Ժողովրդավարական Աթենքի ավագագույն հռետորը Իսոկրատեսն (մ.թ.ա. 436 - 338) է եղել: Բայց այս հռետորը, քանի որ զորեղ ձայն չի ունեցել ու բնույթով անհամարձակ է եղել, երբեք ժողովրդի առջև չի ճառել: Դրա փոխարեն, տվյալ ժամանակաշրջանի Աթենքի բոլոր երիտասարդ ճարտասանները նրանից են դասեր առել: Իսոկրատեսն ինքն իրեն այսպես է բնութագրել. «Ես սրաքարի նման եմ, չեմ կտրում, բայց ուրիշներին հղկում եմ»: Ու նաև ավելացրել է. «Աշակերտներցս ես 10 մին եմ վերցնում, բայց եթե որևէ մեկն ինձ սովորեցնի խոսել ժողովրդի հետ, այդպիսինին 1000 մինն էլ չեմ խնայի»: Նրա ժամանակակից մեկ այլ նշանավոր հռետոր՝ Դեմոսթենեսը, գալիս է նրա մոտ ուսանելու և ասում է. «Ես տասը մին չունեմ: Կարող եմ երկու մին տալ քո գիտության համար»: Իսոկրատը պատասխանում է. «Լավ գիտությունը լավ ձկան նման է՝ կտոր-կտոր չի լինում. Վերցրու ամբողջը»: Իսոկրատեսը բոլոր աթենացիներին անվճար է ուսուցանել: |