imana, erb e mard darnum ayspes imastun.
Hasakic e ardyoq ayd, te tchanaparhd e azdum.
Aydpes coghunn e lcvum hatiknerov voskehat.-
O, hantcharegh akntart, du yntacqn es – u vostum:
ZhZ
Hey, ancyali ergasanner, vorqan eq duq erazel,
Vor mardkayin kyanqy darna ergi partez mi luse.
Hasnum enq menq aha shqegh ayd orerin erazac, -
Chenq moranum sakayn menq dzer gorcn u vastaky vsem:
ZhE
Arevmutqum, Gutenbergi hayreniqum harazat,
Xaruykner en varum aysor, ayrum grqer byurhazar.
Ayspes: nranq, vor srbazan arshavanq en qarozum
Ynddem erkri mer hoyashen – darnum en hon u gazan:
ZhY
Vov, ergichner, mer mec erkri, egheq zgast u artun.
Trvac e dzez ergel xindy ev ashxatanqy mardu.
Mec Haynei hayreniqic ergi vogin vtarvec-
Duq piti ard borboq paheq qertutyuny zvartun:
ZhT
Vov, Arevmutq, vor darerov hayreniqn es eghel mec
Hantcharneri, - dardzel es ard xzhdzhutyanc mi krkes.
Bayc tesnum e hayacqy mer hrdehnerum ayd ahegh
Aygabacer anezrakan, vor du krum es qo mej:
I
Horizoni vra krkin amper en mut cayranum,
Mahn e krkin voxakayel: mrayl nstac daranum.
Patrastvum en ankum kardal mer ashxarhin hoyashen-
Chen haskanum sakayn, vor mer haghtanakn e noranum:
IA
Verjin angam patmutyuny, mi trichqov geghecik,
Mer dzerqerov phordzec mi nor mardkayin kyanq karuci,
Krkin aha havaqvum en, vor aryunov u hrov
Kyanqy hren et: depi hin ovkianosy saruyci:
IB
Chi yndanum sakayn erbeq patmutyuny depi et.
Inch vor kyanqum veh e u lav – mer mej e ard u mez het.
Gazanayin vohmaknerov inchqan el gan: piti lok
Aragacnen mahn irenc sev – u chqanan arhavet:
IG
Menq qandecinq, korcanecinq ashxarhy hin ir himic,
Kamqy mardu steghcagorc kutakecinq menq i mi.-
El inch patnesh karogh e mez mer yntacqic bazhanel,
Erb mer vogin bantic anel andardz hanel enq himi:
ID
Patmutyuny tvel e mez usucichner ereq mec.
Meky – der hin kapanqnerum mitq u yntacq mez tvec.
Myusn ekav u korcanec kapanqnery mez gerogh.-
Kertum e kyanq nranc hunov Usucichy mer errord:
1934



AMBVoXNERY XELAGARVAC



I.
Heru, motik ynkernerin, ashxarhnerin, arevnerin, -
Hranman hoginerin: -
Bolor nranc, um vor hogin varւum e var, -
Bolor nranc hoginerin arevavar, -
Keanqi, mahi ays amehi aghjamughjum:
Voghjakizuogh hoginerin – voghjoyn, voghjoyn: -
II.
Irikun er, hrakarmir mi irikun:
Arevy borb: mayr er mtnum arevmutqum:
Dashti vray phruel er muzh ariւnamac:
Toyn er karces: borb arevi srtic qamac:
Arevy, tezh: mayr er mtnum arevmutqum-
U ariւn er dashti vray, toyn er tqum:
Horizonum varel er mi karmir quray-
U arnavar phayl er phrum dashti vray:
U artery, alecacan, varuel ein
Aregaki karmir phaylov iriknayin: -
Dashty, ancayr u ansahman, laynatarac:
Hrakarmir taracuel er nranc araj: -
Cov er karces, vor skizb u sahman chuni-
Cov er karces: mshushi mej irikuni:
III.
Arevi tak iriknayin, irknayin hrov varuac:
Ayd hin dashtum krւum ein amboxnery xelagarua’:
Qaghaqneric u giւgheric, stepneric heru u mot:
Ekel ein nranq noric: lusavaruac u krakot:
Vov qaghaqic er heracel – na toghel er mshushy cer, -
Mshushy, vor keanqi vray mxashaghax amp er dardzel:
Vov ekel er gyughic heru – na toghel er hoghy xonaւ,
Vori vray keanqy hlu voch mi voski hask chcnaւ:
Vov ekel er stepneric, na toghel er ancayracir
Laynutiւny horizoni, vor ir hamar bant er dardzel:
Vov qaghaqic er heraւor, ur maraxugh er anorosh:
Na berel er toqaxtaւor sirty, vorpes karmir drosh:
Vov ekel er toghac herun ancayracir muty giւghi:
Berel er ir mkannerum beghmnaւoruac voyzhy hoghi:
Vov ekel er stepneric, ur aprum er vorpes geri-
Berel er ir lurt achqerum laynutiւny stepneri…
Ymbostacac, xelagaruac, chtanelov hin keanqy el:
Ancir dashtum ayd haւaquac: nrakq krui ein elel:
IV.
Mayr er mtnum iriknayin arevy: tezh loysov varvac-
U ergelov krւum ein amboxnery xelagaruac:
Dashtn ei demy, phruac er na: sharagunac u arevun, -
U hetevum, tchambi vray hskay qaghaqn er erevum:
Coyl nazanqov, iriknayin arevi tak anphoyt phruac:
Pspghum er qaghaqy hin: hazareranq mi zangyւac:
Heru, heru, ancayr u layn, taracuel er qaghaqy hin-
Loghanum er karces marmand mshushi mej iriknayin:
Yaght shenqery, bardzr ccuac, karces kaxuac karmir odum:
Hetyzhete mtnum ein, angunanum u aghotum:
Heru hrov miayn varuac patuhannery apaki
Phaylum ein ariւnamac verjin hrin aregaki.
Arevi dem phaylum ein hrabosor:
Brynkuel er nranc srtum tagnapy sur…
Ev erkynqi sirty mxuac beverneri pes arnaqam:
Phaylum ein ariւnamac cxneloyznern hskayakan:
Cux cher elnum nranc phoghic: chein phnchum erkinqn i ver.
Chech karcranum nranc cuxic iriknayin erkinqy el: -
Lok mshushy iriknayin tandzranum er hetzhete-
U mshushum korchum ein cxneloyznery erkate:
V.
Isk qaghaqic depi haraւ: ahatesil u yaghtakan:
Erevum er erkatughu kayarany hskayakan:
Lsւum er mert shoqekarqi sulocy sur heru muzhum-
Mortum ein karces ayntegh xelagaruac mi anasun…
Tchchum er sur, yusaktur, u yusahat dzayny nra,
Vorpes andardz mahi mi lur taracւum er dashti vray: -
Cruac er na, kayarany, hskay u yaght, nranc araj-
U hangoycic kayarani, dashtovy mek laynatarac:
Depi hiւsis, depi haraւ, ւ arevmutq u arevelq-
Ughinery erkatadzig dzguel ein amenureq: -
Erakneri pes erkate qaghaqamot kayaranic:
Heru, heru dzguel ein ughinery erkatadzig:
Erakneri pes erkate: amur grkac kurcqy hoghi:
Seghmyւelov hetzhete: phaxchum ein gaghtnagoghi…
U ccuac er ughineri xachaknqman seghm hangoycum-
Kayarany, vorpes mi harc, vorpes hskay mi qaracum:
Ughineri tchambamijum hangoyc er na karces kapuac-
U anzijum krւum ein amboxnery xelagaruac:
Karces netuac mi yaght dzerqov: ashxarhayin kamqin hlu:
Gnum ein kruov, ergov kayarany graւelu:
VI.
Krւum ein: Surum er mi iriknayin marmand qami:
Demy qaghaqn er taracuel: hazarameay mi tshnami:
Sfinqsi pes hskayakan, shek ccery drac hoghin:
Na ktrel er arevakam amboxneri karmir ughin:
U kayarany: yaghtandam, iriknayin karmir muzhum,
Yaght nstel er nra araj, vorpes nran hskogh mi shun:
Yaght nstel er nra araj u tiruhu kamqin geri:
Ertn er hskum getnatarac, erkatagic ughineri:
U gceri mot erkate, depi hiւsis. depi araj:
Dzguel ein aliqadzev xramatner getnatarac:
Tshnamin er pahuel nranc aliqadzev getnaphorum
U matnerov ariunotvac demy phruac dashtn er phorum:
Mtel er jerm kurcqy hoghi, hoghi srtum daran mtac:
Krakum er gaghtnagoghi, neng dzerqerov ariւnotac:
Krւum ein: motenalov, motenalov hetzhete:
Paytum ein zryngalov hranotnery erkate: -
Erg er karces kriւy ayd, vor zrngum er mayramutum.
Nayes: traւ mi hranot u tund paytec xramatum…
VII.
Krւum ein, u kruelov ancnum ein nranq araj:
U dashterum iriknayin mahn er qrqjum hamatarac:
Ergum er na: ergy xarnac hranoti zrngunin, -
Ancnum ein nranq araj u krakuac krւum ein:
Erg er sirty amen meki, erg er hayeacqy krakot.
Varւum er sirty amenqi, vorpes karmir mi araւot:
Erg er karces arevy hin: iriknayin loysov varuac-
Ev ergelov krւum ein amboxnery xelagaruac…
VIII.
Ev ergum er meky: hzor, huzhku dzaynov aheghagoch,
Govqn er ergum krui elac, ariacac ir ynkeroj: -
Vorpes baze: ergy nra slanum er heru, heru-
Ev ergelov krւum er na: lusazhpit u aharku:
Ergum er na: Mayr er mtnum arevy hin: karmir quray:
Ev dashterum iriknayin – zang er karces dzayny nra:
Zang er karces, zngum er zil, vor voghj ashxarhy imanay-
Borb karotov ancayracir, krakelov ergum er na:
IX.
"Stepneric, antarneric, qaghaqneric heru u mot,
Menq mer sirtn enq berel noric: yusavaruac u krakot.
Ayntegh himay kriւ e, mah, u aghjamughj e anorosh, -
Menq mer sirtn enq parzel hima – mahi handep: karmir drosh:
Ariւnaqam mayr e mtnum hazarameay arevy hin.
Ariւnavar zhptum em ez ays ashxarhy iriknayin…
U xndasirt krւum enq menq, erg enq asum, krւum himi.
Kurcq e tuel ashxarhy voghj: hazarameay mi tshnami…
Bayc anvhat krւum enq menq, u mahy: seg, zhptum e mez-
Shaters, ax, piti zohenq srtery mer karotakez, -
Anoghoq e erty ays seg, inchpes karmir karoty mer-
Krakeceq, krakeceq, xelagaruac im ynkerner…"
X.
…Mayr er mtnum iriknayin arevy: tezh loysov varuac:
U anvhat krւum ein amboxnery xelagaruac:
Achqeri mej: karmir mi hur, u srterum – karmir krak:
Verjin taphov mi amrakur: angayt krւum ein nranq:
Xent ergelov, krakelov nranq ancnum ein araj-
U tshnamin phaxust tuec: ahabekuac u vtaruac: -
Mut er arden, mayr er mtel aregaki shoghy verjin,
Erb grohov mi anveher kayarany graւecin…
XI.
Mut e hima: Gishery, xor, ijel e var:
Mut e hima, tandzr xaւar:
Erkatughu kayaranum, ur voch mi loys chka varuac,
Xrnuel en hazaranun amboxnery xelagaruac:
Gisherni mej chen erevum yaght kamarnery erkate:
Loys chen varel kayaranum, vor tshnamin chnkate:
Spasum en: achqnern yarac xaւaramac herunerin:
Muty ijaւ hamatarac, minch kayarany vercrin: -
Spasum en, vor minchev loys gone mi qich hangstanan
U araւot durs gan noric u qaghaqi vray gnan:
Achqern yarac tandzr mutin, srtatroph, anapaqen:
Spasum en araւotin, vor kriւy sharunaken:
Mi qich araj, ariւnaqam, erb der dashtum krւum ein
Mot er tւum qaghaqn aynqan erkatughu kayaranin…
Ekan irenq, kruov, ergov graւecin kayany mec-
Isk tshnamin phaxust tuec u qaghaqum patsparuec:
Spasum en irenq hima, vor minchev loys hangstanan-
U araւot durs gan noric ev qaghaqi vray gnan:
XII.
U mti mej hazarameay, gisheri mej xory, anhun:
Xrnuel en nranq aha erkatughu kayaranum:
Dashtn e demy, xaւarakur dzguac e na:
Chkay mi dzayn, chkay qami, mut e hima:
Dashtn e demy: ancir, ancayr mi zanguac xaւaramut,
Ur nstel e anachq, anloys xorhrdaւor kaskacy mut:
Shntrkel e vorpes mi shun, vor xaւarn e hskum himi, -
Shntrkel e tandzr muzhum, vorpes antes mi tshnami:
Mutn e nstel kaskacy hin u achqerov xavaramac
Nayum e na kayaranin, vor kangnac e nra dimac:
Sharzhyւum e muty karces u xaւarov ir achqeri-
Nayum e na lurt achqerin xelagaruac amboxneri:
U tagnapov anlreli, hayeacqnerov antart laruac:
Nayum en mut herunerin amboxnery xelagaruac:
Lurt achqerov xory, txur-mutn en ditum nranq anhun-
U dzhzhum e aghmuky xul gisherayin kayaranum…
XIII.
Hoc banakov, hskayakan kayarani dem xrnuac:
Lurt achqerov arevakam – dashtn en ditum xaւaramac:
Mut e demy, u xaւarum, vor bacuel e, vorpes andund:
Erevum e heru – herun karmir loysov varuogh mi gund:
Achqeri dem mtnakalac, hayeacqneri dem akyndet –
Heru mtum loysn ayd varuac gund e tւum, karmir mi ket:
Gisheri mej – karmir, karmir, tagnapalic varւum e na:
Gisheri mej varel en, vor zorqy patrast artun mnay:
Ancayracir mtum herui karces karmir glux e shan-
Varel en ayn, vorpes krui u tagnapi azdanshan:
-Qaghaqn e ayn hazarameay, ur tagnap u tend kay himi
Pahuel e na, vorpes vaxic xelagaruac mi tshnami,
U kraky ayd karmrakez – ahanshan u vitxari –
Mi arnagoyn ket e karces ugheghi mej xelagari:
Brynkuel e yoysov yetin, hogevarqi tendov varuac –
U nayum en karmir ketin amboxnery xelagaruac…
XIV.
Gisheri dem xaւaramac, achqern yarac karmir ketin:
Amboxnery xelagaruac spasum ein araւotin:
U varւum e xaւarakur hoginerum nranc angayt
Kety ayd mug, vorpes heru, hrabosor mi tcharagayt:
Sur mxuel e nranc srtum, vorpes mi tezh, karmir bever-
Toyn e lcnum, u borboqum, u erazner ashxarhaւer…
Aghmkum e nranc srtum mormoqy hin, hazarameay-
Tend e sphrum u xlrtum nranc angayt srtum hima:
Lurt achqerum phaylum e var ariւnamac mi cankutiւn-
U achqery milionaւor toyn en tqum, ariւn u toyn:
Bardzranum e nranc srtic tarineri maghdzy aghi-
U varւum e lurt achqerum: ariւnalic u kataghi:
U achqery ariւnamac antart yarac karmir ketin:
Amboxnery xelagarւac spasum ein araւotin:
XV.
…Gisheri dem gisher e mut xaւaramac nrang hogin,
Vor karotov mi krakot spasum e araւotin:
Xaւar e mec sirty noca, bayc xaւarum ancayracir-
Erkinqner kan kaputacheay, horizonner: ancayr, ancir:
U achqerum nranc kapoyt, ur ijel e gishery mut-
Hazar boghboj kay krakot, u arshaloys, u araւot:
Nranc dzguac mkanerum voyzhn e nstel xonaւ hoghi-
Ete uzen: arevnerin nor temp ky tan u nor ughi…
Ete uzen: aregakner ky shprten erkinqn i ver.
Ete uzen: var ky beren erkinqneric aregakner…
Ete uzen: kamqov ari u ashxarhi hrov varuac…
Incher miayn chen katari amboxnery xelagaruac…

XVI.
U hosum e gishery mut, motenum e araւotin:
Hosum e pagh u anogut spasumi zhamy yetin:
Dashtic aha surum e zov, marmand qamin araւoti-
U varւom e verjin loysov kraky ayn karmir keti:
Nosranum e xaւarn aha, gunatւum e hetzhete-
Tcheghqum e mutn arevelqum hskayakan, hre mi tev:
U surum e heruneric araւotuay kisamtum-
Marmand, marmand, burumnalic, garnanayin mi tarmutiւn:
Sharzhyւum e xaւary ten u herevum xaւaramac
Erevum e qaghaqn arden: mut, anorosh mi zangyւac:
Yaght shenqeri patery yaght voroshւum en hetzhete,
Erevum en aha hpart cxneloyznery erkate…
U borb srtum amboxneri tund e arnum karoty var,
Erkinqnerum lurt achqeri varւum e tendy hogevar…
Borb achqerov nayum en mec, xaւarakur zangyւacin-
U varւum e sirty nranc, vorpes hrdeh aregnacin…
-Piti ertan araj hima, piti arnen qaghaqy mec,
Piti taphen nra vray hazarameay maghdzy irenc:
Qanden piti u aւeren, teghy phoshi piti phren-
Hazarameay qaghaqy ayd qanden piti u aւeren:
Ayren piti, xelagaruac piti paren hrdehnerum,
U karmravar krak u kayc piti phren erkri herun:
U mnacac moxiry dzig piti ayren nranq noric,
Vor keanqy hin, vorpes phiւnik, chbardzranay moxirneric…
Qamun talov moxiry ayn, vor tani u et chberi
Depi herun piti ertan der chcnuac arevneri…
XVII.
…Lusabacin, erb karmracuph horizonum hrashushan
Karmir varuec arevy borb, vorpes krui azdanshan,
Erb brnkuec arevelqum arevy: nor loysov varuac-
Durs netuecin kayaranic amboxnery xelagaruac…
Demy dashtn er ancayracir, ur mshush er arevagoyn,
U mshushum shogiacogh, araւoti marmand migum,
Krkesi pes mi vitxari, xaytabghet, xaytankar-
Ezerqi mot tchanaparhi erevum er qaghaqy qar…
Achqern yarac heru-herun karmir varuogh aregakin:
Arevavar herunerum nranq krւum ein krkin.
Hoc xmberov hazaranun, aregaki hrov varuac:
Depi Arevn ein gnum amboxnery xelagaruac…



Du – hoghmayin mshush u mah



Du – hoghmayin mshush u mah,
Du – kraki dustr bari, -
Qez e kanchum sirts hima,
Qez e kanchum sirts: ari:
Hasel e pharqd arden var
Minchev Habash u Hnduchin.
Qez em netum eghbayrabar
Im aryuni tchichy verjin:
Borb achqerid nayvacqy togh
Aryunote sirts hima –
Ev togh tesni sirts varvogh
Mahvan mej – ser, siro mej – mah…



Bronz es, hur es



Bronz es, hur es,
Bronze sur es,
Bronze pharq es,
Bronze phayl-
Bayc du zur es,
Ax, izur es
Kotrum surs
Arevar:
Inchpes qaghcr
Mer ergery-
Mer verqery
Hrabuyr-
Du misht nor es,
U hzor es,
U bosor es,
Qaghcr quyr…’
Bronz es, hur es,
Bronze sur es,
Bronze pharq es,
Bronze phayl-
Bayc aphsos vor
Du heru es-
Du uru es
Arevar…



Quyr, guce chynkanq

Quyr, guce chynkanq…
Guce meky, - vov-
Erazel e mez
Anluys gisherov…
Tvum er hogus,
Te erkuss enq menq,
Bayc, nayir, hima
Dardzel enq- ereq…
Erkuss el hima
Kanchum enq nran-
Phntrelov korac
Ughinery Tan:
Kamurjner chkan:
Isk gety- varar:
-Phntrelov nran,
Phntrum enq irar…

Erazum em ayn erkiry heravor


.

Erazum em ayn erkiry heravor,
Ur marminy, seg marminy u hogin:
Annyutacac u nyutacac, lusavor:
Voghjakizven Arevi mej, quyr im, kin:
U mianan seg marminy u hogin…
U chlini, u chlini du u es:
Annyutacac- du manranas- u krkin
Hrashq darnas: andundnery areves…
U erb kanchem- du grkis mej arevic
U tarphanqic, tarapanqic shikacac-
Grkes tevers mankakan u anbic-
Ax, kin- cnorq, quyr, Shamiram u Astvac:



Ev erb dadarec heckltanqy qo



Ev erb dadarec heckltanqy qo-
Marac achqerov nstecir indz motL
Ijel er mi sut u mut ereko:
Ijel er mi sut u mut aravot:
Ev erb nayecir achqerov merac
Trtum, hogevar, kcktvac hogus-
Haskaca hankarc, vor te mut, te luys:
Erkusn el chkan, erkusn el- eraz…
Voch mut kar, voch luys: Voch hrdeh, voch dzyun:
Mshushum miayn, mer hogu vra
Tevern er phrel mi antes trchun
U doghum ein tevery nra…



Irikun e, quyr



Irikun e, quyr, – achqerd phakir,
Hognabek, txur, – achqerd phakir:
Tartichnerd togh chtarten migum.
Migamac u xor achqerd phakir:
Koperid tak togh erazs taghem.
Irikun e, quyr, – achqerd phakir…



ES IM ANUSh HAYASTANI



Es im anush Hayastani arevaham barn em sirum,
Mer hin sazi voghbanvag, lacakumac larn em sirum,
Arnanman caghikneri u varderi buyry varman
U nairyan aghjikneri hezatchkun parn em sirum:

Sirum em mer erkinqy mug, jrery jinj, litchy luse,
Arevn amran u dzmerva vishapadzayn buqy vsem,
Mtum korac xrtchitneri anhyurynkal patery sev
U hnamya qaghaqneri hazaramya qarn em sirum:

Ur el linem – chem morana es voghbadzayn ergery mer,
Chem morana aghotq dardzac erkatagir grery mer,
Inchqan el sur sirts xocen aryunaqam verqery mer,
Eli es vorb u arnavar im Hayastan yarn em sirum:

Im karotac srti hamar voch mi urich heqiat chka,
Narekacu, Quchaki pes lusapsak tchakat chka,
Ashxarh ancir, Ararati nman tchermak gagat chka,
Inchpes anhas pharqi tchampha: es im Masis sarn em sirum:

Banasteghcutyuny kardum e:
HH zhoghovrdakan artist Aida Nersisyany:



Ya uvidel vo sne



Ya uvidel vo sne: kolixayas, viyas,
Proxodil karavan, sladko peli zvonki.
Po ustupam gori, gromozdyas i zmeyas,
Propolzal karavan, sladko peli zvonki.

Posredi karavana — bescennaya dzhan,
Radost bleshchet v ochax, podvenechniy naryad…
Ya za neyu, palimiy toskoy…
Karavan Razdavil moe serdce, poverg ego v prax.

I s razdavlennim serdcem, v dorozhnoy pili,
Ya lezhal odinokiy, otchayanya poln…
Karavan uxodil, i v dalyokoy dali
Uxodyashchie sladostno peli zvonki.

Perevod A. Bloka



SKOMOROX

Xotite — spoyu
Dlya odnix dlya vas?
Skomoroxu ot pesni
Kakaya pribil?
No vi chuvstvuete
V etot chas
Xotite — lyubov,
Xotite — gibel.
Bez pesni prozhit
Ne mogu ni minutki,
Pesnyu daryu
Lyuboy prostitutke.
Razve moya vam
Medvezhya nezhnost
Ne nravitsya?
Pesnya — moya prinadlezhnost.

O chem bi ni pel —
O lyubvi, o smerti, —
Ne lgu nikogda,
Uzh vi mne poverte.
Pesni moi — eto ya,
Ya ves s nimi,
No ne opyanyaytes
Moimi pesnyami.
Nexorosho,
Mezhdu nami govorya,
Kogda toska prevrashchaetsya v veter…
Ne ponimaete? Zrya, zrya,
Popitaytes ponyat,
Sumeyte.
Xochu, chtobi pesnya moya, —
Eto vazhno, —
Bila bi dlya vas
Lish chernilna i bumazhna.
Ne ponimaete?
Prebivayu v nadezhde,
Chto vse zhe poymete?
A seychas, kak i prezhde,
Vzvolnuyu vas pesney,
Xorosh li, plox,
Xotite — o lyubvi,
Xotite — o smerti,
O chem xotite, —
Ya skomorox.

1920
Perevod B. Livshica



Dir matnerd kuys: achqeris vra



Dir matnerd kuys: achqeris vra-
Hogevar hogus- achqeris vra…
Hogneci kapuyt mshushic, movic.
Dir matnerd luys- achqeris vra…
Mahu pes qnqush dir matnerd surb-
Xonjacac, anhuys achqeris vra…



Ya privkus solnca v yazike Armenii rodnoy lyublyu



Ya privkus solnca v yazike Armenii rodnoy lyublyu,
I saza nashego napev, ego pechalniy stroy lyublyu.
Lyublyu krovavo-krasnix roz ognepodobniy aromat,
I v tance nairyanok stan, koleblemiy zurnoy, lyublyu.

Lyublyu rodnix nebes lazur, siyane rek i blesk ozer,
I letniy znoy, i zimnix bur gluxoy mnogogolosiy xor,
I xizhin nepriyutniy mrak, zateryannix v ushchelyax gor,
I kamni drevnix gorodov v dremote vekovoy lyublyu.

Gde b ni bil, ne zabudu grust napevov nashix ni na mig,
Molitvoy stavshie listi zhelezopisnix nashix knig,
I kak bi nashix ran ozhog gluboko v grud mne ni pronik,
Moyu otchiznu, kray otcov, skorbyashchiy i svyatoy, lyublyu.

Dlya serdca, polnogo toski, miley mechti na svete net,
Kuchaka i Narekaci umov svetley na svete net,
Gori drevney, chem Ararat, vershin beley na svete net,
Kak slavi nedostupnoy put, Masis suroviy moy lyublyu!

1920
Perevod M. Pavlovoy



Xosq charenci masin 3



Eghishe Charenci kyanqn u gorcy li en grapayqarovՙ voch miayn lezvi, aylev grakanutyan bovandakutyan u gegharvestakan dzeveri noracman harcerum, ev naev ayd grete amenorya payqary nran dardznum e bacarik erevuyt hayoc bazmadaryan hogevor tchanaparhin: Ir zhamanakum na yurakerporen shphvec mer ancyal-nerka-galiq oreri het ev tchshmarit xosecՙ «es galis em dareric ev gnum em anxaphan depi darery noric»: Ancac dari 20-30-akan tvakannerin da chgitakcvec, na hamarvum er vtangavor taghand, vor qari pes ynkac e grakanutyan zargacman arjev, ayzhm e gitakcvum xorapes, vka naev ays handisutyuny ev dzer nerkayutyunn aystegh: Hetzhete aravel aknhayt kdarna Charenci ahreli mecutyuny voch aynqan ibrev patmutyun, ayl vorpes anphoxarineli ev mez hac u jri, hayreniqi chaph anhrazhesht nerkayutyun:

Charency 20-rd dari hay groghneri sharqum amenazargacacneric er, hianali tirapetelov rusac lezvin, na ruserenov targmanabar kardac hamashxarhayin grakanutyan yntir erkery, naev philisophayakan, arvestabanakan-tesabanakan, tarber gitutyunnerin veraberogh grqer, bavakan e ditel Erevani Charenci tun-tangaranum pahvogh banasteghci andznakan gradaranyՙ hamozvelu, te vorqan gitak u zargacac e eghel na:

Moskvayum erkaratev nerkayutyuny, aycelutyuny Italia, Germania, Fransia nuynpes npastecin Charenci zargacacutyany, hatkapes Moskvan, vortegh xachavorvum ein ancyal daraskzbi grakanutyan u arvestneri norararakan zargacumneri tchanaparhnery: Charenci grakanutyan mej hasarakakan, azgayin, patmakan, socialakan, mshakutayin, grakan, gitakan ev ayl aspareznerin veraberogh bareri, artahaytutyunneri, haskacutyunneri baragrqi harstutyuny mer terevs urish voch mi grogh chuni: Nman baragrqi steghcumn anhrazhesht e Eghishe Charenci kerparn aveli amboghjakan dardznelu hamar:

Eghishe Charencn ibrev heghaphoxutyan ergich ir kendanutyan zhamanak cher yndunvum aynqan anverapahoren, inch mahvany hajordac tasnamyaknerum, grete minchev verjers: Ayzhm el qich chen ayn yntercoghnern u nra steghcagorcutyan meknichnery, voronq nran nax ev araj ev himnakanum hamarum en heghaphoxutyan grogh: Sa chaphazancutyun lineluc zat naev lurj sxal e u miakoghmani ev xatarum e voghbergak banasteghci azgayin nkaragiry: Ev sovetahay grakanutyan akademiakan erkhatorya stvaracaval patmutyan mej, ev shat ayl grqerum, hodvacnerum, zekucumnerum u arajabannerum Charency nax ev araj heghaphoxakan eՙ nkati en arnvum «Radiopoemnery» ( «Ekel – erkate erg em dzez asum Es karmir poet – Eghishe Charenc» ), Leninin u heghaphoxutyany nvirvac poemnern u balladnery ev nman temanerov urish erker: Erevani kentronumՙ radiotan harevanutyamb ver e xoyanum Eghishe Charencin patkerogh xmbaqandakayin kompozicianՙ heghaphoxutyan haghtanaky xorhrdanshogh erknamerdz shephornerov: Aystegh Charency bacardzakapes leninyan heghaphoxakan e. tchanachvac qandakagorc Nikoghayos Nikoghosyany neghacrel-phoqracrel e banasteghci mec eutyuny, sranov chgohacacՙ naev srbatash karmir marmarya layn u erkar tchanaparh gcel depi xmbaqandakyՙ heghaphoxakan bovandakutyuny dardznelov aveli bacahayt u artahaytich, mez annshan hnaravorutyun isk chtalov tesnelu ev ynkalelu voghbergakan Charencin, vor vorosh depqerum sheqspiryan hzorutyamb artahaytec ir zhamanaki tarapanqn u inqnazohumy: Aha dzez nerkayacnem «Mahvan tesil» yndardzak banasteghcutyunic mi hatvac.

… Ertam hima: U karotov anmxitar,

Im ergichi eraznerov u hrerov,

Anhrapuyr im oreri ergov mtar

U Nairyan im erazi verjin sirov, -

Ertam marogh u marmrogh irikva mej,

Vorpes uru halacakan, vorpes tesil-

Tam paranocs karotin ayn erknashegh

U ororvemՙ egherakan u anbasir…

Togh voch mi zoh chpahanjvi indznic baci,

Urish votqer kaxaghanin togh mot chgan.

Ev togh tesnen im achqeri mej kaxvaci,

Im borb erkir, lusapsak qo apagan:

Togh durs ynkac im achqeri mej kaxvaci

Noqa tesnen paycar orerd apaga, -

Togh voch mi zoh chpahanjvi indznic baci,

Voch mi stver kaxaghanin togh mot chga…

Banasteghcutyuny grvac e 1920 tvakanin ev, yst is, artahaytum e Charenci ev naxord shrjani, ev hetagayi amboghj steghcagorcutyan hogebanutyunn u vogin, nra alekoc voghbergutyuny, vor, ibrev yndhanrakan patker, bacakayum e shat usumnasirutyunnerum, miayn verjin tariners e verlucabanvum ev hatchaxaki hnchum bemeric: Verohishyal xmbaqandaky amboghjovin zerc e ayd banasteghcutyan bovandakutyunic ev hetevabar masnakioren e marmnavorum Charenc erevuyty: Aveli txur phastn ayn e, vor tasnamyakner sharunak dprocakan dasagrqerum u cragrerum Charency nerkayacvel e vorpes leninapatumneri heghinak, ev hayreni nor u eritasard serundnery xorapes chen tchanachel irenc anmijakanoren naxordogh hantcharin:

Chem cankanum ynknel hakarak cayraheghutyan mej ev antesel Eghishe Charenci heghaphoxakanutyuny: Da phast e ev phastarkvel e varpet grchov steghcvac bazmativ erkerov: Sakayn, krknem, Charencin hark e tesnel, zgal u gitakcel «Mahvan tesil» -i, «Epiqakan lusabac», «Girq tchanaparhi» grqerum, 1920-akan tvakanneri banasteghcakan sharqerum ev «Erkir Nairi» vepum:

Sovorabar amen grogh sksvum e aveli kam pakas chaphov urishneric krac azdecutyamb: Mshtapes mnal azdecutyan takՙ nshanakum e i verjo korcanvel, chhasnelov inqnuruynutyan: Azdecutyunn ogtakar e, erb groghn astitchanabar dzerq e berum ir sephakan dzayny ev sephakan huzashxarhy: Eghishe Charenci skizbyՙ «Ereq erg txradaluk aghjkan», «Tesilazhamer», «Ciacan», «Emale profily Dzer» banasteghcakan sharqery krecin Mecarenci ev hatkapes Vahan Teryani azdecutyuny: Bayc nuynisk aystegh Charency voronum er iren, ev shat zhamanak chpahanjvec gtnelu ir ars poetica-nՙ banasteghcakan arvesty: Banasteghcn arajin shrjanum antarber cheghav naev ancyal daraskzbi steghcagorcakan ughghutyunneri u hosanqneri handep, aravel himnavorapes kang arnelov simvolizmi vra, vory banasteghcakan mec nvatchumneri er hasel inchpes hay irakanutyan mej, aynpes el, aravel, Rusastanum u Evropayum: Charency ergum er «Erknayin tchamphanery» ev «Kapuyt herunery»: Nra depqum da uner naev irakan nstvacqՙ ceghaspanutyan voghbergakan zgacmunqneric ancum katarel depi erknayin u kapuytՙ asel e maqur, azniv u lusavor, erazeli mi irakanutyun:

Eghishe Charenci simvolizmn achqi e ynknum guyneri hrapurich xaghovՙ voskeguyni, kapuyti, ciacani, arevy, erazy, txrutyuny, knoj tovchanqy, dasht, caghikner, karot ev ayln: Banasteghcutyunnery nrbakert en u zgacmunqayin.

Kapuyti mej, kapuyti mej – arevi voskin:

Qnir, qnir, kapuyt aghjik, chzartnes cegin:

Karapnery ltcheri mej, jreri vra

Der qnel en, der nirhum en. kartnanan hima…

Simvolizmy hamashxarhayin arvesti glxavor steghcagorcakan metodneric e ev artahaytvel e te grakanutyan ev te tatroni, kerparvesti u erazhshtutyan mej: Goyutyun e unecel i skzbane, sakayn 19-rd darum ev 20-rdi skzbum aravel bardzradzayn xosec, hatkapesՙ Fransiayum (Verlen, Malarme, Rembo), rus grakanutyan mej Merezhkovski, Bryusov, Balmont, Sologub, Aleqsandr Blok ev ayln: Aystegh ashxarhi erevuytneri himqum simvoln eՙ xorhrdanishy, vorpes «idealakani ev zgayakani» hamadrutyun: Eghishe Charenci simvolizmy grqayin erevuyt che, ayl ir ashxarhynkalumy, kyanqi dury bacelu banali:

Ays kam ayn ughghutyany turq talov, Charency evs himnovin harabervum er kyanqin ev elnum nra pahanjneric, «phghoskrya ashtarakum» nerphakvac grogh cher bnav, aylՙ hasarakakan ankrkneli anhatakanutyun:

Simvolizmin hajordac zhamanakashrjanumՙ haziv erku tasnamyak, Charencn ashxarhin haraberec bacardzakapes ir nman, voch ays kam ayn metodov ev steghcagorcakan ughghutyamb, na inqnin ughghutyun er, yurakerp hayacq, nman cher voch mekin ev voch voq nran nman cher, aynqan xor u laynatarac, vor nra huzashxarhum kteghavorvein shat u tarber ashxarhynkalumner: Charency ughigh ev miagic cher, ayl zigzag u bazmagic, ansandzeli alekocutyan nman ev qnarakan banasteghcutyunnerum, ev epikakan poemnerum u balladnerum: Nra steghcagorcutyunn artacolec mardu, hasarakutyan u zhoghovrdi mtahuzakan grete bolor vitchaknery: Nra grakanutyunn anparagic kyanqi u zhamanaki yurahatuk hanragitaran e, menq bolors ayntegh enq mer tchakatagrov u huzmunqnerov, voch voq bacaka che, ayntegh minchev isk nerka en nranq, vovqer nor petq e cnven ev kochven hay u hay zhoghovurd, hayoc hayreniq:

«Danteakan araspel», «Azgayin eraz», «Amboxnery xelagarvac», «Xmbapet Shavarshy» ev shat urish poemner inqnatip voghbergutyunner enՙ grvac srti cavov u mtqi cavatanj larvacutyamb: Dranq yurahatuk poetakan veper en: Arhasarak piti nkatel, vor Charency hatchax ir poemnery patmum e ibrev eposՙ zhoghovrdakan vep, hatkanish, vorn yndardzakum e nra patumi dashty ev depqeri u herosneri derakatarutyunn ayd dashtum: Charenci banasteghcakan sharqern u grqern arandzin-arandzin gagatner en, isk bolory miasinՙ lernashghta, inchpes mec Araratic hyusis-arevmutq taracvogh Haykakan pary: Inchpes hnaravor che hayoc bnapatkery tchshmarit ynkalel aranc ayd lernashghtayi, aydpes elՙ hayeris 1500-amya grakanutyunn u grakan mtacoghutyunn aranc Charenc banasteghcakan lernashghtayi: Charency steghcec grakan mec u anphoxarineli ashxarhagrutyun, aranc vori hnaravor che patkeracnel mer grakanutyan hogu ev marmni ashxarhagrutyuny:

1920-akan tvakanneri skzbin Eghishe Charency grec u hratarakec hay grakanutyan amenaareghcvacayin ev voghbergakan gorceric mekyՙ «Erkir Nairin», ev zhanry bnoroshec ibrev «poemanman vep»: Inchu «poem», erb steghcagorcutyuny chaphaco kam ardzakunak chaphaco che, ev inchu vep, erb aystegh bacaka en herosneri u depqeri yndunvac vipakan arnchutyunnery: Sa nor vepi tesak e, vory hnaravor che chaphel dasakan vepi orinachaphutyunnerov: Poem e ir gerxit zgacmunqaynutyamb: «Karoty xeghdum e», «kanchum mterim, kanchum – «anverj», «inchu em kamenum phntrel, gtnel nran, xosel nra het srtov, sirel nran»: «Guce sut e Nairin, Nairin chka… Guce – hush e miayn, - fikcia, mif: - Ugheghayin mormoq. srti hivandutyun…» : Zgacmunqi tarapalic harcakannery tegh u zhamanak chen talis sovorakan patmoghakanutyany, iskapesՙ xeghdum en qez: Ays hatkanishnerov «Erkir Nairin» iharke poem e ev huzakanutyamb merdzenum e Abovyani «Verq Hayastani» vepin, vory «hayrenaseri voghb» e: Voghby inchpes patmes vepi yndunvac votchabanutyamb, piti miayn zgas, apres, nerzgas ibrev voghb-erazhshtutyun: «Erkir Nairin» naev vep e, aystegh kan bazmativ herosner, tesaranner u depqer, voronc Charency voch te sphrel e taracutyan mej, ayl seghmel mimyanc, meky patkerel myusi nersumՙ steghcelov adamandi pes gerxit voghbergakan taracq: Charenci poemanman vepy voghbergakan gir e hayoc hayreniqi masin voch miayn 20-rd darum, aylev haryuramyakneri ktrvacqov, mer tevakan u andadar voghby, mer cavn u hayacqy huso hangrvannerin, mshtapes ardiakan erk:

«Epiqakan lusabac» (1930t.) ev «Girq tchanaparhi» (1934t.) grqery nshanakalic erevuytner en inchpes Charenci, aynpes el 20-rd dari hayoc poeziayum: Erkrordn, iskapes, tchanaparhi girq e, aynqan imastun ev ogtakar xorhurdnerov, aranc voronc haziv te hnaravor e apahovapes aprel ays ashxarhum, inchpes grqerin dzonvac taghumՙ «Grqeri ashxarhy tiezerq e anezr», isk «Yoty xorhurd galiq ergasannerin» banasteghcutyan mej shat bardzr e gnahatum ergi nshanakutyuny, ayn «erkric u daric misht erkar e aprum»: I tarberutyun grakanutyan u arvesti kartchates orensdirneri, Charencn azatamit e ev nuynisk ir hantcharegh kamqy chi partadrum gegharvestakan mshakuyti zargacmany. «Xorhurd chi pahanjum apagayi ergy, - Ev ays e im xorhurdy yoterord» (yndgcumy Charencinn e):

***

Charencagitutyuny zhamanakakic hay grakanutyan glxavor bazhinneric eՙ tumanyanagitutyan, teryanagitutyan, varuzhanagitutyan, isahakyanagitutyan sharqum: Ayn skizb e arel derevs banasteghci kendanutyan oroq, hetagayum xoranalov ev yndgrkelov nra grakan zharangutyan grete bolor shertery: Chnayac zgali nvatchumnerin, hatkapes voghbergakan Charencin bacahaytelu xndrum, vor hajoghutyamb u hetevoghakanoren anum e grakanagetneri noraguyn serundy, aystegh ayzhm el kan chbacahaytvac harcer: Ir ughghahayac trichqov depi anhunyՙ Charencn anspareli e ev mianshanak u verjnakan meknabanutyunneri hnaravorutyun chi talisՙ horizonakan taracqnerum hangrvanac ashxarhasteghc vorosh groghneri pes:

Eghishe Charenci steghcagorcutyan ev kyanqi dasern u xorhurdnery grakan, hasarakakan ev azgayin vstaheli dproc en hay zhoghovrdi hamar: Dranc mej ka mi das, vory erek, aysor ev vaghy, der shat erkar zhamanak ardiakan e linelu: Aha ayd dasy. «Vov hay zhoghovurd, qo miak phrkutyuny qo havaqakan uzhi mej e» : Ays pahin es uzum em mer mej artnacnel ayd dasi mec xorhurdyՙ mayr hayreniqi ev Sphyurqi havaqakanutyan veraberyal, vory hay zhoghovrdin aveli tokun kdardzni tchakatagri anardarutyan handiman: Ays dasy Eghishe Charenci guce amenamec u tchshmarit banasteghcutyunn e:

Xosqՙ Eghishe Charenci cnndyan 115-amyakin nvirvac handisutyany

Beyrut, 28 marti 2012 tvakan:


Es sirum em nstel amen irikun

Es sirum em nstel amen irikun
Patuhanis araj erkar u erkar.
Nayel pahvogh tchamphanerin ananun
U erazel xndutyuner arevar:
Nayel kanach hovitnerin: arevi
Iriknayin erangnerov shgharshvac,
Xmel luse erangnery verevi:
Erjankacac u harbac:
Akanj dnel corenneri shshukin
Ev spasel, vor shshuknery buren
U erg darna erknaslac im hogin
U eraznery meghmoren ororen:
Es sirum em nstel menak u andzayn,
Achqers harel hurhratogh erazin,
Lsel dzayner, vor zngacin u ancan,
Erangneri pes irikva erazi:
Aprel: harbac eraznerov irikva,
Suzvel antes: aghbyurneri karkachum, _
Harbel, harbel u moranal aroryan
Ev havatal, vor hervic baxtn e kanchum…

Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
Niderlandakan Oragir Grakan ej
18:40, 18.08.2021
6234 | 0
02:40, 11.05.2020
6837 | 0
01:54, 29.11.2019
12393 | 0
05:28, 08.01.2018
12381 | 0
03:29, 22.12.2017
13070 | 0
01:01, 08.12.2017
29951 | 0
16:32, 06.12.2017
11527 | 0
16:11, 06.12.2017
16301 | 0
02:42, 05.09.2017
17546 | 0
23:45, 27.08.2017
21696 | 0
depi ver