Բժիշկ Զաքար Խոջաբաջյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է. «Հաշվի առնելով, որ արդեն երկրորդ օրն է, ինչ որոնողական աշխատանքներ են ընթանում, և հուրախություն բոլորիս՝ ողջ մնացածների հայտնաբերման հույսեր կան՝ կարծում եմ տեղին կլինի հիշեցնել մի կարևոր համախտանիշի՝ երկարատև ճնշման համախտանիշի (crush syndrome) մասին։ Պարզ և հանրամատչելի եթե բացատրենք, ապա նշված համախտանիշն ի հայտ է գալիս վերջույթների երկարատև ճնշման հետևանքով։ Փլատակի տակ գտնվողի վերջույթի վրա (ասենք, ձեռքին կամ ոտքին) կարող է ծանր պանել կամ այլ իր ընկել և դրանով խաթարել վերջույթի արյունամատակարարումը, միևնույն ժամանակ տուժածը կարող է լինել գիտակից։ Օգնության հասածը բարձրացնում է պանելը կամ վերջույթը ճնշող իրը՝ դուրս բերելով տուժածին, և կարճ ժամանակ անց գիտակից տուժածի վիճակը սկսում է կտրուկ վատանալ, ընդհուպ՝ կարող է մահանալ։ 88-ի երկրաշարժի ժամանակ հաճախ կորուստներ ենք տվել սխալ կազմակերպված օգնության հետևանքով։ Փորձեմ բացատրել, թե ինչ է կատարվում. արյան շրջանառությունից զրկված վերջույթում սկսում են տեղի ունենալ դանդաղ քայքայման ու մեռուկացման պրոցեսներ, կուտակվում են մեծ քանակությամբ թունավոր նյութեր (ընդ որում, որքան շատ է մկանային հյուսվածքը, այդքան ավելի արտահայտված են այդ երևույթները)։ Արյան հունից անջատված վերջույթը ազատելուց հետո, այն միանում է օրգանիզմի ընդհանուր արյունաշրջանառությանը, և կուտակված բոլոր թունավոր նյութերը միանգամից անցնում են օրգանիզմ՝ բոլոր վտանգավոր ու բացասական հետևանքներով՝ ինտոքսիկացիա, երիկամային անբավարարություն և այլն։ |