Chinakan Haynan kghzum aprum en azgayin phoqramasnutyun hamarvogh liery (kghzum aprum en evs ereq etnik xmber: duery, longery ev dayery), ays etnik xmbi kananc bnorosh en dimayin hatvacum hetaqrqir dajvacqnery: Lusankarich Qemeron Haqn usumnasirel e ayd azgayin phoramasnutyan avanduytnery ev parzel dajvacqneri nshanakutyuny: Skzbnakan shrjanum liern irenc aghjikneri demqerin dajvacqner ein anum serakan hasunutyunic heto, erb aghjikn arden patrast er amusnutyan: Bayc zhamanaki yntacqum avanduyty «sarsapheli» phophoxutyunner e krel: Teghaci bnakchuhineri xosqov: tchaponakan okupaciayi zhamanak (1939-1945 tt.) dajvacqnery arvel en hakarakordic pashtpanutyan aknkaliqov: Aghjikneri demqerin dajvacqnery tshnamu koghmic brnabarvelu ev kam geri ynknelu risky zgalioren nvazecnum ein: Aydpisov dajvacqneri nshanakutyuny socialakan kargavitchakic phoxvec goyatevman mijoci: Aseghnery patrastum ein caric: Dranq tataxum ein tanaqi mej ev murtchi ognutyamb nerky lcnum mashki tak: «Cavot er, bayc es mi katil angam chem phoshmanel: Es lacum ei cavic, bayc dimanum: Arajacac verqery buzhvecin mek shabat anc: Tchaponaci zinvornery sarsapheli baner ein anum, ev es uzum ei indz pashtpanel»,- patmum e teghi bnakchuhineric meky: Mek urish kin patmum e, vor dajelu gorcyntacn aynqan cavot e eghel, vor vorosh zhamanak na chi karoghacel zhptal ev bacel berany: «Demqi dajvacnqnery mez antchorniacnum ein, bayc strkutyunic phaxchelu ayl tarberak chuneinq»,- asum e 78-amya kiny: Kanancic shatern asum en, vor dajvacqi nkarnery irenc dur chein galis, bayc ayl tarberak chunein: Ays kiny 17 tarekan e eghel, erb mayry stipel e dajvacq anel: Gorcyntaci zhamanak na ashxatel e lac chlinel, vor chzayracni mory: Ayzhm na 74 tarekan e: «Es misht hamarel em, vor aranc dajvacqi aghjiknern aveli geghecik en»,- nshum e na: Bayc miayn dajvacqnery chein erashxavorum aghjikneri anvtangutyuny: Orinak: ays knoj horeghbayry 12 tarekanum tvel e iren strkutyan: phoxanakelov aghjkan mek park brndzi ev erku kovi het: 14 tarekanum nran krkin vatcharel en: ays angam arden phoxanakelov yndameny mek kovi het: 7 tari anc tery azatel e nran: Na gtel e ir irakan yntaniqin ev amusnacel: Yst vitchakagrutyan: himqer kan karcelu, vor mot 30 tari heto ays avanduyty moracutyan ktrvi: |