Վահանաձև գեղձը վճռորոշ դեր է խաղում մեր ընդհանուր առողջության պահպանման գործում, և երբ նրա գործառույթը խաթարվում է, այն կարող է հանգեցնել մի շարք էնդոկրին հիվանդությունների:
Հայաստանում, հատկապես կանանց շրջանում մեծ տարածում ունեն վահանաձև գեղձի հետ կապված հիվանդությունները:

Թեև տարբեր գործոններ կարող են ազդել վահանաձև գեղձի առողջության վրա, հաճախ թերագնահատված պատճառներից
մեկը սթրեսն է:
Այս հոդվածում մենք կուսումնասիրենք սթրեսի և վահանաձև գեղձի առողջության միջև կապը և դրա հետևանքները վահանաձև գեղձի բուժման համար:

Հասկանալով վահանաձև գեղձը

Նախքան սթրեսի ազդեցության մեջ խորանալը, կարևոր է հասկանալ վահանաձև գեղձի դերը մարդու օրգանիզմում:

Վահանաձև գեղձը ներզատիչ գեղձ է, որի արտադրած թիրեոիդ հորմոնները (թիրոքսին (T4), եռյոդթիրոնին (T3) և կալցիտոնին) կարգավորում են հիմնական նյութափոխանակությունը, գրեթե բոլոր օրգանների գործունեությունը՝ սիրտ-անոթային, նյարդային, մարսողական, ոսկրամկանային, վերարտադրողական։

Կապը սթրեսի և վահանաձև գեղձի առողջության միջև

Սթրեսը բնական արձագանք է դժվարին իրավիճակներին, բայց երբ այն դառնում է խրոնիկ և չկառավարվող, կարող է վնասել մեր առողջությանը: Սթրեսը խթանում է սթրեսի հորմոնների, օրինակ՝ կորտիզոլի արտազատումը, որը կարող է խաթարել էնդոկրին համակարգի նուրբ հավասարակշռությունը, ներառյալ վահանաձև գեղձի աշխատանքը:

1. Հիպոթալամուս-հիպոֆիզ-ադրենալ (HPA) առանցքի խանգարում

HPT առանցքը բարդ համակարգ է, որը վերահսկում է վահանաձև գեղձի հորմոնների արտադրությունը: Սթրեսը կարող է խանգարել այս առանցքին՝ հանգեցնելով վահանաձև գեղձի հորմոնների կա՛մ գերարտադրության (հիպերթիրեոզ), կա՛մ թերարտադրության (հիպոթիրեոզ):

2. Աուտոիմուն արձագանք

Խրոնիկ սթրեսը կարող է մեծացնել աուտոիմուն հիվանդությունների վտանգը: Վահանաձև գեղձի ամենատարածված հիվանդությունները աուտոիմուն հիվանդություններն են, որոնց դեպքում մարմինը հարձակվում է սեփական հյուսվածքների վրա, այս դեպքում՝ վահանաձև գեղձի վրա։ Գոյություն ունի երկու տեսակի՝ Գրեյվսի հիվանդություն կամ Հաշիմոտոյի թիրեոիդիտ:
Սա կարող է հանգեցնել վահանաձև գեղձի երկարատև դիսֆունկցիայի:

Ազդեցությունը վահանաձև գեղձի բուժման վրա

Սթրեսից առաջացած վահանաձև գեղձի դիսֆունկցիան կարող է բարդացնել վահանաձև գեղձի հիվանդությունների կառավարումը և վահանաձև գեղձի բուժման արդյունավետությունը: Ահա թե ինչպես.

1. Դեղորայքի կարգավորում

Սթրեսը կարող է փոխել օրգանիզմում դեղամիջոցների նյութափոխանակումը։ Խրոնիկ սթրեսի մեջ գտնվող անհատները կարող են պահանջել իրենց դեղերի դեղաչափերի ճշգրտումներ՝ վահանաձև գեղձի հորմոնի մակարդակը ցանկալի տիրույթում պահպանելու համար:

2. Ախտանիշների սրացում

Սթրեսը կարող է սրել վահանաձև գեղձի խանգարումների ախտանիշները։ Օրինակ, սթրեսի հետ կապված բորբոքումները կարող են վատթարացնել ախտանիշները, ինչպիսիք են հոգնածությունը, քաշի փոփոխությունները և տրամադրության խանգարումները վահանաձև գեղձի հիվանդություններով մարդկանց մոտ:

3. Հետաձգված վերականգնում

Սթրեսը կարող է դանդաղեցնել բուժման գործընթացը՝ դարձնելով այն ավելի դժվար վահանաձև գեղձի բուժման ենթարկվող անհատների համար՝ հասնել օպտիմալ արդյունքների: Սթրեսի կառավարումը կարևոր է ավելի արագ և սահուն վերականգնման համար:

Սթրեսի դեմ պայքար՝ վահանաձև գեղձի առողջության համար

Վահանաձև գեղձի առողջությունը խթանելու և վահանաձև գեղձի բուժման արդյունավետությունը ապահովելու համար կարևոր է արդյունավետորեն կառավարել սթրեսը: Ահա որոշ ռազմավարություններ.

1. Սթրեսի նվազեցման տեխնիկա

Ուսումնասիրեք սթրեսի նվազեցման մեթոդները, ինչպիսիք են մեդիտացիան, խորը շնչառական վարժությունները, յոգան կամ ուշադրությունը, որոնք կօգնեն կառավարել և թեթևացնել քրոնիկական սթրեսը:

2. Կանոնավոր վարժություն

Կանոնավոր ֆիզիկական ակտիվությունը կարող է բարձրացնել տրամադրությունը և նվազեցնել սթրեսը: Պետք է օրական առնվազն 30 րոպե չափավոր վարժություններ կատարել:

3. Բավարար քուն

Առաջնահերթություն տվեք քնի լավ հիգիենային, որպեսզի ապահովեք բավարար վերականգնող քուն, քանի որ քնի պակասը կարող է սրել սթրեսը և վահանաձև գեղձի խնդիրները:

4. Առողջ սննդակարգ

Պահպանեք հարուստ սննդանյութերով հարուստ հավասարակշռված դիետա, որոնք ապահովում է վահանաձև գեղձի աշխատանքը, ներառյալ յոդը, սելենը և ցինկը։

Խրոնիկ սթրեսը կարող է զգալի ազդեցություն ունենալ վահանաձև գեղձի առողջության վրա և բարդացնել վահանաձև գեղձի բուժումը: Սթրեսի և վահանաձև գեղձի ֆունկցիայի միջև կապը հասկանալը կարևոր է վահանաձև գեղձի խանգարումներ ունեցող մարդկանց համար:
Եթե մտահոգություններ ունեք վահանաձև գեղձի առողջության կամ վահանաձև գեղձի բուժման հետ կապված, անպայման խորհրդակցեք բժշկի հետ։

Առողջ եղեք։