Mayr Ator Surb Ejmiacni Divanapet Arshak Srbazani eluyty: Jaherov erti zhamanak․ «Inch lav e, 50 metr ayn koghm Adrbejann e, menq ayntegh arevtur kanenq․․․»,- mi qani or araj: aprili 17-in, Tavushi sahmanamerdz Kiranc gyughum, bnakichneri het handipman zhamanak, anaseli vogevorutyamb haytararec HH-i ghekavar Nikol Phashinyany: Sranic aveli qan 100 tariner araj: nuyn hancavor miamtutyamb u anheratesutyamb: osmanahpatak shat hayer 1908 t․-in, eritturqeri heghaphoxutyunic heto hrtchvanqov u xandavarutyamb bacakanchum ein․ «Hima azat enq, mez azat enq zgum, qayl enq anum u qaylum enq, ergum enq u ergum, ev mer srtern anhogoren shnchum en azat lerneri azat ody» (S․ Sarhadyan, Kyanqis husheric, Erevan, 2007, ej 32)։ Hetevanqy… Aha hetevanqy: Menq kangnac enq hetevanqi arjev։ Kangnac enq Osmanyan kaysrutyunum ceghaspanvac mek u kes milionic aveli hayeri hishataky xorhrdanshogh nahatakac hushardzani arjev: Aysor Hayoc Ceghaspanutyan 109-rd tarelicn e։ Tasnyak tariner mer zhoghovurdy mormoqacogh srtov, chspiacogh verqerov, glxahak sharzhvum e depi nahatakac hushardzan, mtovi zrucum ir nahatak ev kam hrashqov mazapurc hayrenakicneri u naxnineri het։ Hazaravor orer u hazaravor gisherner harc enq talis inqners mez: inchu arzhanacanq ays dary tchakatagrin, inchu Astvac lqec mez։ Ev hima, zhoghovurd, verstin harcnum em dzez ev harcnum em mez: inchu eghav ceghaspanutyuny, inchu azgovi kotorvecinq u dardzanq zohy votchragorcutyan: Urishnery kpnden, te ceghaspanutyan pattchary turqeri genetik dazhanutyunn er u aryunarbutyuny։ Ayloc hamar ceghaspanutyan pattchary hinavurc u mshakutasteghc zhoghovrdi handep qochvorneri bnakan naxandzn er։ Patasxans mekn e․ kotorvecinq, vorovhetev meznic aravel urishin sirecinq, ceghaspanvecinq, vorovhetev dyurahavatoren meznic aravel urishin vstahecinq ev anmtoren meznic aravel urishin nvirvecinq: Aravel havatacinq tshnamu baregtutyany, qan mer qajutyany, aravel apavinecinq turqakan baryacakamutyann u mecahogutyany, qan mer azgayin arzhanapatvutyann u inqnapashtutyan bnakan dzgtumin: Vorpes Adrbejan veracnvac nuyn tyurqakan ceghaxumby: Turqiayi ir eghbayrakicneri het, sharunakum e sparnaliq u tshnami hamarel Hayastanin ev voghj hayutyany: Verjin tarineri voghbergakan iradardzutyunnery cavalioren phastecin, vor hayutyan handep genetik tshnamanqy voreve phophoxutyun chi krel turqi havaqakan gitakcutyan mej: Zhoghovurd, krkin harc unem dzez: hnaravor e ardyoq xaghaghutyan dashinq steghcel dahtchi u zohi mijev, hnaravor e hamerashxutyun nra het, vov phordzum e zhxtel qo goyutyuny, vov vitcharkum e qo aprelu iravunqy: Iharke, voch ev byur angam voch։ Hayatyac ays uzheri het hayutyan hamakecutyuny hnaravor e miayn mi depqum․ da ayn depqn e, erb khrazharvenq mer inqnutyunic, erb khrazharvenq mer arzhanapatvutyunic, apagayi mer ighdzeric u tesilqneric u patmakan mer hishoghutyunic, ev, verjapes, khrazharvenq Astcuc: Srbazan Araraty moracutyan talu hamar menamarti e hanvum ev hakadrvum Aragaci het, patmakan Hayastany phordz e arvum taghel karcecyal «irakan Hayastani» bavighnerum, Nzhdehy merzhvum e vorpes azgaynamol, Vardann u Vasaky phoxvum en dererov, ev, inchpes kaser Shirazy, «Vasaknery: gahi vra, Vardannery: mahi»։ Hay Ekeghecin ditarkvum e vorpes mrcakic, ekeghecakannery: sparnaliq petutyan hamar։ Dprocic durs e bervum «Hayoc Ekeghecu patmutyun» ararkan, henc hanrakrtutyan shrjanaknerum eghcvum u xeghatyurvum e «Hayoc patmutyun»-y։ Hogh handznoghnery darnum en hayrenaser, isk hoghi hamar krvoghnery: gorcakalner, amusinnery darnum en zugynkerner, isk zugynkernery: miguce miayn tghamardik ev kam miayn kanayq։ Aha ayspes e aysor tshnamakan orakargin «hakazdum» Ceghaspanutyun veraprac zhoghovrdi ishxanutyuny։ Ceghaspanutyunic 109 tariner heto mer zhoghovurdn stanum e sephakan ishxanutyunneric ayspisi deghatoms: moranal ancyaly, hrazharvel cavali hishoghutyunneric, moranal ayn ameny, inchy kxangari qirvayutyun anel ev baridraciutyan mej aprel u arevtur anel sephakan dahitchi het։ Sireli zhoghovurd, aysor: ceghaspanutyan tarelici naxoryakin, jaheri luysov duq patreciq xavary ev aratacriq luysy hayrenakan kyanqi։ Ayd luysov menq crel enq zhamanaki mshushnern u mrayly, haghtaharel enq anhaghtaharelin, veraprel enq anveraprelin, ev aysor menq voch te uracutyamb petq e mernenq, ayl astvacpashtutyamb piti aprenq, piti aprenq: jaheri luysy mer glxaverevum pahac, mer tchanaparhi xavary crelov ev Tirojy ughghvac aghotqy mer shurterin․ «Lusovd qo Qristos, ameneqean lusaւorecaq, ev i surb xach qo, phrkich, haւatacealqs apaւinecaq։ Lur mez, Astuac phrkich mer. tur mez zxaghaghutiւn qo, ev ara ar mez zoghormutiւn qo, mardaser Ter․ amen» (Zhamagirq Hayastaneayc S. Ekeghecւoy, Mayr Ator Surb Ejmiacin, 2016, ej 265-266)»։ |