ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+9 °C, +9 °C ... +19 °C Vaghy:+18 °C
Ushin Hayastani hin u nshanavor bnakavayreric e
14:04, 26.08.2015
7018 | 0

Nra patmakan ancyaly: ir harust mshakutayin arzheqnerov, galis e dareri xorqic: Ayn bnakecvac e eghel derevs 4000 tari araj, ev handisacel e xoshor qaghaqateghi: Bnakavayry arajin angam hishatakvum e Urartakan sepagrerum: Patmakan Ushin gtnvel e nerkayis gyughi haravarevmtyan masum, phoqrik bardzrunqi vra: «i storots Aragacu»:
Yst «Yasmaւurqi» hin avandutyan, 5-rd darum lusahogi Mesrop Mashtocy Parskastani Daghman (Hamia) qaghaqic aystegh e teghaphoxel ev amphophel Sargis zoravari nshxarnery, voronc vra el karucvel e ekeghecin: Ayd araqelutyuny unecel e karevor nshanakutyun ev katarvel e mec shuqov u bazmutyamb, vori vkayutyunn e Mashtoci koghmic nra «patuov» teghaphoxumy nax: Karbi, apa ev Ushi: Surb Sargis zoravari masunqnery Ushi teghaphoxelov, Mashtocy dzgtel e voch miayn qristoneakan nor kentron himnadrel, aylev krtutyan nor ojax: hayagir dproc himnel: Ev havanabar ayd zhamanakneric el Ushium sksel e gorcel ekeghecakan dprocy, vori himnadirn el kareli e Mashtocin hamarel:
13-rd darum, Zaqaryanneri tirapetutyan zhamanak, erb seljuk-turqeric azatagrvel e Araratyan erkiry, Aragacotni kusakal Vachutyan ishxannery teghum nor ekegheciner en himnel, hiny: veranorogel ev ayn veracel en xoshor vanakan hamaliri: Ayd nshanavor hamaliry ir mej nerarum e Sb. Sargsi matur-dambarany (karucvel e 5-7-rd dd., veranorogvel: 11-12-rd dd. ev guce 17-rd d.), glxavor ekeghecin (13-rd d.), gavity (1264t.), parispy (himnakanum: 17-rd d.), vanakan, bnakeli, tntesakan ev artadrakan shinutyunnery (13-17-rd dd.):
Ushii vanqy hatkapes 13-rd darum handisacel e xoshor mshakutayin kentron: Aystegh grvel ev yndorinakvel en bazmativ dzeragrer, voronq parunakel en patmakan, ashxarhagrakan, bnagitakan, philisophayakan, astvacabanakan erker: Chaphazanc mec e eghel Ter Hamazaspi gorcuneutyuny, vov vanqn u dprocy arajnordel e 13-rd dari erkrord kesum: Na 1264t. vanakan hamalirum veranorogumner e katarel, voronq vnasvel ein uzhgin erkrasharzhic: 13-rd darum hishatakvum en naev Horom erecy, Ter Hovhannesy ev urishner: Ayd shrjanum vanqin mec tvov nviratvutyunner en katarel: Ishxanac ishxan Vache Vachutyany ardzanagrutyunneric mekum nshel e, vor «ekeghecis zardareci zsurb nshxarqs arcatov» ev nvireci Erevanum: im dramagin Dapaghenc aygin: 1303t. vomn Sahak: amusnu: Xatuti het vanqin nvirel e Pharpiic mi aygi, 1329t. Horom erecy amusnu: Uluxatuni het irenc «Hazarmani» aygin ev Areni gyughi arvi hoghy, Ter Husephy: Oshakani ir sephakan aygin ev ayln:
1310t. grich Sarkavag monozony (tchgnavor), vory gorcel e Ushiin mot Hovhannavanqum, «azatazarm ishxanuhi» Mamaxatuni patverov yndorinakel e dzeragir «Aւetaran», vory ishxanuhin yncayel e Sb. Sargis vanqin: Dzeragiry yndorinakvel e naev Sb. Sargis vanqi arajnord, rabbunapet (dprapet, usucchapet) Petros vardapet Ushecu hastatakam janqerov ev ognutyamb: Verjinis grichy anvanel e «erjanik ev yntreal rabunoyn»: Na miazhamanak teghi dproci dprapetn er: Petrosi anuny phoragrvac e ekeghecu avag xorani bemarejqi qandakazard qareri vra, vorpes «rabunaypet»: Anshusht, ayd «yoyzh i tagnap zhamanak» pahpanel vanqn u dprocy, ev miazhamanak veranorogumner katarely, vkayum e Petros vardapeti mec banimacutyan, patasxanatvutyan u nvirvacutyan masin:
Ushii vanqy sert phoxharaberutyunner e unecel shrjaka xoshor vanakan hamalirneri: Hovhannavanqi, Saghmosavanqi ev Mughnii het: Phoxanakvel, yndorinakvel u nvirabervel en bazmativ dzeragir grqer, voronc shnorhiv ateghcvel e harust matenadaran:
1443t. Ushii vanqum dzeragir e yndorinakel Karapet abeghan, vory hishatakaranum nshel e hayr Barsegh vardapetin, Hovhannes phakakalin ev spasavor Movsesin: Hetaga: 16-rd darum, vanqy havanabar amayacel e ev chi hishatakvum:
Ushii vanqn u dprocy noric sksel e caghkel 17-rd dari erkrord kesum, hanrahrchak Voskan Erevancu shnorhiv: H. Shahxatunyancy nshel e, vor «Voskan vardapety ekaւ ast ashakertoqn iւrovq»: Na Ushii vanqn u dprocn arajnordel e 1654-1662tt., isk minch ayd teghi arajnord e eghel Miqayel episkopos Qanaqercin, vori masin hiacmunqov e grel patmich Zaqaria Qanaqercin: Arajnord e eghel naev Martiros vardapet Ghazaravancin, vory mahacel e 1648t. ev taghvel e Ejmiacni miabanutyan gerezmanocum:
Voskan vardapety 1654t. aycelelov Ushi, anmijapes dzernamux e eghel avervac vanakan hamaliry veranorogelun: Ayd artiv akanates patmich Araqel Davrizhecin grel e. «Ays vanqy norogvec Voskan vardapeti dzerqov: Chnayac ekeghecin kar vayeluch, srbatash qarov shinvac ev bardzraberdz gmbetov, bayc bolor taniqnery qandvac u avervac ein: …Voskan vardapety mec charcharanqov ev erkar ashxatanqov ekeghecu chors koghmy peghec ev shurjanaki xist amur parisp qashec: Parspi mej yst patshatchi xcer, tner shinec»: Anshusht, na naev dprocn e verabacel u handisacel e nra dprapety: Erku tari anc, teghum, Voskan Erevancin sharunakel u avartel e Evdokiayum u Adrianupolsum ir yndorinakac dzeragir «Zhoghovacun»:
Ayd zhamanak Ushii dprocum gorcel en naev ceruni Ter Petrosy, banaser Ter Karapety, hogabardzu Karapety
avag sarkavag Mkrtich Ashtarakecin ev shat urishner: 1657t. Ushii vanq e ekel Karapet Andrianacin, teghum bazmacrel, yndorinakel dzeragrer u hishatakaranneric mekum bari aknacanqov nshel e «amenimast rabunapet» Voskan Erevancun, mecaguyn targmanchin, vory usucanel e iren: Na hishatakel e naev teghi dproci hogabardzu, tntes u xoharar, ceruni Karapet Karbecun: Hark e nshel, vor Ejmiacni miabanutyan gerezmanocum: mi hamest tapanaqarin grvac e. «Ays e tapan tntes Karapetin, tvin RTchZh (1661)», vory karcum enq Karapet Karbecu tapanaqarn e:

1660t. Hovhannavanqic Ushi e ekel Zaqaria Qanaqercin ev sharunakel e kazmel ir patmagrqeri zhoghovacun, vori mej amphophvac ein Phavstos Buzandi, Kirakos Gandzakecu, Tovma Mecophecu patmakan erkery ev Hakob Ghrimecu tomaragitutyuny: Dzeragri hishatakaranum Zaqarian Voskan Erevancun anvanel e mec hretor ev qaj philisopha:

Ushii dproci nshanavor gorcichneric er naev Mkrtich Ashtarakecin, vory 1658-1662tt. yntacqum teghum bazmacrel e Tovma Italacu «Qerakanutiւny», Davit Anhaghti «Sahmanq imastasirutean», Hovhannes Erznkacu «Yaghags erknayin sharzhman», Vardan Arevelcu «Ashxarhacoycy», Nerses Shnorhalu «Haneluknery», Porphyuri ev Grigor Kesaracu gorcery: Astitchanabar Ushii vanqi hambavn aynqan e mecacel, vor ayn anvanvel e «srobeatchem ev qrobeazard» tatchar:

1662t. Hakob Jughayeci katoghikosi handznararutyamb Voskan Erevancin Ushiic meknel e Evropa: Astvacashunchy hayeren hratarakelu hamar: Na ir eghbor: Avetisi mijocov, vory haytni vatcharakan e eghel ev gorcel Amsterdamum, standznel e teghi Sb. Ejmiacni ev Sb. Sargsi anvan (anvanvel e Ushii mecahrchak vanqi anunov), tparani (himnadrvel er Mattevos Carecu koghmic) tnorinutyuny ev arden 1668t. avartel Astvacashnchi tpagrutyuny: Hetaqrqir e, vor stacvogh ekamuty petq e bazhanver Ejmiacni, Erusaghemi ev Ushii vanqerin:

1672t. Ushi e aycelel Zaqaria Agulecin ev hishatakel vanqi teghapah Poghos Erevancun, vory phoxarinel er Voskan Erevancun:

1691t. teghi arajnordy eghel e Minas vardapety, vory vanqin nvirel e Oshakanic mi aygi ev «bazum ozhit ev pargevs»: Hetaqrqir e, vor ayd aygin 1735t. derevs goyutyun e unecel ev hishatakvum e: Vanqi verjin arajnordneric e eghel Sargis vardapet Ghazaravancin, vory mahacel e 1715t.:

Hetagayum Ushii vanqy sharunakel e goyutyuny minchev 18-rd dari kesery ev astitchanabar lqvel u amayacel: 1735t. ayn der gorcel e, erb aystegh e aycelel Abraham Kretaci katoghikosy:

1827t. Ushii vanqy entarkvel e uzhgin u soskali erkrasharzhi, vori zhamanak himnahatak korcanvel en hamaliri shinutyunnery: Erkrasharzhic heto Ushi aycelelov, Hovhannes Shahxatunyancy trtmutyamb e nkaragrel averaknery: 1912t. hnaget Xachik Dadyany mijocner e dzerq arel vanqy veranorogelu hamar, sakayn nra janqern apardyun en ancel: Ushii nerkayis bnakichneri naxninery aystegh en gaghtel Mec eghernic heto: Vanic gaghtac Darmo Grigoryany 1960t. Mashtoci anvan matenadaranin e handznel 17-rd dari mi dzeragir «Aւetaran»:



Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
HAKVoB HAKVoBYAN - NEMESIS
20:33, 20.02.2015
7244 | 0
depi ver