ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+13 °C, +13 °C ... +27 °C Vaghy:+26 °C
«Pochambarnery: «nver». Tehmine Enoqyany nerkayacnum e ir patrastac filmn u hodvacy
12:15, 08.11.2019 | mamul.am
4323 | 0

Lragrogh, bnapahpan aktivist Tehmine Enoqyany nerkayacnum e ir koghmic patrastvac film ev hodvac: Hayastanum gorcogh ev konservacvac 9 pochambarneri veraberyal։ Hodvacy vernagrvac e ayspes. «Pochambarnery: «nver»»:

Nerkayacnum enq hodvacic mi hatvac:

Lori, «Axtalayi LHK» PhBY, «Nahataki» pochambar
Mec Ayrum hamaynqi vtarayin dprocum mot erku tasnamyak himnovin veranorogum chi katarvel։
Erkrasharzhic dproci paterin tchaqer en goyacel, taniqy: katum e։ Dproci tnoreny miayn verjin amisnerin e teghekacel, vor «Axtalayi lernaharstacman kombinat»-y karogh e dproci grqeri vardzakalutyan amboghjakan gumary vtcharel vorpes socialakan cragiry։

«Nahataki» pochambar

Ayd gumary 127 ashakerti paragayum kazmum e 1000 dolarin hamarzheq dram։ Nahataki pochambary 13.7 ha taracq e zbaghecnum, vory sephakanutyan iravunqov patkanum e «Axtalayi Lernaharstacucich kombinat»-in։ Vtangavor taphonneri 1 tonnayi hamar HH karavarutyuny sahmanel e 30 dram vtchar, aveli qich, qan kencaghayin aghbi hamar e naxatesvac։
Chnayac: 2017-in irakanacvac petakan phordzaqnnutyan bnutagrum «Axtalayi lernaharstacman kombinat»-y nerkayacrel e, vor Nahataki pochambary Mec Ayrum gyughic 6,5 km heravorutyan vra e, sakayn aknhaytoren tesaneli en hashvac metrery, voronq bazhanum en pochambary gyughi tneric: Pochambarn ir dirqov aveli bardzr e gtnvum, qan mijhamaynqayin tchanaparhy։
Mec Ayrum hamaynqi bnakich Kamo Gharagyozyany patmum e․ «Aystegh anasunner en mtnum aracum, erexaner en xaghum, eghel en zhamankner, vor mardkanc anasunnern ynkel en mejy, satkel, gnacel en phoxhatucum pahanjen, mi masin phoxhatucel en, mi masin: voch, mi masin el asel en: dzez vov e asel, gaq, aystegh bnakveq»:
Mi qani amis e, inch «Axtalayi LHK»-n socialakan ev korporativ patasxanatvutyan shrjanaknerum hamaynqayin byuje phoxancum e amisy 5,5 mln dram։ Axtalayi lernaharstacucich kombinaty 2019-i amrany xostacel er, vor aylevs Nahataki pochambar pochanq chi lcnelu։
«Axtalayi LHK» -n 2016-in yndlaynel e pochambari taracqy: karucelov 8m bardzrutyamb patvar, sakayn pochambari yndlaynumy sharunakvum e minchev ors: Kombinati artaqin kaperi bazhni pet Gagik Shahnazaryany havastiacrec, vor karucvum e pocheri choracman artadramas, vori artadrakan hzorutyuny 70-80%-ov e ogtagorcvum, erb artadramasn amboghjutyamb gorcarkvi, pochamabari shahagorcumy kdadarecvi։ Pochambari rekultivacion cragrery kirakanacven 2 taruc։

Amran amisnerin Alaverdu, Mec Ayrum, Tchotchkan hamaynqnerum hyurynkalvel ein chexakan «Arnika» kazmakerputyan ashxatakicnery։ Phordzagetnery havaqecin phordzanmushner: hoghi jri, havi dzvi, ayd tvum naev mardkanc mazeric https://arnika.org/ru/tyazhelye-metaly-v-regionye-lori։
Chexiayi phoxdespan Yan Pleshingern asum e: yntrel en hatkapes Alaverdin, qani vor aystegh kan ekologiakan xndirner։
«Hamaynqayin hamaxmbman ev ajakcutyan kentron»-i HK ghekavar Oleg Dulgaryany mtadir e bnakichneri anunic aroghjutyan vnasi phoxhatucman pahanj nerkayacnel dataran։ Alaverdium qaghckeghov hivand mardkanc tivy hasnum e 800-i, minchder Hayastani aroghjapahutyan naxararutyuny kap chi tesnum hanqardyunaberutyan ev mardu aroghjutyan vattaracman mijev։

Ararat cianayin pochambar

Hanqardyunaberakan taracqnerum irakanacvac stugumneri veraberyal naxararutyuny teghekutyun karogh e tramadrel lracucich stugumner irakanacneluc ev verluceluc heto։
Dzmran amisnerin Alaverdu pghndzadzularanic shlak (xaram) e teghaphoxvum qaghaqi tarber hatvacner, hatkapes gerezmanocner, vory npastum e, vor busakanutyun taracqum chatchi։
«Eghel en depqer, vor ays shlaky naev phrvel e mankapartezneri ev dprocneri bakerum, ev miayn 2014-i: Amerikyan hamalsarani hetazotutyunic heto tesaneli vayrerum phordzum en chphrel, sakayn ayl hamaynqi ghekavarner arnum ein ays shlaky ev phrum dzyan vra»,- asum e Oleg Dulgaryany։
Usumnasirutyan npatakov ays shlaki phordzanmushner evs «Arnika» ynkerutyuny tarel e Prahayi qimiakan institut: phordzaqnnutyan։

Lori, «Teghut» PhBY, Teghuti pochambar

Teghuti hanqavayry 2018-ic i ver shahagorcvum e «Teghut» PhBY-i koghmic։
16,4 mln/x cavalov Teghuti pochambary Hayastani mecutyamb erkrord pochambarn e: ays pahi drutyamb zbaghecnum e 53 ha hoghataracq, yst cragri: ayn petq darna 260 ha։
Shnoghi xoshoracvac hamaynqi ghekavar Davit Ghumashyany teghekacrec, vor hogheric 21,57 ha-n sephakakanutyan iravunqov patkanum e «Teghut» PhBY-in, vardzakalutyan iravunqov tnorinvum e 30,78 ha-n։ «Teghut» PhBY-i sephakanutyan iravunqov dzerq bervac hogheri dimac vtcharum en 3 859 284 dram gumar, kan naev hoghataracqner, voronq artadrakan en, sakayn minch ayzhm paymanagrer knqvac chen։
2001-i «Strathcona» xorhrdatvakan ynkerutyan ezrakacutyan hamadzayn: riskayin e nman lernayin tektonik taracqum unenal ayd cavalneri pochambar։ «Hashvi arnelov hanqavayri lernayin landshafty ev uzhegh erkrasharzhayin gotum gtnvely: lrjaguyn texnikakan ev finansakan dzhvarutyun e nerkayacnum 500 mln tonna pochanq parunakogh anvtang u bnapahpanakan arumov ynduneli pochambar karuceln u 600 milion tonna tarber tesaki taphonner teghadreln ayd taracqum»:
Sakayn, Teghuti hanqavayry naxkinum shahagorcogh «Valleqs» ynkerutyuny, taqcnelov ays zgushacumnery, aynuamenayniv, karucec Teghuti pochambary։ Hanqi shahagorcumic 3 tari anc ev 30 milion tonna pochanq kutakeluc heto ynkerutyuny baxvec pochambari patvari kayunutyan xndrin, inchn el stipec dadarecnel hanqavayri shahagorcumy։

Arcvaniki pochambar

2017-i hoktemberi 16-in Daniayi «Artahanumneri varkavorman gorcakalutyuny»
Pension Denmark masnavor kensatoshakayin himnadrami het mi qani zgushacumic heto dadarecrec derevs 2013-in Teghuti pghndzamolbidenayin hanqi shahagorcman hamar «VTB banki» mijocov «Valleqs» xmbin tramadrac shurj 62 mln dolari chaphov varky։ Haytararutyan mej masnavorapes asvac er․ «Voroshumn aveli erkar tchanaparhi gagatnaketn e, erb tarineri yntacqum sharunakabar srel enq mer xosqi tony։ Gravor zgushacum ugharkecinq hanqi ghekavarutyany, vor durs kganq cragric, ete
hanqy chbavarari mer pahanjnery։ Zgushacumic heto verjnagir ugharkecinq, inchic heto haytnecinq, vor hanum enq mer finansavorumy cragric»։ Shnogh xoshoracvac hamaynqi ghekavar Davit Ghumashyann asum e․ «Ete konkret harcneq: pochambarum tchaq ka, te voch, apa kasem, vor pochambarum tchaq chi karogh linel, qani vor pochamabary chi karogh goyutyun unenal։ Es chem karogh herqel kam havastiacnel xndiry ka kam chka, bayc ays pahin «Teghut» PhBY-i ashxatakicnery hamarzheq ashxatanqner en irakanacnum, vorpeszi, erevi te, herqen ayd xndiry»։
«Teghut» PhBY-ic teghekacrecin, vor 2019-i septemberic irakanacvum e horatman ev laborator-analitik ashxatanqner, hetazotvum e pochambari patvary: evs mek angam hamozvelu hamar, vor pochambari patvarin vtang chi sparnum: https://b24.am/business/78021.html?fbclid=IwAR2Iyv9kZGt12ODMdxhefYZFd_sKIWSf_r6
JmG7R7yo4Uphdaq8POekt0J0
AIN-y, Teghuti pochambari hnaravor texnikakan xndirneri veraberyal, harcerin patasxan chuni։ 2018-i Hayastanum teghi unecac «Tavshya» heghaphoxutyan zhamanak Levon Alixanyany hay–vracakan mijpetakan tchanaparhy phakoghneric mekn er։ Na Shnogh xoshoracvac hamaynqic 60 bnakichneri het gangat er ugharkel MIED: irenc baroyakan vnasi phoxhatucman ev sephakanutyan iravunqi xaxatman phasterov։ HH byujei vra ays gorcic yuraqanchyurn arzhecel e shurj 10000 evro: vorpes baroyakan vnasi phoxhatucum։ Sephakanutyan iravunqi xaxtman phastery derevs qnnvac chen MIED-um։
Shnogh xoshoracvac hamaynqi bnakich Levon Alixanyann asum e, vor tchnshumner en sksvel irenc nkatmamb։ «Geraka shahi zoheri hamar nor ghekavarutyan hamar ka sev cucak, ashxatanqi chen yndunum, qani vor asum en: petq e gnaq MIED-i ganganty het vercneq»։
Amran amisnerin Teghuti pochambaric Levon Alixanyani masnavor taracq artahosq er eghel, na ir finansnerov pat e karucum tchanaparhi ezrin, vor pochanqy vnas chta ir sephakanutyany։
«Ekolur» teghekatvakan HK-i phordzaget Roza Julhakyany hraparakel er Teghuti pochambari veraberyal orenqneri xaxtman ev anhamapatasxanutyan masin hetazotutyun։ Haykakan bnapahpanakan tchakat naxadzernutyunn el, qreakan gorc harucelu pahanjov, mekteghelov bolor hraparakvac hetazotutyunnery, 2018-in glxavor dataxazutyun ugharkel er haghordum hancagorcutyan masin: http://www.armecofront.net/lrahos/theghut-manipulation/

Loru marzi dataxazutyuny petakan shaheri pashtpanutyan shrjanaknerum mer harcmany patasxanel e․ «Dzerq chen bervel bavarar himqer petakan shaheri pashtpanutyan hayc harucelu hamar»:
Mer harcmany dataxazutyunic haytnum en naev, vor matnanshvac hangamanqnery chen hastatvel, ev voreve tvyal dzerq chi bervel konkret hancagorcutyan hatkanishner parunakogh naxapatrastvogh kam arden katarvac hancagorcutyan masin:
«Teghut» PhBY-n hamaynqin xostacel e, vor pochambari rekultivacia kirakanacni hanqi shahagorcman avartin։

Kisvir ays nyutov:
depi ver