ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+18 °C, +11 °C ... +21 °C Vaghy:+24 °C
AMN naxagahnery hayoc ceghaspanutyan masin. nerkayacnum e qaghaqaget Suren Zolyany
16:58, 23.06.2015
2981 | 0
Mankavarzhakan ashxatoghneri hunisyan dproc
A. Babajanyan 25, «Mxitar Sebastaci» krtahamaliri mayr dproc

Hunisi 24, hunisi 26-in, zhamy 11.00-12.00, hravirum enq Avag dproci yntercaran: qaghaqaget (HH GAA philisophayutyan, sociologiayi ev iravunqi institut, Moskvayi humanitar hamalsaran) Suren Zolyani dasaxosutyany:
Teman: AMN naxagahnery hayoc ceghaspanutyan masin. xusanavogh diskursi imasta-gorcabanakan verlucutyun:
Masnakcutyan hamar xndrum enq grancvel «Karciqner» bazhnum։

Usumnasirutyan himnakan bovandakutyuny

1. Zhamanakakicashxarhum qaghaqakan diskursy qaghaqakan nergorcutyan himnakan dzevn e u mexanizmy։ Hamapatasxan haghordakcakan, imastayin ev nshanayin gorciqneri hamadrutyan mijocov irenc artahaytumn en gtnum qaghaqakan, arzheqayin, mshakutayin, hogebanakan ev ayl gorconnery։ Ceghaspanutyan xndri mijazgaynacumy pahanjum e, vorpeszi verlucven ev verhanven dra nerkayacman, lusabanman ev meknabanman eghanaknery qaghaqakan diskursi ardyunavetutyan tesankyunic։ Qani vor patmakan iradardzutyuny katarveluc heto karogh e goyutyun unenal miayn teqstayin kam voreve ayl nshanayin artapatkerman mijocov, Ceghaspanutyan tchanachman gorcyntacy ays paragayum mecapes kaxman mej e voch miayn patmakan iroghutyunic, ayl naev ayd iroghutyan tarber tesaki diskursiv artapatkerumneric (patmakan hishoghutyun, patmagrutyun, pashtonakan varkacner, mijazgayin ynkalum, kron, grakanutyun, arvest ev ayln) ։

Ceghaspanutyany veraberogh diskursnery kareli e bazhanel ereq tesaki․

a) ceghaspanutyuny hastatogh ev tchanachogh,
b) ceghaspanutyuny nengaphoxogh kam zhxtogh,
g) «xusanavogh» ։

2. «Xusanavogh» diskurs։ Vorpes dra caytun orinak kareli e berel amerikyan pashtonakan haytararutyunnery։ Dranq unen erku hasceater․arajiny AMN karavarutyunic Hayoc ceghaspanutyan Tchanachumy pahanjogh amerikahay hamaynqn E, erkrord hasceatery: Ceghaspanutyan tchanachumic xusaphoghnery: lini da AMN-n, mijazgayin kazmakerputyunner, kam Turqian։ Iradardzutyuny nkaragrvum e anughghaki ev erkimast lezvakan mijocnerov: xusaphelov hetaga qaylery entadrogh dzevakerpumneric ev gnahatakanneric: Iradardzutyan nkaragrman phoxaren: arka en yndhanur gnahatakanner kam huzakan artahaytutyunner։ Nman diskursum cankutyan depqum bolor hasceaterery karogh en gtnel irenc hamar shahekan keter․ayn chi zhxtum ceghaspanutyuny, bayc ev chi el hastatum։ Sakayn, nman diskursi herahar npataky: chzhxtelov handerdz xusaphel tchanachumic, bolor depqerum xochyndotum e tchanachman gorcyntacy։ Patahakan che, vor verjers turqakan koghmy pashtonakan eluytnerum nuynpes sksel e kirarel xusanavogh diskursi vorosh tarrer (tes. Erdoghani 2014 t․24 aprili haytararutyuny) ։

Hashvi arnelov, vor Ceghaspanutyan tchanachumy aknkalvum e nax ev araj nman dirqoroshum vordegrac erkrneric: ays diskursy piti darna lurj usumnasirman ev hamarzheq ardzaganqi ararka։ Sakayn da piti arvi voch te hakaqarozchutyan tesqov, ayl anughghaki banavetchi: vorpes xusanavelu diskursiv mijocneri bacahaytum ev veraxmbagrman pahanj: entadryaly, kanxavarkacnery teqst dardznelov ev hstakecnelov erkimast artahaytutyunnery։ Vorosh arumov xusanavogh diskursy angam aveli vtangavor karogh e linel, qan zhxtoghakany․ayn voree ban voch herqum e, voch el hastatum, usti karces te entaka che tchshmartaciacman kam herqman (verification – falsification) yntacakargerin։ Usti banavetchi minchev ayzhm mshakac eghanaknery (patmakan phasteri nerkayacum) tvyal depqum chen gorcum։ Sakayn, inchpes menq kashxatenq apacucel, xusanavogh diskursi mijocov voroshaki hstak pndumner hamenayn deps arvum en: teev anughghakioren։ Nshanagitakan ev lezvabanakan gorciqakazmn e, vor darnum e xusanavogh diskursin hakazdelu himnakan mijoc։ Tvyal depqum da hnaravor e dardznum nkaragrel hamarzheq yntercman ev ymbrnman paymannery, voronq karogh en katarel nuyn imastabanakan dery, inchy sovorabar katarum en tchshmartaciutyan paymannery[1]։

3. Vorpes verlucutyan nyut yntrvac en AMN bolor naxagahneri Hayoc ceghaspanutyuny hishatakogh eluytnery։ Dra het mektegh hatuk hamakargayin usumnasirutyan ararka enq dardznum Baraq Obamayi vec pashtonakan aprilyan haytararutyunnery Mec egherni masin (2009 - 2015 t․t․), qani vor ayn ogtagorcvac diskursiv mijocneri tesankyunic amenaharustn e ev bazmabovandak։

1915 t․Amerikyan hasarakutyuny teghyak er Arevmtyan Hayastanum ev amboghj Turqiayi taracqum katarvogh iradardzutyunneri masin ev hnaravorins chaph ashxatum er ognel votchragorcutyunneri zoherin։ Turqiayum AMN despanneri: Henri Morgentaui, isk hetagayum Apraham Elkusi, inchpes naev AMN hyupatosneri zekucagrery handisanum en karevoraguyn vkayutyun katarvaci veraberyal։ Amerikyan divanagetnery katarvacy anvanum ein a campaign of race extermination, the massacre of non-combatant Armenians in Turkish territory, mass killings, etc., aysinqn ayn, inch hetagayum Rafayel Lenmkiny, henvelov henc ays iradardzutyunneri vra anvanel e ceghaspanutyun։ Nman motecumy vorosh chaphov ir artahaytutyunn e gtel naev AMN kongresi ev naxagah Vudro Vilsoni pashtonakan phastatghterum։

4. Ays ameni pattcharov AMN pashtonakan diskursy chpiti hakasutyan mej mtner eghac andradardzneri het, sakayn nor iroghutyunneric elnelov, ayd diskursy chpiti bacasabar andnadarnar Turqiayi het razmavarakan haraberutyunneri vra։ Bill Qlintony, vori oroq nman andradardzy darnum e avandakan ev partadir, steghcum e mi kanonik verartadrvogh teqst, vori kaghapary ev nuynisk barapashary hetagayum ogtagorcel e Jorj Bush-krtsery։ AMN qaghaqakanutyan sharunakakanutyuny hishatakvum e, sakayn yndameny vorpes amerikyan ognutyuny hayerin։ «Ceghaspanutyun» ezri phoxaren ogtagorcvum en nkaragrakan artahaytutyunnery․mass killings, massacres, crime against humanity, great calamity. Chen nshvum ayd hancagorcutyunneri cragroghnern ev kataroghnery, nshvac e linum miayn zhamanaky ev vayry։

6. Barak Obaman katarelagorcum e Qlintoni ays bavakanin parzunak kaghapary։ Pahpanelov ir naxordneri ugherdzneri himnakan dzevy, Obaman ayn dardznum e bazmabnuyt ev erkimast, teqsty ughvac e tarber hasceatereri ev entadrum e tarber, angam irar hakasogh hnaravor meknabanutyunner։ Phak meknabanutyan hamar naxatesvac Qlintonyan teqstayin kaghaparin phoxarinelu e galis bac imastabanakan karucvacq, vortegh himnakan dery hatkacvac e teqstum ughghakioren chartahaytvac entadryal ev mijteqstayin imastayin haraberutyunnerin։

Ays arumov Obamayi steghcac kaghapary kareli e hamarel xusanavogh diskursi kataryal dzevavorum․ays depqum voch miayn bovandakutyunn e xusanavogh, ayl naev bovandakutyan kaghaparumy։ Sakayn da steghcum e lracucich efektner։ Entadryal ev mijteqstayin imastayin haraberutyunneri himan vra hnaravor e steghcel mi miasnakan teqst, vor inqn yst inqyan parzabanum e: te inchic e xusaphum xusanavogh diskursy։ Xusanavogh diskursy matnum e inqn iren, anughghaki kerpov anvanelov ayn, inchi «iskakan» anuny argelvac e tal։ Ayn, inchy chi asvum teqstum, darnum e nra stvery ev verakangman entaka stverayin imasty։ Hatkapes, vor tvyal depqum anhrazhesht teghekutyunnery arka en henc skzbnaghbyur handisacogh teqsterum (AMN 1915 – 1920 t․t․ pashtonakan phastatghter) ։

Usti ev xusanavogh diskursi depqum, erb anardyunavet e darnum banavetchy ev hakadardzumy (hishenq naev naxabanum nshvac Jorj Leykofi «Mi mtacir phghi masin» efekty), apa hamarel vor da handisanum e ceghaspanutyan tchanatchum, teev artahaytvac voch-konvencional dzevov, erb «ceghaspanutyun» ezry trvac e vorpes mijteqstayin karuyc[2]։

Ardyunavet diskursiv razmavarutyan hamar anhrazhesht e phordzel haskanal, inch e ynkac xusanavogh diskursi himqum: Karciq ka, te ibr «ceghaspanutyun» ezruyti ogtagorcumic bxelu en iravakan ev qaghaqakan gorcyntacner, voronq karogh en berel angam taracqayin phophoxutyunneri։ Sakayn AMN naxagahneri nman haytararutyunnery chunen iravakan uzh (non-binding), nranq voreve ban chen karogh partadrel, aravel evs: mek ayl petutyany։ (Hishenq, vor R․Reygani eluytum ayd bari ogtagorcumy voreve hetevanq chunecav) ։ Anhaskanali e naev ayn bacatrutyuny, te ibr «ceghaspanutyun» ezruyti ogtagorcumy vnaselu e hay-turqakan haraberutyunneri kargavormany։[3]

7. Miak bacatrutyuny karogh e linel arxayik tabui fenomeny։ Inchpes haytni e, tabui himqum ynkac e nshani ev erevuyti nuynakanacumy, usti gorcoghutyunner nshani (nshanakichi) het karogh en azdel ashxarhi (nshanakyali) vra։ Bari ch-artahaytumy berum e nshanakyali angoyutyany։ Usti, yst tabui tramabanutyany, chartasanelov «ceghaspanutyun» bary, hnaravor e ayn zrkel irakan lineluc։ Tabun handisanum e zhxtoghakanutyan aravel vtangavor gorciq ev eghanak։

Tabun: qaghaqakan leghvi ayn erevuytneric e, vor aknhayt e dardznum lezvi qaghaqakan gorcaruyti bazmics matnanshvac kapy mogakan gorcaruyti het։ Sakayn tabun ir mej parunakum e lurj hakasutyun․ayn pahanjum e, vor hishvi ev anvanvi ayn, inch argelvac e artasanel։ Usti ayn, inch argelvac e, vorpeszi argelvi piti partadir dzevov verartadrvi։ Ays erevtւyty kareli e anvanel «Herostrati efekty» ։ Tabun pahanjum e hamapatasxan cisakatarutyun։

Petq che teragnahatel qaghaqakan mifi ev lezvakan gorciqneri vra himnvac qaghaqakan mogakani azdecutyuny ev dra armatavorvacutyuny yntaciq qaghaqakan gorcyntacnerum։ Sakayn petq che ev antesel, vor tabun, bacardzakacnelov kapy nshanakichi ev nshanakyali mijev sheghvum e bnakanon nshanayin haraberutyunneric ։

8. Harkavor e durs gal ays arxayik haghordakcman kaghaparneric, zhamanakaykic motecumneri depqum iravitchaky bolorovin ayl kdarna։ Erevuyty chi phoxvum, ete ayn ayl anun e stanum։ Tvyal depqum AMN naxagahneri diskursum trvac e mi amboghjakan patker։ Ankax ayn banic, «ceghaspanutyun» ezry artasanvac e te voch, kam trvac en hancagorcnei anunnery te voch, inqy hancagorcutyuny nkaragrvac e։

Aystegh teghin che qnnarkel, te inchu ev inchpes e AMN ev Turqiayi mijev steghcvel tabui veraberyal nman hamadzaynutyun։ Ayl ban, vor petq e gitakcel, vor tabui haghtaharman eghanaknery tarber karogh en linel, ev dranq chen sahmanaphakvum ayd bari artasanutyamb։ Ete AMN naxagahy i verjo artasani «ceghaspanutyun» bary, da kareli hamarel haghtanak, sakayn miayn ays araspelabanakan shrjanakum։ Ayn karevorutyun karogh e dzerq berel, ete diskursiv praktikaneric darna irakan qaghaqakan ev iravakan gorcyntacneri։ Usti hnaravor e eghac teqstery yndunel vorpes miasnakan ev amboghjakan diskurs, ev ayn inqnabav nshanneric, meknabanutyunneric, narrativneric ev teqsteric ver hanel imastner, phaster ev iradardzutyunner։ Tabun hnaravor e haghtaharel miayn durs galov dra himqy handisacogh mifi, qaghaqakan araspeli shrjanakneric ev yndunel patmakan iroghutyuny։ Iroghutyuny, i tarberutyun asuytneri, anzhxteli e։ Inchpes da hianali dzevakerpec Barak Obaman․

․․․the Armenian Genocide is not an allegation, a personal opinion, or a point of view, but rather a widely documented fact supported by an overwhelming body of historical evidence. Thefactsareundeniable



[1]Hishecnenq: tchshmartaciutyan paymanner aselov haskanum enq ayn paymannery, voronq anhrazhesht en, vorpeszi asuyty gnahatvi tchshmarit kam keghc, kam, ete vercnenq dra eghanakayin (modal) tarberak, tvyal asuytin hamapatasxanogh hnaravor ashxarhneri bazmutyun։

[2]Orinak․» Hamlet» anvan phoxaren hnaravor e ogtagorcel artahaytuqtyun․ «Sheqspiri nunanun voghbergutyan glxavor herosy, vory spanel e ir horeghbory» ; kam․ «Sheqspiryan heros, vori dery katarum e Smoktunobskin nuynanun kinonkarum» ։

[3]Inchpes inqny Obaman grum petqartoighar Q․Raysin․ «we need to move US policy on this issue from a zero-sum game between Turkey and Armenia» .

Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
«Mxitar Sebastaci» krtahamalir
17:54, 05.05.2016
4537 | 0
11:23, 15.04.2016
4551 | 0
14:23, 25.03.2016
2434 | 0
11:35, 17.03.2016
4392 | 0
10:58, 29.02.2016
5060 | 0
12:02, 18.02.2016
11141 | 0
17:22, 10.12.2015
4297 | 0
13:15, 20.11.2015
4285 | 0
12:54, 03.11.2015
4952 | 0
14:43, 28.10.2015
3894 | 0
13:28, 28.10.2015
3784 | 0
15:02, 26.10.2015
4060 | 0
15:00, 26.10.2015
4328 | 0
depi ver