ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+10 °C, +10 °C ... +27 °C Vaghy:+28 °C
Hovhannes Shiraz, Banasteghcutyunner
21:47, 19.08.2014
24449 | 0

Hovhannes Shiraz





KENSAGRVoՒTYVoՒN

1914 - 1984

Hovhannes Shirazy cnvel e Koւmayrioւm (naxkinoւm: Gyoւmri): Amboghj kyanqoւm nra hamar anmorac mnacin gyumreci Tadevosi (hor) ev karseci Astghiki (mor) het kapvac tpavoroւtyoւnnery: Tadevosn Axoւryani aphin mi hin oւ xarxoւl tnak oւner, oւr anc er kacnoւm ashxatavor gyoւghacu ir kyanqy, gohoւtyun haytnelov astcun ev tvaci, ev chtvaci hamar:
Bayc aha spanvum e hayry, ir isk xrtchiti shemin, turqakan arshavanqi zhamanak: Sksvum e manoւk Oniki txoւr mankutyoւny, orn ancnoւm e gyughic-gyugh, banjaranocic-banjaranoc, minchev or cvarum e Aleqsandrapoli orbanocoւm: Hovh. Shirazy sovorel e Erevani hamalsarani banasirakan fakoւltetoւm, aynoւhetev: Moskvayi M. Gorku anvan grakanutyan institoւti grakan bardzragoւyn dasyntacneroւm:

1930
t. patani Shirazi banasteghcoւtyunnery tpagrvoւm en teqstil gorcarani tertoւm: Ayd gorcaranoւm na ashxatoւm er orpes julhak: Bayc Shirazi erazanqy «Banvorejern ein: Heru cher naev ayd ory: Isk heto, zhamanaki grakan eritasardoւtyan hovanavor Vahram Alazani shnorhiv eritasard banasteghci anoւny shrjum e Erevanum:
1935
t. luys e tesnoւm Shirazi arajin girqy: «Garnanamut» vernagrov, orov el taracvum e banasteghci hambavy:
Mahacel e Erevanum 1984 t-i martin, taghvel e Komitasi anvan panteonum։




HAYVoC LEZUN


Mi hayrenadardz patanu

Mesrop Mashtocn asac: ordis,
El inchov es huysy berdis.
El hayreniq inchu ekar,
Te pit xoses otar lezvov,
Xmes hayoc ginin nektar:
Kenac kanches otar lezvov,
Qaghes hayoc vardern u hez:
Aghjik kanches otar lezvov։
Irav, qani lezu gites,
Aynqan mard es, iravn asin,
Bayc or qo hay lezun chunes,
El inch huys es qo Masisin,
Vor toghel es qo mayrenin:
Haram e qez hayoc ginin,
Haram e qez aghjikn hayoc,
Hayoc sirty: Masisn hayoc։
Mayr hayrenin el inch srtov
Qo otqern el grke vardov...
...
Ax, che, Masisy halal e qez,
Hayoc vshtum du meghq chunes,
Halal e qez hoghn hayreni,
Togh qez jurn el darna gini։
Qanzi hayoc vay sphyurqum
Pandxtutyunn e der pokum
Hay beranic hayoc lezun,
Otarn hayoc mahn e uzum,
Bayc na hay e, ov hovazi
Arnaxum eraxumn el
Ir mayreni lezvov xosi,
Mor kati het ccac lezvov,
Vor hay gety cov cni, cov,
Zhxorum el Babeloni
Xosi lezvov ir mayreni,
Hayoc lezvov, or misht jahel,
Mez byur darer hay e pahel։

IM SURB HAYRENIQ

IM SURB HAYRENIQ

Im surb hayreniq, du srtis mej es,
Du srtis mej es, och lezvis vra,
Im srti mijic, te sirts tcheghqes:
Droshid bocy piti hurhra։
Chem uzum goral im siro masin,
Sakayn, imacir, hayreniq im mec,
Qez haryur teghov xocec tshnamin,
Bayc hazar teghov im sirty xocvec։
Es amboghjovin qonn em, hayreniq,
Ev momi nman, tchampheqid vra
Qo pharqi hamar te mi or varvem,
Moxrabic angam indznic chi mna։

Siro hiastaphutyun



Patani sirts bazhak er byuregh,
Vor lcvec mi or ginov achqerid,
U es ayn ginov harbac xelahegh
Qo otqern ynka u dardza gerid:
Bayc du phshrecir im sirty matagh,
Ax du phshrecir gavatn im srti,
Taphvec im ginin... aryunashaghax,
U cndec patranqn im kuyr karoti, -
Bacvecin srtis achqery bolor,
Ancav xelahegh ginovutyuns,
Kuch ekav xabvac im sirty molor,
Amachec, or qez nmann er buyns:
Du coph ginetan mi bazhak eir,
Siruys ginin er achqers kapum,
A'x, inch lav eghav, or phshrvecir,
Qanzi qez ayzhm qeznov em chaphum,
Qeznov, inchpes lusiny: lusnov,
Vor lusacel er siruys arevov,
Qeznov em chaphum, och te cnorqov siraharach,
Vor im kuyr sirov achqers er kapum,
Indz cunki berum, inchpes siratanj,
Xabvac astcun: satani araj...
Ax arevn el e erbemn xabvum:
Merac lusnyakin ir luysov chaphum

***


O, te irav en phoxum srtery,
Togh imn el phoxen: anser mi srtov,
Vor ays srtis het korchi im sery,
Get moranam qez, aprem anvrdov:
Kam ciacanvi qnars anpes,
Vor takic ancnes u arnas tgha,
Vor anhet chqvi sers aghekez,
Qez hishelis el: sirts chdogha...

Qez or arnem



Qez or arnem: el chem toghni,

Es qo cavy ktanem,

Tekuz serd dzhoxq lini,

Es qez draxt ktanem:

~*~

Te aghbyur es du kendani,

Es qez carav erashtn em,

Qez or arnem: el chem toghni,

Astycu tegh kpashtem:

~*~

Bayc te pashtem Astycu pes,

Du satana kdarnas,

Indz ktanes dzhoxqn ahegh,

Du draxtum kmnas . . .

MAYRS




Mer huysi durn e mayrs,
Mer tan maturn e mayrs,
Mer ororocn e mayrs,
Mer tan amrocn e mayrs
Mer hern u mern e mayrs,
Mer tchortn u tern e mayrs,
Mer tan antunn e mayrs,
Mer arcvabuynn e mayrs,
Mer tan caran e mayrs,
Mer tan arqan e mayrs,
Mer tan antcharn e mayrs,
Mer degh u tcharn e mayrs,
Mer tan aghbyurn e mayrs,
Mer carav quyrn e mayrs,
Mer tan anqunn e mayrs,
Mer anush qunn e mayrs,
Mer tan tchragn e mayrs,
Mer aregakn e mayrs։
Mayrs, mer hacn e mayrs,
Mer tan astvacn e mayrs...


Es kuzenayi, or kyanqd jahel




Es kuzenayi, or kyanqd jahel
Caghki pes bacver im caghik grkum, ―
Caghkic el qnqush im sirun vayel:
Kuzei caghik mnas oghj kyanqum,
Um en caghkunqy mi or char nayel,
Zhptum en angam pokoghi dzerqum

Kiny astco harsn e


Kiny astco harsn e, asin,
Astco ginu tasn e, asin,
Ax, che, astco hartchn e kiny,
Astco ginu pharchn e kiny:

Astco ginin anmahakan:
Harbecnum: astcun angam,
Surb grki mej astvacayin,
Caxvum e misht satanayin...

Ayninch, orpes ir morn artun:
Astvac el e mory pashtum:
Lrir, anmit sirt im anhasht,
Meghq e mayrs astvacapasht:

Inchu ynknes mors achqic,
Vonc dzer qashenq ayn hrashqic,
Vor mec mayrn e mors kyanqi,
Hrashq mayrn e tiezerqi:

Siruc qaghcr sern e miayn



Ax, el inchov, inchu aprem,
Erb chpiti sirov harbem,
Erb hambuyris hetqy chka
Shurtin sirac im aghjka:

Siruc qaghcr el inch ka or,
Siruc qaghcr sern e miayn, -
Hasir, caghkenq, im heravor,
Varenq hangac ojaxn im tan:

Te qo sery tever ta indz,
Qez arcvi kat kberem,
Et kxles du indz mahic,
Te mi gisher qez hamburem:

Du, or indz chsires srtanc,
El ov sire, im hayuhi, -
Hasir, te im sern e Astvac,
Du im miak astvacuhi... Te mahic heto hogh piti darnam


Te mahic heto hogh piti darnam
Togh darnam siro tchampheqin motik,
Vor siro hamar noric ashxarh gam:
Hoghic darnalov paycar mi caghik:
Ev indz kqaghi patani mi nor, -
Kdni krcqin sirac aghjka
Ev hambuyri mej nranc baghtavor
Kzgam or siro hamar mah chka...

XAGhAGhUTYUN AMENECUN (HATVAC)


Amen azgi xaghaghutyun, surb yghdzanqov misht hghi,
Du es xorhurdn imastutyan, du es argandn surb hoghi,
Vov mec Hisus, ax inch anem, or erb or gas chxachves,
Vardi phoxes phushn el meghac, och te sevov kakachves,
Te arevn em: qez em phntrum: hoghagundn em: der mtnum,
Te kuyr gar em, mor stinq es: mtnum el em qez gtnum...
Te qo zangn em azgamrunch: du es lezvakn im oski,
Te tatchar em: du es zangs, du es ghoghanjn im xosqi,
Es papak em aghbyurnerid: shatrvanir mshtabux,
Te es hogh em: garun es du, te tonir es: es: hactux:
Te makuyk em kyanqi covum: du indz tanogh aragast,
Te anarak ordi em qez: du indz mayr es hayrasast,
Te es xosqi hanq em oski: hanqaphors du es misht,
Te es krvom zohvac zinvor: du es mayrs mshtavisht:
Te tchambord em: du es tchambes, : te jrvor em: art es du,
Te arciv em: tevers es du, te soxak em: vard es du:
Te tonir em: hacs du es, te kriv em: du indz verj...
Te viktor em: du es miak im nor gtac astghy pertch:
Te es nav em tiezeraxuyz: du es hrtirn indz tanogh,
Te xopan em: du es xophs: kyanqn amenur sermanogh:
Dagaghagorc chdaras du, te orocq es der galiq:
Qez kspasen harsneri mej: hazar-hazar cil balik,
Hazar-hazar ororocner, or antar chen takavin
Hazar u byur seghm u saghmer, or degh en vaghn hay cavin,
Hazar-hazar, hazar u byur, hazar u byur balikner,
Te phluzves, ov xaghaghik: umov darnan... galiqner,
Yotnapatik im oghj tuny aghotum e qez hamar,
Voch te araj imonc hamar, ayl qez hamar, v ashxarh,
Aysor cil e, vaghy galiq, myus ory ptghakutq:

Vov neytyron, qo patyany, dagaghn e oghj mardkutyan,
Te mardkutyan mrunchn hamar: chxortaki qo tchamban:
Ver dayakւir xaghaghutyo´ւn, arevelqic arevmutq:
Meghrazephyur odi phoxvir: bxac bolor caghkunqic,
Chtchermaki och mi tuxd, huyser caghken qo qunqic,
Odi phoxvir, hyusisum el, harvum el, amenur,
Zhoghovrdvir, ov barutyun, merk mi toghni och mi tur:
Te geghecki sirahar em: du es chqnaghn im dari:
Du kuys mayr es: du es miak Astvacamayrn ashxarhi:
Te kantegh es: amen mi sirt dzet e or misht var mnas,
Te Masisi dzyunn es: kuzem aghbyur darac girks gas,
Te mayrikis achqern es der: kuzem vras misht nayes,
Te azgery balikner en: kuzem mor pes phayphayes:
Te lusin em: arev es du: es qo luysov luys ktam,
Te coghun em xostumneri: du es caghikn im xostman,
Te barur em: kyanqn e orocq, du es balikn im grkac,
Te banak em: du indz amroc, du es vrann im zarkac:
Te es tur em: du indz patyan, te erak em: du aryun, -
Te phesa, em: du es miak kuys harsnacus, im garun:
Te qo phoghn em tagnapahunch: du es shunchs mshtahoghm, -
Te sring em: du es nvagn hamasphyurvac amen koghm,
Vo´v mankacin xorin xorhurd, v mankapah, mankahayr,
Vo´v mankabardz, mankadayak, mayrastinq, mankamayr:
Vo´v mardapasht xaghaghutyun, el orn asem qo masin,
Mi eresd aregak e, mi eresd el der lusin:
Te du Marsn es: inchpes lusnin: qez nvatchel ktenchanq,
Du im mi bur zhoghovrdi Vana covi anrjanq...



HRAShQ



Erazis mej dury zarkin
-
Vov e asi nersic es,
Drsic inch or paraւ mi kin
Asac «Matagh linem qez» ...

Mi ktor hac oghormacir,
Aghqat kin em, orb, anter,
U es iskuyn dury baci:
Hrashq... merac mayriks er:

Sarsapheci, bayc girkn ynka,
Mayrs asac, «es em, es,
Qez phordzelu hamar eka,
Ho chi phoxel kyanqy qez:

Murackani tesqov eka,
Vor ashxarhn el imana:
Teghn e xightchd, xightchd ordis,
Te merel e indz het na...»


Erazis mej hors tesa:
Mors nman haytnւec,
Xind u vaxov girky hasa,
Shirimic elav indz grkec:

Hekekacinq darn u anush,
Hayrs nayec ir chors din,
Aragacin nayec qnquysh,
Asac: kapri im ordin...
Bayc erb nayec Araratin:
Indz xet nayec hayrs cer,
-
El inchov es du im ordin,
Erb kisat e tuny mer:
Vshtic noric merav hayrs,
Asac: «ordis, te kuzes
Hoghy tetev lini vras
Tuns kisat chtoghnes...»

Mayrs


Mayrs phoqrik, mayrs xeghtch,
Mayrs mi mayr hasarak,
Mayrs ays mayr erkri mej,
Arevi dem mi tchrag:

Bayc arevi luysi tak,
Erb caver eq indz berum,
Srtis mrayln anhatak:
Ayn xeghtch tchragn e crum:

Mayrs phoqrik, mayrs xeghtch,
Mayrs mi mayr hasarak,
Mayrs mi bur srti mej,
Gisher u zor aregak:

CNVoGhAKAN SERY


Dzyun dzner er. kturn elel,
Dzyunern ei taphum cac,
Qrtnel ei, shorers hanel
U der barak «mi shapkanc» :
Dzyunern ei taphum cac։

Hankarc mayrs, erb indz tesav:
Hagis barak mi shapik,
Cnkin zarkec, vay-vuy asav,
-
Inch es arel, im balik։
Ur es qrtnac shorord hanel,
Kaputkel es, ijir cac,
Bayc es taphum dzyunery der,
Dzyuni mej el qrtnac:
Chei uzum ijnel cac...

Ayninch mayrs gorum-lalis,
Mek el tesa: mtav ners
U durs berec barur-balis,
Ases ktric ynka es.
U goraci mors vra,
Ax, choranar togh lezus...
-
Ur durs berir, ners tar iskuyn,
Mrsec, ners tar merk ordus։

U mayriks, motik galov,
Phayphayelov im ordun,
-
Ax, balik jan, - asac lalov, -
Mi barkana vras dun,
Cheor du el im balikn es,
Nra hamar durs beri,
Vor qez tesnes, indz el xghtchas.
Du el imn es, cac ari...


Knoj sirty


Knoj sirty mi bazhak e byureghya, -
Phshrecir u ches karogh el kpcnel,
Ev ayn oric, avagh, el chi karogh na
Hambuyrnerid ginin srtanc vercnel:

Inch hrashqi sirt ka srtum mayrakan,
U inchqan el phshrum e ordin xent,
Chancac mi pah, chancac vshti mi vayrkyan
Kpchum e misht u qef anum ordu het:

Mi kyanq arzhe




Mi kyanq arzhe mi hambuyry aghjka,
Aranc siro, aranc knoj kyanq chka.
-
Ax, che, tekuz draxtn inqy kin lini:
Kin kgtnes, bayc mayr erbeq ches gtni:

Kiny ser e, baxtaber e: te ser tas,
Aranc knoj: indz pes anbaxt kmnas,
Ax, che, tekuz baxtn el anhas kin lini:
Kin kgtnes, bayc mayr erbeq ches gtni:

Arevn, ases, knoj achqic kcagi,
Mi hambuyric: anapaty kcaghki, -
-
Ax, che, tekuz cheghacn inqy kin lini:
Kin kgtnes, bayc mayr erbeq ches gtni:

Kiny mahin haghtogh kyanqi aghbyur e,
Im hambuyrov indz balikner kbere, -
-
Ax, che, tekuz astvac inqn el kin lini:
Kin kgtnes, bayc mayr erbeq ches gtni:


Cov kuzer dzgel dzknorsn ir shany

Cov kuzer dzgel dzknorsn ir shany,
Tes du aperaxt ashxarhi bany,
Shat e zaramel, el petq chi galu,
Gogh u gayli hotn el chi zgalu
Ir qti tak el,
Shan orn e ynkel:
El tun chi pahe u mard anbany
Navakic covn hrec ir shany.
Tshnamu nman
Covn hrec nran:
Ir havatarmin, ir hin mtermin։
Apshec mi vayrkyan doghahar shuny
Na, or tariner pahum er tuny,
Hskum er quny tiroj apikar։
Gayli hotn angam cher toghnum mot gar,
Dzmran gishern el hazar gaylov li,
Bayc or cerutyan handipec gayli։
Mardy hrum er, or covy dzge,
Shuny tchgnum er, or kyanqy phrke,
Tirojn er kpchum: karchum taterov,
Lur kataghutyamb ev te lur sirov,
Nuynisk achqerum arcunq erevac։
Bayc, erb mardn el kataghec, hevac,
Erb ansirt mardn el anmit kataghec:
Crvec navaky: covn ynkav: taghvec,
Covn ynkav mardn el, bayc tes inch tesav.
Shuny xeghdvogh tirojy hasav
Beranov iskuyn
Brnelov mardun
Loghalov: mardun durs berec covic,
Ev inqy merav ir srti cavic...


Mor sirty


Mors srti het ashxarhn em chaphel:
Eli mec er na, mec er u angin,
Arev achqeri luysn e na taphel:
Lusnyak darnalov: ordoc orocqin...
Ev hima qich e, te achqers tam,
Te sirts hanem u tam mayrikis,
Ax, mayr ergeluc inchpes kshtanam,
Mayrs patkern e mayr hayreniqis։

Cnorq chi eghel Hayoc vishty mec

Cnorq chi eghel Hayoc vishty mec
U te haracher mi hay banasteghc
Te char dareri hoghmerov qshvac
Lusni vra el hayer kan crvac...
Es khavatam ayd dary xosqin
Es khavatam, or lusinn angam
Canot e bokotn hay taphar otqin
U dranic e na taxcum aysqan:
A~x qo el baxtn e lusnkan lalis
Du el es panduxt im aziz Masis
Bayc qeznic eli karots em arnum,
Erb qez em nayum mi ler em darnum
Minch hazar cover der ayn koghm crvac
Vorqa~n Masisner der unem gervac
Es darer xabvac darerov zarkvac
Nor em bruncqvum lernerum im lurt
Es ordekoruys bayc huysov phrkvac
Es mi Hay mi Hayr mi Hay zhoghovurd...

Hurn en siro sevi sirun luys aghjiknern Hayastani



Hurn en siro sevi sirun luys aghjiknern Hayastani,
Srtis vra qaylogh garun: kuys aghjiknern Hayastani,
Im sirtn inch e, a'x, te uzen: berder karnen mi hayacqov,
Anarik berd u siro syun: huys aghjiknern Hayastani:

Meky mekic parz u kaxard, meky mekic xosqov qaghcr,
Et kberen alevorin, odz ktoven achqov qaghcr, -
Meky: astghik, meky: lusnyak, mekn: arevi tesqov qaghcr, -
Im Hayastann en zardarum nurb aghjiknern Hayastani:

U chgitem orin sirem, orin toghnem anhag srtov,
Amenqin e srtis achqy arevi pes krak srtov,
Erb hur covi pes en qashum: onc dimanas vtak srtov, -
Indz astgheric cac en berum surb aghjiknern Hayastani:

Gta

Gta

Im mankutyan darn husher,
U es dzer mej orb tgha,
Bayc aha xor mi gisher
Vorbanocic es phaxa .
Mors karotn im srtin:
Qaghaqn ari otnatak,
Gta miayn mer bardin
U mer xrtchitn: averak։

Ax, kocum er bardis der:
Te inchpes dzerqn askyari
Hors toghel kisamer,
Cher toghel qary qari...
Bayc ur er mayrs daluk,
Ax, na el er orbacel,
Arcunq dardzel u manuk
Achqis mej er mnacel։
Ev husheri srtamshuk
Shshuknern en vkayum,
Vorb mnaci ev arcunq,
Ev Shirakis shukayum
Xuzhanaca։ Ev mi or
Tesa: sev hacy dzerqin
Tun er gnum glxikor
Hin shukayic mi xeghtch kin։


Vra prca u dzerqic
Hacn uzeci phaxcnel,
Na et dardzav, bayc mekic,
Ax, chimacav inch anel,
Ev anuns shrtunqin:
Indz gari pes girkn arav,
Amur seghmec ir krcqin։

Ev gluxs er gurgurum,
Seghmum krcqin ir mashvac,
Ev achqers er hamburum,
Ev dzerqers mrotvac,
Ev krknum er: «Gizh jan, gizh» ։
Ev lalis er, ev ggvum,
Ev der mer shurjn aknapish
Mardik ein havaqvum...


Bayc sirts, or tariner
Karotel er mor grki,
Cher harcnum, te ov er,
Cher mtacum u krkin,
Teev, orpes mi trchnak,
Tprtum er kuyr u xeghtch,
Bayc zgum er, or mi taq
Buyn er gtel grki mej։

Na xent phayum, phayphayum,
Ev xaytum er im hogin,
U karces te shukayuւm
Inchqan hac kar: indz tvin
Bayc na hacn el moracac:
Der indz krcqin er seghmum,
Ax, na mayriks er korac,



Vordis, qez inch ktakem...




Vordis, qez inch ktakem, inch ktakem, im balik,
Vor indz hishes vshti mej, te xindi mej qo galiq.
Gandzer chunem, bayc gandzn inch, gandzy luysn er achqeris,
Du es miak im gandzy, du es gandzy gandzeris:
Qez aynpisi gandz kuzem es ktakel hayrabar,
Vor chi karogh ktakel urish erkrum och mi hayr, -
Es qez ayn em ktakum, orin ays mec mer darum
Phoqrik mardik en bantel u shghtayel amperum.
Qez mer sarn em ktakum, or durs beres sev ampic,
Vor tun beres shalakac ardarutyamb mer anbic,
U kberes, im balik, tekuz qo xeghtch tatikov
Mer sarn ays koghm shur ktas: ardarutyand uzhn e cov,
U erb beres, im balik, sirts el shirmic khanes,
Kbardzranas u sirts azatn i ver ktanes
U ktaghes im sirty dzyuneri tak Masisi,
Vor shirmum el: daravor hur karotic chmrsi:
Qez Masisn em ktakum, or du pahes havityan,
Vorpes lezun mer hayoc, orpes syuny qo hor tan:

Mayrik, hivand em, sirtys qrqrvac...

Mayrik, hivand em, sirtys qrqrvac.
Tes, orqan xorn en hogus verqery
Arnot u xocot:
Mite karogh es verqerys buzhel,
Vor tiezerqi hyska verqeri
katilnericn en:

Mayrik, hivand em erkynqi cavov.
Tes, inchpes daryn ergum em erger
Anhun vyshteri, tanjvac mytqeri.
Mite karogh es ergers marel,
Vor tiezerqi hska verqeri
Cavn u kyskicn en...

Ax, togh, mayrik im, verqers varvin,
Togh es myrmynjam, anhuys mormoqin.—
Ax, du ches karogh xeghtch ordud kyanq tal,
Aphsos, ches karogh bocy arevi,
Shoghqy astgheri, taphy kaycaki
Hogus mej dzygelkyanq tal im kyanqin:
Erbeq ches karogh jnjel u physhrel
Erkinq u erkirim mec verqery
Arnot u xocot...

***

Qez och te huysi yndunayn xosqer:
Dashti caghikner kuzei qez tal,
Qez och te dashti toshnogh caghikner:
Erknqi astgher kuzei qez tal,
Qez och te mutic doghacogh astgher:
Mayr im, arevner kuzei qez tal,
Qez och te hazar garnan arevner:
Kyanqi covery kuzei qez tal,
Vor dar u darer qo sirov anamp
Lcneir kyanqy qo surb srbutyamb,
Mayr im, arevs kuzei qez tal,
Haverzhutyuny oghj tiezerqi,
Tekuz mi vard el qez partq chmnal,
Vov astvacutyun: xightch u arcunqi...


***

O, te irav en phoxum srtery,
Togh imn el phoxen: anser mi srtov,
Vor ays srtis het korchi im sery,
Get moranam qez, aprem anvrdov:
Kam ciacanvi qnars anpes,
Vor takic ancnes u arnas tgha,
Vor anhet chqvi sers aghekez,
Qez hishelis el: sirts chdogha...

IM SURB HAYRENIQ



Im surb hayreniq, du srtis mej es,
Du srtis mej es, och lezvis vra,
Im srti mijic, te sirts tcheghqes:
Droshid bocy piti hurhra։
Chem uzum goral im siro masin,
Sakayn, imacir, hayreniq im mec,
Qez haryur teghov xocec tshnamin,
Bayc hazar teghov im sirty xocvec։
Es amboghjovin qonn em, hayreniq,
Ev momi nman, tchampheqid vra
Qo pharqi hamar te mi or varvem,
Moxrabic angam indznic chi mna։




HVoVHANNES ShIRAZ

(1915 - 1984)


HAY ZhVoGhVoVRDI ERG
(verelq)

Achqeris mej garnan orer,
Tchamphes baxtis saern i ver,
Elnum en es qarern i ver,
Elnum en es sarern i ver,
Qarer, sarer, darern i ver:
Baxts astghern en ver pahel,
Jahel em es u dzis jahel,
Chem nkatum qarer tchamphis,
Chem nkatum sarer tchamphis,
Qarer, sarer, darer tchamphis:
Shantn e bekvum tchaktis vra,
Mah: chgitem: ka, te chka,
Elnum em es ahern i ver,
Elnum em es mahern i ver,
Aher, maher, jahern i ver:
Achqeris mej garnan orer,
Tchamphes depi astghern anmer:
Indz elnelu qarer kan der,
Indz elnelu sarer kan der,
Qarer, sarer, darer kan der...



IM SURB HAYRENIQ

Im surb hayreniq, du srtis mej es,
Du srtis mej es, voch lezvis vra,
Im srti mijic, te sirts tcheghqes:
Droshid bocy piti hurhra։
Chem uzum goral im siro masin,
Sakayn, imacir, hayreniq im mec,
Qez haryur teghov xocec tshnamin,
Bayc hazar teghov im sirty xocvec։
Es amboghjovin qonn em, hayreniq,
Ev momi nman, tchampheqid vra
Qo pharqi hamar te mi or varvem,
Moxrabic angam indznic chi mna։



KTAK

Vordis, qez inch ktakem, inch ktakem, im balik,
Vor indz hishes vshti mej, te xindi mej qo galiq.
Gandzer chunem, bayc gandzn inch, gandzy luysn er achqeris,
Du es miak im gandzy, du es gandzy gandzeris:
Qez aynpisi gandz kuzem es ktakel hayrabar,
Vor chi karogh ktakel urish erkrum voch mi hayr, -
Es qez ayn em ktakum, vorin ays mec mer darum
Phoqrik mardik en bantel u shghtayel amperum.
Qez mer sarn em ktakum, vor durs beres sev ampic,
Vor tun beres shalakac ardarutyamb mer anbic,
U kberes, im balik, tekuz qo xeghtch tatikov
Mer sarn ays koghm shur ktas: ardarutyand uzhn e cov,
U erb beres, im balik, sirts el shirmic khanes,
Kbardzranas u sirts azatn i ver ktanes
U ktaghes im sirty dzyuneri tak Masisi,
Vor shirmum el: daravor hur karotic chmrsi:

Qez Masisn em ktakum, vor du pahes havityan,
Vorpes lezun mer hayoc, vorpes syuny qo hor tan:



MAYRS

Mer huysi durn e mayrs,
Mer tan maturn e mayrs,
Mer ororocn e mayrs,
Mer tan amrocn e mayrs,
Mer tchortn u caran e mayrs,
Mer tan anshuqn e mayrs,
Mer tan antunn e mayrs,
Mer arcvabuynn e mayrs,
Mer tan caran e mayrs,
Mer tan arqan e mayrs,
Mer tan putchurn e mayrs,
Mer hacn u jurn e mayrs,
Mer tan antcharn e mayrs,
Mer deghn u tcharn e mayrs,
Mer tan aghbyurn e mayrs,
Mer carav quyrn e mayrs,
Mer tan anqunn e mayrs,
Mer anush qunn e mayrs,
Mer tan tchragn e mayrs,
Ax, mer tan Sisn e mayrs,
Mer tan Masisn e mayrs,
Mayrs, mer hacn e mayrs,
Mer tan Astvacn e mayrs...



* * *
Es cnvel em dzorerum:
Egherni sev orerum:

Mayrs krcqin: ororel:
Im orocqn el e korel:

Achqs baci: sov tesa,
Astvac asac: "Zoh e sa":

Der phayte dzi chhecac:
Baxti dziuc ynka cac:

Vorb mnaci u anus,
Es der mankuc ynka durs:

Vshti vihic, gaher ves,
Hrashq e, vor hasa qez:

Qich er mnum: egherni
Tatn im kokordn el brni:

Byurerin e na horel:
Inchpes e, vor chem korel:

Chem pghtorvel, vshtic mec
Soxaks odzi chphoxvec:

Hogis: arcunq u voski:
Xtacvacqn em im azgi:

Ayzhm azgin im anchar
Partq en Astvac u ashxarh:

Hatucumy egherni:
Erb el lini: kharni:

Irar grken piti voghj
Ays azgern el mahagoch:

Ashxarh, du indz mi nayir,
Im voghj azgin phayphayir:

Vaxenum em, te nran
Du partq mnas... havityan:



* * *
Erknqi spitak, spitak shushanner,
Ijnum eq anshshuk, ijnum eq dzyun darac,
Ijnum eq: parurum antarner u dashter,
U cackum im achqic dzorern im tapharac:

Taphveceq, im dzyuner, erazner qnqshatov,
Taphveceq, cackeceq dzorern im husheri,
Ax, hushern indz angam xocum en shshukov,
Husheris qun bereq moracman gisheri:

Es amen inchi mej nran em tesnum der,
Votqeri hetqern em nshmarum qarerin,
Phreceq moracman savannern, im dzyuner,
Nra het tapharac im bolor tchampheqin:

Togh ijni mazeris dzmery txradzayn,
Miayn te moranam, heranam husheric,
Ax, im darn hushery chpiti qaghcranan,
Tekuzev mazeris dzyunn ijni: cacaki indz...



GAZEL ShAMIRAMIN
(Hetanoskan)

Es achq chunem qo hogh-tagin, ek, Shamiram, ays gisher,
Ax, sirel em uzum mi kin, ek, Shamiram, ays gisher,

Es Aran em, Gegheciki hazarerord torn em tux,
Te der vard ka qo shrterin, ek, antaram, ays gisher,

Vaxenum em kyanqs trchi siro tench u tanjanqov,
Es karot em qo ggvanqin, ek: tarphanam ays gisher:

Hognel em es qrojakan hambuyrneric xabusik,
Marmin kuze im xent hogin, ek: xentanam ays gisher:

Hraborboq aynpes grkem, vor Arayin moranas,
Mi gar darnas du im grkum, ek: gaylanam ays gisher:

Qo shurteric ccem ginin asorakan dashteri, -
Harbac ynknem qo bac krcqin: ek: meghranam ays gisher:

Shambshotanal kuze hogis shambshotashat mi grkum,
Es uzum em ankusht mi kin, ek: cophanam ays gisher:

Mi bur sirts covacel e mi coph knoj karotov, -
Nazuk mejqid coph eghnikin: ek: vagranam ays gisher:

Sev acherd siro hurutq: hyusqerid sev paranov
Odzapatuyt ek im mejqin, ek: phatut gam ays gisher:

Mrnchum e marmnakarot marmins: ynddem im vogu,
Ek ccerid cov cphanqin ciacan gam ays gisher:

Dzyuni karot kraknerd krak krqov kmarem,
Ek, covanam qo tarphanqin, ek: hovanam ays gisher:

Es Aran em... Ek Nvardis get mi gisher es davem, -
Vor neympem daris vogin, ek: shnanam ays gisher:

Avagh, el voch surb Nvard ka, voch surb Ara Geghecik,
Shamiramvec Nvardn angin, ek: shambshanam ays gisher:

Arev krqov hasir: crir arcunqners astghacac,
Vor nman vorb ays lusnyakin vorb chmnam ays gisher:

Hognel em es: erazacis eraznerov grkeluc, -
Es tenchum em aryuc mi kin, ek, garnanam ays gisher:

Shat azger en sric korel, sirov ari, voch srov, -
Aphsos korac qo el azgin, ek, Shamiram, ays gisher:

Ber Vana covn achqerovd: cov girkn ynknem, hovanam:
Get patkery ber im achqin, ek, covanam ays gisher:

Qristonya im marminn el: hetanosvi togh aynpes,
Vor garnanas im xoyanqin, ek, arbenam, ays gisher:

Bayc te zorqov indz haytnves: es qez patanq kdarnam,
U gerezman qo banakin, ek, Shamiram, ays gisher:



HIN MANKUTYUN

Mekic mi sox, mekic mi hac goghanum,
Gnum einq Arphachayy loghanum։
Sovac, carav, bokotn ynknum sar u dzor:
Shrjum einq: angitutyamb baxtavor։
Ashxarhn, ases, sari hetev, verjanum...
Ijnogh arevn iren het er mez tanum...
Chgiteinq: vov er zhptum, vov lalis,
Vov er mez hac, vov mer achqin lac talis...
Chgiteinq, te um kurcqn er zardarum
Dzncaghiky, vor menq einq misht berum...
Chgiteinq: ashxarhn inch er, mardn inch er,
Menq: dardi mej, chgiteinq: dardn inch er...
Ax, der manuk menq ceracac, glxikor
Shrjum einq: angitutyamb baxtavor...



GARNANAMUT

Manushakner votqeris u shushanner dzerqeris,
U vardery ayteris, u garuny krcqis tak,
U erkinqy hogus mej, u arevy achqeris,
U aghbyurnery lezvis: saric ija es qaghaq, -
U qayleci xaytalov u shagh talov mayterin
Manushakner u varder u shushanner dzyunatuyr,
U mardik indz tesnelov: irenc hognac achqerin
Tesan urish mi ashxarh, garun tesan norabuyr,
- Inch tarmutyun, - asacin, - inch tarmutyun, - u bacin
Lusamutnern im arjev, u es im sirty bacel:
Ancnum ei ergelov u shagh talov mayterin
Manushakner u varder u hasmikner hogetov,
Karces mi voghj bnutyun mi patani er dardzel,
Qaghaq ijel lerneric: kancner zmruxt heqiatov
Erkre-erkir shagh talov kakachnern ir dzerqeri,
Mer ergeri lusabacn u garuny lerneri։



ERG HAYASTANI

1
Tikunqs arac Aragacin: kangnac em es Massi dem.
Inch e xorhum ceruk hskan, inch e tenchum: chgitem։

Miayn nran em haskanum: hoghis dzaynin unkndir
Ev qez, chqnagh im Vana cov, du shghtayvac im erkir։

Du cnvecir, im zhoghovurd, Ararat sar u dzoric,
Inchpes Vana covic: Sevann, inchpes manukn: ir moric։

Du zhptacir inchpes mankik: cnvac grkum ir huysi,
Hoghagndi stinqneri: Aragaci, Masisi…

Vana covy katn er anush: qo shurterin mankakan,
Qez chi snel urish mi cov, chunes urish bnorran։

Der en glxic angluxner qez glxat el tenchacin,
Ax, mert aryun, mert arcunq en xarnel qo kyanq u hacin։

…Azhdahaki xol naxahayr Beln El ynkav, bayc anverj
Du sari pes misht kangnecir qo sareri grki megh։

…Darer ancan, ekan darer, cnvec Aran Geghecik,
Sev achqery siro gisher: harbecumi ginov liq։

Ev Shamiram: mi arnabaghdz, tesav nran u gervec,
Depi Masis u Arayi gegheckutyunn arshavec…

U baxvecin xabvac azgern, aryunn aynpes covacav,
Vor mejn azgern ayrvecin, shamiramnern: hovacan…

Ynkav Aran im Geghecik, bayc geghecik misht mnac,
Ykav Aran, vor Ararat mnan lernern hayrenyac։

Ev zhoghovurdn yndost vostnec: dzerqin ev sur, ev gutan,
Elav cuxy mer cirani: sirac droshn hayutyan։

Xol arshavner na xortakec, pahec erkirn inchpes ler,
Bayc ir hacy arnotecin nor dzhoxqnern arnadzer։

Darern Eli mrrkabash aryucneri pes ancan,
Aragacic minchev Masis kes dar kangnec ciacan։

Kangnec trov Tigran Meci, erb tagn arav ir glxin,
Erb vahanvec hayoc zorqy ir hayreni mayr hoghin։

Arshavecin erkri vra noric norog hordaner,
Bayc hay vogin eli elav, pahec erkirn, inchpes ler…

Zhamanaky jaghaci pes aghac darer noranor,
Bayc hayn eli aryunotvec, caver ekan darn u xor։

Darer galis, charer galis: tenchum ein alekoc
Hayoc Vana covn el xmel, vorpes aryunn im hayoc։

Bayc nranc dem noric elan vahagnneri pes hurher
Hayrenateg zorqery mer, inchpes ayrvogh antarner։

Cagec Mashtocn inchpes mi nor, anmah banak hayreni,
U dzev arav xosnak carav mer hin lezun mayreni։

Ev barbarec huysern hayoc, erkre-erkir karkachec,
Xavari mej depi galiq aravoti dur bacec…

Sakayn xuzhec hraormizd tiran aryucn Irani:
Ynddem tegi vardanashunch: hagav ayryan cirani։

Bayc Vardany vahani tak ciranavar Vahagni,
Ir Avarayr dashtov qamec aryan getern Irani։

Darern ancan: mankanc nman hrhrelov mek-meku,
Ancan, koran haverzhutyan antarnerum aharku:

Mer dashterin arabadzayn xorshak phchec xelahegh,
Avarelov hac u voski ev aghjikner marmnagegh:

Inchpes Darehn daranadav, hordec nranc zorqy mar,
Tnqac erkirn im Nairyan, inchpes ayrvogh mi antar։

Bayc mayr hoghy erb E lrum. elan noric nranc dem
Bagratuniq hayr u vordi u tornucoo, inchpes vem։

Sharachecin vahan u teg, ev phaxs aran glxikor
Hordanery mer ashxarhic… ev kyanq aran dasht u dzor։

Vordinerd kaysrvecin byolzandio veh gahn i ver,
Qez patecin, sakayn, dzhni otaramol kuyr caver։

Huyny kuzer vosku nman halel-dzulel qo lezun,
Sakayn haghtec Mashtocn Eli astvacayin dyucazun։

Darer ancan, ancan darer, vor mekn arnem im ergin,
Mi ovkian E ancyaln hayoc, es: mi gavat ezerqin։
Darern ancan, or lusacav bnorranum hayutyan,
Sardarapatn avarayrvec, vor chmtnes El patyan։

Vana covd mnac geri, vishapaqagh im erker,
Vanum e der qo patmutyan lacn u xavarn aknakrr:

Anin mnac qo ancyali der bac verqy heravor,
Tun kbere Vann u Anin Erevand kyanqov nor։

Ches morana Masisnerd, tun kberes, im surb mayr,
Tekuz atchyunn aregaki depi girkd ynkni var…

U togh ergs hogid darac, darac noyan aghavni:
Trni erta: qo caghkumy ashxarhnerin lur tani։

Vov vor xnda: eghbayrn E qo, barekamy qo ardar,
Vov mraylvi: qary glxin, - caghkir, cnca daredar։

Hnchir lezun qo mayr Araqs, kangnir inchpes Masis ler:
Du der orocq: luys dzeri tak im huyseri ays anmer։

Zmruxt orocq im Hayastan: liqy manuk nor kyanqov,
Vor caghkum E, hskayanum manuk Davti xoyanqov։
zhayri mej e Mhery der, bayc durs kga erbeve,
Navd Vana cov kdzges, chary meghqy kqave։

Vonc karogh e geri mnal Araratd vitxari,
Vaghn orocqic durs kostnes zhayric elqov Mheri։

2
Darern inchqan qez taghecin: du clecir, inchւzes coren-
Du im goghtrik hay zhoghovurd, piti caghkes haverzhoren,
Piti caghkes, piti ptghes, qanzi ghu tunkn es astycu,
Havatum em qo galiqin: misht ches mna mi bur acu,
Shat ches mna miachqani: ays covakov qo Sevana,
Ax, erb piti myus achqd banas: covov qo achq Vana,
Phoqr Mherd elav bantic, Mec Mherd bantum E der,
Mec Mherd: covy Vana, Aasunn anmah, Masisn anmer…
Mite piti zuyg achqerd bac achqerov chhamburem,
Mite piti qo Masisy hayoc lezvov et chberem…
Hastat gitem, vor kazatvi: tekuz darer ancnen glxov,
Bayc kuzei es azatem, vor cackvei nra hoghov։



HAYVoC LEZUN
Mi hayrenadardz patanu

Mesrop Mashtocn asac: vordis,
El inchov es huysy berdis.
El hayreniq inchu ekar,
Te pit xoses otar lezvov,
Xmes hayoc ginin nektar:
Kenac kanches otar lezvov,
Qaghes hayoc vardern u hez:
Aghjik kanches otar lezvov։
Irav, qani lezu gites,
Aynqan mard es, iravn asin,
Bayc vor qo hay lezun chunes,
El inch huys es qo Masisin,
Vor toghel es qo mayrenin:
Haram e qez hayoc ginin,
Haram e qez aghjikn hayoc,
Hayoc sirty: Masisn hayoc։
Mayr hayrenin el inch srtov
Qo votqern el grke vardov...
...Ax, che, Masisy halal e qez,
Hayoc vshtum du meghq chunes,
Halal e qez hoghn hayreni,
Togh qez jurn el darna gini։
Qanzi hayoc vay sphyurqum
Pandxtutyunn e der pokum
Hay beranic hayoc lezun,
Otarn hayoc mahn e uzum,
Bayc na hay e, vov hovazi
Arnaxum eraxumn el
Ir mayreni lezvov xosi,
Mor kati het ccac lezvov,
Vor hay gety cov cni, cov,
Zhxorum el Babeloni —
Xosi lezvov ir mayreni,
Hayoc lezvov, vor misht jahel,
Mez byur darer hay e pahel։



* * *
Mors srti het ashxarhn em chaphel:
Eli mec er na, mec er u angin,
Arev achqeri luysn e na taphel:
Lusnyak darnalov: vordoc orocqin...
Ev hima qich e, te achqers tam,
Te sirts hanem u tam mayrikis,
Ax, mayr ergeluc inchpes kshtanam,
Mayrs patkern e mayr hayreniqis։



VoRN E, BABVo

- Vorn e, babo, mer hayreniq:
- En, vor uni bardzr erkinq,
En, vor uni karmir arev:
Yur kaputak glxi verev.
En, vor uni lern Alagyaz:
Havqern: ashugh, jrery: saz:
En, vor tesqov ir Sevani:
Mazern ardzak u geghani:
Nstac harsi knmani:
En, vor uni ashxarhi tag:
Qanc tagavor: Masis tchermak,
Tchermak Masis: sirty mrmur,
Gluxy ver: draxti dur:
En, vor uni Masisn i var
Hin-hin berder, vanqer mtar,
Vor averak, bayc der darer
Lur k'aghoten erkinqn i ver:
En, vor uni Araz, Tghmut,
Ev aphery mamrot u mut
Gerezmannern en paperud...
En, vor Ghazbekn u Aragac:
Arteru mej: axper kangnac:
Dzer kzarnen ginov tasin
U kdzaynen mer Masisin,
Te: "Hey, babo, bav che menak
Panduxt mnas amperu tak..."



* * *
O, te irav en phoxum srtery,
Togh imn el phoxen: anser mi srtov,
Vor ays srtis het korchi im sery,
Get moranam qez, aprem anvrdov:
Kam ciacanvi qnars anpes,
Vor takic ancnes u arnas tgha,
Vor anhet chqvi sers aghekez,
Qez hishelis el: sirts chdogha...




VERJERGANQ «ANI» PVoEMIC
(Nor Ughghagrutyamb)

Im Axuryani ayn aphin ynkac:
Anin viravor eghnik e krkin,
Vorsordn u mahy der glxin kangnac:
Chen toghnum angam lezu ta verqin:
Ays aphin dzagn e, ayn aphin mayrs: Anin viravor,
Chi karogh lizel katogh aryuny verqi daravor, -
Ays aphin dzagn e barachum, lalis: inchu chi galis,
Ayn aphin mayrs e: uzum e dnel gluxn ays aphin, -
Bayc darer kangnac vorsordy glxin: der ah e talis,
Lusni mahiky: vorpes ir arnot agheghy dzerqin,
Voch netn e hanum eghnikis krcqic, voch xrum e xor,
Voch spanum e, voch kyanq e talis mors viravor..

2

Der mi karot unem anhag: hasnem Ani u nor mernem,
Banam tchamphis drnery phak, tesnem Anin u nor mernem:

Balasanvem ir bac Verqin, manuk cnem merac moric:
Axuryani orori tak, phrkem Anin: karots arnem:

Orocq dnem ighdzern hayoc: hayoc huysern ororelov,
Vorpes vordun im erkvoryak: erknhm Anin: kyanqn ororem:

Axuryani jreri pes mors pheshern hamburelov:
Lcvac kyanqov hazarazang: grkem Anin, veracnvem:

Krcqis seghmem Anis aver, bueri tegh soxak darnam,
Darac erg u vardi qaghaq: ergem Anin u nor mernem:

Vana covi u Vani het u Gharsi het u Maoisi:
Im Sevani luyseri tak zugem Anin: ojax varem:

Caghkecnem shirimn angam arqayashuq im paperi,
Vorpes antar kaghnepsak: tnkem Anin: Vanin xarnem:

Aver toghnem miayn Qyoshqy turq charahush brnakali,
Glxin hayoc arevatag: voskem Anin, berdn hamburem:

Hazarazang zartnecnem hazaramya ir xor qnic
Aragaci pes anxortak burgem Anin" ver parspem:

Ver phyunikem hazar u mi tatcharnerov ir averak,
Mayr tatchari gmbeti tak xnkem Anin, kyanq burvarem:

Tagadrem srtis tagov manuk Gagik tagavorin, -
Hazar u mi zangov: hstak zangem Anin: ver ghoghanjem:

Mayraqaghaq Erevanin Anin dardznem mayraqaghaq,
Palatnerov ir noratag vemem Anin: kyanqi kochem:

Verashinem shirmi maturn sparapet Pahlavunu,
Vemem burgern u ashtarak, tchemem Anin u nor nnjem:

Bantic hanem mec Hayastann: ays azatvac phoqris xarnem,
Grkelov hoghn im bovandak: haykem Anin u nor mernem:

Hayoc tagi shaphaghn hasni Vana covi mut vahanin,
Aragastem covers antak, tagem Anin, tagavorem:

Hazar tarva karot uni im erazy hazaratev
Ax, tekuz lur, der averak, tesnem Anin: u nor mernem:

Vorpes voski vaghva gushak, vorpes Masisin im anushak,
Glxin hayoc mi droshak tesnem Anin… u chmernem:

3

Axuryann e qez mayrakan oror,
Shirakn orocq: manukn es du, Ani,
Mite irav ches zartnelu mi or,
Ani, mite mer qunn es du, Ani:

A x, erb piti hagnes luys u zrah,
Huyss: xavar, avar es du, Ani,
Chi mnacel qard qarid vra,
Ani, bayc du gohar es du, Ani:

Hay arvesti du phshrvac Masis:
Anmahutyan atchyunn es du" Ani,
Pheturnerd crvac harav, hyusis:
Mer phyunikyan trchunn es du, Ani:

Qo arcvazard mi xoyakic angam
Ashxarh gite, te umn es du, Ani,
Ax, erb piti qo mej mek el man gam,
Aver, bayc hin mer tunn es du, Ani:

Ani, hayoc anspin es du der,
Hayoc vshti anunn es du, Ani,
Hors korac gerezmann es anmer,
Ani, mors mrmurn es du" Ani:

Voghj ashxarhi krcqin du der bac verq:
Hayoc Pompeyn u sugn es du, Ani,
Ax, erb piti, hay darpasner, bacveq-
Paperis hogh masunqn es du, Ani:

Ani, voghb e ororn Axuryani, -
Shirakn orocq: manukn es du, Ani,
Bav e qnes qnov srtakegheq:
Hazaramya mer qunn es du, Ani...

Lezun pokac zangn es anmah hayoc,
Ani, ergis ghoghanjn es du, Ani,
Piti hnches, shat ches mna vayoc,
Vaghva vordus mor kanchn es du, Ani։
Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
Armenak Avetisyan
21:16, 07.01.2018
13411 | 0
21:11, 07.01.2018
17988 | 0
21:02, 07.01.2018
8330 | 0
20:49, 07.01.2018
12808 | 0
18:57, 07.01.2018
18107 | 0
18:54, 07.01.2018
18960 | 0
18:51, 07.01.2018
11764 | 0
18:48, 07.01.2018
10219 | 0
18:42, 07.01.2018
9149 | 0
18:34, 07.01.2018
6875 | 0
18:32, 07.01.2018
11304 | 0
18:31, 07.01.2018
6886 | 0
18:27, 07.01.2018
12999 | 0
18:22, 07.01.2018
7055 | 0
18:20, 07.01.2018
7624 | 0
17:38, 07.01.2018
7596 | 0
17:34, 07.01.2018
12291 | 0
depi ver