1971 t. ays ory avtovtaric mahacel e Paruyr Sevaky, hay mecanun banasteghc (cn. 1924 t.) ։
Qarasunereq tari araj ays ory: 1971 tvakani hunisi 17-in, Paruyr Sevaky knoj ev erku vordineri het avtomeqenayov durs ekav hayreni Chanaxchi gyughic: Nra meqenan ancav tchanaparhi dzhvarin, voloraptuyt hatvacy ev vtarvec Erasxavan gyughic 8 km verev, zarivayr ijnogh hart xtchughu vra:
Mec banasteghcn u nra kiny: Nelli Menagharashvilin, zohvecin:
Paruyr Sevak (Paruyr Rafayeli Ghazaryan) cnvel e 1924 tvakani hunvari 24-in Ararati shrjani Chanaxchi (nerkayis Zangakatun, Ararati marz) gyughum։
Paruyry grel u kardal giter der 4-5 tarekanum: Grelu phordzer arel e der 11 tarekanum: Sevak grakan keghcanvamb (i hishatak Ceghaspanutyan zoh dardzac Ruben Sevaki) na storagrvel e hratarakvac ir arajin isk banasteghcutyunneri tak:
1940t. gerazanc arajadimutyamb avartelov dprocy: Paruyr Sevakn yndunvel e Erevani petakan hamalsarani banasirakan fakultety: Isk 1950-55tt Sevaky usanel e Moskvayi Gorku anvan grakanutyan institutum: Avarteluc heto 4 tari dasavandel e nuyn buhum: Paruyr Sevakn amusnacel e ir hamakursecu: Maya Avagyani het: Shat chancac: cnvel e nranc arajneky: Hrachyan: Vorosh zhamanak anc bazhanvelov Mayayic: Paruyr Sevakn amusnacel e Nelli Menagharishvilu het, vory nran vordi e pargevum: Armeny:
1963-71tt Sevaky eghel e M. Abeghyani anvan grakanutyan instituti avag gitashxatogh, 1966t. Hayastani groghneri miutyan varchutyan qartughar: 1970t.Paruyr Sevaky pashtpanel e disertacia: stanalov banasirakan gitutyunneri doktori kochum: Mahacel e 1971t. hunisi 17-in: avtovtaric ev taghvel hayreni gyughum:
Paruyr Sevaki banasteghcutyunneric.
Anjatum
Lrutyun e: Xorunk: Xorhrdavor:
Amen inch e lrel: Ev lrel e aynpes,
Inchpes bararanum barn e lrum:
Ev gishery chuni tasnerku zham,
Ayl krknaki: Xoti tarm burmunq e galis
Ays asfaltic ardyoq,
Te ays tyramvayic,
Vor dzgvel e hima lur phoghocum:
Inch-or heqiatakan trturi pes:
Uremn anjatvac e hosanqn elektrakan:
«Anjatvac e»:
Ays barn indz dardzyrel e ksherq
Ev uzum e ir tchisht qashn imanal: Sakayn
Im xeghtch tvacuycin aydqan tver chkan…
Ur es: Inch es anum: Anjatvac enq:
Magnisakan dasht ka: Anjatvac enq:
Xndzorn el en qamum – hyuty hanum mijic:
Aydpes el menq aha… anjatvac enq…
Futbolaser chem es: Bayc achqeris dimac
Inch-or mi gndak e anverj kaghum-xaghum:
Xentanum en ayspes: Gndakn inch gorc uni
Indz het, lrutyan het ev mer anjatman het…
Ev ays ser kochvacy guce ser che bnav,
Ayl shchaki dzayn e, kayarani aghmuk,
Ev kanaci dzerq e: tchyughi nman jardvac…
Tesnes te ashxarhum ka get mi kent lezu,
Vor chunena ir mej ays «anjatvel» bayy:
Te ka: es phoxum em azgutyunys…
Ka: Patasxan chka: Lrutyun e:
Tchisht e, vor patasxan iroq chka,
Bayc ev lrutyun che: Hamatarac tchich e:
Hamatarac kanch e: Hamatarac goroc:
Qarahator hska bararany hima
Mek barov e lcvac: «anjatvel» -ov:
Ev mek mitq e hima mejys gorum-gochum,
-Ashxarhum ka ardyoq gone mi kent lezu,
Vor chunena ir mej ays «anjatvel» bayy:
Te ka: es phoxum em azgutyunys…
***
Atillayabar
Der nor handipac: menq bazhanvecinq,
Irar nor gtac: korcyrinq irar:
Ayspes: danaki srutyunn en misht but matov phordzum:
Ayspes: mtovin – angitakcabar mec meghq en gorcum:
Ayspes: talis en, bayc aveli qan terevys arnum:
Ayspes: harnum en, bayc: aveli shut: terevys mernum:
Urishi marmnov, ayspes, sephakan hogin en bernum
U canranum en, bayc aveli shat tetev en darnum:
Ayspes: mi zhamov «Haverzh qaghaqy»: Hromn en arnum.
Atillayabar hascynum mtnel,
Bayc chen hascynum kraki matnel…
***
Du
Du:
erku tar,
Du:
hasarak mi deranun,
Ev yndamenn ayd qo erku hatik tarov
Ays bovandak ashxarhin es indz ter anum…
Du:
erku tar,
U es garnan hoghi nman
Qo kensatu jermutyann em yntelanum…
Du:
erku tar,
Ev aha es
Erjankutyan hamn em zgum im beranum,
Anjatumin ymberanum
Ev teranum em katarel hramany tarapanqi…
Du:
erku tar,
U es, angin,
Indzanic inqs veranum:
Phoshiacac herosneri
U cnveliq hantcharneri
Dasakin em ynkeranum…
Du:
erku tar,
U erb hankarc
Toghnum es indz u heranum:
Lqvac tan pes tcheghq em talis,
Cephys taphum, anteranum,
Ev kskicy, ceci nman,
Buyn e dnum im syuni mej,
Dzeghuni mej u geranum…
Du:
erku tar,
Du:
hasarak mi deranun…
***
Cavn e hatchax araj mghum
Anharmar e bobik qaylel,
Ays koshikn el shat e neghum:
Inchpes qaylel aranc ughu,
Ays tchamphan el shat e sheghum:
Dophel teghum: Bayc dranic
Voch koshikyd klaynana,
Voch el cavy kmeghmana…
Cavn e hatchax araj mghum:
***
Lusnahar karot
Sksvum e gishern arden:
Ev astghery,
Vor voghj cerek xor qun mtan,
Hima irenc tcharagayte
Sur phshern en voznu nman noric ccum:
Ynddem mtan:
Ev anpashtpan im karoty,
Vor ancel e xor yndhatak
U chi uzum noric trvel shghtaneri u kapanqi,
Im karoty matnyvum e qo anunic.
Lrtesi pes na matnum e tarapanqin:
Mec qaghaqy letargiakan qun e mtnum,
Isk es: lusnot,
Es: lusnahar,
Shegh-saytaqun kturnerov
U qiverov atamnabac,
Minchev angam shantargelov,
Aha noric qez em galis:
Kyanqys krkin vtangelov:
Ete hankarc du qo hervic nkateir
U dzayn tayir:
Tchchalu pes «ax» anelov:
Im vtangvac kyanqi hamar vaxenalov,
Gites: inchov kverjanar,
Im cankalis:
Gites.
Mahov e verjanum,
Erb lusnotin dzayn en talis:
Bayc es bnav erkyugh chunem,
Te kynknem cac
Ev im aryamb halecnelov dzyuny maytum:
Drnapanin get kazatem dzyun qereluc:
Ayd chi lini,
Vorovhetev dzayn ches ta du,
Ev da- voch te barutyunic,
Ayl… parzapes chsireluc…
Storev Dzez enq nerkayacnum Vazgen Vehaphari xosqy: Paruyr Sevaki Hogehangsti zhamanak