1․․․ Phashinyann anpayman petq e qaghaqakan gnahatakan ta ays charabastik «Madridyan skzbunqnerin» ev anhapagh chegharkvi․heghaphoxutyuny iren talis e bolor iravunqnery․hima el ush che, erb Qocharyani dem gorc e harucvac․․Es pahanjum em marti 1-i gorcin kcel davatchanakan «madridyan skzbunqnery», vori hamar xist patasxanatvutyun petq E kren ev Qocharyany, ev Oskanyany․․․ voch mi hayrenaser mard ayd ardzanagrutyunneri tak storagrutyun cher dni․ mi aritov asel em․ piti kotrver ayd dzerqy․․․ 2․․․Ayn, vor Phashinyann amen kerp ashxatum e banakcutyunnerin nergravel Arcaxyan koghmin, parz e, inqnanpatak che․ mtacum e, vor ayd ardzanagrutyunneric Arcaxyan koghmy himavor pattchar uni hrazharvelu, qanzi vorpes hakamartogh koghm Arcaxi nerkayacucchi storagrutyun chka drvac ayd phastatghti tak, isk ayn, vor Alievn u «Minski xumby» hrazharvum en Arcaxi masnakcutyuny banakcutyunnerin, da henc aynpes che ev dranic hetevutyun petq e ani Phashinyany ev ktruk qayleri dimi, ete chhajoghvi Gharabaghyan koghmin nergravel banakcutyunnerum, urish variant chi mnum․ Phashinyany ktrakanapes petq e qaghakan gnahatakan ta caxvac, azgadav, hayatyac «Madridyan skzbunqnerin» ev vstahoren nsti banakcayin seghanin ev nor ejic sksi banakcel․․․ 1994t Bishqekyan zinadadaric, vorpes paterazmum haghtogh koghm, , , 3, , , Vorpeszi luys sphrvi mer taracqayin bolor vetcheri vra, asem․ inchpes Osmanyan kayserutyan iravahajord Turqiayic enq aysor pahanjum patasxanatvutyun krel ceghaspanutyan u mer taracqneri talani hamar, nuynn el aysorva Rusastany linelov sovetmiutyan iravahajordy, okupacnelov mer taracqnery, aysor mer hogheri korsti himnakan u miak patasxanatun e, qanzi Moskovyan paymanagrerov en mer taracqnery vorpes nviratvutyun trver Turqiayin, Adrbejanin, Vrastanin․․․usti, aysorva Rusastanic petq e pahanjel bacel Moskovyan arxivnery ev chegharkel bolor paymanagrery, vory petq e arver sovetmiutyan phluzumic anmijapes heto, bayc HHSh-akannery zbaghvac ein miayn atorneri tiranalov ev paterazmi, sephakanashnorhman qoghi tak erkiry talanelov․ miak mardy, vor naxqan soveti phluzumy sovetmiutyan geraguyn xorhrdi bardzr ambionic Gorbachovin nerkayacrec Moskovyan paymanagrery chegharkelu dimumy, da erjankahishatak Mec HAY: VIKTVoR HAMBARDzUMYANN ER․․․ cavoq mer Mec hayrenaseri, hantcharegh hayi ayd qayly chgnahatvec Hayastanum nor ishxanutyan ekac HHSh-i koghmic, ete ayn zhamanak chegharkvein, Gharabaghyan paterazmn el cher lini․․․ay aydqan «gitunik» er Levony, heto el aryunov azatagrvac mer haghtanaknery 1994-in Bishqekum grec saruycin u hima el mez ahabekum e․ «Baqun el graveq, ayd taracqnery het eq talu» hima chkentronanam ayd xndrin, qanzi tasnyak hodvacner em grel, bacahaytumner arel․․․ 4․․․․Amen kerp petq e dzerbazatvel, u payqarel, vorpeszi mijazgayin karuycneri mot Adrbejany mez OKUPANT, AGRESVoR chpitaki․․․mer lrely, chhakadardzely mer dem e ashxatum․․․ amen kerp himnavorel, apacucel, vor Arcaxcin voch te papic, papi, pap e aprel ayd taracqnerum, ayl: antik dareric: Mer Tvarkutyunic araj Arcaxy eghel e haykakan hogh ev dzgvel e minchev Qur gety, ev eghel e mec Hayqi 15-rd nahangy Bagratunyac tagavorutyan mej։ Kuric hyusis verakangnvec Aghvanqi tagavorutyuny: Shaqe kentronov, isk aysorva Adrbejani taracqnery qochvor cegheri hamar darer sharunak eghel en yaylaghner, hatkapes tatarneri hamar, (Adrbejancinery bnik tatarner en․ ev xarnacinner․ da e hastatum naev Heydar alievy) heto kamac-kamac bnakecvel en tarber azgerov, hatkapes bnakecumy taph e arel navti haytnabereluc heto․․․ ahagin zhamanak ayd taracqnery eghel en Parskastani tirapetutyan tak ev miayn 1813t․Arcaxi Gyulstan gyughum knqvac Gyulstani paymanagrov ayd taracqnern ancel en Rusastanin․․․ Apsheronyan terakghzum, Kaspic coci aphin navti pasharneri haytnabereleluc heto Mirzoyev anunov hay eghbayrnern arajinneric ein, vor irenc dzerqn aran ev kazmecin monopolia: ayd shrjani arajin navtahorery phorelov: 1871-1872 tvakannerin, ev minch 1873t․ aveli qan navti qsan ztaran ein ashxatcnum։ Aynuhetev Navti ardyunahanmamb zbaghvec Galust Gyulbenkyany (Paron 5 tokosy), Robert Nobely: Emmanuel Nobeli zavaky ev Ludvig ev Alfred Nobeli avag eghbayry mutq gorcecin rusakan navtayin biznesi mej։ Navti ardyunhanman hzoracman het kapvac aveli arag sksecin bnakecvel ayd taracqnery, isk 1920t․ aprilin hastatvec xorhrdayin ishxanutyun aynteghi bnakecvac tatarnerov, qochvor cegherov․․․ ev miayn 1936-i dektemberi 5-in, Adrbejany dardzav miutenakan hanrapetutyun։․Minch ayd lezun eghel e turqereny ev Adrbejan anuny minch ayd chi eghel voch mi qartezum vorpes apacuyc․․․ayd phasty bardzradzaynum e naev HEYDAR ALIevN IR HAYTNI ELUYTUM․․․ Ays videon petq e diten mijazgayin karuycneri arajin demqery, vovqer mez okupant ev agresor en hamarum akanjalur linelov stov u keghciqov arajnordvogh, patmutyunnery keghcogh Adrbejani ishxanutyunnerin u hamozven, vor Hayn ir sephakan hoghn e azatagrel, der mer hogheri mec masy gervac en Adrbejani koghmic, , , Menq hogh chunenq talu, menq mer hoghern enq azatagrel․ Menq der Naxijevan, Getasheni entashrjan, Shahumyan, Martakert u Martuni unenq stanalu, , , Cavali e, vor vomanq hogh handznelu masin en miayn barbajum, voch: mer hoghery het stanalun․․․ SVoNA ARShUNECI-BRYUSEL HEYDAR ALIevI HAYTNI ELUYTY PETQ E ANPAYMAN DITEN MEZ OKUPANT U AGRESVoR PITAKVoGhNERY, , , , https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=2041505029426349&id=1841631969413657 |