ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+5 °C, +5 °C ... +16 °C Vaghy:+19 °C
Hovhannes Tumanyan
20:37, 12.07.2014
8198 | 0
Kensagrutyun

Cnvel e 1869 tvakani phetrvari 19-in, Lorva Dsegh gyughum: qahanayi yntaniqum։
Naxnakan krtutyuny stacel e hayreni gyughum, aynuhetev Jalaloghlu (ayzhmyan: Stephanavan) dprocum։ 1883 tvakanic sharunakel e usumy Tiflisi Nersisyan tchemaranum, sakayn nyutakan canr iravitchaki pattcharov 1887t. stipvac eghav toghnel dprocy ev sksec ashxatel Tiflisi hay ekeghecakan dataranum, aynuhetev Hay Hratarakchakan miutyan grasenyakum (minchev 1893t) ։
Tumanyany sksel e steghcagorcel 80-akanneri kesic, ayd zhamanak el sksum e hamagorcakcel haykakan tarber terteri u amsagreri het։ Layn tchanachum e dzerq berum «Banasteghcutyunner» havaqacui (1-2 hator, 1890-92) luys tesneluc heto։ Tumanyani grakan gorcuneutyan amenahaytni shrjann e hamarvum XIX dari verjin tasnamyaky – XX dari skizby։ Ayd zhamanakashrjanum e, vor Tumanyany handes e galis vorpes zhoghovrdi steghcagorcakan avanduytneri vra himnvogh banasteghc։ Ir steghcagorcutyunneric shaterum, na nkaragrum e nahapetakan orenqnerov aprogh gyughacineri kyanqy, vory li e nerqin u hatchax voghbergakan hakasutyunnerov։ Ayd temayin en nvirvac Tumanyani aynpisi poemnery, inchpisin en «Maron» (1887, hratarakvel e 1892t), «Loreci Saqon» (1889, hratarakvel e 1890t), «Anush» voghbergutyuny (1890, hratarakvel e 1892t) ։
Tumanyany ir aghjka het
Tumanyany ir knoj het
Tumanyani poemneric, baladneric u heqiatneric shateri himqum ynkac e zhoghovrdakan banahyusutyuny։ Orinak: «Tmkaberdi arumy» (1902, hrt. 1905t) himnvac e zhoghovrdakan araspeli vra, inchpes naev «Axtamar», «Pharvana», «Sasunci Davit» poemnery, «Mi katil meghr» heqiaty։
1899 tvakanin banasteghcy kazmakerpum e «Vernatun» grakan xmbaky, vori andam en darnum bazmativ hay nshanavor groghner u banasteghcner։
XX dari skzbin Tumanyany haytni e darnum naev vorpes hasarakakan gorcich։ 1905-07 tvakannerin masnakcum e Baqvi hay-tatarakan yndharumneri hashtecmany։ Carakan karavarutyan koghmic erku angam dzerbakalvum e (1908 ev 1911) u bant netvum:
1912–1921 tt.: Hay groghneri kovkasyan miutyan naxagahn e։ Hayastani xorhrdaynacumic heto darnum e Hayastani ognutyan komitei naxagah (1921-22) ։
Hovhannes Tumanyany vaxtchanvel e 1923 t. marti 23-in, 54 tarekan hasakum, Moskvayum։
Lracucich teghekutyunner Aghbyur: «Bolshaya Sovetskaya Enciklopediya» Tramadrel e: Zaven Grigoryan Targmanutyun: Karen Vrtanesyan Tumanyani poemneric, baladneric u heqiatneric shateri himqum ynkac e zhoghovrdakan banahyusutyuny։ Orinak: «Tmkaberdi arumy» (1902, hrt. 1905 t) himnvac e zhoghovrdakan araspeli vra, inchpes naev «Axtamar», «Pharvana», «Sasunci Davity» poemnery, «Mi katil meghr» heqiaty։


MER UXTY

Menq uxt unenq: misht depi luys,
U gynum enq mer tchamphov,
Myrriknerov patac anhuys,
Sev xavarov, mut ampov։

Menq ancel enq aryan cover,
Sur enq tesel u kyrak,
Mer tchakaty dem enq arel
Myrriknerin hakarak։

U tepetev patar-patar
Mer dyroshy syrbazan,
U menq chunenq tegh u dadar:
Erkric erkir cirucan։

Bayc gynum enq menq anveher
Zarkeri tak char baxti,
Mer achqery misht depi ver:
Depi luysy mer uxti։

Heghinak: Karmen Karis
Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
Karmen Karis
21:47, 09.08.2015
6174 | 0
20:48, 12.07.2014
3453 | 0
20:37, 12.07.2014
8199 | 0
20:34, 12.07.2014
8722 | 0
16:52, 07.08.2013
6082 | 0
16:49, 07.08.2013
19078 | 0
23:45, 26.06.2013
14710 | 0
depi ver