Nor tarin iskapes hamazhoghovrdakan ton e dardzel miayn Xorhrdayin Miutyunum: 1929 tvakanin Staliny veracnum e Surb Cnndyan tony, Surb Cnndyan ory veracum e sovorakan ashxatanqayin orva u, XSHM-um anckacvogh ateistakan arshavi shrjanakum, phastoren argelum e Surb Cnndi tonanshumy:
1929-ic 1935 tvakannerin Nor tarinern aranc tonacari en pashtonapes nshel: Hatuk pareknery shrjel en phoghocnerov u nayel en tneri patuhanneric, vorpeszi tesnen, te tan bnakichnern inch patrastutyun en tesel: Amanoryan tonacari argelqy xaxtoghnery entaka ein dramakan tuganqi: Tuganoghy taghayin milicionern er, vorin tonacar dnoghneri masin teghekacnum ein ir matnichnery: «Kyanqn aveli e lavacel, kyanqn aveli urax e dardzel» stalinyan kargaxosn inch-or mi shoshapheli banov amrapndman kariq uner, ev ayd isk pattcharov voroshum en tuylatrel tonacary, shampayny, ev dra het miazhamanak mardkanc srterum nerarkel sovetakan hayrenasirutyan zgacumy: Hamadzayn pashtonakan araspeli, vor shrjanarutyan mej er drel ishxanakan qarozchameqenan, amanorya handisutyunneri tonacari veradardzy naxadzernel e HamK (b) K qaghbyuroyi andam, Kievi marzkomi arajin qartughar Pavel Postishevy: Yst ayd araspeli: Stalini het zruycum na bardzradzaynum e ayd harcy, ev arajnordy hamadzaynum e: 1935-i dektemberi 28-in «Pravda» terty hraparakum e Postishevi namaky, vorum na grum er, te «erexaneri hianali zvartchaliq handisacogh tonacari voch tchisht datapartmany petq e verj dnel», ev koch e anum. «Ekeq erexaneri hamar kazmakerpenq Nor tarva urax dimavorum, bolor qaghaqnerum ev koltntesutyunnerum dnenq xorhrdayin lav tonacarer»: Dzmer papy, tonacary, cari tak drvac nvernery: Surb Cnndyan toni anphophox baghadrichnery, Stalini kamqov dardzan «amanori» baghadrichner, Tonacari gagati Betghehemyan astghy dardzav xorhrdayin hngatev astgh: tchisht aynpesin, inchpisiq mek tari araj drvel en Kremli ashtarakneri katarnerin: Rusakan kaysrutyunum nor tarva gishery parahandesner en kazmakerpvel, isk sovetakan zhamanaknerum dranc phoxarinum en «amanorya ogonyok» -nery: Tariner sharunak XSHM qaghaqacinery srtatroph nstum ein sev-spitak herustacuyci arjev: spaselov hiravi bari u ankeghc «Goluboy ogonyok» -in: Ayn miavorum er amboghj erkiry: nuynisk ayn tarinerin, erb nran aylevs vochinch cher miavorum: Glxavor qartugharnery galis ein u gnum, isk «Goluboy ogonyok» -y mnum er: 1962-in Kentronakan herustatesutyan erazhshtakan haghordumneri glxavor xmbagrutyun en zangaharum XMKK Kentkomic u xndrum erazhshtakan-zvartchali cragir patrastel: Minch ayd, 1960 tvakanin hraparakvel er XMKK Kentkomi voroshumy «Herustatesutyan hetaga zargacman masin», vorum ayd nuyn herustatesutyuny hrchakvel er «marqs-leninyan gaghapharabanutyan u baroyakanutyan vogov zhoghovrdakan zangvacnerin dastiarakelu ev burzhuakan gaghapharaxosutyan nkatmamb anhashtvoghakanutyan vogi nerarkelu karevor mijoc»: Qani vor motavorapes ays vogov petq e liner naev zvartchali haghordumy, ayd isk pattcharov aranc hreakan xoramank mtqi u humori zgacman gorcy glux cher ga: Ayd zhamanak inch-or meky, Shabolovkayi mijancqum tesnelov eritasard scenarist Aleqsey Gabrilovichin, xndrum e nran aydpisi mi scenar grel, Sa xostanum e, bayc nuyn pahin el ayd masin moranum e: Erku shabat anc Gabrilovichin ghekavarutyuny kanchum e: Naxord ory srtcharanum inch-or grarumner anogh Gabrilovichy hyntacs mtahghanum e pandoki dzevachaphy. erekoyan nerkayacumeric heto tatronneri derasannery galis en pandok u zvartchali patmutyunner en patmum: Arajin angam «Ogonyok» -y herardzakvum e 1962-i dektemberi 31-in: «Erknaguyn ogonyok» -i glxavor arandznahatkutyuny gunavor tghtazhapaveni, «Sovetakan shampayn» -i u hyureri seghannerin drvac uteliqi ognutyamb steghcvac anbrnazbos mtnolortn er: Goyutyan arajin tasy tarineri yntacqum «Goluboy ogonyok» -i steghcoghnery mtahghacan u irakanacrin ayn ameny, inchn aysor arka e Rusastani herustaaliqneri zvartchali cragrerum: Tarberutyuny miayn texnikakan katarumn e, bayc gaghapharnery nuynn en mnacel: Herustatesutyunn astitchanabar gunavor e darnum: XSHM arajin seriakan gunavor herustacuycy «Rubin-401» -n er, vory vatcharqi hanvec 1968-in: Ayn 1200 rubli arzher, isk ayd zhamanak mijin amsakan ashxatavardzy 107 rubli er: Ayd oreri haghordavarneric meki: Anna Shatilovayi hamar gunavor herustahaghordumn ayloc hamemat aveli vagh irakanutyun dardzav: Karavarutyuny harkadrvac er phogh caxsel voch miayn artasahmanyan sarqavorumner u gunavor herustahaghordman fransiakan «Secam» hamakarg, aylev herustatesutyan haghordavarnerin hagustner gnelu vra: «Indz shtap GVoIM-i 200-rd bazhanmunq ugharkecin, im hagov gunavor hagustner yntrecin: Hishum em: metaqsya er, vardaguyn, shat geghecik», - hishel e Rusastani zhoghovrdakan artisty: GUM-i 200-rd bazhanmunq sovorakan qaghaqacinery chein karogh mtnel, nranq nuynisk chen el imacel dra goyutyan masin, ayn carayel e miayn XSHM nomenklaturayin: Kesgisheric hing rope araj «Goluboy ogonyok» -n yndhatvum er, ev, dzevavorvac avanduyti hamadzayn, erknaguyn ekranin haytnvum er erkri ghekavary: Ays avanduyty xorhrdayin zhoghovrdi kyanq mtav radioyi ev herustatesutyun cnndi darashrjanum: 1941-in XSHM Kentgorckomi naxagah Mixayil Kalininy (yst Sahmanadrutyan: henc na er hamarvum petutyan glux, ev voch te amenazor Staliny) arajin angam radioyov shnorhavorum e xorhrdayin zhoghovrdin Nor tarva artiv: Na shnorhavoranqy krknum e naev 1944-i naxorein: Dranic heto Staliny nran tuyl chi talis eluyt unenal, bayc inqn el amanorya shnorhavoranq chi hghum: 1970-in Brezhnevy darnum e xorhrdayin arajin ghekavary, vory eluyt e unenum herustatesutyamb: Bayc mi qani tari anc, kapvac aroghjakan vitchaki het (nuyn pattcharov naev Yuri Andropovn u Konstandin Chernenkon), Brezhnevy hrazharvum e andzamb shnorhavorel zhoghovrdi Nor tarin: Nranc anunic shnorhavoranqnern yntercel e herustahaghordavar Igor Kirilovy: Bayc Gorbachovi ishxanutyan galov amen inch phoxvum e: Minchev 1990 tvakany na amen nor tarva shemin shnorhavorum e zhoghovrdin u zekucum verakarucman hajoghutyunneri masin: 1987 tvakanin Gorbachovy, i zarmans grete bolori, amanorya eluytum shnorhavorum e naev amerikyan zhoghovrdin: I patasxan ays qayli: Ronald Reygann el shnorhavorum e sovetakan qaghaqacinerin: Aydpisi phoxadardz siralirutyun aylevs chi linum: XSHM phluzumic heto XSHM-um qaos er: Bayc Nor tarin cher veracvac, ev, uremn, Kremli zangery hncheluc araj inch-or meky piti shnorhavoranqi xosq aser: Bayc vov: Gorbachovn arden erkri ghekavar cher, isk Elciny der cher sksel: Anorosh drutyuny phrkum e humorist Mixayil Zadornovy: Nran asum en. «Shnorhavori'r, cheor qo anuny Mixayil e: inchpes Gorbachoviny, isk hord anuny: Nikolay: inchpes Elcini hor anuny»: Ev 1992 tvakani Amanori artiv rusastancinerin voch te erkri ghekavarn e shnorhavorum, ayl ergicabany: Zadornovy katarum e ir arajadranqy, bayc hatkacvac zhamanaki mej chi teghavorvum, vori pattcharov zangeri ghoghanji herardzakumy kangnecnum en, ev ardyunqum nor tarin erkir mutq e gorcum mek rope ushacumov: Nor tarin ayn qich baneric mekn e, vor der miavorum e XSHM-um bolor cnvacnerin: Nor tarin nerkayis Rusastani qaghaqacinerin irar kapogh glxavor hogevor amrakn e: Miayn Nor tarin e, vor hetxorhrdayin taracqi bolor mardkanc chi taranjatum ajeri u dzaxeri, himarneri u xelacineri, Qristosin havatacoghneri u chhavatacoghneri… XSHM-ic Israyel meknac hreanery Nor tarin veracum en rusakan hreaneri «etnik toni», vorum arka en amanorya nvernery, tonacarery, dzmer papery, kesgishen hordogh shampaynnery: Amen tarva hunvari 1-i gishery israyelci vostikannery gerakatarum en meqenaneri ghekin harbac varordneri vorsi tarekan plany: Ev ayspisi xorhrdanshakan dzevov Nor tarva tonakatarutyuny (hreakan orenqov: Hisusi tlpatman ory. ays masin aravel manramasn: vaghy) veradarnum e Avetyac erkir: ayntegh, vorteghic el ays amenn sksvel e…
|