ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+25 °C, +14 °C ... +25 °C Vaghy:+25 °C
«Hayy kaysrutyunneri gerezmanaphorn e». Tigran Xzmalyan
00:30, 19.11.2018 | mamul.am
12080 | 14

Kinarozhisor Tigran Xzmalyany feysbuqyan ir ejum grel e. «Hamarya eresun tari araj es sovorum ei Moskvayi bardzraguyn kinodprocum, scenaristneri ev rezhisorneri erkamya kurserum։ 1990 tivn er: Hayastanum azgahin zartonq er, Sovety der cher phluzvel, Arcaxyan paterazmy der cher sksvel։ Kyanqs erjanik er u canr: zbaghvum ei im sirac gorcov, bayc erku phoqr erexaneris pahelu hamar usumic baci ashxatum ei or u gisher, tnteselov amen inchum։ Ashnanayin mi andzrevot or koshikis taky bacvec, henc phoghocum։ Nayeci shurjs u tesa hervum koshkakari krpak։ Chphchphacnelov jraphoserum, hasa, mta u zarmaca: koshkakary kin er։ Glxashorov, sev achqerov u mec qtov parav mi kin։ Nsteci։ Manr mexery shrtunqnerum pahac, kiny mexum er koshkataks u mek-mek canr hayacq er netum indz vra hast unqeri takic։ «Hay es», harcrec indz hankarc, arevelyan xit aroganutyamb ir ruserenov։ Zarmaca: «Hay em։ Duq el...» Verjin mexy beranic hanelov patasxanec «Asoruhi em»։ Harcreci: «Ba indz inchpes tchanacheciq»։ Qmcicaghec. «Es hayin vondz chtchanachem։ Duq eq zhamanakin mer hzor kaysrutyuny qandel...»:
Xentanalu ban er: phluzvogh sovetakan kaysrutyan mayraqaghaqi kentronum, koshkakari phoqrik krpakum cer asoruhin eritasard hayin hishecnum er ereq hazar tari araj teghi unecac nranc kaysrutyan partutyuny mer tagavorutyunic։
Es grete moracel ei ays cicaghasharzh drvagy, bayc verjers hisheci ayn, kardalov u lselov vorosh azgakicneris nvnvocy mer tulutyan u xoceliutyan masin, te vov ev inchpes e mez mortelu ev utelu, ete ays kam ayn mekn ir voty kam dzery meznic qashi ev ayl bolorin haytni nman apushutyunner։
Uremn hisheq, hayer: menq erbeq voch mi tshnamu chenq partvel։ Erbeq։ Menq erbeve chenq partvel turqerin irakan paterazmum։ Menq jaxjaxel einq turq banaky 1918 tvin Sardarapatum, mer miak iskakan paterazmum, isk 11-12-rd darerum, erb nranq arnetneri pes lcvecin mer erkiry, ayn hamarya datark er u anpashtpan: hayerin Trakia, Makedonia u Kilikia teghahanelu ev Hayastann anmardabnak dardznelu byuzandacineri apush qaghaqakanutyan pattcharov։ Menq erbeq chenq partvel naev byuzandacinerin, hakaraky: 9-11-rd darerum Byuzandian dardzel er hamategh hay-hunakan gerterutyun, vori kaysrery, zoravarnery, naxararnery bacardzakapes hayer ein։ Cer asoruhin iravaci er : menq iskapes partutyan matnecinq ashxarhi arajin hzoraguyn terutyuny, erkhazaramya Asorestany ev da artacolvac e voch miayn mer azgayin eposum ev Xorenacu patmagrutyunum, ayl angam Astvacashnchum, vori Arqayac 4-rd grqum (19:35-37) asvac e. «Ev veradardzav Asorestani arqa Seneqerimy Ninve qaghaq, ev erb pharabanum er tatcharum ir astco Nisrohin, nra erku vordinern Adrameleqn u Sharecarn spanecin nran trov ev phaxan irenc mor erkiry, Araratyan tagavorutyun»։ N.t.a. 7-rd dari ays patmakan drvagi herosnery Hayoc erkrum haytni en vorpes Sanasar u Baghdasar: Sasuni himnadirner։ Isk Astvacashnchi mek ayl grqum, Eremiayi 51։27 hatvacum hreakan margaren hordorum e Araratyan tagavorutyany drosh ev tur bardzracnel arden ynddem Babeloni: Hin ashxarhi mek ayl hzor kaysrutyan։
Ev inchpes chhishel mer azgayin patmutyan u dicabanutyan arancqy: Hayki u Beli paterazmy, vorum mer Nahapetn spanel er hzor u ahegh babelonyan arqayin։
Isk inch, partvel enq menq ardyoq hajord ashxarhakal: hin Partevakan kaysrutyany, vory phoshu het xarnec Babelony։ Ayd harcin mekyndmisht patasxanec hayoc mecaguyn arqa Tigrany, vov gravec hpart Tizbonn u Eqbateny, qarord darov yndlaynelov ir kaysrutyan sahmannery siriakan u paghestinyan Mijerkrakan aphic minchev Parsic coc, aysinqn Atlantik ovkianosic minchev Hndkakan։ Nuyn Tigran arqan, davatchanutyan pattcharov ir mayraqaghaqy hromeaci zoravar Lukullosin handzneluc heto, aynpisi jaxjaxich partutyun hascrec nran Lernayin Hayastanum, vor Hromi patmutyan mej arajin u miak angam legionnery phaxchum ein paterazmic, chhnazandvelov hramanatarin ev inqy Cicerony amotxac xndrec Hromeakan senatum tuyltvutyun chzekucel hayeri het paterazmi masin, vorpeszi stipvac chlini stel։
Isk Hromi hajord zoravar Pompeosi het Tigrany knqec aynpisi patvavor xaghaghutyun, vor mek dar anc el hrchakavor kaysr Neronn ir hashvin er hravirum hayoc arqa Trdatin hyurynkalvelu Hromum։ Isk Trdat Errordi oroq Hayastanum vorpes petakan kron yndunvac qristoneutyuny kanxoroshec naev hetanosakan Hromi vaxtchann, aynpes vor hayery phastoren tapalecin naev ays ashxarhakal kaysrutyuny։
Hing dar anc Bagratuni arqanery verakangnecin hayoc ankaxutyuny, partutyan matnelov ayn darashrjani hzoraguyn Arabakan xalifaty, vorn ir ishxanutyuny taracel er minchev Evropa, gravelov Ispanian ev Portugalian։
Menq xosecinq arden Byuzandiayum hayoc derakatarutyan masin, bayc ekeq gitakcenq, vor naev Osmanyan kaysrutyan phluzman ev dran hajordac eritturqeri partutyan mej mec u herosakan bazhinn unen mer naxninery, vovqer angam Arajin ashxarhamarti vitxari korustneric heto mek-mek mahapatzhi entarkecin hay azgi dahitchnerin ashxarhi tarber maserum։
20-rd dari verjum Sovetakan Miutyan tapalumy bolor patmabannern u verlucabannery miadzayn kapum en Arcaxyan sharzhman het: ev menq karogh enq hpartanal Chariqi kaysrutyan korcanman gorcum mer derakatarutyamb։ Bayc ekeq hishenq, te inchic er sksvel dranic mek dar araj Rusakan kaysrutyan phluzumy: che vor 1917 tvakani Phetrvaryan, apa naev Hoktemberyan heghashrjumneric araj carakan Rusastany xarxlvec 1905 tvakani arajin rusakan heghaphoxutyamb։ Aysor grete moracvel e, te inch iradardzutyunner en naxordel ayd apstambutyuny։ Hishecnenq, vor voghj kaysrutyan taracqov brnkvac zinvac zhoghovrdakan yndvzman ughigh pattcharn e eghel hay zhoghovrdi dimadrutyuny 1903 tvakani carakan karavarutyan hrahangin: phakel haykakan ekeghecinern u dprocnery, vorin hayery patasxanecin Ejmiacnic minchev Tiflis, Karsic minchev Haghpat ev Batumic minchev Baqu brnkvac apstambutyamb, vori yntacqum 1903 t. hnchaknery viravorecin ev heracrecin Kovkasic hayatyac ishxan Golicinin, isk 1904 t. Dron gndakaharec Xrimyan Hayrikin rus cari txrahrchak «ukazy» berac nahangapet Nakashidzein։ Kayserakan ishxanutyuny nahanjec u chegharkec hakahaykakan ir votndzgutyunnery, sakayn arden ush er ev hashvac amisner anc hayoc zincac dimadrutyan sermery bardzracan ev berecin carakan pashtonyaneri dem zangvacayin ahabekchutyan aliq, vorn arden cher ijnum minchev Rusakan kaysrutyan verjnakan phluzumy։
Aynpes vor, quyrer u eghbayrner, mi xeghtchaceq, mi ynktchveq u erbeq mi moraceq ayn patmakan iroghutyuny, vory misht hishum en mer zhamanakavor gaghutararnery: hayery erbeq chen partvum։ Hayery erbeq chen nerum irenc dahitchnerin: Belic minchev Seneqerim, Markos Krassosic minchev Talahat, enveric u Jemalic minchev Polyanichko ev Safonov։ Hayy hazaramyakner sharunak eghel u mnum e voch miayn yntir arhestavor u hmut arevtrakan, ayl naev qaj u anpart zinvor ev kaysrutyunneri gerezmanaphorn u dagaghagorcy։ Yndameny qarord dar araj Arcaxum menq pashtpanecinq mer azatutyunn u arzhanapatvutyuny turq enicherneric u rus vardzkanneric, chechen grohayinneric ev afghan mujahedneric, voronc dem ynktchvecin meznic shat aveli mec u harust petutyunnern u banaknery։ Cer asoruhin iravaci er։
Menq mez hay enq anvanum i pativ mer Nahapet Hayki, vov martahraver netec ashxarhi hzor kaysrutyan tirakal Beln hanun azgi u andzi azatutyan ev ankaxutyan: ev haghtec։ Menq hima el nuynpes haghtelu enq, inchpes vor haghtel enq misht»։

Kisvir ays nyutov:
12:18, 20.04.2024
2017 | 0
depi ver