ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+20 °C, +15 °C ... +28 °C Vaghy:+29 °C
Hogevorakanneri ardzaganqy: Phashinyani eluytin
22.04.2023

Karavarutyan cragri kataroghakani veraberyal ir ezraphakich eluyti zhamanak HH varchapet Nikol Phashinyann andradardzel er Karavarutyun-ekegheci haraberutyunnerin. «Ete ekeghecu haraberutyunnery Karavarutyan het lav chen, uremn ekeghecu haraberutyunnery lav chen Astco het, ev da: hamadzayn qristoneakan tesutyan: Ev es uzum em da apacucelu hamar mejberel Poghos araqyali: hromeacinerin ughghvac tghti 13-rd hamaric mi mejberum, vortegh asvum e: «Chka ishxanutyun, vor Astcuc chlini, ev eghac ishxanutyunnery Astcuc en kargvac, hetevabar: vov hakarakum e ishxanutyany, Astco hramanin e hakarakum»: Togh ekeghecin inqn ir eutyan, inqn ir tesutyan ev inqn ir havati masin mtaci, ev Astvac mez ogni pahpanel, zargacnel ev hzoracnel u xaghaghutyun berel Hayastani Hanrapetutyany»,- asel er Phashinyany:

Vahram qahana Meliqyan

Teghin e hishel nuyn Poghos araqyali mek ayl xosq el. «Ayspes uremn: vov karcum e, te kangnac e hastat, togh zguysh lini, guce te ynkni» (A Kornt. 10։12)։
Zguysh egheq, im barekamner, gaytakghutyan chtrveq, qanzi amen phordzutyun che, vor Astcuc e (hmmt. Hak. 1։13)։

Zareh qahana Ashuryan

«Henc qo beranov qez piti datem…» (Ghukas 19:22) kam: inchu petq e dprocnerum dasavandvi Hay Ekeghecu patmutyun ararkan
Erek Azgayin zhoghovum Nikol Phashinyany ezraphakich eluytum andradardzav naev Hay Ekeghecu het ishxanutyunneri larvacutyany i masnavori nkatelov.
«Ete ekeghecu haraberutyunnery lav chen karavarutyan het, uremn ekeghecu haraberutyunnery lav chen Astcu het: Poghos araqyalic mi mejberum anem, asum e: chka ishxanutyun, vor Astcuc chlini, vov hakarakvum e ishxanutyany, Astcun e hakarakvum, togh ekeghecin ir havati, ir eutyan masin mtaci»,- ezraphakec varchapety:
Poghos araqyali hamapatasxan toghi phashinyanakan meknabanutyuny harcer e arajacnum: Masnavorapes, ete «chka ishxanutyun, vor Astcuc chlini», apa ayd depqum:
1. inchu Duq glxavoreciq hanrapetutyan errord naxagahin ishxanazrkelu naxadzernutyuny ev «merzheciq Serzhin»,
2. inch himqov eq datum hanrapetutyan erkrord naxagah Robert Qocharyanin,
3. Ev verjapes inchu eq antesum hogevor ishxanutyuny, Hayoc Ekeghecin:
Ete ankax Hayastani «amenahogevor» ev «amenahavatacyal» varchapetn iroq havatum e, vor «chka ishxanutyun, vor Astcuc chlini», uremn Phashinyann inqn «Astcun e hakarakvum» i dems erku naxaganeri: Errord keti: hogevor ishxanutyan masov meknabanutyunnery toghnum enq yntercoghin:
Inch veraberum e saghmosergu ev poghosaget varchapeti myus haytararutyany, te: «togh ekeghecin ir havati, ir eutyan masin mtaci», apa nshenq, vor ekeghecin, ays depqum Hayoc Ekeghecin, qani vor entadrum enq na ir kochy Hayoc Ekeghecun e ughghel, ir havati masin mtacel e D-E darerum arden, vorin karogh e canotanal ereq tiezerazhoghovneri kanonneri mijocov: Isk «ekeghecu eutyuny» Poghos araqyaly derevs arajin darum e sahmanel: ekeghecin hamematelov Qristosi marmni het (tes Ephes. 5.29–30, Kogh. 1.18, A Kornt. 12.13): Hayoc Ekeghecu havatqy entaka che veratesutyan, inchpes naev ekeghecu masin Poghos araqyali bnoroshumy: Phashinyany havanabar moracel e, vor EKEGhECI bary hun. εκκλησια – eklesia (eqlisia) – havatacyalneri zhoghov baric e cagum, ev ayn voreve dzevov nuynakan che hogevor dasi het: Ayl xosqov: Qristosi anunov havaqvac zhoghovurdn e ekeghecin: Stacvum e, vor havatacyal zhoghovurdy piti mtaci ir havati ev eutyan masin: Karces te aydqan el lav chi stacvum, bayc ancnenq araj:
Galov Poghos araqyali xosqin, te: «Amen mard, vor ishxanutyan tak e, togh hpatakvi nran. qanzi chka ishxanutyun, vor Astcuc chlini ev eghac ishxanutyunnery Astcuc en kargvac…» (Hrom. 13.1), apa petq e nkatel, vor xosqy miayn ashxarhik ishxanutyany chi veraberum, ayl ishxanutyann arhadarak: Ev avelin: Hreakan mtacoghutyan mej ishxanutyuny: myusneri masin hog tanelu karoghutyunn e, vorn anmijakan kaxman mej e gtnvum Astcu kamqic: Yst aynm: bolor nranq, vor ishxanutyun unen: tagavor, qahana, dpir, petq e Astcu anunic gorcen: irenc ghekavarmamb tesaneli dardznelov da:
Amphophenq: Ete Poghos araqyali phashinyanakan meknabanutyany hetevenq, apa kstacvi, vor Egiptosic phaxchogh israyelacinery petq e hnazandvein pharavonin ev arnvazn kotorvein, vor Hisusin xachoghnery astvacayin ishxanutyamb en arajnordvel, vor gaghutatirutyunn u strkavatcharutyunn astvacayin orhnutyunner ein, vor fashizmi dem payqary parzapes hakarakutyun er Astcun ev verjapes, vor 1915t. hayoc ceghaspanutyuny voch avel voch pakas Astcu kamqn er: Bolor hishyal iradardzutyunnern u erevuytnern el gorc unen ishxanutyan het:
Ayspisov: sharunakenq aghotel HH varchapet tiar Phashinyani hamar:

Tigran qahana Badiryan

Cavoq, unkndir egha Nikol Phashinyani eluytin, vortegh na noric andradardzav Hay Ekeghecun: Aphsos, vor Nikol Phashinyany dprocum Hay Ekeghecu patmutyun ararkan chi ancel ev Surb Girqy ynkalum e aghandavorakan meknutyunnerov: ir orinakov evs mek angam hastatelov ays ararkayi geranhrazheshtutyuny hasarakutyan baroyakrtman gorcum։
Karcum em: Vehaphar Hayrapeti xosqic aknhayt er, vor Ekeghecin voreve xndir chuni karavarutyan het, karavarutyunn e phordzum xndirner unenal Ekeghecu het.
1. Keghc u populistakan hogevorutyun qarozelov։
2. Ayloc zrpartelov sephakan apikarutyunn u dzaxoghumnery qogharkelu hamar։
3. Dzevy bovandakutyunic geradaselov։
4. Atelov tchshmartutyuny։
5. Kurq dardznelov suty։
6. Andzapashtutyun qarozelov։
7. Hayhoyanqy, brnutyuny ir isk gorcoghutyunnerov u paheladzevov xraxuselov։
8. Ayloc vastaky sephakanelov։
9. Molorecnelov։
10. Anpatasxanatvutyamb։
11. Qinaxndrutyamb։
12. Culutyamb։
13. Agahutyamb...
Ays sharqy shat erkar kareli e sharunakel, sakayn cavoq achqer unen bayc chen tesnum, akanjner unen, bayc chen lsum:

Miqayel arqepiskopos Ajapahyan

Uzhegh astvacabanutyun e... Irenov togh zbaghven hogebuyzhnery, es irenov zbaghvelu voch tramadrutyun unem, voch cankutyun։ Erkiry gcel e andundi mej ev der hamardzakvum e philisophayel, xorhurdner tal aj u dzax:

Asoghik abegha Karapetyan

Hayreni erkri harazat ev tchshmarit ishxanutyuny erbeq chi karogh hakarakvel ir hogevor cnogh Hayoc Ekeghecun:
Hayoc patmutyan mej kar eraneli zhamanak, erb Hayoc tagavornern u ishxannery: Hayastani ghekavarnery, Astvacashnchic teghiner ein mejberum voch te irenc sin hpartutyunn i cuyc dnelu, ayl otarac arjev irenc harazat, Azgayin Ekeghecin u surb havatqy pashtpanelu hamar:
Hayastanyayc Araqelakan Surb Ekeghecin, vor ir astvacayin zorutyamb hogevorapes cnum u snum e hay qristonyayin, ir surb xorhurdnerov iragorcum e nra hogu phrkutyuny: kataryal kerpov gite Astvacashunch matyann u ayd Surb Grqi meknabanutyuny: Ev kariq chka, vor voreve meky, ays depqum HH varchapety, ynknelov boghoqakan hordzanuti mej: handes ga astvacashnchakan teghineri kamayakan, sxal meknabanutyamb... Cavali iravitchak e, shat-shat cavali:
Mite aydqan dzhvar e ynkalel, vor mer Azgayin Ekeghecin, vov kataryal kerpov tesnum e galiqy, ir amen mi gorcy, xosqy katarum u hnchecnum e i shah hay zhoghovrdi ev i shinutyun u haratevumn Hayastan ashxarhi:
Voch voq, amenaparz qaghaqacuc minchev verin pashtonyan, Surb Ekeghecuc aravel chgite xorhurdn u arzheqy XAGhAGhUTYAN. mite hay hogevorakany che Surb Seghanic ev amen astvacapashtakan araroghutyan zhamanak «Xaghaghutyun amenecun» aselov: bashxum aydqan cankali nerqin u artaqin xaghaghutyuny: Bayc inch gnov e trvum ayd xaghaghutyuny... astvacuracutyan, astvacamartutyan, astvacayin tntesutyan masnatman u xortakman: Voch, erbeq, ayl: amenayn surb avandi pahpanmamb:
Isk aysor Hayoc Ekeghecuc durs pahpanvum e mer azgayin srbazan avandy, kertvum e hayi nkaragiry, hayn e tery darnum ir Hayreniqi u ir isk tchakatagri...
Ishxanutyan canr bery krogh amen voq petq e tesilq u eraz unena, ev ayd ameny petq e nerdashnak lini hamazgayin tesilqin u erazin. hakarak depqum tvyal ishxanavory chi karogh carayel Azgi geraguyn shaherin, chi karogh ter u pashtpan linel ir azgayin hastatutyunnerin u zharangutyany:
Gitcac togh lini amen voq, vor hay irakanutyan mej mimiayn Hayoc Ekeghecin qaj gite harazat Erkri, Hayreni inqnishxan petutyan xorhurdy, arzheqn u kensakan anhrazheshtutyuny: Ev ays vogov darer sharunak zorakic u lcakic e eghel Hayoc petutyany ev ir amen karelin i spas e drel Hayreniqi u Azgi zohaseghanin: Isk i pahanjel harki, ayo, vorpes Amenazor Astco ardar dzayn, margareakan sastik xosq: zgushacrel, hordorel, xratel u handimanel e te parz havatacyalin, te amenabardzr pashtonyayin: Ev nranq, vovqer eghel en tchshmarit qristonyaner, andradardzel, gitakcel ev ughghvel en: mnalov havatarim Surb Avetaranin, mnalov havatarim azgayin uxtin:
Ard, patvarzhan ishxanavorner, minch dzez trvac zhamanakavor ishxanutyan masin tcharely: nax, xoseceq dzer ayn gorceri masin, voronq ughghvac en i shinutyun Hayastan erkri, i paycarutyun azgayin kyanqi, i npast hayoc hogevor, mtavor u marmnavor anvtangutyan: Ete, ardarev, linein ayd gorcery: chein lini ays orerin hnchac Dzer unayn xosqery...
Verj tveq mankamtutyany, verj tveq xlutyann u ays hamatarac vatutyany, ev, vorpes harazat zavaknery Dzer Mayr Ekeghecu: lseceq ashxarhi qaosum bardzr hnchogh ardar, artnacnogh u hogeshah xosqery Surb Ejmiacni:

Ararat qahana Poghosyan

Poghos araqyali: ishxanutyunnerin hnazandvelu masin asvac xosqery (Hrom. ZhG 1-4) meknabanvum en tarber kerp: nuynisk gaytakghelov bazmativ gitnakanneri ev astvacabanneri։
Bacardzak ishxanutyuny bacatrvum e yndhanur shahi nkatmamb mtahogutyamb։ Ays xnamatarutyuny Astcuc vstahvac e arajnordin, vory karogh e drsevorvel otar zavtichneri nkatmamb uzhi kirarman tesqov: hasarakutyany pashtpanelu hamar։ Ogostinos Eranelin vkayakochelov Poghos Araqyali xosqery (Hrom․ ZhG 1-4), meknabanum e vorpes karavarichneri: irenc taracqum yndhanur barorutyan pashtpanutyan hamar hakarakordneri nkatmamb uzh gorcadrelu tuyltvutyun (baroyapes ardaracvac): Isk Tovma Aqvinacin karcum e, vor ete voreve karavarich sephakan karavarman taracqum xaxtum e Astcu patgamnern u Ekeghecu patvirannery, apa nman karavarichneri dem karogh e linel zhoghovrdakan dimadrutyun, vorin dem che Ekeghecin, qani vor ayd payqarn ynkalvum e voch te ishxanutyan eutyan dem, ayl trvac ishxanutyan ogtagorcman dzevi ev gorcadrman dem։
Usti ayd toghery vkayakochelis (hatkapes voreve ishxanutyan nerkayacucchi koghmic) petq e linel zgushavor, qani vor ayn uni bumerangi «efekt» ev karogh e ughghvel henc ayd xosqery vkayakochoghi dem։


Astvacashnchi amenorya yntercanutyuny yuraqanchyur qristonyayi partavorutyunn e։ Sakayn surbgrayin teqsteri meknabanutyuny verapahvac e bacarapes masnagitakan shrjanaknerin։ Qanzi ayd shrjanakneric durs arvac astvacashnchyan meknabanutyunnery hghi en nor aghandavorakan sharzhumner skzbnavorelu vtangov։ Usti Surb Grqi togheri meknabanutyuny verapahvac e meknoghakan ev hayrabanakan grakanutyany qajacanot masnagetnerin, aylapes yuraqanchyur hayeren xosel imacogh karogh e iren zgal vorpes Hayoc lezvi usucich։
Ekeghecin, hatkapes Hay Araqelakan Surb Ekeghecin, ir patmutyan voghj yntacqum erbeve chi sheghvel kam heracel astvacashavigh ir araqelutyunic te hogephrkchakan ev te azgapahpan։ Usti yuraqanchyury togh ir gorcuneutyuny lavaguyns irakanacni ir standznac partavorutyunneri shrjanaknerum։
Ev qani vor verjin orerum «modayik» e dardzel Astvacashnchic mejberumner katarel, usti pharatelu hamar ayloc aylevayl mtahogutyunnern u vaxery, xosqs kavartem ishxanutyan veraberyal surbgrayin erku mejbermamb, hetevutyunnery toghnelov Poghos Araqyalic ishxanutyan masin vkayakochumner anoghnerin․
«Im tagaւorutyunn ays ashxarhic che. ete im tagavorutyunn ays ashxarhic liner, im hetevordnery kmartnchein arden» (Hovh․ 18։36)։
«Qo sury et dir ir teghy, vorovhetev, vovqer sur en vercnum, srov kynknen։ Ev kam karcum es, te chem karogh im Horn aghachel, vor na hima indz hamar aystegh hascni hreshtakneri aveli qan tasnerku gnder» (Matt․ 26։52-53)»:

Kisvir ays nyutov:
depi ver