Քանի որ նման է լատիներեն «X» տառին, այդ իսկ պատճառով Անդրեևյան խաչն անվանվում է «crux decussate» (խաչանման, խաչաձև), իսկ զինանշանագիտության մեջ «սալտիր» անունն ունի: Այս խորհրդանշանին առանձնահատուկ միստիկական հատկություն է վերագրել հույն փիլիսոփա Պլատոնը: Ըստ նրա մեկնության՝ «X» -ի նմանվող խաչն աստվածային զորություն է պարունակում: Ըստ ավանդության «X» -ի նմավող խաչի վրա է մահապատժի ենթարկվել Անդրեաս առաքյալը, որին ռուսները համարում են իրենց եկեղեցու հիմնադիրը: Ռուսաստանի կայսր Պետրոս Առաջինը կարգադրում է Անդրեևյան խաչի պատկերը զետեղել պետական զինանշանի, իր կնիքի ու ռազմածովային նավատորմի դրոշի վրա: «Սուրբ Անդրեասի խաչը, - բացատրել է կայսրը, - ընդունվել է այն պատճառով, որ այս առաքյալի ձեռքով է Ռուսաստանը մկրտվել»: Ռազմածովային նավատորմի սիմվոլիկայի համար կարևոր է եղել այն հանգամանքը, որ Անդրեաս առաքյաը մասնագիտությամբ ձկնորս է եղել: Խաչի երկնագույնը ցույց է տալիս, որ նրա գործունեություն առնչվել է ծովի հետ: Բայց շատ հետազոտողներ կարծում են, թե Պետրոս Առաջինն այս նշանը փոխառել է՝ ոչ թե այն պատճառով, որ նվիրված է եղել ռուս առաքելական եկեղեցու ավանդությանը, այլ՝ շոտլանդացիների ազդեցությամբ (սա իմ կարծիքը չէ, սա ռուսներն են խոստովանում), որոնց համար Անդրեևյան դրոշն ազգային խորհրդանիշ է: «X» տառի ձևը հունարենով Քրիստոսի անվան զգացողությունն է հարուցում: Այս խաչը տարբեր սրբերի է խորհրդանշել. կապույտը կամ սպիտակը՝ Անդրեասին, ոսկեգույնը՝ բրիտանական առաջին քրիստոնյա նահատակ Ալբանին, կարմիրը՝ Իռլանդիայի հովանավոր սուրբ Պատրիկին: Սա նաև ֆրանսիական Բուրգունդիայի խորհրդանշանն է եղել: Նկարում՝ Շոտլանդիայի դրոշը: |