Amenayn Hayoc katoghikos 1173–ic: Hajordel e Nerses D Shnorhalun: Cnvel e motavorapes 1125–in, cn. vayry anht.: Mahacel e 1193–in Sis qaghaqum, amphophvel e Drazarki vanqum: Pahlavunineri tohmic e: Grigor Magistrosi cory, Grigor G Vkayaser ev Nerses D Shnorhali katoghikosneri avag eghbayr Vasili vordin: 1138–in Vasili geri ynkneluc heto 14–amya Grigory aprel e skzbum Covqi, isk apa Hromklayi katoghikosarannerum, vortegh el horeghbayrneri anmijakan hskoghutyamb stacel e krtutyun u dastiarakutyun: Vorpes hamest, banimac ev erandagin gorcich: shahel e horeghbayrneri hamakranqn u vstahutyuny ev katoghikos darnaluc shat araj nergravvel krona–ekeghecakan gorceri mej: Haytni e, vor Grigor G Vkayasery ktak er toghel ir eghbayr Nersesic heto katoghikosutyuny Grigor Tghayin phoxancelu masin, isk Nerses Shnorhalin, yntrvelov katoghikos, nran dardzrel e ir ognakany, vorov Grigory hnaravorutyun e stacel masnakcelu Shnorhalu zhamanak skizb arac hay -byuzandakan ekeghecakan haraberutyunneri kargavorman gorcyntacin: 1170–in dardzel e Nerses D Shnorhalu teghapahy ev ekeghecakan gorceri phastaci ghekavary: 1173–i ogostosin, erb Grigor Tghan qaghaqakan inch–inch araqelutyamb bacakayum er Kilikiayic, mahanum e Nerses D Shnorhalin: Kazmakerpelov Shnorhalu hugharkavorutyuny: nra Shahan eghborordi Grigor episkopos Apiraty, ogtvelov Grigor Tghayi bacakayutyunic, inchpes vkayum en depqeri zhamanakakic, masamb ev masnakic Miqayel Asorin ev Grigor Grichy, karoghacel e arzhamanak darnal katoghikos: Veradarnalov Hromkla: Grigor Tghan, anshusht, chi hashtvum depqeri nman yntacqi het, usti ir votnaharvac iravunqy verakangnelu hamar dimum e ir phesa: Kilikiayi Mec ishxan Mlehi ognutyany: yst aydm stanalov naev Halepi sultan Nur ad–Dini ajakcutyuny: Hravirvum e ekeghecakan zhoghov, vory katoghikos e yntrum Grigor D Tghayin: Teev M. Ormanyany phordzum e merzhel Miqayel Asoru ays kargi teghekutyunnery, isk Grigor Grichn yndhanrapes nran haytni che, bayc qani vor ka naev Nerses Lambronacu: nuyny hastatogh anughghaki vkayutyuny, usti kareli e pndel, vor Grigor Tghan phastaci katoghikos e dardzel 1175–in: 51 tarekan hasakum: Grigor D Tghayi katoghikos yntrvelu arajin isk tarineric burn qnnarkman ararka e darnum hay ev byuzandakan ekeghecineri: naxkinic ekogh miutyan xndiry: Byuzandakan koghmy, ashxarhik u hogevor ishxanapeteri anmijakan ghekavarutyamb arajadrelov ekeghecineri miutyan gaghaphary, hayeric pahanjum er anverapahoren yndunel Qaghkedoni zhoghovi voroshumnery, Hayoc ekeghecu cesern u tonery hamapatasxanecnel byuzandakanin, Hayoc hayrapety hastatvi byuzandakan kayser koghmic ev ayln: Dranov isk byuzandacinery hetapndum ein mek npatak: veracnel Hay ekeghecu inqnutyuny ev hay zhoghovrdin dardznel hunadavan: Haykakan koghmy, yndhakaraky, ekeghecineri miutyun aselov haskanum er havasarneri miutyun, yst aydm, cankanum er veracnel erku ekeghecineri u zhoghovurdneri mijev goyutyun unecogh tshnamanqy, hastatel xaghaghutyun ev hamagorcakcel hakaqristoneakan tshnamineri dem mghvogh payqarum: Henc ays dirqeric u ays npatakov Grigor Tghan namakagrakan kaper e hastatel inchpes byuzandacineri, aynpes el hay arajatar hogevorakanneri ev hatkapes Hayastani hyusisayin vardapetneri, i masnavori Sanahini vanahayr Grigor Tuteordu het, vory ktrakanapes dem er ekeghecineri miutyan gaghapharin: gtnelov, vor da karogh e hangecnel Hay ekeghecu inqnuruynutyan korsti: Haskanalov, vor nman dzhvarin xndirn anhnar e lucel namakagrutyamb, Grigor Tghan voroshum e harcy qnnarkelu hamar hravirel ekeghecakan hatuk zhoghov: Bavakan erkaratev naxapatrastakan ashxatanqneric heto ayn kayacav 1178–in Hromklayum: Qnnarkvel en erku vaveragrer, voronq yst eutyan chunecan gorcnakan nshanakutyun, vorovhetev Grigor Tghayi anunic byuzandakan kayser Manuel l Komnenosin ev K. Polsi patriarq Miqayel G Anqialosin hasceagrvac tghtery, hangamanqneri berumov voch miayn chhasan hasceatererin, aylev arzhanacan hyusisayin vardapetneri sur qnnadatutyany: Ibrev Hayoc hayrapet ev hasarakakan–qaghaqakan erandun gorcich Grigor D Tghan namakagrakan kaper e unecel byuzandakan Manuel ev Isahak kaysreri, Miqayel G Anqialos patriarqi, Hromi Lucios ev Kghemes paperi, germanakan kaysr Frederik Shikamorusi, Egiptosi tirakal Salah ad–Dini ev ayloc het: Hamagorcakcelov Levon ll Mecagorci het: erandun masnakcutyun e unecel Kilikiayi hayoc petakanutyan amrapndman ev inqnuruyn tagavorutyan hastatman patmakan gorcyntacin, isk kyanqi verjin shrjanum arandzin depqerum hakadrvel e Levon ll–i varac qaghaqakanutyany: Vorpes banasteghc: Grigor Tghan arandznahatuk tegh uni hay grakanutyan patmutyan mej: Nax steghcagorcel sksel e 58–amya hasakum ev miangamic handes ekel vorpes hasun banasteghc: Ayd tesaketic ushagrav e Grigor Narekacu «Matyan voghbergutyan» poemi nmanoghutyaUb grvac voghbashary, vortegh aknhaytoren boghoqel e byuzandakan u hromeakan ekeghecineri varac nvatchoghakan qaghaqakanutyan dem: Sharunakelov Nerses D Shnorhalu skzbnavorac hasarakakan–qaghaqakan poeziayin bnorosh vogin: nra «Voghb Edesioy» poemi hetevoghutyamb grel e «Voghb vasn armann Erusaghemi» cavalun poemy, vortegh voghbum e 1187–in Salah ad–Dini koghmic Erusaghemi gravman iroghutyuny, artahaytum hayrenasirakan u hamaqristoneakan hetaqrqir gaghapharner: Na toghel e naev baroyaxratakan bnuyti chaphaco steghcagorcutyunner, voroncum qarozum e baroyakan maqrutyun, hamestutyun u mardasirutyun, ashxatasirutyun u usumnatenchutyun, astvacasirutyun ev kronakan araqinutyun, inchpes naev qnnadatum ashxarhik u hogevor ishxanavorneri agahutyunn u ynchasirutyuny, anxohem varqn u barqy: koch anelov orinapahutyan u ardarutyan, chaphavorutyan ev mardasirutyan: Grigor Tghayi gegharvestakan zharangutyan vra anuranali azdecutyun en gorcel zhoghovrdakan banahyusutyuny ev hatkapes hayrennery: Yst aydm ayn yuratesak kamurj e ancyali dasakan ev Xlll–XlV dareri hay nor poeziayi mijev: Grigor D Tghan karevor der e xaghacel naev hay hogevor mshakuyti zargacman gorcum. andzamb kam ayloc mijocov yndorinakel e tvel bazmativ dzeragrer ev harstacrel Kilikiayi vardapetaranneri u dpratneri gradaran–matenadarannery: Avelin, amenatanber dzeverov hordorel, xraxusel u hovanavorel e zhamanaki mtavorakanneric shaterin: kyanqi kochelov mshakutayin ananc arzheqner: Orinak, nra patverov u hovanavorutyamb en steghcvel Mxitar Heracu «Jermanc mxitarutiւn», Mxitar Goshi «Girq datastani» kotoghayin erkery, Nerses Lambronacu ev ayloc sephakan u targmanakan mi sharq steghcagorcutyunner: Inchpes haytnum e Kirakos Gandzakecin, katoghikosakan tarinerin karucel e «geghapatchoytch ekeghecin i Klayn», ur amphophel er horeghbayr–hayrapetner Grigor G Vkayaseri ev Nerses D Shnorhalu atchyunnery ev Covqic bervac Grigor B Vkayaseri nshxarnery: Katoghikosakan gahin Grigor D Tghayin hajordel e Grigor E Qaravezhy: Aghbyury: Amenayn Hayoc Katoghikosner hanragitaran, S. Ejmiacin, 2008 |