ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+21 °C, +14 °C ... +27 °C Vaghy:+28 °C
««Ergenekon»-y: nor Turqiayi ev turqakan azgaynamolutyan xorhrdanish». Arshaluys Zurabyan
00:30, 26.12.2023 | mamul.am
3418 | 1

Patmaban Arshaluys Zurabyany feysbuqyan ir ejum grum e. «ERGENEKVoNY: TRQAKAN AZGAYNAMVoLUTYAN XVoRHRDANISh
Turqakan araspelneric meki hamadzayn, irenc naxninery partutyun krelov tshnamineric: taqnvel en Ergenekoni lernerum ev ayntegh mnacel chors haryur tari։ Verjapes nranc ognutyan e hasel gorsh gayly (bozqurt) ev verjinis ughekcogh Bertechinin։ Nranc ajakcutyamb turqery jaxjaxel en tshnaminerin ev durs ekel Ergenekonic։
«Ergenekon» eposi laynacaval qarozchutyuny Turqiayum ev, hatkapes, turqakan grakanutyan mej meknarkel e qemalakan sharzhman tarinerin, sakayn «Ergenekoni»: vorpes bun tyurqakan eposi, sermanumy trqakan hasarakutyan mej sksvel e derevs eritturqeri karavarman shrjanum (1908-1918tt․):
Qemalakan sharzhman tarinerin ev hanrapetutyan shrjanum «Ergenekony» dardzav azgaynakan sharzhman xorhrdanishneric meky: Turq groghnern irenc zhamanaki Turqian hamematum ein araspelakan Ergenekoni het ev zhoghovrdin koch anum votqi elnel artaqin tshnamineri dem:
Hatchaxaki ein zugaherner tarvum naev Mustafa Qemali u yst avandutyan tyurqeri naxahayrerin Ergenekoni hovtic (aysinqn: mtutyunic u tchnshvacutyunic) durs galu tchanaparhy cuyc tvac Bozqurti: gorsh gayli mijev:
Eposi qarozchutyany ushiushov hetevum er andzamb naxagah Mustafa Qemal Atatyurqy: Ays masin terevs lavaguyny vkayum en zhamanaki amenahaytni turq geghankarichneric meki: Ibrahim Challyi: Atatyurqi patverov arvac nkarnery:
Ergenekon vayri masin arajin angam hishatakvum e parsik taregir Rashid ad-Dini «Taregrutyunneri zhoghovacu» ("Cami at-Tavarih") ashxatutyan mej, ur heghinaky grum e․ «Mongholakan ceghery tyurqakan cegheri yndhanur xmbic ein serum: Nranc vrannery teghakayvac ein uyghurneri erkric minchev Xitay ev Juje bnakavayrery, ayn taracqum, vory hima kochvum e Mogulistan։ Sranic mot erku hazar tari araj monghol kochvogh ceghn yndharvum e myus tyurqakan cegheri het, ev nranc mijev paterazm e sksvum։
Ka patmutyun, vor mongholnery entarkvum en jarderi ev nrancic kendani en mnum miayn erku tghamard ev erku kin: Nranq phaxchum en dzhvaramatcheli mi vayr, vorn amboghjutyamb shrjapatvac er lernerov u antarnerov: Depi ays vayry tanogh miayn mi arahet kar, vorov shat dzhvar er ancnel: Ays lerneri mijev kar mi taphastan: Ayd vayry kochvec «Ergune-kun», inchy nshanakum er shegh ijvacq:
Isk mardkanc anunnern ein Nuquz ev Kiyan: Nranc serundnery erkar zhamanak mnacin Ergune-kunum: Erb ays teghy shat negh dardzav, nranq xorhurd havaqecin ev voroshecin durs gal aydteghic: Leran mej mi hatvac gtan, vortegh metagh er parunakvum: Antarneric havaqecin phayt ev xaruykner varecin: Ayspisov: halecrin lery ev durs ekan aynteghic»:
Vorosh gitnakanner, himnvelov patma-ashxarhagrakan tvyalneri vra, phordzum en gtnel Ergenekon araspelakan bnakavayri gtnvelu tchshgrit teghy: Vomanq pndum en, vor ayn Manjuriayum e: Argun ltchi shrjakayqum, voroshnern el entadrum en, vor tyurq-mongholakan zhoghovurdneri bnorrany gtnvum e zhamanakakic Tuvayi hanrapetutyan taracqum, myusnery: Altayum:
«Ergeneqon» eposi naxatipery handipum en chinakan taregrutyunnerum: Drancic meky: «Chzhu-shoun», patmum e 557-580 tt. Chinastanum karavarogh Chzhou dinastiayi masin: Ays taregrutyan mej handipum e gyoq-tyurqeri arajacman masin patmogh erku legend: Drancic arajini hamadzayn gyoq-tyurqery serum en huneric ev arajacel en Ashina anvamb meki tohmic:
«Chzhou-shouyum» nshvum e, vor gyoq-tyurqern amboghjutyamb vochnchacvum en chinakan Lin tohmi koghmic ev kendani e mnum miayn mi tasnamya tgha: Tshnaminery ktrum en ays tghayi votqern u dzerqery ev gcum nran tchahitchy: Aystegh tghayin kerakrum e mi eg gayl, vory hetagayum hghianum e nranic:
Erb tshnaminern imanum en ayn masin, vor tghan voghj e, nranq phordzum en spanel ev nran, ev gaylin, sakayn verjinis hajoghvum e phaxchel Altayi lernery, vortegh na luys ashxarh e berum tasy vordiner: Nranc ceghy bazmanum e ev shat tariner anc vomn Asyan-She (tohm, cegh) durs e galis qarandzavic։
Vorosh turq hetazotoghner gtnum en, vor «Ergenekony» kareli e ditarkel vorpes, ayspes kochvac, «Mec tyurqakan eposi» mas: dran miacnelov naev Ashinayi ev Bozqurti masin eposnery: Yst nranc «Ergenekony» sksvum e ayntegh, vortegh avartvum e «Bozqurt» eposy, vory patmum e tyurqakan zhoghovurdneri: gaylic serac linelu masin: Turqakan aghbyurnery nshum en, vor goyutyun uni «Ergenekoni» chors kam hing tarberak։
«Ergenekony» teev turq hasarakutyany haytni dardzav bavakanin ush (19-20-rd dd), sakayn lav kazmakerpvac qarozchutyan hetevanqov ayn dardzav nor Turqiayi ev turqakan azgaynamolutyan xorhrdanishneric meky:
Aghbyury: Hriphsime Ayvazyan, «Ergenekon» eposn u dra qarozchutyuny Turqiayum»:

Kisvir ays nyutov:
depi ver