ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+5 °C, +5 °C ... +8 °C Vaghy:+10 °C
Diarbeqiri haykakan kisaver ekeghecin vochnchanalu vtangi tak e
17:05, 20.11.2019 | mamul.am
3277 | 1

Turqiayi Diarbeqir qaghaqi patmakan Sur shrjani Aliphasha taghamasum gtnvogh Sb. Sargis haykakan katolik ekeghecin haytnvel e gandz voronoghneri tiraxum: Nranq hanum en ekeghecu qarern u vatcharum, gandz gtnelu huysov ancqer en bacum paterin kam himqeri mot, inchi hetevanqov aranc ayd el kisaver ekeghecin haytnvel e amboghjapes vochnchanalu vtangi tak e. haytnum e Ermenihaber.am-y:

Turqalezu aghbyury grum e, vor ardzanagrutyunneri u patmakan havasti teghekutyunneri sakavutyan pattcharov ekeghecu masin qich ban e haytni:

«Shveycaraci patmaban Maqs van Berqhemy «Amida» anunov ashxatutyan mej grum e, vor osmanahpatak hayery ekeghecin karucel en 1515 tvakanin u anvanel Surb Sargis: 19-rd dari banaser, ashxarhagraget Ghukas Intchitchyani ashxatutyunum xosvum e qarashen, hngaxoran haykakan ekeghecu masin, isk Turqiayi asorakan hamaynqi nerkayacucich, patmaban Gabriel Aqyuzy ayd ekeghecu hamar ogtagorcum e Mor Dumyana anuny»,- nshum e aghbyury:

Ekeghecu masin teghekutyunner e haghordel Ankarayi hamalsarani arevelyan lezuneri fakulteti shrjanavart Ruveya Tunchy, vov Germaniayum ghekavarum e «Hishoghutyun u teghanq» naxagci ashxatanqnery: Ekeghecu veraberyal usumnasirutyunner katarac Tunchy nshum e, vor Sb. Sargisy myus mec ekeghecineri nman ir kazmum unecel e dproc. «Ayd dprocn el ekeghecuc shat ush chi karucvel: 16-rd darum ayntegh hayeren ev astvacabanutyun e dasavandvel: 1800-akannerin Diarbeqiri vilayeti 2 dprocneric meky Sb. Sargsi, myusy Sb. Kirakosi kazmum er: Ayd 2 dprocnerum minchev kesor hayeren ev turqeren en dasavandvel, isk kesoric minchev ereko: dzeragorc arhestner: Sakayn hayoc patriarq Karapet 3-rdy, haskanalov, vor gragitutyuny bavarar makardaki vra che, hamaynqin shrjaberakan e ugharkum: pahanjelov arevtrakanneri u arhestavorneri hovanavorutyamb dprocner karucel: 1800-akannerin ays vilayetnerum amenur sksum en dprocner karucel: Dprocneri karucmamb ashxuzhanum e krtakan gorcyntacy, inchi shrjanaknerum Sb. Sargis ekeghecu kazmum 1847-in mek hat el oriordac dproc e karucvum, vorn aveli ush dasyntacner e arajarkum naev chaphahasneri hamar: Aydpisov dprocy shat arhestagorcneri hamar arajyntac e apahovel irenc gorcuneutyan volortum:

Haykakan dprocnerum himnakanum dasavandum ein aynpisi ararkaner, inchpisiq ein tvabanutyun, ashxarhagrutyun, bnagitutyun, osmanyan grakanutyun, tramabanutyun, qreakan orensgirq, kronner, inchpes naev dzeragorc ashxatanqner:

Aysorva Diarbeqiri Yavuz Selim, Suleyman Nazif naxakrtaranneri shenqery, Diarbeqiri arevtri u ardyunaberutyan palati u mi sharq ayl shenqer ayd zhamanknerum karucvac haykakan dprocner en»:

Tunchy patmum e, vor Osmanyan kaysrutyunum 4572 voch qristoneakan dproc e eghel, sakayn drancic 4074 chen unecel pashtonakan tuyltvutyun, isk Sb. Sargis ekeghecu kazmum gorcogh dprocnerin tuyltvutyun e trvel miayn 1893 tvakanin:

«Oriordac dprocin, sakayn, aydpes el tuyltvutyun chi trvel,- sharunakum e Tunchy:

-Ev hetaqrqirn ayn e, vor chnayac 1893-in phastatghter stanalu hangamanqin: Sb. Sargis ekeghecin u dprocnern anmasn chen mnacel 1894-96tt. sadranqneric: Ekeghecin ayrvel e, dprocnern: avervel: Mievnuyn zhamanak lrjoren avervel en bazmativ haykakan arhestanocner, xanutner u tner:

«1899-in tvagrvogh mi phastatghtum nshvum e, vor ekeghecu dprocneri veranorogman hamar tuyltvutyun e stacvel: Ayd gorcyntacic heto usumnakan kyanqy sharunakvel e dprocnerum: chnayac bazmativ tneric havaqvel ein hayeren dasagrqery:

1915-ic heto ekeghecin u dprocnery brnagravoghnery dranq ogtagorcel en vorpes anmshak brndzi fabrika, anasnagom, hacahatiki pahest ev ayln: Verjin tarinerin Sur taghamasum teghi unecac baxumneric (nkati uni 2015-dektemberic 2016-i martin taghamasum qurd zinyalneri u turq uzhayinneri mijev teghi unecac baxumnery-xmb.) heto taghamasum sksac qaghaqashinutyan cragri hetevanqov ekeghecin haytnvel e qandvelu vtangi mej»,- nshum e Tunchy:

Nra xosqov: ays pahin gandzaxuyzneri hardzakumnery ekeghecu vra sharunakvum en, usti 80 tokosov avervac ekeghecin pahpanelu hamar petq e anhapagh mijocner dzernarkven:

«Ete ekeghecin qandvi, nra het kverana mi amboghj patmutyun u hishoghutyun»,- ahazangum e Tunchn u nshum vor chnayac ekeghecin qandvelu ezrin e, bayc depi iren e dzgum bazamativ zbosashrjikneri Turqiayic u artasahmanic:

«Amen tari aystegh Hayastanic xmber en galis: Ete verakangnvi, kdarna zbosashrjikneri mshtakan kangarneric meky»,- ezraphakum e Tunchy:

Kisvir ays nyutov:
10:06, 19.03.2024
341 | 0
09:30, 19.03.2024
802 | 3
depi ver