MAMUL.am
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+25 °C, +14 °C ... +25 °C Yarın:+27 °C
«Չեչենները վերադաս չունեն, և ոչ ոք իրավունք չունի զսպել ինքնագլուխներին, ոչ էլ պատժել հանցագործներին, քանի որ բոլորն իրենց մյուսներին հավասար են համարում»
22:26, 22.08.2024
1335 | 0

Ռուս գեներալները հասկացել էին, որ չեչենները դեմ են ցանկացած հպատակության, չեչենների համար «իշխանություն», «ենթակայություն», «ենթակա», «հպատակ», «ղեկավարություն», «պետ», «հրամանագիր», «հրաման» բառերը և դրաց հոմանիշ այլ բառեր հասարակության մեջ անհարգալից և անհավասար վերաբերմունքի, ստրկության խորհրդանիշ են եղել: Ի վերջո, չեչեններն իրենք երբեք չեն ունեցել այդ հասկացությունները, ինչպես նշել է Կովկասյան պատերազմի մասնակից ռուս զինվոր Ս.Բելյաևը. «Չեչենները յուրայիններին երբեք չեն հրամայում, բայց ասում են. «Ինձ դա պետք է, Ես կցանկանայի ուտել, ես կանեմ, ես կգնամ, ես կիմանամ, եթե Աստված կամենա» ։

Նշանավոր Ալեքսանդր Սոլժինիցինն իր «Արշիպելագ Գուլագ» -ում գրել է.

«Բայց կար մի ազգ, որն ամենևին էլ չտրվեց հնազանդության հոգեբանությանը ՝ ո´չ թե միայնակը, ո´չ թե ըմբոստը, այլ ամբողջ ազգը ։ Դրանք չեչեններն են... Ես կասեի, որ բոլոր հատուկ վերաբնակեցվածներից միայն չեչեններն են իրենց դրսևորել որպես հոգևոր բանտարկյալներ... ոչ մի չեչեն ոչ մի տեղ չի փորձել հաճոյանալ վերադասներին. նրանք միշտ հպարտ են եղել վերադասների առջև և նույնիսկ բացահայտ թշնամական վերաբերմունք են դրսևորել վերադասների նկատմամբ... Տեղի բնակիչները և այն աքսորյալները, որոնք հեշտությամբ ենթարկվում էին վերադասներին, այդ նույն վերադասները և´ տեղացիներին, և´ աքսորյալներին գրեթե նույն ցեղատեսակի էին համարում: Նրանք հարգում էին միայն ապստամբներին ... Իշխանությունը չկարողացավ ստիպել, որ նրանք հարգեն իր օրենքները»:

Ցարական պահնորդական բաժանմունքի գործակալ Ի. Բլարանբերգը 1834-ին գրել է.

«Նրանց ցեղապետերն իրական իշխանություն չունեն ։ Պերճախոսությունն ու վստահությունը միակ բաներն են, որոնք կարող են ազդեցություն ունենալ դրանց վրա: Օրենքներն ու հնազանդությունը նրանց հայտնի չեն, նրանց մոտ ամեն ինչ որոշվում է հին սովորույթներին համապատասխան, այսինքն ՝ պատվով»:

Իսկ ռուս գեներալ Ա. Պ. Երմոլովն էլ հետևյալն է փաստել. «Չեչենները վերադաս չունեն, և ոչ ոք իրավունք չունի զսպել ինքնագլուխներին, ոչ էլ պատժել հանցագործներին, քանի որ բոլորն իրենց մյուսներին հավասար են համարում»: Երմոլովը մեկ այլ առիթով էլ ասել է. «Նույնիսկ մեր զինվորները հենց Չեչնիա են փախչում։ Նրանց այնտեղ գրավում է չեչենների կատարյալ իրավահավասարությունը, որոնք իրենց միջավայրում չեն ճանաչում որևէ իշխանություն" ։

Հայտնի չեչեն հեղափոխական Ա. Շերիպովը գրել է. «Մենք ունենք ժողովրդի թշնամիներ, բայց մենք երբեք չենք ունեցել բեկեր և իշխաններ, մենք չենք բաժանվել դասերի ու դասակարգերի, մեր երկրում երբեք ճորտատիրություն չի եղել»:

1895 թվականին ժողովրդագիր Գ. Շուրցը գրել է. «Չեչենները չերքեզներից տարբերվում են բարձր դասի լիակատար բացակայությամբ»:

«Տերսկի Վեդոմոստի» թերթը 1907 թվականի հունվարի 6-ին մի հոդված է տպագրել, որտեղ մասնավորապես ասված է.

«1865 թվականին կառավարության ստեղծած մի հանձնախումբ ուսումնասիրել է Թերեքի մարզի ինգուշներով բնակեցված Նազրանյան համայնքի անդամների անձնական և հողային իրավունքները և պարզել է, որ Նազրանի հասարակությունը կազմակերպված է ժողովրդավարական հիմունքներով. արտոնյալ դասեր չկան, բոլորն ազատ են, օգտվում են նույն իրավունքներից, ստրուկներ չկան ։ Հողն օգտագործվում է համայնքային հողերի սեփականության իրավունքով, և չնայած նրանց միջև կան հայտնի ազգանուններ, բայց նրանք բոլորն ամբոխից են դուրս եկել քաղաքացիական կամ ռազմական քաջության շնորհիվ, չեն օգտվում որևէ այլ իրավունքից, բացառությամբ հարգանքի, որը ձեռք է բերվել բացառապես յուրաքանչյուր անդամի մտքով և անձնական արժանիքներով: Ելնելով դրանից ՝ բոլոր ինգուշներին տրամադրված է հող համայնքային սեփականության իրավունքով, և եթե եղել են սեփականության իրավունքով հողակտորներով պարգևատրելու օրինակներ, ապա միայն անձնական արժանիքների համար, և ոչ թե ենթակա ժողովրդի իրավունքները խլելու միջոցով, ինչպես դա արվել է Կաբարդինիայում, Օսիայում ՝ կումիկների միջավայրում... Ինչպես երևում է վերոհիշյալ հանձնաժողովի ուսումնասիրություններից, նշված կառուցվածքը պայմանավորված է այս ազգության կենցաղային պայմաններով, և այս կենցաղին, ինչպես տեսնում ենք, կարող էր նախանձել ոչ միայն այն ժամանակի, այլև մեր ժամանակի երկու կիսագնդերի երկրներից ցանկացած մեկը»:

Makaleyi yayınlamağı hakkında bilgiler veriyoruz Basın sekreteri. Basın sekreteri projenin içinde.
Arkadaşlarınla paylaş
Համլետ Մելիքյան
10:32, 03.10.2024
164 | 0
20:45, 22.09.2024
329 | 0
yukarı