ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+22 °C, +16 °C ... +28 °C Vaghy:+28 °C
«Der naxaurartakan shrjanum Erevani taracashrjanum er Araratyan dashtavayri amenahzor bnakavayry: Shengavity». Eduard Meliqyan
00:08, 25.03.2021 | mamul.am
4921 | 1

Ogtater Eduard Meliqyany feysbuqyan ir ejum grel e. «Ancyal nyutum (Mayr Araqsin nvirvac) es phordzeci bacatrel patmakan berdaqaghaq Armaviri (Ar-gis*-ti-hi-ni-li / Artchishtiyinli) ashxarhagrakan arandznahatkutyunnery ev drancov paymanavorvac zhamanakin ayn mayraqaghaq hrchakelu himqery:
Isk hima es kandradarnam mer nerkayis (naev erbemni) mayraqaghaq Erevanin ev kphordzem matcheli kerpov bacatrel te inchov er paymanavorvac Erevani Araratyan dashtavayri, hetagayum (Hayqi arajin miacyal tagavorutyan – Vayno tag-n) erkrord qaghaqi / tagavorutyan arevelyan kentroni, isk aveli ush ayd tagavorutyan glxavor kentroni kargavitchaky:
Hatchax menq bac enq toghnum ayn hangamanqy, vor der ayspes kochvac naxaurartakan shrjanum Erevani taracashrjanum er Araratyan dashtavayri amenahzor bnakavayry: Shengavity, vory hnaravor che ir patmamshakutayin zharangutyamb hamematel angam Araratyan dashtavayri voch mi ayl hnavayri het (nuynisk Mecamori, aravelevs naxaurartakan Armavir bluri het): Aystegh hark e sheshtel, vor xosqy glxavorapes nra qaghaqakan kentroni nshanakutyan masin e, ayl voch pashtamunqayin, kam, «ardyunaberakan»: Vorpes pashtamunqayin kentron: misht el eghel e ev sharunakum e mnal Ejmiaciny):
Vorpeszi haskananq, te inchu e aydpes stacvel, bavakan e nayel qartezin (Pt.1):


Qartezic erevum e ayn, inchy qaj haytni e ev chuni apacucman kariq. qaghaqnerii, hatkapes mayraqaghaqneri (varch.kentronneri) himnman / vayri yntrman harcum glxavor gorconn ashxarhagrutyunn e, ashxarhagrakan dirqy: Bervac patkeri vra parz erevum e, vor Erevany gtnvum e kamayakan Araqsic maqsimal heru, nra Araratyan dashtavayri hatvaci karevoraguyn vtak, Sevana ltchi avazani mshakuyty (Ltchasheny) Araratyan dashti het kapogh Hrazdan geti apherin gtnvogh henc Erevann e gtnvum Araratyan hartavayri kentronum… Ynd vorum, voch te ayd kentronakan masi «xachmerukayin» (glxavor tchanaparhayin hanguyci) hatvacum, ayl dashtavayri cayr hyusisum, aysinqn, nra amenaezrayin hatvacum: Inchu henc ezrayin masum: Aystegh amen inch shat tramabanakan e ev kanonik: Nax, ayd hatvacic voghj Araratyan dashtavayry dimacic karces aphid mej lini, ayl voch shurj chors koghmd ev lavaguyns e hskvum… Ev, hashvi arnelov nra dzgvac dzevy, tesaneli nra te mi cayry (harav-arevelyan), te myusy (hyusis-arevmtyany): Erkrord. Araratyan dashti ayd ezrum / skzbum Hrazdan geti huny der kirtch uni, isk nran harogh hartavayri vra kan strategiakan arumov karevor bazmativ bardzunqner (inchy bacakayum e Erevanic harav ynkac hatvacnerum): Ev verjapes, errord hangamanqy, vory teevs glxavorn er vanecineri (a.k. «urartacineri») hamar – dashtavayri ays hatvacy lavaguyns er pashpanvac tepet haykakan, bayc der tshnamabar tramadrvac partvac teghakan amenavtangavor cegheric (glxavorapes patmakan Shiraki koghmic). Erevany, i tarberutyun Armavirin, cher karogh entarkvel hankarcaki grohi nranc koghmic, isk anvtang lernayin tikunqic (arevelyan koghmic – Nubarasheni, Garnii) ev haravic u harav-arevelqic arhasarak ayn zhamanak cher karogh gal voreve lurj vtang: Baci ayd, Sevani jravazni ughutyamb hetagayi arshavanqnery zargacnelu tesankyunic nuynpes amenaharmaravet dirqum er: Dranov e paymanavorvac eghel Araratyan dashtavayri bolor «urartakan» amrocneric (Armavir, Mecamor, Artashat, Oshakan…) kentron dardznel henc Erevany:
Shateri hamar parz che: isk inchu Erevani henc «amayi» Arin-Berd bluri vra kang arav Artchisht A arqayi yntrutyuny: Dranc tvum tchanachum em naev patmabanneri (barebaxtabar: voch anvani, voch el urartaget, voronc karciqov «Erevany kap chuni Erebunii het»): Ayd mardiq lav chen haskanum: inchu voch aphamerdz voreve bluri, orinak, Cicernakaberdi teghum, aysinqn Erevani zarkerak Hrazdanin mot, inchpes mek dar anc Te-s*e-ba-i-ni-i depqum: Ays harcin patasxanelu hamar petq e nax hishel mi parz tchshmartutyun, vor nory karucely misht aveli hesht e, qan hiny phoxely, kam verakarucely: Nuyn Cicernakaberdy avirel er Artchishtiyi banaky ayn grohelis… Ev lriv ayl tipi qaghaq (mec «shahastanov», arvardzannerov, ayginerov) karucelu hamar nax petq er na himnovin qandel ev maqrel phlatakneric: Isk da aydqan el npatakaharmar che eghel grete misht… Shengavit blury vaghuc lqvac (entadrabar Hrazdan geti huni phophoxutyan, hetevabar hnahuni tchashtchacman pattcharov), Kondi blury, inchpes ev bnakecvac Sari taghi blurn aydqan bardzr ev/kam apahov che pashtpanakan tesankyunic, hartavayrayin kentrony bacarvum er, mer oreri qaghaqi hyusisayin hatvacneri bardzrunqnery nuynpes (oghj dashtavayry ditarkelu tesankyunic zijum en…), Karmi blury nuynpes zijum er Arin-Berdin (bluri tesadashty vtangavor hyusis-arevmutqic phakum en Erablury ev nran harogh evs 3 blur)…
Mi hangamanq el kar, vory yndunvac e urartagitutyan mej. Vani tagavorutyan arqanery chein cankanum nor gravvac (ayl voch veragravvac) taracqneri berdaqaghaqnerin shat mot karucel nor amrocner: zrkelov voghj mnacacnerin ev chaqsorvacnerin nranc hoghataracqneric: glxavorapes, vorpeszi, avelord ymbostutyan arit chlini…
Kar naev jramatakararman harc ev chmorananq arden nshvac tikunqi lerneri masin: Ev, i verjo, Erebunin (ir yndardzak arvardzannerov ev ayn snucogh Artchishtiyi Toxmaxi ltchov, inchpes naev naxaurartakan Sari taghy (Muxanat tephe hnavayry)) gtnvum e Hrazdani kirtchic yndameny 2 km heravorutyan vra (Kentronic voch aveli heru, qan Hin Erevani Qarhanq taghamasy)… Chmorananq, vor henc Hrazdan geti dzax aphin er gtnvum Erebunu urartakan dambarany (Erevan moli taracqum)… I dep, ete nayenq qartezin (Pt. 2), apa khaskananq, vor ayd dambarani vayrn u dirqy nuynpes amenevin el patahakan chi:

Nra mutqy nayum e ughigh depi Erevani Zi-zi qar handisacogh srbazan Eranos leran gagaty (121 azimut – dzmerayin arevadardzi lusacagi ket), vory chi erevum Arin-Berd bluric (Pt. 3):

Erebunin himnadreluc mek dar anc Ru-sa II (R(y)shi B) arqan Shengavit bluric 2 km heravorutyan vra, Karmir blurum (arden Hrazdani aphin) himnum e nor berdaqaghaq – Te-s*e-ba-i-ni-n (Pt. 4. Bnakan e Hrazdani dzax aphin, paymanavorvac Argishtihinili-Erebuni arqayakan poghotayov, vory ancnum er ughigh arevelq-arevmutq arancqov ev nor qaghaqic aveli harav)):
Kentronn Erebuniic teghaphoxelu pattchary (yst hnagitakan verjin teghekutyunneri) entadrabar dardzel er averich erkrasharzhy, vori hetevanqov Erebunin zgalioren tuzhel er, inchpes naev steghcvel ein naxadryalner taracashrjani kentrony teghaphoxelu Hrazdani aph: ayd zhamanak vanecineri hamar arden chkar teghacineri ymbostutyan sparnaliq:
Ays nor qaghaqi horinvacqi masin kareli e shat erkar patmel, sakayn asem miayn ayn, inchy der anhayt e, ayn, inch e minch ors chen nkatel ev gitakcel urishnery: Haytni e, vor qaghaqi glxavor darpasnery («Haldi astco darpasnery») dzonvac ein Haghdi astcun (Pt. 5):

Ete ushadir nayenq qaghaqi hatakagcin, apa knkatenq, ayd darpasneri: karces voch bnakan ughghvacutyuny (Pt. 6):

Qashelov nranc zugahery: ktesnenq vor ayn dzgvum e ughigh depi Azat (aysinqn «astvacacin») Masisy (Pt. 7):

Miamitnery, voronq chen gitakcum te vorqan mec nshanakutyun ein talis mer naxninery srbazan lernerin ev geterin, karogh en hertakan angam asel, vor sa antiv ev anverj arden bervac orinakneric, nuynpes patahakanutyun e (och apacuyc) ev, vor darpasneri dirqy kareli e bacatrel fortifikaciayi orinachaphutyunnerov: Nranq, inchpes misht bac en toghnum naev ayn, vor ayd qaghaqneri / tatcharneri horinvacqy karogh er unenal cankacac ayl hatakagic ev horinvacq, vochinch cher xangarum yntrel hazar u mi ayl tarberak, bayc...
Incheve, es miayn kzhptam ev kberem evs mi orinak. nuyn Teshebaini-i vra: Menq gitenq, vor, bnakanabar, nor qaghaqum el e eghel tatchar: Haghd astco susi (sose – bardzr / chinar) tatchary: Minchev verjers nra gtnvelu hstak vayry mnum er anorosh: Sakayn R.Sargsyani erachaph verakazmutyunic heto voreve kaskaci tegh chi karogh linel ar ayn, vor ayd tatchary gtnvel e ayn hatvacum (qaghaqi amenabardzradir hatvacum. Pt. 6, tv. 5):
Ayn uni tipik «sose» tatchari horinvacq ev vortegh haytnabervel e qaghaqi «matenadarany» (sepagir kave saliknery, ayd tvum naev Gilgameshi vipergi mi hatvac elameren sepagrov): Angam mijnadarum «mehenagrery» pahvum ein srbavayrerum (ekeghecinerum, vanqerum), ayl voch arqayakan palatnerum: Ev ete ayd karuycic nuynpes mi sharunakakan zugaher qashenq, apa ays mekn el kdzgvi ughigh depi Aragac leran gagaty (Pt. 8):

Haskanum em.. Erebunii ev Erevani mej kap chtesnogh «patmabanneri» hamar sa el hamozich chi, bayc husov em: ays nyuty kardacoghneri mej nman himarner ev tgetner chen lini: Ayd isk pattcharov veradarnanq Armavir blur: Nayenq, te ur e nayum «urartakan» tatchari dury (Pt. 9, karmir gic):
Anhavanakan e, bayc krkin Azat Masisin (arden voreve ayl kerp anbacatreli 152* azimut):
Isk ete nayenq Pt. 10-in ktesnenq, vor ayd bluric ughigh 90 astitchan azimuti vra e gtnvum (aysinqn ughigh arevelqum) inchpes arden nshvel er, naev Armaviri hamar Zi-zi qar handisacogh Eranos lery (bayc arden vorpes garnanayin orhavasari arevacagi (amprovi astvac Vahagni dznndyan orva) ler):

Hetaqrqirn aystegh ayn e, vor chnayac Armaviri hamar Eranos lern e Zi-zi qar, ayl voch Masisy, sakayn tatchary nayum e amenasrbazan leran: Masisi gagatin, ayl voch Eranosin (Eranosi azimuty ay ays depqum mitumnavor yntrutyun che, aydpes e stacvum, vor blury ev lery ayd nuyn ashx. laynutyan vra en gtnvum):
Ev verjum krkin andradarnam Ejmiacni: arnvazn 8000 tarva tatcharin: Es arden mek angam arandzin nyutov patmel em Mayr tatchari glxavor arandznahatkutyan masin: nra storgetnya (Sandarameti) qaghcraham jrerov voghoghvogh naxnadaryan himqeri masin: Da miak pattchary che, vor ayn karucvel e henc ayd ansovor (och blrayin) vayrum: Erkrord glxavor pattcharn el ayn e, vor tatchary gtnvum e Astco tan: Araratyan dashtavayrov ancnogh nuyn ev miak mijoreakani vra, vorn ancnum e Masis leran gagatov, aysinqn, nra het ughigh hyusis-harav arancqi vra (Pt. 11):

Da nshanakum e, vor Ejmiaciny Haykakan lernashxarhi miak hnameni srbateghin e (ayn el: karucvac storgetnya jrerov voghoghvogh himqeri vra, qanzi bluri vra chi gtnvum, kam geti / ltchi aphin, ayl bac hartavayrum), vori hamar Zi-zi qar e handisanum (oreve tipi, lini orahavasari, te arevadardzneri) surb-srboc Azat Masisy: Aysinqn, amarayin arevadardzi ory (iskakan kesorin) aregaky gtnvelov tarva mej ir amenabardzr ketum haytnvum e ughigh mer amenabardzr ev amenapashteli leran: Masisi gagati verevum (Pt.12):

Stegh gorc unenq hnaguyn pashtamunqneri (srbazan leran, storgetnya qaghcraham jreri ev aregaki, aysinqn, kyanqi anmahutyan) bacarik miavorman het:
Ev verjum veradarananq voch pakas bacarik mer Erevanin: Tesavan-Teyshebainin mnac Ayraratyan erkri kentrony minchev Vayno tagavorutyan ankumy ev avirvec ev ayrvec ekvor tshnamineri koghmic: Isk vaghuc ir naxni nshanakutyuny korcrac Erebunin kartch zhamanakov nor kyanq stacav Aqemenyan harstutyan darashrjanum, inchi shnorhiv el hetagayum aveli hin u bnakan / kentronakan (Kond-Cicernakaberd) hatvac teghaphoxvac mer qaghaqn avanduyti uzhov sharunakvec kochvel Erevan / Arevan:

H.G. Heru che ayn ory (3-4) tari, erb Azat Masisy krkin kdarna iroq Azat Masis:

Kisvir ays nyutov:
depi ver