2023 tvakani septemberi 19-21-y teghi unecac adrbejanakan agresiayi ev dran hajordac Arcaxi brni hayataphman ardyunqum tshnamu verahoskoghutyan tak en ancel mi sharq vanakan hamalirner, voronq mijnadaryan hay mshakuyti hogevor, mshakutayin ev krtakan xoshor kentronner en eghel։
Arajnahert petq e nshel Amarasi vanqy, vory nshanavor e nranov, vor aystegh e derevs 5-rd dari skzbin Mesrop Mashtocy himnel er Arcaxi arajin dprocy։

Vanqum e gtnvum naev Grigor Lusavorchi toran: Grigorisi dambarany, vory nahatakvel er 338 tvakanin։
Hay mshakuyti hamar anchaph mec korust e hatkapes Gandzasari hzor vanakan hamaliry, vory gtnvum e Arcaxi Martakerti shrjanum: Vanq gyughi mot։ Vanqy karucvel e 13-rd darum։ Gandzasary arajnordaran er ev Xacheni ishxanneri tohmakan tapanatuny։ Vanqn unecel e harust dzeragratun, dpranoc, eghel e hogevor ev krtakan xoshor kentron։ Hatkapes achqi e ynknum vanqi glxavor ekeghecu: Surb Hovhannesi gmbety, vorn irakan arvesti gluxgorcoc e: bazmativ tematik ev zardarun qandaknerov։
Mijndaryan xoshor vanakan hamalirneri tvum ir karevor tegh uni naev Dadivanqy, vory, i tarberutyun verohishyal erku vanqeri, arden ereq tari gtnvum er adrbejancineri verahskoghutyan tak ancac taracqnerum։ Chnayac gerevarmany: vanqum sharunakvum ein hogevor carayutyun matucel hay vanakannery։ Avandutyuny vanqi himnadrumy kapum e Qristosi araqyalneric Tadeosi hetevord Dadii anvan het, vori dambarany gtnvum e vanqum։ Vanqy ir caghkun shrjany aprel e 13-rd daric sksac, ays zhamanak e karucvel naev vanqi glxavor ekeghecin: Sb Katoghiken։
Adrbejanakan gerutyan mej haytnvac xoshor vanqeric en naev Gtchavanqy, Eghishe Araqyali vanqy, Eric Mankanc vanqy ev bazmativ ayl vanakan hamalirner, voronc hetaga tchakatagrery derevs anhayt en։