Taracashrjany : hri bocerum. Iravabany dimum e ashxarhi arajadem mardkutyany Arden errord angam tapalvum en Minski xmbi hamanaxagahogh ereq erkrneri: Rusastani, Fransiayi ev AMN-i ghekavarneri janqerov haytararvac hradadarn u zinadadary։ Chi hajoghvum kangnecnel Arcaxin partadrvac dazhan paterazmy, qani vor gorc unenq MAK-i kanonadrutyuny, Zhnevyan bolor konvencianern u lracucich ardzanagrutyunnery, mijazgayin mardasirakan iravunqi ayl aghbyurnery koptoren xaxtogh, standznac mijazgayin partavorutyunnery chkatarogh, ir isk koghmic storagrvac handznarutyunnern antesogh petutyan ghekavari het, vov, apavinelov ayl erkrneri ev otar uzheri, phordzum e etnik ztumner, aysinqn: ceghaspanakan gorcoghutyunner katarel hazaravor tariner ir Hayreniqum aprogh Gharabaghi hayutyan nkatmamb, ir diktatorakan nkrtumnery taracel zhoghovrdavarutyan kghzyak handisacogh Lernayin Gharabaghi Hanrapetutyan: Arcaxi nkatmamb։ Anpatzheliutyuny ev handgnutyuny hasel e ayn astitchani, vor tshnamin xaxtum e Hayastani Hanrapetutyan petakan sahmany, sparnum nra amboghjakanutyany․․․ Haravayin Kovkasy turq-adrbejanakan tandemi, vardzu ahabekichneri koghmic veracvel e aryan covi․․․ Erdoghany, vorin Arevmuqi koghmic, ir andamakcac NATO-i koghmic, karceq nervum e amen inch, mecacnum e ir cavalapashtakan ev herun gnacogh havaknutyunnery։ Mer herosakan Banaky mek amsic aveli hamar marteri gnov pashtpanum e Hayoc Arcax ashxarhy, miazhamanak: pashtpanelov mardkayini ev bardz arzheqneri sahmannery, ahabekichneric zerc qaghaqakrtutyan bnagcery։ Avagh, zohvum en mer qajari eritasardneric, voronq unein paycar erazanqner, chirakanacvac npatakner․․․ Xorin xonarhum ev xnkarkum nahatak herosneri surb hishataki araj, xorin xonarhum nranc cnoghneri ev yntaniqneri canr vshti araj։ Yntercelov, ditelov ev lselov sahmani voghj erkaynqov mer hayrenapah ev hayrenapasht eritasardneri sxranqneri, mer anpart Banaki mtacvac gorcoghutyunneri, Sphyurqi kazmakerpac akcianeri masin, hogid urchum e annkaragreli huzmunqic․․․ Cavi u hpartutyan, azgayin arzhanapatvutyan zgacumnery miaxarnvum en, seghmum kokordd, ev i lur bolori uzum es goral: kang ar, ashxarh, brnir chari u ambarishti dzerqy, kangnir ceghaspanutyun tesac, bayc chceghaspanvac hay bibliakan zhoghovrdi koghqin, vorpeszi kyanqi u mahvan, baru ev chari, luysi ev xavari dazhan payqarum haghten kyanqn u lineliutyuny, bari luysn u xaghaghutyuny, mardasirutyunn u qaghaqakrtutyuny։ Haryur milion bnakchutyun unecogh erku: ayspes kochvac, eghbayrakan erkrner, navtayin dolarnerov kutakelov sparazinutyan ahreli pasharner, dranq ogtagorcum en voch miayn razmadashtum, ayl naev averakneri en veracum qaghaqnern u gyughery, vtangum qaghaqaciakan bnakchutyann u obyektnery։ Hazaravor mardik /shurj 90 hazar/ lqel en irenc tnery։ Vitchakn orhasakan e․․․ Es aveli qan qsan tari eghel em parlamenti andam, yndgrkvel em mijazgayin karuycneri het ashxatogh Hayastani parlamenti patvirakutyunneri kazmum ev lav gitem parlamentakanneri hamaxmbvac uzhn u hnaravorutyunnery: tarber mijazgayin gorcntacneri vra azdelu arumov։ Usti, dimum em bari kamqi ter mardkanc, parlamentakannerin, ishxanutyun unecogh gorcichnerin, mijazgayin karuycneri ghekavarnerin ev xndrum u hordorum: konkret gorcnakan qayler dzernarkel Turqiayin ev Adrbejanin zspelu hamar․ hapaghumi yuraqanchyur vayrkyan xlum e mardkayin kyanqer։ Sosk aphsosanq haytnely, partadranq chbovandakogh kochery, haytararutyunnery, erku koghmeri mijev havasarutyan nshan dnelu phordzern animast en․ drancov mardkayin kyanqer chen phrkvum։ Tarber erkrneri /Rusatani Dashnutyan, Fransiayi, AMN-i/ parlamentakanner arden handes en ekel naxadzernutyunnerov: ughghvac Turqiayi ev Adrbejani dem banadzever, voroshumner yndunelun, himnvelov tarber aghbyurneric stacac teghekutyunneri vra։ Kan qaghaqner u nahangner, voronc ishxanutyunnery tchanachel en Arcaxi ankaxutyuny։ Avstraliayi Nor Uels nahangy erku tari araj tchanachec Lernayin Gharabaghi ankaxutyuny։ Ev ays gorcyntacy petq e sharunakvi, qanzi miayn Arcaxi tchanachmamb e hnaravor kasecnel aryunaheghutyuny, kanxel turqakan averich nkrtumnery։ Phordzenq amphoph nerkayacnel, te inch e irakanum katarvum ev husanq, vor voroshumner yndunogh karuycnery qayler dzernarkelis: hashvi karnen naev ays phastery։ Anhrazhesht e ognel petutyunneri gorcadir ishxanutyunnerin: kirarelu aynqan anhrazhesht sankcianer, qani vor․
Miazhamanak, dimum em bari kamqi ter mardkanc ev xndrum: mer hamaynqneri het hamagorcakcutyamb azdel irenc karavarutyunneri vra ev argelel zenqi vatcharqy ahabekchutyan ojaxin։
Ays voghbergutyunn u mijazgayin hancagorcutyunnery hnaravor e teghi chunenayin, ete zhamanakin․
Ardaramtutyun, azatamtutyun, bazmakarcutyun, zhoghovrdavarutyun, handurzhoghakanutyun: ays arzheqnern u veh gaghapharnery mer zhoghovrdi havatamqn en, sakayn zhamanakin hayery shat tank en vtcharel evropakan ays arzheqnerin u gaghapharnerin davanelu hamar, qanzi dranq xort, anhaskanali u anynduneli ein turqakan brnapeteri hamar, usti ev lrecvecin amenabirt u sahmrkecucich eghanakov: ceghaspanutyamb: Derevs hamidyan kotoracneri zhamanak turqeri eutyuny ev gorcuneutyuny dipuk e bnutagrel chors angam Mec Britaniayi varchapet dardzac Uilyam Gladstony. «Turqery ur vor gnacin: aryan mi layn hetq toghecin irenc hetevic, ev vorqan taracvec nranc tirapetutyuny, aynqan anhetacav qaghaqakrtutyuny։ Carayel Hayastanin: nshanakum e carayel qaghaqakrtutyany...» ։ Cavum em, vor der kan petutyunner, voronq gnahatakan chen tvel 20-rd dari ays hreshavor eghernagorcutyany: hay zhoghovrdi ceghaspanutyann u hayrenazrkmany: genocidin ev patriocidin։
Hargeli gorcynkerner, sireli yntercoghner, aysor Arcaxi zhoghovurdn uni azgeri inqnoroshman mijazgayin himnarar iravunqy iracnelu xndir: Ashxarhy vaghuc datapartel ev chegharkel e stalinyan bolor voroshumnery, sakayn Lernayin Gharabaghi brnakcman voroshumy, chgites inchu, derevs adrbejancineri hamar uzh uni, ev ayd e pattchary, vor Adrbejany sharunakum e ir hoxortanqnery: Sakayn, Arcaxy erbeq chi karogh linel Adrbejani kazmum։ Hazaramyakneri patmutyun, mshakuyt unecogh Arcax ashxarhum aprogh bnik zhoghovrdin phordzum en nvatchel qochvor cegheric dzevavorvac ev yndameny haryur tarva patmutyun unecogh erkrnery։ Ete Berlini pati ankumn azdararec Evropayum bazhanarar gceri veracumy, apa inchu dranic tasnamyakner anc haykakan hanrapetutyunnery shrjaphakvac en harevan erku petutyunneri koghmic, voronq sahmanaphakum en mardkanc azat teghasharzhvelu iravunqy: Ete Adrbejany karogh e hpartanal ir mijazgayin partavorutyunnery xaxtelov, razmakan hancagorcutyunner katarelov, haykakan mshakutayin arzheqnery vochnchacnelov, navti u gazi pasharnerov, txrahrchak ‹‹xaviarayin›› divanagitutyamb, Evropayum korupcia u keghciq taracelov: dranov isk anjnjeli sev bcer toghnelov evropakan arzheqneri vra, apa mer hpartutyan ararkan hay mardn e: ir hzor neruzhov, mer angnahateli kapitaly hay zhoghovrdi zavaknern en, voronq ceghaspanutyan hetevanqov ashxarhasphyur en dardzel, hasel ovkianosic: ovkianos, mayrcamaqic: mayrcamaq, dzevavorel Haykakan Sphyurq ev irenc arajadem mtqov u xaghagh, steghcagorc ashxatanqov kensahastat arzheqner en ararum, gitutyan, mshakuyti sqanchacnogh luys ev vogeghen uzh taracum, carayum qaghaqakrtutyan zargacmann u arajyntacin: Duq akanates eq, te Haykakan sphyurqi bolor hatvacnern inchpes en alekocvum, amen or irenc bnakutyan vayri ishxanutyunneric, lratvutyan mijocneric tchshmartutyan bardzradzaynum en pahanjum, aryunaheghutyan dadarecum en tenchum, ardarutyun en phaphagum: irenc xaghagh cuycerov, eraguynov, qaylerterov u avtosharasyunnerov, nstacuycerov, eluytnerov u kocherov, ergerov, sahmrkecucich, ‹‹aghaghakogh›› lrutyamb u grarumnerov․․․ Uzum em havatal, vor hay zhoghovrdi ardaraci pahanjnerin piti mianan otarazgi arvestagetner u groghner, qaghaqagetner u parlamentakanner, gitnakanner u mankavarzhner, verlucabanner u lragroghner։ Piti mianan eritasardner u hamategh dataparten Arcaxi dem aryunahegh paterazmy, dzayn bardzracnen mijazgayin terorizmy hovanavorogh, irenc neng u davadir npatakneri hamar vardzkanner ogtagorcogh turqakan erku ahabekich petutyunneri dem։ Ays orerin irenc tchshmarit xosqov, mardkayin ev masnagitakan bardzr voraknerov payqari en elel rus, fransiaci, amerikaci parlamentakanner, verlucabanner, herustameknabanner, lragroghner, qaghaqagetner, um shnorhakal enq ev eraxtapart։ Ardaramit mardik chen karogh antarber mnal, lrel ev irenc lrutyamb xraxusel ahabekchutyuny։ Sireli barekam, voroshum kayacnogh gorcich, hasarakutyan, parlamenti anachar andamner, sphyurqahayery dzer petutyunnerum aprogh barexightch ev orinapasht qaghaqacinern en, dzer ynkernery, barekamnery, dzer yntroghnery, vovqer havatum u vstahum en dzez ev mec aknkaliq unen, vor duq dzer erkrneri parlamentnerum, ayn mijazgayin kazmakerputyunnerum, vortegh andam eq, amenatarber atyannerum knaxadzerneq ev kynduneq ardaraci voroshumner: himq yndunelov hetevyal anbekaneli tchshmartutyunnery․ 1․ Taracashrjanum hre tcharaky kangnecnelu ev vitchaky kayunacnelu miak ughin, phrkutyan tchanaparhy Lernayin Gharabaghi Hanrapetutyan inqnishxanutyan: Arcaxi Hanrapetutyan ankaxutyan tchanachumn e: henvelov azgeri inqnoroshman himnarar iravunqi vra, vorin hamahunch arden eresun tari sahmanvac kargov: hanraqveov ankaxacac Arcaxy karucum e zhoghovrdavarakan, socialakan, iravakan petutyun։ 2․ Bolor dzeverov npastel hradadari u zinadadari hastatmany ev aryunaheghutyan dadarecmany: veradarnalov banakcayin gorcyntacin։ 3․Sankcianer kirarel Turqiayi ev Adrbejani nkatmamb․
Havatacac em, vor miayn hamategh uzherov, hamalir mijocneri dzernarkmanardyunqum hnaravor klini sandzel turq-adrbejanakan-ahabekchakan tandemi: taracashrjanin tirelu ev norosmanakanutyan xelacnor gaghapharnern irakanacnelu dzgtumnery։ Hranush Hakobyan Iravabanakan gitutyunneri doktor, profesor, Hayastani xorhrdarani naxkin andam HH artakarg ev liazor despan, HH sphyurqi naxkin (himnadir) naxarar, Hay kananc miutyan naxagah Nid.oragri koghmic.- Hodvacum heghinaki koghmic bardzracvac harcern u ditarkumnery, kam dra mi masy, teghin en nerkayacnelu teghi hasarakaynutyan, hasarakakan, qaghaqakan gorcichneri, xorhrdakanneri ushadrutyany: |