Այնուամենայնիվ, «ազոտ» բառի հորինողը Լավուազիեն կամ հանձնաժողովի անդամ նրա գործընկերները չեն: Այն հայտնի է եղել հնագույն ժամանակներից և օգտագործվել է միջնադարի փիլիսոփաների և ալքիմիկոսների կողմից՝ նշանակելու «մետաղների առաջնային նյութը (հիմքը) ՝ «փիլիսոփաների սնդիկ» -ը կամ «ալքիմիկոսների կրկնակի սնդիկ» -ը: «Ազոտ» բառը, ինչպես միստիկական նշանակություն ունեցող բազմաթիվ այլ ծածկագրված անուններ, հավանաբար, գրականություն է մուտք գործել, հավանաբար, վաղ միջնադարում։ Այն հանդիպում է բազմաթիվ ալքիմիկոսների աշխատություններում՝ սկսած Բեկոնից (XIII դար): Լիբավիուսը նույնիսկ նշում է, որ «ազոտ» (azoth) բառը ծագել է հին իսպանա-արաբական «ազոկ» (azoque կամ azoc) բառից, որը «սնդիկ» է նշանակել: Բայց ավելի հավանական է, որ այս բառերն առաջացել են ձեռագրերն արտագրողների կողմից «ազոտ» (azot կամ azoth) բառի արմատային աղավաղումների արդյունքում։ Հին փիլիսոփաներն ու ալքիմիկոսները «մետաղների առաջնային նյութ» -ը համարում էին գոյություն ունեցող ամեն ինչի ալֆան և օմեգան։ Իր հերթին, այս արտահայտությունը փոխառված է Աստվածաշնչի վերջին գրքից՝ Ապոկալիպսիսից. «Ես ալֆան եմ և օմեգան, սկիզբն ու վերջը, առաջինը և վերջինը» ։ Հին ժամանակներում և միջնադարում քրիստոնյա փիլիսոփաները պատշաճ էին համարում իրենց տրակտատները գրելիս օգտագործել միայն երեք լեզու, որոնք ճանաչվել էին որպես «սուրբ» ՝ լատիներենը, հունարենը և եբրայերենը (խաչված Քրիստոսի գլխավերևի գրությունը, ավետարանական պատումի համաձայն, կազմվել է այս երեք լեզուներով): «Ազոտ» բառը կազմելու համար վերցվել են այս երեք լեզուների այբուբենների առաջին և վերջին տառերը (ա, ալֆա, ալեֆ և զեթ, օմեգա, տով -AAAZOT):

1787 թվականին «Քիմիական նոր անվանակարգ» -ի կազմողները և հատկապես դրա նախաձեռնողը՝ Գիտոն դը Մորվոն, քաջատեղյակ են եղել, որ «ազոտ» բառը վաղուց է գոյություն ունեցել: Մորվոն «Մեթոդական հանրագիտարան» -ում (1786 թ.) նշել է այս եզրույթի ալքիմիական իմաստը։ «Քիմիական անվանակարգի մեթոդ» -ի հրապարակումից հետո «թթվածնային տեսության» հակառակորդները՝ ֆլոգիստիկները, սուր քննադատության են ենթարկել նոր անվանացանկը։ Հատկապես, ինչպես Լավուազիեն է նշում իր քիմիայի դասագրքում, քննադատության է ենթարկվել «հին անունների» ընդունումը։ Մասնավորապես, թթվածնի տեսության հակառակորդների պատվար հանդիսացող «Observations sur la Physique» ամսագրի հրատարակիչ Լա Մետրին նշել է, որ «ազոտ» բառը ալքիմիկոսներն օգտագործել են այլ իմաստով։

Չնայած դրան, նոր անվանումն ընդունվել է Ֆրանսիայում, ինչպես նաև Ռուսաստանում՝ փոխարինելով նախկինում ընդունված «ֆլոգիստիկ գազ», «մոֆետ», «մոֆետի հիմք» և այլն անվանումներին։

Արդարացի դիտողությունների տեղիք է տվել նաև «ազոտ» եզրույթի բխեցումը հունարենից։ Դ. Ն. Պրյանիշնիկովն իր «Ազոտը ԽՍՀՄ բույսերի կյանքում և գյուղատնտեսության մեջ» (1945) գրքում միանգամայն ճիշտ նշել է, որ հունարենից բառակազմությունը «կասկածներ է առաջացնում»: Ակնհայտ է, որ Լավուազիեի ժամանակակիցները նույնպես ունեցել են այս կասկածները։ Ինքը՝ Լավուազիեն, իր քիմիայի դասագրքում (1789 թ.) «ազոտ» բառն օգտագործել է «արմատական նիտրիկ» անվան հետ մեկտեղ։ Հետաքրքիր է նշել, որ ավելի ուշ շրջանի հեղինակները, ըստ երևույթին, փորձելով ինչ-որ կերպ արդարացնել «անվանակարգային հանձնաժողով» -ի անդամների թույլ տված անճշտությունը, հունարեն «կենարար» բառից են բխեցրել «ազոտ» բառը՝ ստեղծելով արհեստական «azotikos» բառը, որը հունարենում գոյություն չունի: Սակայն «ազոտ» բառի կազմավորման այս եղանակը դժվար թե կարելի է ճիշտ համարել, քանի որ «ազոտ» անվան ածանցյալ բառը պետք է լիներ «ազոտիկոն» ։

«Ազոտ» անհաջող եզրույթն ակնհայտ է եղել Լավուազիեի ժամանակակիցներից շատերի համար: Շապտալն իր «Քիմիայի տարրերը» (1790) դասգրքում առաջարկել է «ազոտ» բառը փոխարինել «նիտրոգեն» (նիտրոժեն) բառով և գազն անվանել՝ իր ժամանակի տեսակետներին համապատասխան ՝ «գազ նիտրոժեն» (Gas nitrogen): Շապտալը մանրամասն պատճառաբանել է իր առաջարկը։ Փաստարկներից մեկն այն էր, որ «անկենդան» նշանակող անունը կարող է ավելի մեծ հիմնավորմամբ տրվել այլ պարզ մարմինների (որոնք ունեն, օրինակ, ուժեղ թունավոր հատկություններ): «Նիտրոգեն» անվանումը, որն ընդունվել է Անգլիայում և Ամերիկայում, հետագայում հիմք է հանդիսացել տարրի միջազգային անվանմանը (Nitrogenium) և ազոտի «N» խորհրդանիշին: Ֆրանսիայում 19-րդ դարի սկզբին «N» խորհրդանիշի փոխարեն օգտագործվել է Az խորհրդանշանը։ 1800 թվականին «քիմիական անվանակարգ» -ի համահեղինակներից մեկը՝ Ֆուրկոյը, առաջարկել է «ալկալիգեն» (ալկալիժեն-alcaligene) անունը հիմնվելով այն փաստի վրա, որ ազոտը ցնդող ալկալիի (Alcali volatil) ՝ ամոնիակի «հիմքն» է։ Բայց այս անունը չի ընդունվել քիմիկոսների կողմից։ Վերջապես հիշատակենք 18-րդ դարի վերջում ֆլոգիստական քիմիկոսների և, մասնավորապես, Պրիստլիի գործածած «septon» -ը («Septon» ՝ ֆրանսիական «Septique» -ից - «փտող»): Այս անունը, ըստ երևույթին, առաջարկվել է Միտչելի կողմից, որը հետագայում աշխատել է Ամերիկայում: Դեյվին մերժել է այս անունը։ Գերմանիայում 18-րդ դարի վերջից առ այսօր ազոտը կոչվում է «Stickstoff», որը նշանակում է «խեղդող նյութ»: Ինչ վերաբերում է ազոտի հին ռուսերեն անվանումներին, որոնք հայտնվել են 18-րդ դարի վերջի - 19-րդ դարի սկզբի տարբեր աշխատություններում, դրանք հետևյալն են՝ «խեղդող գազ», «անմաքուր գազ», «մոֆետիկ օդ (սրանք բոլորը ֆրանսիական «Gas mofette» անվան թարգմանություններն են), «խեղդող նյութ» (գերմանական «Stickstoff» -ի թարգմանություն), «ֆլոգիստիկ օդ»: Օգտագործվել են նաև փչացած օդ («Scheele» -ի «Verdorbene Luft» եզրույթի թարգմանությունը), «սելիտրովոր», «սելիտրա գաս», «նիտրոգեն» (Շապտալի առաջարկած «Nitrogene» անվան թարգմանությունը), «ալկալիգեն», «ալկալիածին» (Ֆուրկրուայի գործածած եզրույթները, որոնք թարգմանվել են ռուսերեն 1799 և 1812 թվականներին), «սեպտոն», և այլն։ Այս բազմաթիվ անունների կողքին գործածվել են նաև ազոտ և գազազոտ եզրույթները՝ հատկապես 19-րդ դարի սկզբից։

Ազոտ պարունակող միացությունների ածանցյալ անվանումները ռուսերեն և այլ լեզուներում ձևավորվում են կա՛մ «ազոտ» բառից (ազոտաթթու, ազո միացություններ և այլն) կամ ազոտի միջազգային անվանումից (նիտրատներ, նիտրոմիացություններ և այլն): Վերջին տերմինը գալիս է «նիտր», «նիտրում», «նիտրոն» հնագույն անուններից, որոնք սովորաբար նշանակել են «սելիտրա», երբեմն՝ «բնական սոդա» ։