ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+15 °C, +14 °C ... +26 °C Vaghy:+25 °C
Davit Gasparyan / Mec Gaboyi zhamanaky
01:42, 07.02.2015
11144 | 0

03.12.2014 19: 51


Ispanerenic ruseren targmanutyamb luys e tesel
Mec Gaboyi: Gabriel Garsia Markesi
«Aprel: kyanqy patmelu hamar» inqnakensagrakany

DAVIT GASPARYAN
Banasirakan gitutyunneri doktor, profesor

MEC GABVoYI ZhAMANAKY

Ispanerenic ruseren targmanutyamb luys e tesel Mec Gaboyi: Gabriel Garsia Markesi «Aprel: kyanqy patmelu hamar» inqnakensagrakany (G. G. Markes, Zhit, chtobi rasskazivat o zhizni, M., Astrel, 2012, 576 s):

Ays girqy vaghuc er spasvum:
Ankax harcazruycnerum ev hodvacnerum ir bacahaytvacutyan chaphic u tchanachvacutyan astitchanic, Markesy sharunakum er mnal areghcvac: Ays inqnapatumn ayd areghcvaci bacahaytumn e, inchn e'l aveli nshanakali e darnum nra mahic heto, vor vra hasav 2014 t. aprili 17-in Mexikoyi ir tany: Nran diakizecin ev atchyunn amphophecin Mexikoyum:

Arden ancyali mej e mec kyanqy, ev amen inchi ayl achqov es nayum:

Anyndhat mtacum ei namak grel Markesin ev harcnel' vov e «Menutyan haryur tari» vepi arajin ejerum trucik hishvac txur achqerov hay gnchun, vov e naxakerpary, inchu ev inchpes e na hishvel vepum, inchu e hayy nerkayanum vorpes gnchu, inqy' groghy, inch giti hayutyan masin, ir shrjanakum erbeve eghel en hayazgi mardik: Ayd namakn aydpes el chgreci, inchi hamar shat aphsosum em:
«Hayoc lezu ev grakanutyun» handesi 2011 t. 2-3-rd hamarnerum tpagreci im «Gabriel Garsia Markes» cavalun usumnasirutyuny, nuyn tvakani 6-rd hamarum' Markesi ev Mario Vargas Lyosayi erkxosutyuny' teghi unecac 1967-in «Menutyan haryur tari» vepi hratarakutyan kapakcutyamb:
Kyanqy Markesi hamar voch miayn aprac tarinern ein, aylev hishoghutyuny, vor kyanqi zhamanaky erkarecnum e depi ancyal: Ays ameni hamadrutyun en voch miayn nra gegharvestakan erkery, aylev suyn girqy: Aysinqn' Markesy voch miayn ir kyanqn e patmum, aylev hishoghutyunneri kyanqy, vor nshanakum e serundneri u zhamanakneri kyanq:

Girqy grvac e depqeri, iradardzutyunneri azat, ayd isk pattcharov xary hajordakanutyamb: Kensagrakan tarber dipasharayin gcer ktrum en meky myusin ev anmijakanoren sharunakum irar: Ays hyusvacqov girqy hetaqrqrakan e yntercman hamar, bayc dzhvar' nerkayacnelu: Usti kphordzem hnaravorins pahpanel zhamanakayin hajordakanutyuny ev depqeri bnakanon yntacqy:

Cnvel e 1927 t. marti 6-in: Ays kapakcutyamb mi nrberang. shrjanarvel e naev nra cnndyan 1928 tvakany: Mi aritov na grum e. «Barankiliayum indz tchanachecin «El Eraldo» xmbagrutyan vkayakanov, vortegh ughghvac er cnndyan tvakany' miayn te xusaphei zinvorakan carayutyunic, inchi pattcharov erku tari sharunak es orinaxaxt ei»: Piti entadrel, vor aknarky veraberum e tariqy phoqracnelun, vorpeszi zorakochic xusaphi, aysteghic el 1928 tvakani arkayutyuny, inchy: vorpes cnndyan tvakan, sxal e:

Nuyn cnoghneric tasnmek erexa ein: Inqn avagn er: Heto ays tasnmekin piti avelanayin minchev amusnutyunn ayl kanancic hor unecac chors zavaknery: Tasnhing erexa mievnuyn taniqi tak, voronc petq er kerakrel, hagcnel ev usumi tal...

Kensagrakan sharadranqy Markesn sksum e mi pahic, erb mor: Luisa Markesi (oriordakan azganuny: Santyaga) het meknum en irenc hin tuny vatcharelu: Tchanaparhy naev hishoghutyunner e artnacnum: Ays inqnapatumy grel e, erb 75-i sahmannerum er ev, ayd tariqum mtaberelov mor het tchamphordelu ir vtchiry, ayn hamarum e shat karevor:

Mshtapes ughekic en mankutyan tpavorutyunnery: cnundi pahic isk lsel e krknvogh zruycnern ayn masin, vor erkatgicy karucel en gisherov. cereknery hnaravor cher dzerq tal erkate gorciqnerin, vorovhetev arevi tcharagaytneric erkaty erum er: Ev sa chaphazancutyan che, vorovhetev taqutyunic erkate gorciqnerin hnaravor chi eghel cerekov dzerq tal:

Barankiliayic navov meknum en Arakataka: 1950 t. phetrvari 18-i erekoyan zhamy 7-n er: Mayr u vordi yuraqanchyury vtcharum e ir hamar, vorovhetev hashvvac er angam verjin peson: Navi vra kardum e zhamanaki «heghinakavor devi» Folkneri «Luysy ogostosin» vepy, grogh, um tirakan azdecutyuny lusavorel e nra grakan tchanaparhy:

Mayrn ir hor kamqin hakarak amusnacel e geghecik heragrichi het: Mor glxavor arzhaniqnern e hamarum humori zgacumy, amur aroghjutyuny, kamqi uzhy: Aryuci hamasteghutyuny, inchi tak cnvel er, naev nra marmnavorumn er kyanqum: Hamberatar, tokun, yntaniqin nvirvac:
Getanavy loghum e araj, ev mtqi mej loghum en hishoghutyunnery: Achqi arjev en kangnum mayrakan papy: gndapet Nikolas Rikardo Markes Mexian Papalelon, taty: Tarankilina Iguaran-Minan, voronc patmutyunnerov hasunacel e nra mitqy: Ays hishoghutyunneri mej na hing tarekan e: Inch ka covi ayn aphin, - harcnum e tory Papaleloyin, ev papy talis e ir «mec» patasxany. «Covn ansahman e» (hishenq Chexovin: «Covy mec er»): Isk mayrn ayd pahin staphecnum e nran. «Te's, aha ayntegh eghel e ashxarhi verjy», vorovhetev 1928-in ayd vayrum gndakaharel en banani aygineri oravardzu mshaknerin: Hishoghutyan ashxarhn u irakan ashxarhy hamazhamanakya hosqeri mej en:

Getanavy hasnum e hangrvan: Heto arden tchanaparhy sharunakvum e gnacqov: Taracutyun ancnely nuynn e, inch kyanqi mtaberumy: Aystegh taracutyuny darnum e zhamanak, zhamanaky' taracutyun: Ays phoxakerputyuny shat bnakan e:
I verjo, hasnum en Makondo: Ays teghanvan banasteghcakan hishoghutyuny mankuc gravel e nran: Heto arden ogtagorcel e vagh shrjani ir ereq grqerum' vorpes mtacacin avani anun: Hanragitaranneric mekum tchshtum e, vor makondo nshanakum e bambakatip arevadardzayin caratesak, vor voch caghkum e, vo'ch ptugh e talis, inchi spunge phaytn ogtagorcum en kanoe patrastelu ev xohanocayin spasqy maqrelu hamar: Irenc koghmerum ayd caratesaky chi handipel. «Guceev ayn yndhanrapes goyutyun chi unecel»: Britanakan hanragitaranum aveli ush parzel e, vor Tanganikayum aprum e makonde anunov tapharakan ceghaxumb:

Makondoyic gnacqy sharzhvum e Arakataka' ir cnndavayry, inchy tasy rope taracutyamb ayn koghm er: Aystegh nranc tunn u kalvacqnern ein: Markesn ynknum e harazat tarerqi mej' nkaragrelov bnakavayry, mardkanc, mijavayry, mankutyuny, vogekochelov ancyali hishataknery:

Tan vatcharqy glux chi galis, ev mayr u vordi mtacum en, ete aydpes e ev qani vor «aystegh cnvel enq», uremn «aystegh el bolors kmernenq»: Tuny: vorpes mankutyan hishoghutyunneri hanragitaran, arit e taphancelu ancyali xorqy: Ayd tapharumneri yntacqum Markesy hatchuyqov e vogekochum voch miayn tati u papi, aylev myusneri hishataknery, voronc mej en moraquyr Petran, papi quyr Venefrida Markesy, ir bolor quyrern u eghbayrnery:
Lqvac tan phoshot senyakneric mekum mayrn asum e vordun. «Aha aystegh es du cnvel»: Heto Markesy nkaragrum e tuny, hasnum 70 gisheranotnerin, shaqaraqlornerin ev ayl manramasneri, voronc masin arden grel er «Menutyan haryur tari» vepum: Tati ev papi Arakataka teghaphoxvelu patmutyuny nuyn Makondoyi himnadrman vipakan urvagirn e: Hajordum en papi herosutyunnern u imastaxosutyuny. «Patvi gndaky haghtec ishxanutyan gndakin»: Talis e Arakataka bnakavayri stugabanutyuny. Cataca ara - get, jur, zulal jreri aghbyur: Aha ays bnakavayrum el papy hangrvanel e ir cnundic 17 tari araj, 1910-in: Yntacqum tchshtvum en ayl tvyalner: Sharadranqi gorcoghutyunneri skzbum inqy: Markesy, 23 tarekan e, mayry: 45: Nshanakum e 1950 tvakann e: 20-rd darakesy:

Bareber taracqneri bnakecman aliqy, bananayin tendy hegheghi pes ayd koghmern e berum italacineri, kanadacineri, siriacineri, voronc teghacinern asum ein «turq»: Hnaravor e, vor siriacineri mej eghac linen naev siriahayer, vorteghic el txur achqerov gnchui kerpary: Bayc sa sosk entadrutyun e:

Ceghayin, tohmayin bazmacogh, atchogh, cavalvogh astvacashnchyan hayacqn unenum e severumner. «Mayrs ays ashxarhum gravum er kentronakan tegh... Astvac nran tvel er aroghjutyun: tuylatrelov cnndyan 96-amyaky nshelu ir tasnmek harazat erexaneri, amusnu chors erexaneri, 65 torneri, 88 corneri ev 14 torantoreri het»: Mayry mahacel e 2002-i hunvari 9-in, cnvel er 1905-i hulisi 25-in: Inchov mor kerpary Ursulayi naxatipy che

Hor u mor kerparnery yurahatuk tegh en gravum sharadranqi mej: Erkusn el eghel en lav patmoghner, hayry: pertchaxos, votqi vra banasteghcutyunner horinogh, hang brnogh, imacel e lav parel ev nvagel, isk valsi ptuytnern aghqat heragrichi arjev bacel en apaga knoj srti, dra het mektegh naev papi u tati tan drnery: Gndapet Nikolas Markesy dem er ayd tapharashrjiki het ir aghjka amusnutyany naev ayn pattcharov, vor apaga phesan voch miayn aghqat er, aylev pahpanoghakan kusakcutyan erandun andam, inchi dem payqarel er azatamit gndapety:

Hayry: Gabriel Elixion, cnvac 1901 t., aghqat ev azat varqi ter usucchuhu anorinakan zavak er, ev ereq tarber sirekanneric unecel er hing tgha u erku dustr: Hayry: geghecik, urax ev bac sirt, usucchuhi mor ktorn er ev, tasnvec tarekanic sksac, nra siruhinerin tiv u hamar chkar, voronc masin amusnakan arajin gishery patmel e knojy:

Hetagayum cnoghneri mshtakan vetcheri pattchary mor xandn er, inchi aritner hayry talis er: Bayc imastun kiny giter, vor xandy vochinch e ayn amroci arjev, vor kochvum e yntaniq:

Hayry eghel e ankanxateseli u inqnairaharvac mard: Amusnacel en 1926-i hunvari 11-in, isk 1927 tvakani marti 6-in, aha cnvel e arajneky: Gabiton: Cnndavayry: Arakataka, cnundi ory: kiraki, zhamy: aravotyan iny, eghanaky: teghataraph andzrev: Hnaravor er, vor noraciny tatmor sxali pattcharov portalaric xeghdver: Cnvel er surb Olegarioyi ory ev nran cankacel en mkrtel ayd anunov, bayc qani vor voch meki dzerqin chi eghel ekeghecakan tonacuyc, anvanakochel en hor anunov, hajordel e Xosen ev mi verjin anun, vor ereq tari anc knqelis moracel en: Ev ayspes Gabriel Garsia Markesy cnvelis stacel e Gabriel Xose de la Konkorda anuny: Amboghjutyamb: Gabriel Xose de la Konkorda Garsia Markes:
Ayspes avartvum e inqnapatumi arajin gluxy, vor uni shat ushagrav karucvacq. qsanereqamya groghy mor het meknum e cnndavayr: hin hayreni tuny vatcharelu, ayd tchanaparhin hishum e ancyaly ev hasnum minchev ir orhnyal cnundy:

Krknaberumy bnorosh e Markesi votchin: Da xosqi mej votchakan kap u shaghkap, shagh u shaghax e steghcum: Aydpes er «Menutyan...» mej «Kancnen shat tariner, ev gndapet Aureliano Buendian, gndakaharutyan pati tak kangnac, kmtaberi heravor ayn irikuny, erb hayry iren tarav saruyc tesnelu...», aydpes e naev aystegh veranorogelov himnakan gaghaphary ev verhishelov ayn ory, erb mor het gnacin hayreni tuny vatcharelu: Ayspes, himnanyuty krknaberelov, heghinaky mtnum e nor phul, ancnum nor sharadranqi:

Ete skzbum sharzhumy tanum er depi ir cnundy, apa hima etadardz sharzhum e' makyntacutyany hajordum e teghatvutyuny, covi orenqn e' ovkianosi sharzhy, ir koghmeri Magdalena geti ver u vari hzor cphanqy:

Hima hishum e iren ereq tarekan hasakum. papi teghy' seghani glxin, ir teghy' aj ankyunum: Nax tghamardik ein nstum, apa kanayq: arandzin:

Hajordum en mankutyan aylevayl tpavorutyunner. tun en aycelum tarber kanancic cnvac gndapeti vordinery, vorpeszi tekuzev mek amsva ushacumov shnorhavoren nra cnndyan ory:

Tarineri tpavorutyunneri mej eghbayrneri u quyreri cnundn e: Akanates e linum cnundneric mekin, tesnum e mardu luys ashxarh galy: Hima arden na vec tarekan er, ev arden cicagheli er meceri xosqy, te noracinin aragily Pharizic e berum:

Mek tari anc cnvum e eghbayry: Luis Enriken, um het na amenic aveli er kapvac: Achqi arjev mec yntaniqi bolor andamnern en, vovqer tpavorvum en irenc yurahatkutyunnerov: xoselu dzevov, sharzhudzevov, nistukacov: Meky nstum, sanrvum e drneri aranqum, ases astvacashnchyan araroghutyun e anum, papy sharunakum e imastaxosel «Duq chgiteq, te inchqan e kshrum mahy», taty cnvoghneri u mernoghneri cucaknern e norogum: Mek urishy char voginerin e hishum: Quyreric meky' Margon, hogh er utum u gaji ceph ev orerov dzerq cher talis snundin: Amboghj tuny lcvac er var bnavorutyan ter mardkancov: Ases varvrun trchunner: arevadardzayin antarnerum:

Ayspes ashxarhasteghcman araspeli hanguyn steghcvum e Markesi «Girq cnndoc» -y: Aystegh mec andzrevneri u sharunakakan ptghaberman zhamanakner en: Chqavorutyunn yntaniqi mshtakan ughekicn e, bayc voch tchakatagiry: Amen meky shat arag darnum e ir baxti tery:

Markesn anyndhat mecacnum e ir hishoghutyan vospnyaknery ev tesaneli e dardznum ancyaly: Noric papn u tatn en, voronc amboghj kyanqum «tesel e mtqi hayacqov» ev voroshaki mi tariqum: Da ayn tarinqn e, vor vagh cerutyan zhamanak ardzanagrvel e dimankarnerum:

Tat Trankilinan tpavorvel e naev erazneri meknutyunnerov, hanovi-dnovi arhestakan atamnerov, arhestakany tvacel e bnakan, isk hanel-dnely: kaxardanq: Taty nra hamar eghel e husali-vstaheli apaven: Cnorvac tatin hayrn u mayrn ankyun en hatkacnum, ur, drneri aranqum nstac, na ir patanqn er karum: Taty mahacel e tnic heru, kuracac, zaramac, xelqy gcac isk paycaracman paherin miayn mi ban e asel: es hangist em mernum, vorovhetev duq kstanaq hazarorya paterazmi veteran Nikolasitoyi toshaky:

Paterazmi zhamanak gndapet Nikolasi pahpanoghakan eghbayry nran bantarkel e, miayn tati hamardzak yndvzumn e npastel azatagrmany:

Papy torany tarel e kino, krkes, arevtri gnalis hety man e acel xanutnerum ev erb arajin angam dzerqy dipel e saruyci: nran cncel e dra sarnutyuny: Papy nran inqnazargacman daser e tvel. stipel e hajord ory patmel tesac filmy, yntacqum ughghel e sxalnery, lracrel bactoghumnery, verakangnel nrberangnery: Sranq arden isk grakan daser ein: Taty papin stipum er torany ir het tanel naev erekoyan zbosanqneri, vorpeszi siruhineri tun chgnar: Papy, vov krtvac mard er, hing tarekan toran arjev bacum e bararanneri gaghtniqy ev asum. «Ays girqy voch miayn amen inch giti, aylev miakn e, vor erbeq chi sxalvum»: Heto papy nran bararan e nvirum ev apaga groghi mej aynpisi hetaqrqrutyun e artnacnum bareri handep, vor sksum e bararany kardal «orpes vep»:

Amen inch hamyntac sharzhman mej e' tan nistukacy, artaqin mijavayry, mardik u nranc haraberutyunnery, kyanqn u mahy, naev erkri patmutyunn u qaghaqakan kyanqy: Papy ayd patmutyan masn er:

1932-in Kolumbiayi cayraguyn haravy Amazonka geti apherin entarkvum e peruaci generalneric meki hardzakmany: «Kecce Kolumbian», «korchi Perun» kochery mankutyunic snum ein nra erevakayutyuny: Isk haytni e, vor Markesn amenevin antarber cher qaghaqakanutyan handep ev nra hamar minchev verj el Fidel Kastroyi kerpary mnac vorpes azatutyan payqari xorhrdanshan:

Ays yntacqum na yuracnum e kyanqi dproci dasery: sovorum e avanak hecnel, kov aracecnel, cul amordzatel, takard larel, dzuk brnel: Sa serundneri qaghaqakrtutyunn e hanun kecutyan, vor zharangabar ancnum e nran:

Avartvum e papi darashrjany: Na mernum e kokordi qaghckeghic, mi hivandutyun, vor heto patuhasec naev Markesin: Papi verjin phaghaqshanqy hasnum e vec amsakan eghbory: Gustavoyin, inqy heru er:

Errord gluxn sksvum e ejer araj aknarkvac papi mahvan handisavor guyzhov. «Katarvec Arakatkayi aghety: Merav papiky, isk nra mahvan het vra hasav mi nor patuhas: voch pakas sarsapheli mi nor mah, merav mer tan Hogin»: Sharunakabar sksvogh ev avartvogh sharzhumy, inchpes haraka nuyn teghekatvutyunn u makyntacutyuny, bnorosh e Markesi philisophayutyany: Aydpisi karucvacq uni naev «Menutyuny»:

Avelanum e moreghbayr Estebani kerpary, vov arden xor cerutyan mej asum e Gabitoyin. «Es aydpes el chhaskaca, aydqan vat hishoghutyamb qez inchpes hajoghvec darnal grogh»:

Papi u tati, cnoghneri kerparnery hetaga ejerum evs bazmics galis u ancnum en: Ushagrav mi drvag. 1939 t. cnvac qroj kapakcutyamb avelacnum e. «geghecik hndkaciakan kisademov» artahaytutyuny: Inchi hamar e karmramort hndkacu hishecnogh ays aknarky:

Hor kerpary: cavi mej kataki, uraxutyan pahin «lurj»: Hor handep sery ush e hasunanum: Otarutyun: aprust haytaytelu mekneluc araj, hayry tan glxavor e kargum avag vordun: Gabrielin: Hrazheshti ayd huzich pahin el aha hankarc artnanum e vordiakan ansahman sery hor handep: Isk hayry Magdalenayi hskayacaval getaberanov mek mshtakan tapharakan er:

Avelacnenq, vor cnoghneric erexanerin er phoxancvel hatuk erazhshtakan hishoghutyun ev lsoghutyun:

Dipasharayin hanguycn aystegh kangn e arnum elman keti vra: Mayr u vordi, chkaroghanalov tuny vatcharel, mtacum en etdardzi masin:

Qnac tchahitchneri vrayic ekogh tarm qamin nranc artnacnum e yndarmacumic, ev mayry harcnum e vordun: inch es mtacum: Isk tghan mtacum er ir greliqi masin: Mayrn ir mtahogutyunn e haytnum: du ches vaxenum, vor hayrd merni vshteric: Sa ayn pattcharov, vor vordin heranum er hor naxatesac tchanaparhic ev uzum er grogh darnal:

Mor het erkxosutyuny taphancum e ancyali xorqery ev hshoghutyuny darnum e yntacik gorcoghutyun: Mor xosqn akanjnerum, heto na iren petq e neter xmbagrutyun ev henc mor xosqerov el skser hajord vepi sharadranqy. «Es ekel em qez dimelu mi harcov. du ches karogh indz het mektegh gal, vorpeszi tuny vatcharenq»:

Inqnapatumn yntacqum dzevavorum e zhamanakayin ereq shert:

a) ayn tariqy (72-75), erb grum e,

b) ayn tariqy (23), erb mor het gnum e tuny vatcharelu,

g) kyanqi hajordakan tarinery: vagh mankutyunic minchev grelu pahy:

Mi tegh iren ughghvac ayspisi artahaytutyun e ogtagorcum. «Duq petq e karavareq erku zhamanakner»: Ev na, iroq, zhamanakayin hosqery bnakan tatanumnerov u ancumnerov hascnum e vaxtchani:

Tasnerku tarekanic hajordum en dprocakan tarineri hishoghutyunnery: Kardacacutyunn u zargacumn izur chen ancnum, zruycic heto tnoreny nran miangamic yndunum e tarrakan dproci chorrord dasaran: Hrashamanukn arandznanum e mijavayric: Na arden kardacel er «Hazar u mi gishernery» ՚: taq anapati cnorqy, isk hima: dprocakan gradaranic ogtvelov: kardum e «Gandzeri kghzin» , «Koms Monte Qristo» -n, «Don Kixot» -y: Verjinis kapakcutyamb taradzaynutyun e unenum' mite sa ayn girqn e, vor arzhani e govesti, ev yntercumn avartum e mi kerp: Minch ayd «Hazar u mi gisherner» -in hajordel ein «Covagnac Sindbady՚», «Robinzon Kruzo» -n, Edmondo de Amichisi «Apeninneric minchev Ander» ev bazmativ ayl grqer: Amen mi tariq ir girqn uni: Ev Markesy tariqayin ancumnerov nerkayacnum e ir kardacac groghneri, grqeri ete voch canky, apa gone himnakan anunnern u vernagrery:

Yntaniqy teghaphoxvum e Barankilia: Sranq naev yntaniqi chqavorutyan tarinern ein: Yntaniqi mankahasak ghekavary mtahogvum er um inch hagcnelu, snund haytaytelu harcerov: Ayd npatakov ardzakurdnerin banvorutyun e anum tparanum, darnum phoghocayin araqich, ergov masnakcum dzaynasphyuri «Amen inchi masin mi qich» cragri mrcuytin, Yntaniqn aynqan aghqat er, vor stipvac ein ush zhameri luysy xnayel angam yntercanutyan hamar, vorovhetev hayry derevs yntaniqi hamar aprust er voronum herunerum:

Kariqn stipum er teghic tegh verabnakvel, ays angam Sukre qaghaqn er: Ayspes nra kyanqi tarinern ancel en Arakataka, Barankilia, Kartaxena, Sins, Sukre ev Bogota qaghaqnerum: Kyanqin yndaraj gnalu cankutyamb cnoghneri kamqov tghan krtutyuny sharunakum e Karibyan aphi amenahaytni ev tank qolejneric mekum: Aghqatutyuny naev ayspes petq er haghtaharel: Tghayin ayd tchanaparhov mghoghy mayrn er, yst vori qolejn avartoghnery darnum en karavarichner:

Na arden tasnereq tarekan er ev miaynak dem handiman er gnum hasun kyanqin: Qolejum skzbic evet dzerq e berum banasteghci hambav, vorovhetev grum er hangavor ergicakan chaphaconer, yst erevuytin epigramner, angir er asum amboghjakan mec poemner: Gabito storagrutyamb dranq luys en tesnum «Im barbajanqy» vernagrov: Ays barbajanqi phoxaren karogh e linel naev himarutyun, datarkabanutyun, anhetetutyun, anmtutyun... Patani hantchary naev menergich er erazhshtakan xmbum, nkarum er, handisutyunneri zhamanak bemeric artasanum:

Mi tegh grum e, vor parel aydpes el chsovorec, bayc urish tegher nran tesnum enq parelis: Nshanakum e ' parel giter, bayc voch anpes, vor zarmacner shrjapatin: Isk pary latinaamerikacineri hamar nuynn e, inch-or bedvini hamar anapati avazneri vrayov votabobik qaylely:
Dra het mektegh vat er nra ughghagrutyuny, vor hasnum er «anerevakayeli» «angragitutyan»: Yst groghi xostovanutyan ughghagrutyunn aysor el xndir e nra hamar: Ay qez hantchari tarorinakutyun: Vayelchagrutyuny mi kerp kareli e haskanal, bayc ughghagrutyun vat imanaln arden isk lezun vat imanal e nshanakum, vor ezaki depq e grakanutyan patmutyan mej: Aysqan arajadem ashakertn ayduhetev sharunakum e kaghal ughghagrutyunic ev arden hetaga oreri andradardzov mijarkum. «Aysor indz: tasnyot hratarakac grqeri heghinakis, srbagrichnery sirov pativ en anum, vorpes hasarak vripakner ughghelov ughghagrakan kopit sxalnery»:

Ir kyanqi ays tchanaparhin na handipum e bazmativ nshanavor ev annshan mardkanc, tvarkum e nranc anunnern u bnutagrum: Sa ases voch miayn irakan, aylev gegharvestakan dimapatkerneri sharq lini:

Larvacutyan arajin aliqy nran hascnum e nyardayin ynktchvacutyan: Vomanq karcum ein, te na misht el xelagar e eghel, isk vomanq dardzel e:

Ayspisi irakan pah kam aydpisi hogebanakan vitchaki nmanakvac zgacoghutyun mecutyunneri kyanqum misht el eghel e ev paymanavorvac e kam andznakan, kam hanrayin, kam steghcagorcakan kyanqi bardzr larvacutyamb, vori hosqagcern ancnum en mardu srti ev ugheghi mijov u kartch miacumneric brnkvum, paytum...
Vomanc mot da darnum e aryan zeghum kam katvac, vomanc mot xelagarutyan pah, mer Temirtchipashyann u Intran, Muracann u Komitasy, Charencn u Sevaky, myusneri Dostoevskin, Van Gogy, Gogeny ev aha, naev Markesy... Bayc steghcagorcakan larvacutyan het mektegh da el e ancnum... «Vesli Jeksoni arkacnery» greluc heto 72 zham xentutyun e ijel naev Saroyani vra: Sranq cnndyan cncumner en, vorovhetev steghcagorcogh mardn azatagrvum e erkrayin dzgoghakanutyunic ev bardzranum ver, depi erkinq:

Voske medalnern u patvogrery hajordum en irar: Isk bzhishknery buzhum en nra xelagarutyuny: Minch na tarvac er grakanutyamb: hayry vordun bolor depqerum tesnum er naev arevtrakani derum: Bayc...ava¯gh tvyal pahi cankutyunnerin, erani naxaxnamutyany:

Erb galis e qolejum vordu usmamb u hajoghutyunnerov uraxanalu pahy, hayry tghayin ugharkum e Bogota: Tghan hagnum e hor vrayov phoqracac ev veradzevvac kostyumnery: Isk ughti brdic hangucyal senatori verarkun, mayrn er gnel: Paycarates quyreric meky' Lixian, eghborn zgushacnum e, vor hangucyal senatori urvakann ayd verarkuov gishernery tapharum e tan shurjbolory: Verarkun hagnelis na evs iren tesnum e hangucyali demqov, dranic hiastaphvum, verarkun tasy pesoyov grav e dnum ev et chi vercnum: Korchi' senatori verarkun:
Qroj' Lixiayi masin arac paycaratesutyan aknarkn amenevin patahakan che: Grum e. «...na paycarates er bnutyunic», aysinqn' i cne: Isk da arden tohmi pargevneric mekn er, vor aknhaytoren arka e Markesi amboghj steghcagorcutyan mej:

Hasunutyan het phoxvum en yntercoghakan naxasirutyunnery: Kardum er korusyal serundic ayn ameny, inch ynknum er dzerqy ev arajin hertin Folkner, naev Heminguey... Isk Dostoevsku «Erkvoryak» -y, vor na phordzum e, bayc chi karoghanum goghanal Barankiliayi gradaranic, nra xelqn u mitqy tanum e: I verjo, na unenum e ayd girqy, vor nran talis e mi anhag yntercogh... vov doktor er ev krtutyan naxararutyan toshakavorogh bazhni tnoreny:

Tasnchors tarekan qoleji sani hayacqov nerkayacnum e gorcogh grakan xmbakcutyunnery, nranc ghekavarnerin, nranc gorcuneutyuny ev tchshtum ir dery: «Avaz ev Erkinq» -y, vor teghakan «Qar ev Erkinq» xmbakcutyan krknutyunn er, phordzum er Pablo Nerudayi orinakov tarmacnel Karibyan aphezri poezian: Teghakan xmbakcutyan pashtpany Xuan Ramon Himenesn er:

Aystegh xoracnum e kapy arajin xmbi qsanerkuamya arajnord Sesar Augosto del Valyei het, taphancum e nra andznakan kyanqi mej, asparez berum verjinis spitakamort gegheckuhi siruhun, um amusiny navasti er ev orerov u shabatnerov navarkum er Magdalena geti jrerum: Tshvar navasti, xabvac erjankutyun, goghacvac ser, vor mek barov kyanq e kochvum...

Hishum e San-Xosei qolejum anckacrac orery: Isk hima na Bogotayum e: Ays nor bnakavayry nra achqin ayspes e erevum. «Bogotan ayn zhamanak heravor mrayl qaghaq er, ur 16-rd dari skzbneric tanjogh anqnutyan pes maghum er andzrevy»: Arajiny, vor qaghaqum achqi e zarnum, inch-or tegh shtapogh bazmativ mardik ein, voronc avelanum e ev inqy, vorpes hertakan qoleji dimord: Aysteghic el nran ugharkum en mek zhamva heravorutyamb gtnvogh Sipakir qaghaqi Azgayin licey: Nor anunner, nor tchakatagrer ev glxavor ditarkumy ashakertneri ev usucichneri haraberutyuny shat anmijakan er: Aystegh gradaranum stanum en Zigmund Froydi erkeri liakatar zhoghovacun, arajin yntercoghneric mekn inqn er: Ays azdecutyamb ev usucchi handznararutyamb grum e patmvacq «Molagari hogexaxtman depq» yst Froydi nkaragrac klinikakan depqeric meki ev, hakarak dasynkerneri qnnadatutyan, arzhananum e usucchi xraxusanqin, grelu arvestin teev ches tirapetum, bayc unes nerzgacoghutyun ev cankutyun:

Na arden 16 tarekan er ev sharunakum e zarmacnel angir anelu ev anvrep verartadrelu ir unakutyunnerov: Qolejum usanelu tarinerin bacvum e nra ozhtvacutyan: angir anelu ays arandznahatuk koghmy: Angir e anum Gaspar Nunyesa de Arsei «Glxaptuyt» poemi 57 tasnyak 570 togh, mek urish angam Pablo Nerudayi mi cavalun poem: Ays kapakcutyamb grum e. «Es karogh ei angir asel ayd tarinerin Kolumbiayum zhoghovrdakanutyun vayelogh banahyusakan amboghjakan poemner, ev amenageghciknery Voske daric u ispanakan romantizmic...»:
Liceyum qnic araj ashakertnery naev bardzradzayn yntercman zham ein anckacnum, orinak' kardum ein Mark Tveni patmvacqneric meky: Avag sanery sovorum ein, krtsernery' lsum, canotanum, vor ancnelis hesht liner: Na naev pashtonakan araroghutyunneri hamar tcharer er grum:

Anpakas en heracogh zhamanakneri xorhrdanshannery: Markesy zhamanaky voch miayn zgum er, aylev tesnum:

Hishum e mayry hanun erexaneri dastiarakutyan hrazharvec dashnakahari herankaric, hayry tuny pahelu hogsov tarvac den netec jutaky, inqn akkordeonov ergum er Arakatakayi tonavatcharnerum marmnavorelov hor u mor chkayacac erazanqy: Isk liceum aycelel e erazhshtakan dasyntacneri:

Kardum e Eduardo Kabansi qnarakan ardzaky, masnakcum e Pol Valerii grqi qnnarkmany, um masin vochinch cher lsel: Banasteghci hambavy sharunakum e ughekcel nran: Arzhananum e rektori xraxusanqin. «Aha argasavor banasteghcy»:

Xavyer Garses grchanunov hratarakum e sonetner. voronq, yst nra, sosk taghachaphakan phordzer ein ev arandzin nshanakutyun chunein: Nmanakel e Kevedoyin, Lope de Vegayin, angam: Garsia Lorkayin:

Banasteghcutyunner er grum naev gisherotiki saneri hamar, vor nranq' vorpes irenc gracner, nvirum ein kiraknorya ynkeruhinerin:
Mejberelov yst Markesi Leninin veragrvogh xosqy' «Ete du ches zbaghvum qaghaqakanutyamb, qaghaqanutyunn e zbaghvum qezanov» ev gitakcelov dra nshanakutyuny: nerqashvum e qaghaqakanutyan mej: Qaghaqakanutyuny taphancum e licey sanerin bazhanelov azatamitneri ev pahpanoghakanneri: Anhog patanutyuny qaghaqakan tcheghqvacq e talis: Na antarber cher komunistakan gaghapharneri handep: Hamaynavarutyuny gravum er: Tpagrum en ashakertakan tert, Xavyer Garses anunov tegh e gtnum naev nra qnarakan ardzaky: Sipakir qaghaqi alkaldy (qaghaqapetarani carayogh, datavor) zinvac jokatov mtnum e dproc ev brnagravum terti 200 orinaky, isk rektorn azatvum e ashxatanqic: Viravorvacutyan het mektegh terti hratarakichneri mej mnum e irenc karevorutyan gitakcumy:

Ardzakurdnerin veradarnum e tun:

Azat u sharzhun eghbor' Luis Enrikein cnoghnern ugharkum en ughghich hastatutyun' naxatesvac chlsogh erexaneri hamar, vor yst eutyan bant er: Eghbayrn aynteghic durs e galis tariukes anc ev darnum qaghaqapetarani amenaeritasard alkaldy:

Hishum e hor sirayin arkacnery, voric cnvac chors erexanerin mayrn yndunum e ir tun ev hanun mec yntaniqi xaghaghutyan taqcnum xandy: Verstin mtaberenq «Menutyan» mej aydpisin er Ursulan: Naxatipn achqi araj e: Ursulayi pes mayry evs zavakneri korstyan tagnap uner: Vepum vaxy bnazancakan er, chlini hankarc zharangnery cnvein pochov, isk mayry misht vax uner, vor erexanery kmernen qni mej: Naxapasharumnery mek ayl irakanutyan ardzaganqn en: Naxapasharumneri mej gitakcutyan astitchani hascvac bnazdn e, usti naxapasharumnery evs kensabanakan taqnvac cragrer en, vor mi or cuyc en talu irenc, aysinqnª irakananalu en: Markesin haskanalu hamar erevakayutyan trichqnery tesnelu het naev naxapasharumneri dzayny piti lsel:
Nra kyanqum arandznahatuk tegh unen kanayq: Arajini anuny Trinidad er, 13 tarekan mi aghjik, vov caghkum er «mahacu-spanich-geghecik kanaci guynov»: Aysteghic e naev mashki hotov, siro dzgoghakanutyamb sirac eakin mtutyan mej gtnelu azdaky, vor Buendia eghbayrneric mekin: gisherov, bazmativ qnac mardkanc mijov, hascnum e Pilar Ternerayi girky: Sa siro hotn er: Sa egi krqaharuyc hotn e:

Siro hasunacumn ancnum e naev kendanamerdzutyan shrjan, ays koghmerum esh u hav: Isk arajin kiny geti makyntacutyun hishecnogh canr shncharutyamb nran tghamardu gorcuneutyan ughegir e talis, erb inqy 14 tarekan er: Ases Federiko Felinii hantcharegh filmy lini' «Amarkord» -y: Verapatmely imast chuni: Markesy ayn hastat tesel e: Kensagrakani sharadrman zhamketnern en hushum da ev mghum ayd stuyg entadrutyan:

Parzvum e, vor makyntacutyan pes canr shncharutyun unecogh tarphuhu hatchaxordneric er naev nra krtser eghbayr Enriken: «Menutyan...» mej erku eghbayrneri siruhin er Pilar Terneran: Sirayin arkacnery krknvum en:

Irakan siro mi herosuhiª Maria Alexandrina Servantesy «ir gisheric heto» anhaytanum e: Tariner sharunak tanjogh karotic azatvelu hamar nra kerpary marmnavorum e veperic mekum, ibrev anarakanoci tiruhi, teev irakanum aydpisi ban chi eghel:
Kanayq mshtapes eghel en nra kyanqum, hamenayn deps sa naxaamusnakan shrjann e, ev na parz u geghecik patmum e ir kyanqi ayd eraneli paheri masin: Isk inchu voch... Nuynn e, te shogin carav mi pahi saruycy mijin mi bazhak vardi osharak xmes: Ev petq che serakan kyanqi maqur azatutyuny dnel argelaki tak ev amen angam bacatrutyun ev ardaracum voronel... Carav es, xeghdvum-tochorvum es, piti xmes siro qaghcr tuyny: Chxmes: kmernes:

Liceyum 15 tarekanic sksac sovorum e cxel, inchy darnum e sovorutyun ev hatkapes grelis ughekcum e nran, isk aravotnery hasnum e cxaxotayin xumhari: Hasel e ereq tuphi, ancel chorrordin:

Ir «Anicyal zhamanak» vepi kapakcutyamb grum e, vor ayn sharadrel e «ir hndkaciakan lezvov», isk Madridum hratarakvel en madridyan barbarov, vor bnagric heracum e nshanakum: Qich anc andradardz e anum, vor vepn inqy ՙtargmanel e «ir karibyan» barbarov ev ayn hamarel vepi arajin iskakan hratarakutyuny: Xosqy ispanereni lezvakan sherteri masin e, voroncic ireny mayreni barbarn er: Hndkaciakan lezun ays depqum, karcum em, ayl ban che, qan ispanereni Karibyan aphi xosvacqy:

Tariqi het tghan dandagh, bayc nkateli otaranum e yntaniqic: Cnoghnern anhangist en, mtahogvac en nra apagayov, guce bzhishk darna, voreve bnagavari lav masnaget, gcagrogh, erazhisht, ekeghecakan ergich, kiraknorya qarozich: Isk guceev: grogh:
Mi or mayry dimum e vordun. «Asum en, ete cankanas, du karogh es darnal lav grogh»: Ev tghayi patasxany. «Ete grogh' apa mec, isk aydpisiq mer zhamanaknerum arden chen linum»:

Mi ereko, vordu het xoselu phoxaren, mayry lalis e aranc arcunqneri: Da evs xosq er: Uish mi aybuben, urish mi ashxarhi dzayn:

Gabiton shat nman er hory, ayd masin aknarkum e hayry, isk vordin, vor skzbum kaskacum er, aveli ush aveli e pndum ayd nmanutyuny «Hayelu mej es indz aveli hors ei nmanecnum, qan inqs indz»: Yntaniqi menutyunn u anapahov vitchaky nkati unenalov mayry xorhurd e talis. «Qo krtutyan sharunakutyan tchisht lucumy ayn klini, vor inqd karoghanas vtcharel»:

Cnoghneri hamadzaynutyamb 1948-i phetrvarin yndunvum e Bogotayi Azgayin hamalsarani iravabanakan bazhanmunqy, bayc ushqn u mitqy grakanutyunn er: Unevor ynkernery grqer ein gnum ev seghm zhamketov talis ein nran kardalu: Eghel e naev, vor graxanutic ev gradaranneric grqer e goghacel, vorovhetev usanoghutyunn ayn mtaynutyan er, vor girq goghanaly voch te meghq e, ayl sosk hancagorcutyun, nuynn e, te' grqi goghy gogh che:

Heghinaknern azdecik en ev sharqn yndlaynvum e Xorxe Luis Borxes, Davit Herbert Lourens, Oldos Haqsli, Grem Grin, Chesterton, Vilyam Ayrish, Ketrin Mensfild ev urishner: Joysi «Vodisevs» -y ynkalvum e vorpes zhamanakakic Astvacashunch:

Zhamern anc er kacnum usanoghakan srtcharanum, voronq naev mshakutayin haghordakcutyan u grqaphoxanakutyan kentronner ein: Aystegh naev qnnarkvum ein nor kardacac grqery: Joysi hishyal vepi «lurj veryntercumic» heto grum e. «Vodisevs» -y voch miayn indz ognec bacahaytelu im inqnuruyn nerqin ashxarhy, inchi masin es chei el kaskacum, aylev tchanachel grelu angnahateli texnikan, vor unak e bacelu lezun, xeloq karavarel zhamanaky, tirapetel mtqeri karucman arvestin»: Avelanum e Kafkayi «Kerparanaphoxutyun» -y: Erevakayutyuny borboqvum e ev hordum e grelu tenchy:

Bogotan nra hamar voch miayn Kolumbiayi mayraqaghaqn er, ayl naxevaraj mi vayr, vortegh banasteghcner ein aprum: Isk banasteghcutyuny, yst gvatemalaci banasteghc, hraparakagir Luis Kordosa i Aragoni' nra hamar «ir tesaki mej sephakan goyutyan miak zgacoghutyunn er»:

Ayspes kyanqi poezia ein steghcum Xuan Ramon Himenesy, Ruben Darion, Garsia Lorkan, Pablo Nerudan, Visente Ridobron: Da srti dzayn er ynddem parnasyan hnagitutyan, isk na, inchpes arden nshel enq, usanoghakan tarineric mterim er «Qar ev Erkinq» xmbakcutyan het:


Yst Markesi: ir te liceyakan gorcery, te ardzakn u banasteghcutyunnery krel en «Qar ev Erkinq» grakan xmbakcutyan azdecutyuny։ Ayspes: tekuz azdecutyunnerov, grakanutyuny nra hamar darnum e kecutyan mi geghecik oazis։ Grakan anunnerin avelanum en naev philisophanery, geghagetnery, tesabannern u qnnadatnery, nranc tvum naev Ortega i Gasety։

Tvarkum e grakan anunner u erkeri vernagrer, voroncov steghcvel e steghcagorcakan mijavayr: Heminguey, Xorxe Luis Borxes, Xulio Kortasar, Felisberto Ernandes... Tchamphordakan mi pahi nra dzerqin er Oldos Haqslii «Dzaynakargutyun» («Kontrapunkt») vepy։ Aravel tpavorvum en Folkneri «Gyughak», «Aghmuk ev casum», «Erb es mernum ei», «Vayri armaveniner» erkery, Jon Dos Pasosi «Manheten» -y, Vulfi «Oraldo» -n, Jon Staynbeki «Mkneri ev mardkanc masin», «Casumi voghkuyzner» erkery, Robert Natani «Jenii dimankary» ev Ersqin Qoldueli «Cxaxoti tchanaparhy» ։

Mi koghmic kyanqi girqn er: cnndavayry, mardik, tchakatagrery, tchanaparhnery, bnakavayrery, meceric phoxancvogh patmutyunnery, harazat barbary, bnashxarhy, azgagrutyunn u kencaghy, myus koghmic: mardkayin qaghaqakrtutyan steghcvac girqy: Surb Grqic minchev huna-hromeakan zhamanakneri ev hetaga darashrjanneri dasakanner ev minchev ir anmijakan naxordnern u zhamanakakicnery։ Spungi pes na nerccum er amen inch, bayc ayd amen inchy marmnavorum er mi mijavayri mej, vor uner tav u gunegh merdzarevadardzayin erphnagir. xonavutyunic u arevic haphracac busakanutyun, geteri u coveri tarm mi shunch, vor norogvum er ovkianosi cphanqov, legendner, araspelner, avandazruycner zarmanahrash patmutyunner ev bnakan kensakerpic depi qaghaqakrtutyun zatvogh, anjatvogh irakanutyun: ir xorapes anhatakan kerparnerov։ Nory galis er aranc harcnelu, galis u nor huni mej er dnum avandakan kyanqn u kencaghy, isk hiny gerezmanneric kanchogh dzayneri pes vorqan tagnapali, nuynqan harazat er ev mshtapes nerka... Sirenner kochvac hushkapariknern aprum en amen tegh ev kanchum irenc kaxardich dzaynerov...

Arajin patmvacqy: «Errord hnazandecumy», 1947-i septemberi 13-in tpagrel e Bogotayi «El Espektador (ditord)» terti «Fin de la Semana» havelvacum։ Bakalavri astitchan stanaluc ancel er iny amis, na angam ayd terty gnelu gumar: hing sentavo chuner։ Ayd gumarov karogh er tramvay nstel, xosel heraxosov, mi gavat surtch ympel kam koshiknery phaylecnel։ I verjo haytnvum e «paron Astvacayin Naxaxnamutyuny» : terty dzerqin, ev groghy xndrum e terty nvirel iren։ Patmvacqy grel er Kafkayi «Kerparanaphoxutyan» azdecutyamb. hima, kardalov, hiastaphvum e ir gracic։ Irenic verstin chhiastaphvelu hamar: ayd patmvacqy handgnel e kardal miayn qsan tari anc ev ayd angam aveli baryacakam e gtnvel ir eraxayriqi handep։ Arajin hraparakumic heto na gitakcum e ir terutyunnery: gri antchornutyuny ev mardkayin hogu chimacutyuny։

Qarasunerku or anc: 1947 t. hoktemberi 25-in tpagrvum e erkrord patmvacqy: qsanamya ardzakagiry nuyn tertum arzhananum e gnahatanqi ev hamarvum husatu astgh։ Nran arajin gnahatoghy Eduardo Salamean er։ Bogota e galis Pablo NErudan ev grakan havaqnerum xosum poeziayi qaghaqakan-qaghaqaciakan hncheghutyan anhrazheshtutyan masin։ Hetagayum ayd isk gaghapharaxosutyan berumov Nerudayi mutqy Kolumbia argelvum e andzamb erkri naxagayi koghmic։

Markesi kochumn ardzakn er, banasteghcakan nershnchanqy teev mnum e hervum, bayc yurahatuk kshruyt e haghordum ardzakin։ Nra arajin patmvacqnery yurahatuk ein ev shatery chen karoghanum voroshel, te inch zhanr e։

Usman mej arajadimutyuny vogevorum e cnoghnerin, ev nranq dyurakir ardiakan mi grameqena en nvirum irenc vordun, guceev taqun erazum en nra grakan pharqi masin։

Grakan-usanoghakan aroryayin avelanum e qaghaqakan kyanqi xtchankary։ Ispaniayi gaghutayin lcic azatveluc heto erkrum sharunakvum en qaghaqaciakan baxumnery, vor larvacutyan e hasnum 1940-akan tt. erkrord kesin։ Ayd tohubohi mej hishvum e Kubayi usanoghutyan arajnord, Havanayi hamalsarani patgamavor Fidel Kastron, vov masnakcum er usanoghakan pan-amerikyan hamazhoghovin ev um handep Markesy tacel e mshtakan hiacmunq u harganq։

Qaghaqaciakan larvacutyuny veracvum e baxumi, ev Bogotayi phoghocnery lcvum en spanvacneri diaknerov։ Kargaxosy: «Kolumbiakan zhoghovrdavarutyan hamar aveli lav e merac naxagahy, qan phaxac naxagahy» ։ Ayd ankargutyunneri hamar meghadrvum e te Fidel Kastron, te nuyn havaqi mek ayl masnakic, arden hishatakvac Luis Kardosa i Aragony (ogtagorcvac e naev grutyan Kardosa-Aragon dzevy) ։ Depqeri zargacumy hasnum e 1948 t. aprili 9-in, or, erb yst Markesi: Kolumbiayum skizb e arnum 20-rd dary։ Amen inch payamanavorvac er ishxanaphoxutyamb։

Vra e hasnum steghcagorcakan kyanqi verjnakan inqnatchanachman pahy. «Aravelaguyn chaphov parz e, vor lragrutyuny im pheshaky cher։ Es kuzei linel arandznahatuk heghinak, bayc dra phoxaren nmanvum ei urish heghinakneri, vovqer vochinch yndhanur chunein indz het։ Aydpisov, ayd orerin es xorhrdacutyunneri mej ei, qanzi Bogotayum im tpagrac arajin ereq patmvacqneric u Eduardo Salameayi ev urish qnnadatneri u barekamneri koghmic indz hasceagrvac aydqan bardzr gnahatakanic heto es indz zgum ei phakughu mej» ։ Bayc aynqan el hesht cher irakanacnel lragrutyany hrazhesht talu nerqin voroshumy, vorovhetev da ir aprustn er։ Teev cnoghnerin haytnum e, vor tertum ibr bavarar chaphov vardzatrvum e, bayc da aynqan el aydpes cher։ Erbemn, inchpes araj, qnel e xmbagrutyan pahestum: tghti hskayakan phatetneri vra։

Tchotchacancy tevi tak: qnum er naev ur patahi։ Mijavayri hamar nra nerkayutyunn aynqan el sovorakan cher, vorovhetev qni mej xoselu sovorutyun uner։ Sharunakum e yntercanutyuny։ Hima: Sofokles, Aleqsandr Dyuma...

Ynkerneric meki: Alvaroyi tany canotanum e nra gradaranin. «Sranq hamayn ashxarhi bacarik groghnern en, vovqer giten iskapes grel», - asum e na։ Aystegh Alvaron patmum e naev Asorini ev Saroyani masin, vovqer ir kurqern ein ev voronc hanrayin u andznakan kyanqy giter anmnacord։

Aystegh el arajin angam lsum e Virjinia Vulfi anuny, nver stanum nra «Tikin Dellouey» vepy։ Herty hasnum e Herman Melvili «Mobi Dik» -in, Natanayel Hotorni veperin։ Handipum e nshanavor banasteghc Luis Karlos Lopesi het, vov sheghach linelov, uner Miachqani makanuny։

Nra mej tpavorvum en artaroc depqery։ Orinak, tasnerku tarekan mi aghjka taghumic heto, erku haryur tarva yntacqum nra mazern atchel ein qsanerku metr։ Ays tpavorutyuny hetagayum piti veramarmnavorver veperic mekum։

Aha mek ayl drvag. patmum e gaghtnaxorhurd aghotqneri masin, vorov karogh ein meryalnerin harutyun tal ev hakaraky։ Nrancic mekn aprec aynqan, inchqan cankacav, kam karciq kar, vor na arden 233 tarekan e, bayc 66-ic ayn koghm aylevs chceracav։ Heqiatn ayspes sharunakvum e naev irakanutyan mej, ev na naxapatrastum e amen ban, «orpeszi gri gerbnakan irapashtutyan taregrutyuny» ։ Henc ays «gerbnakann» el dardzav u anvanvec mogakan irapashtutyun։

Ayd tpavorutyunnerov sksum e ir arajin vepy: «Tun», voric mnum e sosk vernagiry։ Petq e patkerer Kolumbiayi Karibyan ezerqi hazarorya paterazmy։ Mi grquyki mej: nvirvac ayd paterazmi veteranneric mekin, handipum ev mtapahum e Buendia azganuny, isk nkarov ayd veterany shat nman er ir papin։ «Tun» -y piti patmer «mek yntaniqi epopeayi masin» ։ «Tun» vernagiry mtacvac er aynpes, vor gorcoghutyunnery mshtapes katarven nuyn tan mej։

Chi kareli asel, te Markesi ays kensapatumi nerqin karucvacqy amur e։ Zgali en hishoghutyan korusti hetqer, vorovhetev shat en krknutyunnery։ Orinak 414-rd ejum irenc yntaniqi: tati, hor erexaneri, noracin eghbayr-quyreri masin grum e ayn, inch arden grel er։ Cnoghnery chein hascnum mecacnel erexaneric mekin, erb arden luys ashxarh er galis hajordy։ Bolor depqerum Markesy: avagy erexaneri mej, sirov noric tvarkum e ir bolor eghbayrneri ev quyreri anunnery, hishum nranc kyanqi arandzin drvagner։

Nuyny ev chorrord tuph cxaxotin ancnelu ir cxamolutyan kapakcutyamb։

Vec kisamyak tanjveluc heto usanogh Markesy toghnum e iravagitutyan bazhanmunqy, vorovhetev verjnakanapes u mekyndmisht tarvac er ispanakan Voske dari anphoxarineli poeziayov։ Ayd zhamanak qsanereq tarekan er, terteri havelvacnerum hratarakel er vec patmvacq u sharunakum er kardal dzerqn ynkac amen inch, vorpeszi yuracner «ardzaki texnikan» ։ Da hor srtov cher, vorovhetev tghan xaghum er ir u yntaniqi baxti het: apahov iravabani herankary zohelov groghi anorosh zbaghmunqin։

Isk hamalsaran veradarnal na henc aynpes aylevs cher karogh: qnnutyun cher handznel erku ararkayic erkrord kursum, ereqy: errord։ Dra phoxaren patmvacqner u hodacner er grum։

Mayrn ayd kapakcutyamb tuny vatcharelu tchanaparhin harcnum e vordun. «Hy, i verjo, es inch asem hayrikid» ։ «Asaceq nran, vor miak bany, inch es uzum em kyanqum, grogh darnaln e, ev es grogh kdarnam», - mory Duqov dimelov: patasxanum e vordin։

Mek ayl drvagum zruycy dardzyal yntanum e nra shurj։ Mayry bzhishkin asum e. «Patkeracnum eq, knqahayr, na uzum e grogh darnal» ։ Bzhishki achqery phaylatakum en. «Da hrashali e... Da che vor erknayin pargev e», - bacakanchum e na ev tchshtum gegharvesti sery: banasteghcutyun, te vep u patmvacq։ Ev gnahatutyuny. «Chgitem, te du vonc es grum, bayc patmum es arden vorpes grogh» ։

Aha kensapatumi mej nerxuzhum e nra grakan aroryan: ashxatanqy xmbagrutyunnerum (arajiny: «El Eraldo», Barankiliayum), aknarknern u hodvacnery, grakan handipumnery, gegharvestakan erkery... Aha ayd oreri nra kerpary. «Arajin shabatnerin terti xmbagrutyunum es grum ei minchev ush gisher ev qnum ei mi qani zham: ughghaki datark xmbagratany kam tpagrakan tghti phatetneri vra...» ։ Ayspes astitchanabar dzevavorvum en naev nra grakan shrjanakn u naxasirutyunnery։

Ays yntacqum xorhum e naev gri mej yntercoghi erevakayutyan hamar naxatesvac taracutyan masin։

Dzevakerpvum en grakan varpetutyan dasyntaci pahanjnery.

-erbeq voch meki cuyc mi tveq dzer greliq nyuti sevagrutyuny,

-orpes grogh im terutyunneric mekn ayn e, vor es chem xosum angleren,

-patmvacqy ev vepy voch miayn grakan erku tarber tesakner en, ayl irenc bnuytov erku tarber organizm,

-aravotva meryal zhamerin es grum ei im patmvacqnery,

-angam meqenagrakan sxaly indz hanum e hunic, inchpes steghcagorcakan sxaly...

-arajiny, inch groghy piti gri, ir hushern en, qani der hishum e dranq,

- «Es chei hamardzakvum xostovanel, vor «Terevahoghm» -i aritov indz het katarvec nuyny, inch «Tan» het. indz aveli hetaqrqrum er voch te nyuty (teman), ayl texnikan» ։

1950-in Markesy voch miayn lragrutyan u grakanutyan, aylev kinoyi tendi mej er։ Grum e Folkneri noravepi himan vra Klara Brauni nkarahanac «Atchyun pghcoghy» ev Robert Natani patmvacqi Vilyam Diterlii ekranavorac «Jennii dimankary» sharzhankarneri masin։ Havaqum e kinoyin nvirvac grqer ev hamalrum gradarany։

Qsanereqamya eritasard groghy liarzheq grakan tarerqi mej er: grakan mijavayr, grakan ynkerner, arandzin grakan heghinakutyunner, burn grakan arorya։

Ays orerin patahabar canotanum e apaga knoj: Mersedes Barchayi het: cnundov Sukrayic, deghagorci aghjik, tasnereq tarekan, um amusnutyan arajark e anum։ Handipum en «Prado» hyuranoci parahraparakum։ Aghjka hayry: Demetrion, azatamit er ev qaghaqakan halacakan։ Minchder apaga groghy komunisti hambav uner։ Usumy iravabanakanum kisat toghac, erkrord-errord kurseri mi qani qnnutyun chhandznac usanoghy, vov partavorvac er naev tan hogserov, ays orerin avartum e ir arajin vepy: «Terevahoghmy» (1948, targmanvel e «Terevataph») ։

Gegharvestakan patumi votchy hetagayum nran ughekcum e naev inqnakensagrakani sharadranqi mej. «Arajin gishern im cnoghnery qnecin bazmocin: hyurasenyakum ev tesan tiknoj urvakan, vor, aranc irenc nayelu, ancel er mi nnjaranic myusy: karmir caghik hagustov ev akanjneri etevum guynzguyn zhapavennerov kapvac kartch mazerov» ։

Aha mek urish kerpar: moraquyr Pan, vov innsun tarekanum taqsiov galis e harazatnerin hrazhesht talu, vorovhetev zgum er, vor piti merni, isk mahy vra e hasnom haryur mek tarekanum։

Markesin ughghvac meghadranqneric meky kencaghagrutyunn er։ Kencaghy nra steghcagorcutyan himqn e: nerqashvac zharangakanutyan u havitenutyan hrashqi mej։ Ays kapakcutyamb grum e. «Kyanqn inqn e indz sovorecrel grakan ogtakar gaghtniqneric meky: inch-or ban harcnelu npatakov dury chcecelu hamar sovorel kardal irakanutyan mehenagrery» ։

«Terevahoghm» vepn: yst nra: «Girq er, vor inqy tesel er mor het tchamphordutyunic heto» ։ Hratarakichnery merzhum en vepi tpagrutyuny (luys e tesel 1955-in) ։ Ays paymannerum tan hogsy tetevacnelu npatakov ashxatum e gravatchar։ Parberabar hishecnum e mi depq, te inchpes ir pap Nikolas Markesy spanel e Medardo Pachekoyin։ Ays depqy Prudensio Agilari spanutyamb ka «Menutyan» mej։ Heto arden handipum en spanoghi ev spanvoghi torner, hishoghutyuny sharunakvum e vorpes irakan kyanq։

Markesn ases nerkayacnum e «Menutyan» urvagiry: arancqayin dipashar, naxakerparner, patumn araj tanogh patmutyunner։ Usumnasiroghy karogh e bazmativ yndhanrutyunnerov nerkayacnel kensagrakani u gegharvestakani hatman sahmanagicy ev cucanel, vor kensagrakann ir arajin isk mtaberumnerov arden isk gegharvestakan e...

Grqi verjin: uterord drvagum heghinaky nerkayacnum e ir ashxatakcutyuny «El Espektador» tertin, ur tpagrvum ein naev nra patmvacqnery։

Depqery hasnum en 1955-1956 tt.։ Tertum eghel e kinoyi qnnadat: erku tarum grel e 75 hodvac, naev 600 xmbagrakan ev 80 lratvakan tghtakcutyun։

Zugaher araj e yntanum grakan kyanqy, ev groghy «El Kolombyano» tertin talis e ir arajin: «inqnaspanutyan atitchani» ankeghc harcazruycy։

Markesy, inchpes grete bolor groghnery, unecel e ir erazhshtakan hakumnery։ Skzbnakan shrjanum ir sahmanaphakutyuny hamarum er ayn, vor cher karoghanum grel erazhshtutyan nerqo, vorovhetev aveli mec ushadrutyun er dardznum lseliqin, qan greliqin։ Steghcagorcakan dzevavorumy derevs sharunakvum e: tegh talov erazhshtutyany։ Azgayin gradarani erazhshtakan srahum na sksum e kardal mec ergahanneri erazhshtutyan hnchyunneri nergorcutyamb։ Na haytnaberum e «erazhshtutyan taracutyuny», inchy ev darnum e nra nvirakan kirqy։ Zhamanaki yntacqum yntelanum e erazhshtutyan arkayutyamb grelun։ Erazhshtutyan bnuyty kaxvac er greliqi bovandakutyunic։ Aveli ush masnagitakan achqn yndhanur nmanutyunner e nkatel nra vecerord: «Nahapeti ashuny» vepi ev Bela Bartoki «Errord koncert dashnamur hamar» steghcagorcutyan mijev։ Xostovanum e, vor vepy grelis lsel e ayd erazhshtutyuny ev zarmanum, vor nmanutyunn aynqan aknhayt e, vor angam koghmnaki achqn e nkatum։ Da nkatel e naev Nobelyan mrcanaki handznazhoghovy։

Kolumbiayum grakan mrcanakabashxutyunnery hamarum e «hasarak socialakan katakergutyunner», voronq, lavaguyn depqum, gavarakan arajnutyunner ein։

Navabekutyan u tmrabiznesi het kapvac mi patmutyan lragroghakan bacahaytumn u lusabanumn avartvum e nra ev terti xmbagrutyan dem ughghvac sparnaliqnerov։ Nran xorhurd en talis miarzhamanak bacakayel Kolumbiayic։ Xmbagiry nran gorcughum e Shveycaria: Zhnev, lusabanelu «Mec qaryaki» handipumy։ Gorcughman mi qani ory darnum e «grete ereq tari» ։

Kolumbiayic heranaluc araj maqrum e graseghann u daraknery ev patrum u aghbarkghn e netum «Terevahoghm» vepic durs mnacac «Makondoyum andzrevin nayogh Isabeli menaxosutyuny» hatvacy։ Canotneric mekn aycelum e nran, aghbarkghic hanum e dzeragirn u tpagrum «Mito» amsagrum։

Aravotyan zhamy yotin depi odanavakayan tchanaparhin Markesy tesnum e Mersedesin. barekazm u heru: dran mutqi mot na nstac er inchpes qandak։ Nra hagukapy zhamanaki teladranqov er: kanach shrjazgest: voske zhanyaknerov, isk mazery sanrvac ein cicernaki teveri pes։ Larvac hangstutyamb na inch-or mekin er spasum, nran, vov piti gar, bayc arayzhm gnum er։ Odanavakayan shtapogh groghy mi pah mtacum e: kangnecnel taqsin ev motenal, bayc, ir anhastat kyanqy nkati unenanalov, voroshum e tchakatagrin dzernoc chnetel։ Inqnatiri mej ays pahi hishoghutyunn arden keghequm u ayrum e nran, ev na namak e grum Mersedesin. «Ete ays namakis patasxany mek amsva yntacqum chstanam, mekyndmisht kmnam aprelu Evropayum» ։ Inqnatiry phoxelu yntacqum odanavakayanneric mekum, ovkianosy chhatac, namaky phostarkghn e gcum։ Zhnev hasnelun pes patasxan namakn spasum er nran։

Aha aystegh: Evropa mutqov ev hayreniq verdarnalu paymanavorvacutyamb avartvum e ays inqnapatumy։ Sharunakutyuny grel e, te voch, haytni che։ Isk sharunakutyuny mec zhamanak e: 1950-akanneri keseric minchev... 2014-in naxordogh tarinery, shurj vec tasnamyak։ Sakayn haytni e, vor kyanqi verjin tarinerin na canr hivand er, tarel er erku virahatutyun, isk vor aveli sarsapheli e: korcrel er hishoghutyuny։ Inchic amenic shat er vaxenum: ir het katarvec։

Ir kyanqi tchanaparhin Markesn ardzanagrum e bolor manramasnery, bayc chi manranum, hatchuyqov tvarkum e bnakavayreri u mardkanc anunnery: zarmanalioren pahelov dranc banasteghcakan-mogakan nergorcutyan uzhy։ Sa anunneri u tchakatagreri yurahatuk geghagitutyun e։ Teghanunneri ev andznanunneri tvarkumnern unen naxakerparayin havastiutyun, ayd kapakcutyamb aha te inch e grum. «...es haskaca, vor im veperi herosnery chen kendanana, qani der irenc kerparin u bnavorutyany hamapatasxan anun chen stacel» ։ Anuny vogekochum e mardu hishatakn u bnakavayri voch te sosk patmutyuny, aylev kendani vogin։ Pharahegh en teghanqi, ashxarhagrakan vayreri u bnakavayreri manrakrkit u gunegh nkaragrutyunnery։

Mi tegh ayspisi artahaytutyun e ogtagorcum. «Inch-or pahi es korcreci zruyci tely...» ։ Sa inqnaverahskoghutyan pah e, vor gegharvestakan ardzaki ev ays inqnapatumi mej zargacnum u hanguyci e berum patumi bolor «telery» (gcery) ։

Cnoghnery eghel en lav patmoghner, ev erb inqy kes dar anc nranc kerparnery kertel e «Ser xolerayi zhamanak» erkum, «apa chi karoghacel zanazanel tchshmarity mtacacinic» ։ Aystegh e henc Markesi patumi u votchi banalin։ Mtacacin-erevakayakann aynqan tchshmartanman er, vor inqnin arden hyusum e mogakan kam gerbnakan irapashtutyan heqiaty։

Aystegh ir dern uni naev chaphazancutyuny։ Erkrord glxi skzbum grum e, vor mek angam mghdzavanjayin mi voghberguytyun nkaragrelis, vorpeszi nergorcutyunn aveli yndgci, eresun zohy dardznum e ereq hazar zoh։ Sharunakum e. «Irakanutyunn yndunec im tchshmartutyuny. verjers, gndakaharutyan tarelici kapakcutyamb, senati xosnaky hraparakav xndrec mi rope lrutyamb hargel ereq hazar anmegh ynkacneri hishataky» ։

Ayspes bnakan e naev nra lezvakan zgacoghutyuny։ Ispanereny naxord darum Kolumbia er nertaphancel Venesuelayic ev hamemvel u erangavorvel Karibyan covapherin aveli vagh haytnvac afrikyan strukneri barerov, artahaytutyunnerov u teghakan xosvacqnerov։

Xosqi kaxardanqi irakanacmany mecapes npastum e mankutyunic mtapahac xosqy. «Erexaneri suty mec taghandi nshan e», qanzi erb sut en xosum: horiinum en... Sa ayn suty che, vor veracvum e keghciqi u irakanutyan veraphoxman-otaracman-nengaphoxman։ Sa katarvac phasty erevakayutyamb veraphoxelu hmtutyunn e, voric hyusvum e geghecik xosqi kaxardanqy։

Amenamec norutyuny, vor Markesy berec, henc ayd geghecik xosqi kaxardanqn e, ir asac gerirapashtutyuny, vor vaghuc shrjanarvogh nuyn mogakan irapashtutyunn e, kyanqi vorqan geghaditakn u atchpararutyuny, nuynqan ev aveli: kyanqi heqiaty, mardun mankutyunic ughekcogh anerevakayeli patkeracumneri shghtan։

Markesi ashxarhum amen inch hnaravor e, vorovhetev ayd amenn irakan e mardu mtqi u erevakayutyan mej։ Markesn steghcec hnaravor amboghjakan u liarzheq mardu kerpar, irakan u anirakan aveli mec taracutyan u zhamanaki mej ev inqnabacahaytman ansahman hnaravorutyunnerov։ Sa miangamayn nor hangrvan e depi mardy tanogh tchanaparhin, vor grakanutyan arajnayin npatakn e Homerosic ar aysor։

Teghataraph andzrevneri u astvacashnchyan jrhegheghi mijov loghum e mi navak, vori mej mi mard e, inqy: norin mecutyun Gabriel Garsia Markesy, mer oreri Noy nahapety. ayd navaky bardzranum e depi ver, depi mardkutyan phrkutyan mi nor Ararat: Noyyan tapani hanguyn ashxarhy phrkvelu mardakorcan zhamanakneri barqeric ev pahpanelu nvatchumy: mardkutyan hishoghutyan mej ambarvac hogevor arzheqneri gandzarany։

10. 07. 2013 - 10. 07. 2014


Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
Niderlandakan Oragir «Grakan choreqshabti»
16:30, 16.06.2022
2449 | 0
16:18, 22.10.2021
3431 | 0
12:31, 09.09.2020
4577 | 0
00:48, 04.08.2020
4402 | 0
18:41, 06.06.2020
5159 | 0
01:13, 02.11.2015
3897 | 0
22:00, 28.10.2015
8803 | 0
13:40, 19.06.2015
10337 | 1
depi ver