ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+16 °C, +5 °C ... +16 °C Vaghy:+20 °C
Arcaxum Talishi hamar mghvogh marterum zohvac herosy
14:47, 02.04.2023
861 | 0
The Netherlands Diary
Sunday, 2 April 2023

Arcaxum Talishi hamar mghvogh marterum zohvac herosy

Vardine Isahakyan

2016 t. aprili 2-in Arcaxum Talishi hamar mghvogh marterum zohvec hetaxuzakan dasaki hramanatar Meruzhan Stephanyany

Gyumrii Mush taghamasum: hinavurc shenqi bakum, eraguynov cackvac mi patshgamb ka vertarutyamb: «Haverzh pharq hayoc anmah herosnerin»: Shenqi bakum caytaghbyur e, gyumreci herosneri anvamb qarakert mi car, vori ktrvac tchyugheric meki vra kardum em im sireli herosi anuny: Meruzhan Stephanyan: Es aycelum em 2016 tvakani aprili 2-in Talishum zohvac hetaxuzakan dasaki hramanatar, «Martakan xach» arajin astitchani shqanshanakir Meruzhan Stephanyani cnoghnerin։
Tan shemqin indz dimavorum e tikin Nunen: Es hamburum em herosacin morn u mtnelov hyurasenyak: ansharzhacac kang arnum. es karces tangaranum linei, amenur herosi nkarnern ein, kisandrin ev nshanaci hamar nra patrastac manrakert tnaky, vorum luys er varvum: havet var pahvogh nra hishataki anmar luysy…

Spayi hamazgestov bardzrahasak eritasardy tan shemqin hrazhesht tvec morn u asac.
-15 oric kgam mam jan, ardzakurd em vercnelu…
-Zguysh klines Meruzh jan, -asac mayrn u akamayic sksec hekekal…Arajin angamy cher vordun tchanaparhum, bayc anbacatreli huzmunqy xeghdum er…
Marti 30-n er, garnan taq mi or, meqenan slanum er azatagrvac Arcaxi voghork tchanaparhov, Meruzhany nayum er amperi aranqic shoghacogh arevin u zhpitov erazum: «Erku amsic amusnanum em, harsaniqs petq e ays hrashali bnutyan grkum lini» - mtacum er u inqnamorac zhptum: Arcax ashxarhy geghecik er: nor nor erevacogh kanachov cackvac: «Mardkayin byuravor kyanqer e xlum ays hoghi hamar mghvogh paterazmy, anavart toghnum erazanqnery, spaselov toghnum sirelinerin», -xorhum er na u qti tak mrmnjum ir sirac ergy.
-Kyanqs ktam hayreniqis, hogis Astcun, pativs: indz,
Zenqs vordus, isk sers mayrerin ktam,
Hpart hayacq, bari zhpit, verjin xosqer pativ unem
Bibliakan Masisi pes duq misht hpart hayoc spaner
Pativ unem…
Kursantakan mijocarumneri zhamanak misht ays ergn er ergum: Hayry Vazgen Sargsyani anvan razmakan institutum er ashxatum, inqn el, sirelov zinvorakani masnagitutyuny, voroshec yndunvel razmakan institut: yntrelov motohradzigi masnagitutyuny…
Na veradarnum er Talish, vortegh, ruhn avarteluc heto, carayutyan er ancel vitchakahanutyamb… Sakayn Arcaxum nran spasvum er evs mek: baxti vitchakanutyamb henc ayd ory ayd vayrum haytnvac aghjiky: Siraharvec henc arajin hayacqic: Nra parz bari achqerin nayelov haskacav, vor shusheci ays aghjka het e uzum kyanqy kapel, erku erexa unenal u anvanakochel nranc hor ev mor anunnerov: Artur ev Nune: Spayi hastatakamutyamb sksec qayler dzernarkel…
Gyumrium: horakan tany, der pahpanvel e lucku hatiknerov ir erazanqi manrakert tnaky.. Ete miayn karoghanar aydpisi tun karucel Arcaxum: geghecik aygiov, caghkashat bakov: Na shat er sirum ays hoghy: Vorqan er erazum.. U shtapum er amen ban hascnelu molucqov.. Mayry hatchax hordorum er, te amen ban ir zhamanakin klini Meruzh jan, bayc inqn uzum er amen inch miangamic lini…Kanxazgum er karces, vor shat zhamanak chuni… Aydpes, dzmran mi or, cnoghneri het brnec azatagrvac berdaqaghaqi tchanaparhy… Gnum er nshanelu ayn aghjkan: arcaxyan azatamarti hramanatar, Qarintaki inqnapashtpanakan marteri ev Shushii, Lachini, Qelbajari, Aghdami, Kubatlui, Martakerti azatagrakan marteri masnakic, LGhH «Martakan xach» 2-rd astitchani shqanshanakir Romik Baghdasarayani dstery: Zarinein: Arat dzyun er teghacel u nranc tan tchanaparhy dardzrel grete anancaneli… Na, caghiknery dzerqin, shtapelov haghtaharec dzyunacack bardzrunqn u tegh hasnelun pes sksec canotanal hyureri het, lusankarvel harsnacui het: Xizax hramanatari dustry kyanqi ughekic er yntrel ir hor arzhani hetnordin, um araqini kerpary mshtapes tagavorel er Zarinei erazanqnerum: Meruzhann aynqan er uzum amusnanal: gitakcelov, vor amusnakan kyanqy paterazmogh erkrum carayogh hay spayi: hetaxuzakan dasaki hramanatari hamar bard e linelu... Bayc na erknchoghneric cher: Nshanacin mi or asac.
-Du cnoghneris het kapres Mataghisum: apahov vayrum, es kmnam Talishum, ayntegh vtangavor e, - u mi phoqr lreluc heto inqnaberabar avelacrec, - es kmernem Talishum, duq gone voghj kmnaq…
Ardzakurdic veradarnalov: Meruzhann aprili arajin orn ir dasaki het bardzracav dirqer: martakan hertapahutyan tasnchors orern anckacnelu u krkin ardzakurd meknelu hastatakamutyamb: Harkavor er harsaniqi naxapatrastvel…
Arshaluysy der cher bacvel Talishi bardzrunqnerum։ Hertapahutyan arajin gishern anhangist er, hakarakordi nertaphancman mi qani phordz kanxecin: Bayc iravitchaky sharunakum er larvac mnal… Meruzhany, xorataphanc hayacqy herun harac, bacvogh aravoti dzaynern er unkndrum։
Mtqum sharunak arcaxyan azatamarti herosneri sxranqneri masin patmutyunnern ein: «Nranq ynkan, vor menq sharunakenq anarik pahel mer paperi vaghemi bnorrany: Arcaxy: Utiq gavari Tarij ishxani koghmic m.t. 401 t. himnadrvac Talishy harkavor er zerc pahel adrbejanakan zinuzhi nertaphancumic»:
Hetaxuzakan ir dasakum gumartaki lavaguyn zinvornern ein yndgrkvac: hamardzak, amrakazm, lav hetaxuyzner u lav dipukahar: Zinvornery sirum ein irenc hramanatarin u hasun zgonutyamb hertaphoxn irakanacnum daranakalac gisherva tandzr mshushum։
Patmakan iroghutyuny mi or verakangnelu, Mec Hayqi Arcax nahangi amboghjakan taracqy hay zhoghovrdin veradardznelu hastatakamutyamb er Meruzhann yntrel spayi patvaber masnagitutyuny, hradzigi anxonj ughekicy: zenqy։ U ekel Arcaxi hyusis-arevelyan darpas: Patmakan Arcax-Utiqi sahmannern amboghjakan tesnely nra erazanqn er: Hatchax er xorhum hay zhoghovrdi dem iragorcvac patmakan anardarutyan, aysorva sahmannern anarik pahelu ev derevs chazatagrvac taracqnery veradardznelu masin։
Luysy bacvec Arcaxi bardzrunqnerum, minchder tshnamu naxahardzak gorcoghutyunnery chein dadarum: Tesasarqi ekranin depi ir dirqy sharzhvogh mardik erevacin: Na kazmakerpec shrjanadzev pashtpanutyun u hmtoren ghekavarec marty: ir ev ir zinvorneri cucaberac xizaxutyan shnorhiv kasecnelov tshnamu grohy: Diversant hatuk jokatayinnery anaknkali galov het mghvecin: marti dashtum toghnelov zoher։ Teghekatvutyun stacan, vor diversantneri mek ayl xumb mtel e Talish։
Talishi andorry xatarvec: Gyughic krakoci dzayner lsvecin: Qich anc hretanu rmbakocman tiraxy dardzan naev dirqery, getnatnaki mi patn amboghjovin phlvec, kapy xaphanvec, hakarakordi ughghatirnery haytnvecin Meruzhani ev ir zinvorneri glxaverevum… Jermaditakov mot taracutyunum hakarakordi mecaqanak uzheri kutakumner nkatvecin: Ekoghnery zinvorakanner chein, chsaphrvac, hnamash shorerov, phordzaru aryunaxumner ein: vayrag u kataghi… Isk irenq: ut zinvor ev mek hramanatar: Phamphushtnery qich ein mnacel: Razmamterqy petq e dirq hascnein derevs kesorin, sakayn tshnamu diversion jokati darann ynkan mayor Hayk Toroyany ev meqenayi varord, sharqayin Hrant Gharibyany: Nranq, Talish gyughi merdzakayqum marti brnvecin adrbejanci grohayinneri het ev dazhanabar mortvecin anhavasar martum։ Meruzhani dirqy, ktrvac linelov tikunqic, aydpes el razmamterq chstacav…
Intensiv krak varelov harakic antaric ev xoshor tramachaphi zinatesakneric: nahanjac hakarakordy mecaqanak uzherov phordzum er marty versksel: Dirqi heros tghanery: Meruzhan Stephanyani hramanatarutyamb, zhamer sharunak payqarecin: Arcaxi hyusis-arevelyan karevoraguyn darpasy chhandznelu hastatakamutyamb… Zinvorneric mi qanisy viravor ein: Meruzhany hanec ir zrahabatchkonn u hagcrec viravor zinvorin, vorpeszi bekornery chvnasen nran:
Mor anhangist zangerin mi angam patasxanec. «Mam, es lav em, el chzanges indz... Mam, gna ekegheci im ev im tgherqi hamar mom vari, mam, lsum es, chmoranas, chushacnes… Mam, qez lav knayes…» ։
Zinvorneri harcin, te inch enq anelu, phamphushty verjanum e, Meruzhany patasxanec. «Dzernamarti enq brnvelu tgherq, duxnerd chgceq, boy enq talu minchev verj, bayc dirqy chenq handznelu…» ։ Asac u zgac, vor kyanqi gnov en pahelu dirqy: Bayc chvaranec, chmtacec angam nahanji masin… Vercrec heraxosn u grec nshanacin. «Sirum em qez, anchaaaph» … U aphsosanq zgac chvayelac erjankutyan hamar…
Qich anc tshnamu hatuk jokatayinneriy shrjapatecin dirqy bolor koghmeric: Hetaxuyznery pashtpanvum ein verjin phamphushtnerov: «Duxov tgherq jan, krakeq, hesa het enq talu, chenq toghelu posty», - xramaxorshic marty glxavorum er Meruzhany։ Nuyn xramaxorshic minchev verjin phamphushty krakec brncqamartik Viktor Yuzixovichy ev miayn hakarakordi netac nrnaki paytyunic zohvec qaj marziky։ Nra koghqin zohvec gndacrord Rafik Hakobyany։ Herosneri aryamb nerkvecin tiv 170 dirqi xramughinery։ Zohvec naev avag hetaxuyz-dipukahar Aghasi Asatryany։ Meruzhan Stephanyany xramaxorshi mot voghj hasakov kangnac martnchum er ir verjin martum։ Anparteli herosn, i verjo, xocvec tikunqic: Verjin barern asac zinvorin. «Hro, indz tar mer ditordakan ket…» ։ Bayc Hron chhascrec… 2016t. aprili 2-in zhamy 17։00-in kyanqi gnov pahac ir bardzrunqum hayazgi anmah herosy phakec achqery haverzhi qnov…
Tikin Nunen zhamer sharunak zinvorakan hospitali bakum spasum er, vorpeszi hay azgi hamar hamatarac vshti orerin mi lur imana arajapah storabazhanman hramanatar vorduc: Harcuphordz er anum, phntrum vordun hospital teghaphoxvogh bolor viravorneri mej, bayc apardyun…Krkin phordzec zangel zoramasi buzhqrojy.
-Vordis vonc e, asum en uzhegh krivner en eghel aydtegh..
Lrutyun e tirum, buzhquyry patasxanum e.
-Duq herosi mayr eq, hpartaceq…
Erekoyan lrahosov tikin Nunen lsec. «Meruzhan Stephanyani dirqy henc arajinneric er, vori vra hardzakvecin tshnamu hatuk jokatayinnery: Hetaxuzakan dasaki hramanatary ev ir zinvornery krvecin hakarakordi haryuravor grohayinneri dem: cuyc talov tshnamun, te inchpes en karoghanum martnchel hay hetaxuyznery: Dirqi martiknern unein amen inch tshnamu cankacac groh het mghelu hamar: bardzr vogi, martakan gerazanc patrastakanutyun, nranc glxavorum er xelaci u xizax hramanatary, miayn chbavararec zinamterqy... Tshnamu mecaqanak uzheri dem anhavasar martum ariabar zohvecin avag leytenant, gumartaki hetaxuzutyan pet Meruzhan Stephanyany, hetaxuyz gndacrordner Viktor Yuzixovichy, Rafik Hakobyany, hetaxuyz dipukahar Aghasi Asatryany… Haverzh pharq mer herosnerin»:
Hatuk nshanakutyan jokaty martakan arajadranq stacav: veradardznel hakarakordi koghmic gravvac N170 martakan dirqy: Hatuk nshanakutyan erku xmber lusabacin, cacuk arajanalov depi nshvac dirqy, hretanu ev tankeri kraki nerqo katarecin dirqi tevancum: Nerxuzhelov dirq ev merdzamarti brnvelov: hakarakordin matnecin phaxusti: Nranc hajoghvec hakagrohov veradardznel Meruzhani dirqy: Xramabjji mot gtan tshnamun mecaqanak korustner pattcharac anvrep hradzigi din: xoshtangvac, koghqin: mi bah...
Herosi din: paranocin u glxin askyari anmardkayin dazhanutyan hetqery qogharkvac, teghaphoxvec hayreni Gyumri:
Meruzhan Stephanyani marminn amphophvec Gyumru azatamartikneri panteonum, marterum ynkac ayn herosneri koghqin, um aryan gnov dzerq bervec Hayoc ezerqi xaghaghutyuny: Orer anc sary gorsh qarin petq e spitakov grver.
Meruzhan Arturi Stephanyan, 23 tarekan,
Cnndavayry: Gyumri, mahvan vayry: Talish…
Meruzhan Stephanyany hetmahu pargevatrvec «Martakan xach» 1-in astitchani shqanshanov… Nuyn shqanshani arzhanacan naev nra heros zinvornery: Rafik Hakobyany, Aghasi Asatryann u Viktor Yuzixovichy։ Tiv 170 dirqi iny hetaxuyzneric chorsn ynkan martum, myus hing hetaxuyznery viravor ein, ereqy: canr viravor: Nranq, korcnelov irenc hramanatarin, sparelov verjin phamphushtnery, nahanjecin, hasnelov yurayinneri mot: aprecin… Anxusapheli mahic phrkvec mi qani angam viravorvac gndacrord Hrayr Baghdasaryany, vov, klinikakan mah tanelov, orer anc, i verjo, bacec achqery zinvorakan hospitali hivandasenyakum.
-Erb du sahmanin es, u tshnamin zenqov mtnum e qo tun… hoghd pahelu, dirqd chhandznelu hamar patrast es meky che, tasy kyanq zohel…
Apaqinvec naev canr viravorum stacac Narek Nikoghosyany: Na voghj kyanqum chi morana aryunot ayd orn u nra hetevanqnery.
-Mer vra grohi ekacnery kanonavor banaki zincarayoghner chein, tariqov mec mardik ein, erkusi demqn u moruqy mots tpavorvel en… Paterazmy mez das tvec: irakanum haskanal, te vov e mer tshnamin u inch e krivy… isk ed dasy moranal chi lini…
Myus ereq zinvornery, apaqinvelov, veradardzan carayutyan…
Meruzhani hayry: Artur Stephanyany vordu zohveluc mek amis anc azatvec ashxatanqic: Nra hamar anaseli dzhvar er ashxatel mi vayrum, vortegh chors tari usanel Meruzhany: ruhi lavaguyn kursantneric meky, vov aktivoren masnakcum er kazmakerpvogh mijocarumnerin: ergelov ir sirac ergy. «Kyanqs ktam hayreniqis, hogis Astcun, pativs: indz…»:
Zaruhin: Meruzhani nshanacy, chi havatum, te Meruzhany zohvel e, mtacum e: der posterum e u mi or eli: caghiknery dzerqin, galu e Shushii institut ev mijancqum iren tesnelov: zhptalu e ir aprecnogh, luse zhpitov…
Mayry mi or erazum tesnum e vordun։ Meruzhs asac. «Mam, es het em galu» ... Nra zohveluc mot mek amis anc: mayisi 23֊in cnvum e qroj vordin, um anvanakochum en Meruzhan… Moreghborn aynqan nman e veracnvac Meruzhany…
Hayoc nororya patmutyan ejerum vosketar grvec hetaxuzakan dasaki qaj hramanatari: Meruzhan Stephanyani anuny:
«Mah voch imaceal mah e, Mah imaceal: anmahutiւn» (S. Eghishe, 5-rd dar) … Meruzhann anmahutyan irakan ughin yntrac martikn e: Nra masin patmum en zinvor te kamavor hetevyal naxadasutyamb. «Talishum 170-i razvetki kamandiry uzhegh boy e tvel, asum en mot 60 turq e xphel u minchev verj dirqy chi toghel …»:
Tiv 170 martakan dirqy krum er ir anmah herosi: Meruzhan Stephanyani anuny: Asum en: erb votq eir dnum ayntegh: herosneri aryamb nerkvac hoghi vra, spitak qarerov sharvac hishataki xachn ases lur patmum er legendar hramanatari ev nra qaj martikneri herosapatumy…
Cavoq Talishn aysor krkin tshnamu tirapetutyan tak e...

Ver kaceq qajer, siroy dzen tyւeq,
Hayoc ashxarhin vrezhi zen tyւeq...

Patmvacqy Vardine Isahakyani «Cnorqic minchev irakanutyun» grqic

Mamuli xosnak: Niderlandakan Oragir
Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
Niderlandakan Oragir
15:26, 09.03.2024
313 | 0
00:09, 09.03.2024
585 | 0
19:12, 07.02.2024
272 | 0
19:10, 07.02.2024
275 | 0
depi ver