«Van Gogy patkanum e ayn arvestagetneri tvin, voronq misht el ardiakan en linelu, vorovhetev nra ktavnern u gcankarnery hetaqrqir u gravich en bazmativ tesaketneric»,- asel e Martiros Saryany։ Holandaci nkarich Vinsent Van Gogy cnvel e 1853-i marti 30-in, holandakan Zunderg gyughum: Geghankarchakan volortum steghcagorcel sksel e 27 tarekanic: Skzbum Van Gogy nkarel e mrayl guynerov, ev da sharunakvel e minchev nra Fariz meknely: Pharizum nkarichy canotacel e impresionizmi het, vorn el npastel e nkarchi zargacmany geghankarchutyan volortum։ Arajin nshanakali sharqy: hasarak mardkanc nkatmamb sirov li nkarneri sharqn er. «Kartofil utoghnery», «Qaracux tanogh kanayq», «Geghjkuhi», «Ojaxi arjev», «Mormoqogh cerunin» ev ayln, vortegh heghinakn artahaytel e bnordneri hogekan larvacutyuny, tarapanqn u ynktchvacutyuny: 1886-ic nkarichy teghaphoxvel e Phariz, vortegh usumnasirel e impresionist nkarichneri: Eduard Manei, Pol Gogeni, Alfred Sisleyi ev ayloc steghcagorcutyunnern u tchaponakan phoragrutyunnery։ Ayd shrjanic nra gorcerum mug guynery phoxarinvel en kapuyti, voskedeghini, karmri maqur u paycar erangnerov: 1888-in Van Gogy teghaphoxvel e Fransiayi Arl qaghaq, vortegh verjnakanapes dzevavorvel e nra steghcagorcakan yurahatuk votchy։ Van Gogi amenahaytni ktavneric en «Arevacaghikner», «Karmir xaghoghi aygin», «Kakachner» ev ayln: Nkarchi kyanqi verjin tarineri larvac ashxatanqn ughekcvel e hogekan hivandutyan nopanerov: Cncumneric meki zhamanak na ktrel e ir akanjy, tepet ays varkacy herqum en germanaci gitnakanery։ 1889–90-in Van Gogy eghel e hogebuzharanum, vortegh el inqnaspan e eghel։ Van Gogi verjin gorcern arandznanum en gunayin zugordumnerov, ritmi xist artahaytchakanutyamb, tramadrutyan ktruk phophoxutyunnerov, cayrahegh husahatutyamb u portkumnerov: Van Gogi arvesty zhamanakin chi gnahatvel. nra gorcery hamashxarhayin tchanachman en arzhanacel shurj 100 tari anc։ Nkarchi steghcagorcutyunn artacolel e evropakan mshakuyti patmutyan bard, bekumnayin shrjany։ Van Gogi gorceric pahvum en ashxarhi lavaguyn tangarannerum (Moskvayi Aleqsandr Pushkini anvan kerparvesti, Kryoller-Myulleri petakan, Nyu Yorqi Metropoliten ev ayln)։ Van Gogn aprel ev steghcagorcel e: hogepes tarapelov։ Nra hivandutyan harcy, ev dra andradardzn ir ashxatanqneri vra ar aysor vitchabanutyunner en arajacnum: «Togh es andzamb stanam harvacner,anem tarber sxalner,hatchax linem shat sxal,bayc da aynqan el sarsapheli che ,orovhetev amen depqum es himnakanum tchisht em durs galis...»- eghbory hasceagrvac namakum grel e Van Gogy: «Inch e nkarchutyuny: Inchpes tirapetel nran: Da antesaneli pati mijov ancnelu karoghutyun e, vory kangnac e ayn bani mijev, inch du zgum es ev ayn,inch karogh es du anel»: |