Այս մարդն ազգությամբ հրեա փիլիսոփա Փիլոն Ալեքսանդրիացին է: Նա նաև Փիլոն Հրեա անվամբ է հայտնի: Ծնվել է մ.թ. ա. 25 թվականին, մահացել է մ.թ. 50 թվականին: Նրա կրոնափիլիսոփայական մի շարք աշխատություններ հնում նույնիսկ հայերեն են թարգմանվել: «Նույնիսկ» եզրը դիտմամբ եմ գործածել, որպեսզի ընդգծեմ, որ հայ եկեղեցու դավանաբանության բազմաթիվ դրույթներ հիմնավորելու համար մեր եկեղեցու հայրերը նրա կարիքն են զգացել: Այս փիլիսոփայի ուսմունքը մեծ ուշադրությամբ քննության են առել նաև առաջին դարի այլազգի բազում աստվածաբաններ, որոնք նրա փիլիսոփայական համակարգից օգտվել են քրիստոնեության գաղափարաբանությունը հիմնավորելու համար:
Ի դեպ` Հիսուս Քրիստոսի գոյության մասին տեղյակ չեն եղել նաև իր մյուս ժամանակակիցները` հռոմեացի գրող Վալերիուս Մաքսիմուսը (մ.թ.ա. 14 – մ.թ 37 թթ.), պատմագիր Պլինիուս Ավագը (մ.թ. 23 – 79 թթ.), հռոմեացի քաղաքական գործիչ և բանաստեղծ Սիլիուս Իտալացին (մ.թ. 25 – 100 թթ.), բանաստեղծ Պերսիուս Ֆլաքուսը (մ, թ. 34 – 62 թթ.), բանաստեղծ Մարկոս Լուկանոսը (մ.թ. 39 – 65 թթ.), հռետոր, գրող, փիլիսոփա և պատմագիր Դիոն Քրիստոստոմոսը (մ.թ. 40 – 120 թթ.), բանաստեղծ Պուբլիուս Ստացիուսը (մ.թ. 40 – 96 թթ.), բանաստեղծ Մարկուս Մարցիալիսը (մ.թ. 40 – 104 թթ.), փիլիսոփա Սենեկան (մ.թ.ա. 4 – մ.թ. 65 թթ.), երգիծաբան, բանաստեղծ Դեցիմուս Յուվենալիսը (մ.թ. 60 – 130 թթ.), պատմագիր Կորնելոս Տակիտոսը (մ.թ. 55 – 120թթ.), պատմագիր Պլինիոս Կրտսերը (մ.թ. – 61 – 114 թթ.), պատմագիր Սվետոնիոսը (մ.թ. 70 – 140 թթ.), բանաստեղծ, հռետոր Վալերիոս Ֆլաքոսը (մ.թ. 70 – 100 թթ.), պատմագիր Պլուտարքոսը (մ.թ. 45 – 127 թթ.), երգիծաբան Պետրոնիուսը (մ.թ. 14 – 66 թթ.), փիլիսոփա և հռետոր Մարկոս Քվինտիլիանոսը (մ.թ. 30 – 96 թթ.), գրող և փիլիսոփա Լացիոս Ապուլեոսը (մ.թ. 125 – 180 թթ.), պատմագիր Դիոն Կասիոսը (մ.թ. 155 – 235 թթ.), աշխարհագիր Պավսանիասը (երկրորդ դարի երկրորդ կես), գրող, փիլիսոփա և հռետոր Լուցիոս Ապուլեոսը (մ.թ. 125 – 180 թթ.), պատմագիր Մարկոս Սերվիլուս Նոնիանոսը (մահացել է մ.թ. 59-ին), պատմագիր Աուֆիդիոս Բասուսը (ապրել է մ.թ. առաջին դարի կեսերին), քաղաքական գործիչ Մարկոս Ռուֆոսը (մ.թ. 2 – 70 թթ.), պատմագիր Ֆաբիոս Ռուստիկոսը (ապրել է մ.թ. առաջին դարում), պատմագիր Մարկոս Վելեուս Պատերկուլոսը (մ.թ.ա. 19 – մ.թ. 31), հրեա պատմագիր, գրող Յուստուս Տիբերիանսիրը (մահացել է մ.թ. 100 թվականին) և ուրիշներ: Նույնիսկ Մեռյալ ծովի շրջակայքի անձավներում գտնված ձեռագրերը Հիսուսի մասին ոչին չեն հաղորդում: Հիշյալ ժամանակաշրջանի միակ պատմագիրը, որ գրել է Հիսուս Նազարեթցու մասին, հրեա պատմագիր Հովսեփոս Փլավիոսն է, որն իր 30 հատորներում ընդամենը 30 տող է հատկացրել նրան, որն էլ ապացուցվել է, որ կեղծիք է: Պատմաբանները ցույց են տվել, որ նաև Տակիտոսի վկայությունը ևս ընդմիջարկվել է, այսինքն հետագայում է այն ներմուծվել: Սվետոնիոսը խոսում է ոմն Քրեստոսի մասին, որն «օծյալ» է նշանակում և ոչ թե Քրիստոս, և նրա հետ կապված իրադարձությունը տեղի է ունեցել Հռոմում, մ.թ. 50 թվականին, այսինքն Հիսուսի ենթադրյալ մահից 17 տարի անց: |