ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+24 °C, +16 °C ... +29 °C Vaghy:+29 °C
ARCAXI HARCY BANAKCUTYUNNERUM CUGhAKIC HANVoGh MI QANI QAYLER․․․PARZABANUMNER․ VoV, UM HVoGhN E OKUPACREL
14:39, 29.12.2019
6980 | 0



ARCAXI HARCY BANAKCUTYUNNERUM CUGhAKIC HANVoGh MI QANI QAYLER․․․PARZABANUMNER․ VoV, UM HVoGhN E OKUPACREL

AYS VERLUCUTYUNS GREL EM DERevS 2019-in, MER VARChAPETIN U ARTGVoRCNAXARARIN INFVoRMACIAYVoV APAHVoVELU HAMAR, VoRPESZI KARVoGhANAN ChEZVoQACNEL MIJAZGAYIN BARDzR AMBIVoNNERUM ALIevI HAYTARARUTYUNNERN U PNDUMNERY, VoR AZATAGRVAC TARACQNERY OKUPACVAC EN ev HIMNAVVoRVAC NERKAYACNEN MIJAZGAYIN KARUYCNERIN ev HATKAPES MINSKI XMBI HAMANAXAGAHNERIN, VoR AYD TARACQNERN ANTIK DARERIC EN hAYKAKAN, ERB AShXARHI ERESIN DER ADRBEJANAKAN PETUTYUN GVoYUTYUN ChUNER․․․
***
Arcaxi harcy haytnvec phaxughghum 1994-in Bishqekyan zinadadaric sksac, erb mer haghtanaknery gitunik Levon Ter Petrosyany grec saruycin, isk aynuhetev ayd aritn ogtagorcelov Qochy Meghrin er talis Heydar Alievin, pharq Astco Vazgen Sargsyann u Karen Demirtchyany kanxecin, vori hamar el kyanqov hatucecin, isk 2001-in, erb AMN Floridayi QI-Veyst kghzum Qocharyann handipec Heydar Alievin, grete sarecvecin banakcutyunnery, pahpanvec status qvon, isk ete patahakan banakcutyunner ein linum, hanrutyany gaghtni er pahvum, ibr banakcayin gorcyntacin chxangarelu hamar․․․ev teghekutyun chuneinq, te inch en banakcum, inch en talis, inch enq arnum ev miayn
2007-in luys ashxarh hanecin Madridum knqvac azgadav «Madridyan skzbunqnery» vori iravunqy chunein․ azgi tikunqin nman azgadav ardzanagrutyunner kazmen, vorn amboghjovin cughak er, vori bolor himnarar ketern aranc bacarutyan bxum ein Adrbejani ogtin․ (shat em grel, verlucel, hima chtvarkem) Ays grarums im phntrtuqnern en Arcaxy banakcayin cughakic durs berogh, vory banakcutyunnerum kamrapndi mer dirqery․․․Amenaarajnayinn e․petq e chezoqacvi Okupacvac taracqner haskacoghutyuny, qanzi Hayastanin patkanogh amboghj taracqnern okupacvel en derevs 1920 tvakani noyemberi 29-in Xorhrdayin Rusastani koghmic Hayastani xorhrdaynacumic anmijapes heto, erb dektemberi 2-in Rusastany Hayastanin partadrec kapitulyacion paymanagir, isk aynuhet Rusastany mer taracqnery tnorinec yst ir cankutyan․ Arevmtyan Hayastany nvirelov Turqiayin, Arcaxn u Naxijevany brnakcelov Adrbejanin, Javaxqn el Vrasranin․․․
Rusastany okupacnelov voghj Haykakan taracqnern aranc bacarutyamb, aysor, erb Alievy horjorjum e, vor menq ir hoghern enq okupacrel, aghves Putiny cptun chi hanum, chi parzabanum, vor ayd hoghery Hayeric okupacrel e Rusastany derevs 1920tvakanic․ lrum e․ 1991-in, erb durs ekanq XSHM-i kazmic, chegharkvecin ayd kapitulyacion aktery, kam, chegharkvec 1921-i Moskovyan Rus-turqakan paymanagrery, voronq ar aysor anmijapes arnchvum en mer taracqayin xndirnerin․․․ Aysor Putiny lrum e, qanzi turqamet e, isk mez het keghc barekam, razmavarakan ynker e xaghum ev mer dem e zinum Adrbejanin, ibr te biznes e anum․ephac havi cicaghn e galis․ verjapes petq e parzecnel, vov e irakan okupanty, vov, um hoghern e shurj mek dar okupacrel․ aydzham shat harcer inqnaberabar klucven․ Zhamanaky che patrel Rusastani irakan demqy․ trorelov spitak arji taty․․․ mer taracqnerin verabervogh MVoSKVoVYAN BVoLVoR PAYMANAGRERY ar vochinch en, qanzi ayd paymanagreri storagrman pahin ev Rusastany, ev Turqian mijazgaynoren chtchanachvac petutyunner ein, isk 4 tari tevac arcaxyan hayrenatirakan paterazmov menq azatagrel enq Rusastani koghmic okupacvac mer hogheri: Arcaxi mi masy miayn u der inchqan hogher unenq azatagrelu, ete minch ayd Rusastanin chpartadrenq bacel arxivnery․․․ 1944-i hayrenakan paterazmi avartin Rusastany Germaniayi het knqec kapitulyaciayi akt ev Germaniayi kesn u azatagrvac bolor petutyunnern ancan Soveti verahskoghutyan tak, isk Soveti phluzuic heto durs ekan gerutyunic, sakayn 1920-i dektemberi 2-i kapitulyaciayi akty mnac Hayastani tchakatin dajvac ar aysor․Da el mer cheghac bobik divanagitutyan ardyunqn e․
***

Vorpeszi luys sphrvi mer taracqayin bolor vetcheri vra, asem․ inchpes Osmanyan kayserutyan iravahajord Turqiayic enq aysor pahanjum patasxanatvutyun krel ceghaspanutyan u mer taracqneri talani hamar, nuynn el aysorva Rusastany linelov sovetmiutyan iravahajordy, ar aysor Moskovyan paymanagrerov okupacnelov mer taracqnery, aysor mer hogheri korsti himnakan u miak patasxanatun e, qanzi Moskovyan paymanagrerov en mer taracqnery vorpes nviratvutyun trvel Turqiayin, Adrbejanin, Vrastanin․․․usti, aysorva Rusastanic petq e pahanjel bacel Moskovyan arxivnery ev chegharkel bolor paymanagrery, vory petq e arver sovetmiutyan phluzumic anmijapes heto, bayc HHSh-akannery zbaghvac ein miayn atorneri tiranalov ev sephakanashnorhman qoghi tak erkiry talanelov․ miak mardy, vor naxqan soveti phluzumy sovetmiutyan geraguyn xorhrdi bardzr ambionic Gorbachovin nerkayacrec Moskovyan paymanagrery chegharkelu dimumy, da erjankahishatak Mec HAYY: VIKTVoR HAMBARDzUMYANN ER․․․ cavoq Mec hayrenaseri, hantcharegh hayi ayd qayly chgnahatvec Hayastanum nor ishxanutyan ekac HHSh-i koghmic, ete ayn zhamanak chegharkvein, Gharabaghyan paterazmn el cher lini․․․ay aydqan «gitunik» er Levony, heto el aryunov azatagrvac mer haghtanaknery 1994-in Bishqekum grec saruycin, phoxanak vorpes haghtogh koghm knqver kapitulyaciayi akt, Arcaxy veramiavorver mayr hayreniqin, 150000 hazar bnakchutyamb arcaxin, hrchakec Arcax hanrapetutyun, vory nman e mi yndardzak taracqi vra mi qani car u tuph lini ayn antar anvanenq․․․ aydqan gitunik Levony hima ir bardzunqic hoxortum e u ahabekum․ «Baqun el graveq, ayd taracqnery het eq talu» hima chkentronanam ayd xndrin, qanzi tasnyak hodvacner em grel, bacahaytumner arel․․․

***

Bishqekyan zinadadaric heto, erb charzhevorvecin mer haghtanaknery, apavinecin banakcutyunneri mijocov hasnel Arcaxi ankaxutyany, Adrbejany mer divanagitakan partutyunn ogtagorcec mer dem ev mijazgayin bardzr ambionneric mez pitakec agresor ev okupant, vorn el mijazgayin karuycnern halac yughi tegh yndunecin․․․ ays tarineri yntacqum mer artaqin gorcery nerkayacnogh naxararnery chunein aynqan divanagitakan karoghutyun ev inchu che chunein patmutyunic aynqan teghekacvacutyan shtemaran, vor amen kerp phasterov apacucein te vov e irkan OKUPANTN U AGRESVoRY, ev erb En irakanum Okupacvel Arcaxi patmakan taracqnery ev um koghmic en Okupacvac ar aysor․․․ ev verjapes Ashxarhy petq e imana, te Adrbejany vorpes petutyun ashxarhi qartezin erb e haytnvel․․․amen kerp himnavorel, apacucel, vor Arcaxcin voch te papic, papi, pap e aprel ayd taracqnerum, ayl: antik dareric: Mer tvarkutyunic araj Arcaxy eghel e haykakan hogh ev dzgvel e minchev Qur gety, ev eghel e mec Hayqi 15-rd nahangy Bagratunyac tagavorutyan mej։ Quric hyusis verakangnvel e Aghvanqi tagavorutyuny: Shaqe kentronov, isk aysorva Adrbejani taracqnery qochvor cegheri hamar darer sharunak eghel en yaylaghner, hatkapes tatarneri hamar, (Adrbejancinery bnik tatarner en․ ev xarnacinner․ da e hastatum naev Heydar Alievi haytni tesaerizy, vory petq e anpayman diten bolor gerterutyan arajnordnery, hatkapes MAK-i andam) Miayn navti haytnaberumic heto kamac-kamac bnakecvel en tarber azgerov, hatkapes bnakecumy taph e arel navti haytnabereluc heto․․․ ahagin zhamanakahatvac ayd taracqnery eghel en Parskastani tirapetutyan tak ev miayn 1813t․Arcaxi Gyulstan gyughum knqvac Gyulstani paymanagrov ayd taracqnern ancel en Rusastanin․․․ Apsheronyan terakghzum, Kaspic coci aphin navti pasharneri haytnabereleluc heto Mirzoyev anunov hay eghbayrnern arajinneric ein, vor irenc dzerqn aran ev kazmecin monopolia: ayd shrjani arajin navtahorery phorelov: 1871-1872 tvakannerin, ev minch 1873t․ aveli qan navti qsan ztaranner ein ashxatecnum։ Aynuhetev Navti ardyunahanmamb zbaghvec Galust Gyulbenkyany (Paron 5 tokosy), Robert Nobely: Emmanuel Nobeli zavaky, Ludvig ev Alfred Nobeli avag eghbayry mutq gorcecin rusakan navtayin biznesi mej։ Navti ardyunhanman hzoracman het kapvac aveli arag sksecin bnakecvel ayd taracqnery, isk 1920t․ aprilin hastatvec xorhrdayin ishxanutyun aynteghi bnakecvac tatarnerov, qochvor cegherov․․․ ev miayn 1936-i dektemberi 5-in, Adrbejany dardzav miutenakan hanrapetutyun։․Minch ayd lezun eghel e turqereny ev Adrbejan anuny minch ayd chi eghel voch mi qartezum vorpes apacuyc․․․ayd phasty bardzradzaynum e naev HEYDAR ALIevN IR HAYTNI ELUYTUM․․․ Ays videon petq e diten mijazgayin karuycneri arajin demqery, vovqer mez okupant ev agresor en hamarum akanjalur linelov stov u keghciqov arajnordvogh, patmutyunnery keghcogh Adrbejani ishxanutyunnerin u hamozven, vor Hayn ir sephakan hoghn e azatagrel, der mer hogheri mec masy gervac en Adrbejani koghmic, , , Menq hogh chunenq talu, menq mer hoghern enq azatagrel․ Menq der Naxijevan, Getasheni entashrjan, Shahumyan, Martakert u Martuni unenq stanalu, , , Cavali e, vor vomanq hogh handznelu masin en miayn barbajum, voch: mer hoghery het stanalu․․․
Ete mer bankacogh koghmery karoghanayin OKUPANT ev AGRESVoR barery chezoqacnel ev Arcaxy patmakanoren himnavor nerkayacnel, te vov um hoghern e OKUPACREL․ vov e irakan agresory, okupanty, aydzham mijazgayin karuycneri berannery kphakven, bolor mijnordnery aylevs chen dzgti mer hoghery Adrbejanin nvirelu irenc stor araqelutyunn irakanacnelu phordzer anen, , , arji carayutyun matucen․․․ AYD MINSKI XUMBY, RUSASTANY, ev BVoLVoR MIJNVoRDNERY, VoR MIAYN U MIAYN ADRBEJANI OGTIN EN AShXATUM, NAX TVoGh PATMUTYUNN USUMNASIREN, HETVo NVoR MIAYN XARNVEN ARCAXI HARCIN ev KEGhC «HAShTARARI ARAQELUTYUN» STANDzNEN․․․ UR EIN AYD «HAShTARARNERY», ERB ShURJ 4 TARI TevAC ARCAXYAN ARYUNAHEGh PATERAZMIN HAYI ARYUNN ER GETI PES HVoSUM․․․CEGhASPAN EGhAC MI BUR AZGIS VRA HARDzAKVEL ein VoGhJ MUSULMANAKAN AShXARHY, TE SPASUM EIN, VoR HAYIN ISPAR BNAJNJEN AShXARHI ERESIC․․․ ERB TESAN HAYIN ANHNAR E HAGhTEL, MINSKI XUMB DzevAVVoRECIN, VoR AVAR BAZhANEN, ARYUNVoV AZATAGRVAC MER HVoGhERY XLEN, TAN ShUN TURQIN, ChI LINELU NMAN BAN․ AShXARHASPhYUR HAYUTYUNY NMAN BAN TUYL ChI TA․ MENQ ARYUNVoV ENQ AZATAGREL, ISK AShXARHI PRAKTIKAYUM ChKA NMAN BAN, VoR ARYUNVoV AZATAGRAC HVoGhERY HET VERADARDzVEN, , , ARCAXI HARCY ARDARACI LUCUM KSTANA MIAYN AYN DEPQUM․ ERB BANAKCUTYUNNERIN HAYKAKAN KVoGhMIC KNERGRAVEN PATMUTYUNY LAV USUMNASIRAC HMUT DIVANAGETNER․․․ AYSORVA ARCAXI HARCI TNJUKY SKSVEC 1994-i BIShQEKYAN ZINADADARI XAYTARAK ARDzANAGRUTYUNNERIC, ERB MER HAGhTANAKNERY GRVECIN SARUYCIN․ PhVoXANAK KNQVER KAPITULYACIAYI AKT, ev MER HAGhTANAKNERY ARZhevVoRVER ARCAXY HAYASTANI HET VERAMIAVVoRMAMB, KNQVEC XAYTARAK ZINADADAR: CANEM ChKANAChI․ DA EL GITUNIK LevVoN TER PETRVoSYANI DIVANAGITAKAN «HAGhTANAKI» ev KARVoGhUTYUNNERI MASIN E XVoSUM․․․ AYD MASIN ANDRADARDzEL, MANRAKRKIT VERLUCEL EM, , , AYSOR AYSQANY․․․
AMPhVoPhEM MITQS․
MER BVoLVoR PARTUTYUNNERY AZGAYIN XNDIRNERIN DIVANAGITUTYAN PAKASIC E․ ANKAXUTYUNIC AYS KVoGhM MER BVoLVoR ARTGVoRCNAXARARNERY ChEN EGhEL PRVoFESIVoNALNER ev ChEN UNECEL BAVARAR GITELIQNER HAYVoC PATMUTYAN ev DIVANAGITAKAN PRVoFESIVoNALIZMI, VoR ev HAYVoC CEGhASPANUTYAN ev ARCAXI HARCUM HAGhTANAKNER UNENAYINQ․ AYNPES ChE VoR ChUNENQ LAV DIVANAGETNER, IHARKE: UNENQ, BAYC CAVVoQ NRANC HASANELI ChE ARTGVoRCNAXARARI PVoRTFELY․ MIShT MI PATAHAKAN ANDz E HAYTNVUM AYD ATVoRIN․ CAVALI E, BAYC ANHERQELI PhAST ev UNENQ AYN, INCh: UNENQ․ U MI OR AYS KAGhVoGh DIVANAGITUTYAMB CEGhASPANUTYAN HARCY KJRVI, KGNA, ARCAXN EL KHAYTNVI ADRBEJANI KAZMUM․․․
ATAPhUTYAN KVoCh EM ANUM, , ,

SVoNA ARShUNECI-BRYUSEL
Grogh -Hraparakaxos

****

HEYDAR ALIevI HAYTNI ELUYTY PETQ E ANPAYMAN DITEN MEZ OKUPANT U AGRESVoR PITAKVoGhNERY, , , ,

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=2041505029426349&id=1841631969413657

I
nchpes verevum asaci ays verlucakany grel ei derevs 2019-in ev aha ekanq kang aranq mi hangrvani araj, vor 44 orya paterazmum korcrecinq Arcaxi kesy․ es ays partutyuny hamarum em ankaxutyunic ays koghm 30 tarineri mer kaghogh divanagitutyan anaseli partutyun ardyunqy e․․․ Ays 44 orya paterazmn e dra apacuycy, vor Alievy karoghacav ter kangnel ir haghtanaknerin, isk gitunik Levony brnec banakcutyunneri pechic u mer tghaneri taphac aryuny grec saruycin․ aysor inch katarvum e ayd dzaxoghumneri ardyunqn e․․․inchpes karogh e 100 tarva petutyuny Hayastanic ev Arcaxic taracqayin pahanjner nerkayacni․․․ karcum em ekel e zhamanaky dzerbazatvenq Putinyan hovanavorchutyunic, qanzi mer bolor dzaxoghumneri himqum ynkac e Rusastani mer handep keghc eghbayrutyunn u razmavarakan gorcynkerutyuny․․․ Zhamanakin datapartum ei, erb Sahakashvilin rusakan razmabazanery hanec Vrastanic, mi pah datapartum ei, bayc heto zgaci, vor tchisht er․․․ karcum em hima el herty mern e, , , Vaghy ksharunakem aveli himnavor apacucnerov, vor Rusastany mitumnavor dzgec 44 or, vor anpayman partveinq․․․ spaseq vaghva verlucakan hodvacis․ Aysor arden Ardbejany Hayastany gravelu hayt e nerkayacnum, mtel e SuverenHayastani taracq, unenq 5 zoh ev viravorner, isk Putiny der phaphuk bardz e dnum mer glxi tak, , , Es miayn mi ban em xndrum mer AAC-ic․ dataxazutyunic․ «ARAGACREQ QVoChQRYANIN KAM DzERBAKALEQ, KAM ARTAQSEQ HAYASTANIC, QANI NA AZATUTYAN MEJ E, PUTINY DER HUYSER E PhAYPhAYUM, VoR HNARAVVoR E NIKVoLIN TAPALEL» SA E MIAK BANALIN, voch mi sahmanagcman ev hrataph mijancq bacelu anhrazheshtutyun chka, ays inch anum e Adrbejany․ dra hetevum kangnac en Qochn u Putiny․ ushqi ekeq menq noric caghik hasakum zinvorner enq korcnum․ minchev erb spasenq HAPKI ev Putini voghormacutyany, , ,

SVoNA ARShUNECI
Grogh -hraparakaxos

Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
Sona Arshuneci Arshuneci
depi ver