ՀԱՆԵԼՈՒԿՆԵՐ

* * *

Ծնվում է ու մեծանում,
Հենց նույն օրն էլ` մահանում,
Հետո նորից կյանք առած
Պայծառ շորեր է հագնում:

(Արև)

* * *

Ամբողջ օրը տանը մնում,
Բեհեզ բարձի վրա քնում,
Հենց որ մուկ է տեսնում հանկարծ,
Բազեի պես որս է անում:

(Կատու)

* * *

Հողն է մտնում, մահանում,
Հետո նորից կյանք առնում,
Աչքը հառած երկնքին,
Տարածվում է, շատանում:

(Ցորեն)

* * *

Չորս ոտք ունի, բայց շուն չի,
Զու է ածում, թռչուն չի,
Խոտ է ուտում կովի պես,
Պատյան ունի, բայց տուն չի:

(Կրիա)

* * *

Տուն է սպիտակ, լայնատարած,
Սև հավիկներ մեջը թառած,
Խոսում են ու զրույց անում՝
Մարդու նման լեզու առած:

(Գիրք)

* * *

Ամբողջ օրը քուն չունի,
Լայն դաշտերում տուն չունի,
Ծաղկից ծաղիկ է թռչում,
Փեթակ ունի, բուն չունի:

(Մեղու)

* * *

Արքա չունեն, սակայն արագ
Կազմում են մեծ, ահեղ բանակ,
Հենց մտնում են արտը հասած՝
Բերքն են հնձում առանց դանակ:

(Մորեխ)

* * *

Գիշերով է նա լույս տալիս,
Եվ ապրում է ճիշտ մեկ ամիս,
Կիսվում է նախ և նորանում,
Կլոր դեմքով՝ աշխարհ գալիս:

(Լուսին)

* * *

Տեսա իմ հոգու հոգին
Հողում թաղվեց, մահացավ,
Շատ չարչարվեց ու կրկին
Ծիլ արձակեց, բարձրացավ,

Սրի բերան նա ընկավ,
Քարով ճզմվեց, փշրվեց,
Հետո բոցում այրվեց,
Նոր կյանք առած՝ ետ եկավ:

(Ցորեն)

* * *

Հսկայական փռում թխած
Մի գաթա կա սիրուն, գլոր,
Թխողն ինչքան ծայրից պոկում,
Նորից է նա դառնում կլոր:

(Լուսին)

* * *

Նա որսորդ է չար ու անգութ,
Հագին մուշտակ՝ սիրուն, պուտ-պուտ,
Ժանիքը սուր, ագին բարակ,
Եվ աչքերն են մի-մի ճրագ:

(Հովազ)

* * *

Ճարտարագետ և իմաստուն,
Ծաղկի փոշուց շինում է տուն,
Լեզուն՝ քաղցր, ինքը բարի,
Չունի դադար, հանգիստ ու քուն:

(Մեղու)

* * *

Մի օձ կա մեծ, գույնը կապույտ,
Հա գնում է պտույտ-պտույտ,
Նրանով են սնվում անվերջ
Ծառ ու ծաղիկ, խոտ ու առվույտ:

(Գետ)

* * *

Մանուկն եկավ՝ պայծառ, անգին,
Կանաչ շորեր ունի հագին,
Թողեց հետքեր նա ամենուր,
Ծաղկով լցրեց դաշտն ու այգին:

(Գարուն)

* * *

Մի տախտակ կա քառանկյուն,
Առանց դրա չկա տուն,
Մինչև ամուր չփակես
Դու չես մտնի հանգիստ քուն:

(Դուռ)

* * *

Նա ապրում է շարժուն տան մեջ,
Ծտի նման խայտում անվերջ,
Առավոտից մինչ իրիկուն
Չունի հանգիստ ու չունի քուն:

(Ձուկ)

* * *

Երեկ տեսա մի քարավան
Ճամփա ելած՝ գնում էր Վան,
Պոչ-պոչ բռնած, շարքով կարգին
Մի-մի հատիկ առած մեջքին:

(Մրջյուն)

* * *

Մի թռչուն կա շատ իմաստուն,
Բարեկամ է նա միշտ մարդուն,
Աղմկում է, ձայնեղ կանչում,
Երբ որ գող է մտնում իր տուն:

(Սագ)

* * *

Կա մի գմբեթ` բարձր ու լայն,
Կանգնած անսյուն ու անգերան,
Մեջը կանթեղ` պայծառ լույսով,
Կախված ջահեր, առանց պարան:

(Երկինք)

* * *

Խոսում է նա, լեզու չունի,
Շրջում է նա, ոտքեր չունի,
Բայց մտնում է ամեն մի տուն,
Ուրախ լուրեր բերում մարդուն:

(Նամակ)

* * *

Կյանք է տալիս, բայց ինքն՝ անկյանք,
Հյուր է գալիս, աշխարհ մտնում,
Պարգևում է լույս ու բերկրանք,
Երբ գնում է, օրն է մթնում:

(Արև)

* * *

Թռչուն անթև ու անփետուր,
Բայց շրջում է նա ամենուր,
Նրա համար սահման չկա
Ոչ գետ ու ծով, ոչ լեռ, բլուր:

(Միտք)

* * *

Հողից շինեցին,
Բոցում թրծեցին,
Կախեցին սյունից,
Տարան, բերեցին:

(Խնոցի)

* * *

Մի բան գիտեմ զարմանալի,
Նա մագիլներ ունի հավի,
Մութ անտառն է իրար տալիս,
Հարթում սիրուն ու ետ գալիս:

(Սանր)

Ոտքով, ձեռքով բանում է,

Նեկտար գտավ՝ տանում է,

Տեսավ կողքին չաշխատող՝

Բովտուն տնից հանում է:

/Մեղու/

***

Ճերմակ-ճերմակ թիթեռներ

Իրենց թևերն են բացել,

Ու ճախրում են - թռվռում՝

Քանի գետնին չեն հասել:

/Ձյան փաթիլներ/

***

Միրգ-պտուղ է ժողովում,

Մեջքին առած՝ տուն տանում,

Իրեն բռնել թե փորձես՝

Փշե գնդակ է դառնում:

/Ոզնի/

***

Սուտ ճառեր է նա միշտ ճառում՝

Թե արքա է ողջ անտառում,

Սուտմեռուկ էլ նա կխաղա,

Երբ որ նրա պոչն են դաղում:

/Աղվես/

***

Երբ պետք եմ՝ միշտ էլ

հենվում են, մաշում,

Երբ պետքս չունեն՝

ինձ չեն էլ հիշում:

/Ձեռնափայտ/

***

Ձյունի փաթիլ եմ դաշտում,

Ջուր եմ խմում անկշտում,

Դառնում քուլա, դառնում շոր՝

Ինձ դրա համար են պաշտում:

/Բամբակ/

***

Անձեռ, անոտ սուրում է,

Անգետ-անգետ սուլում է,

Երբ փնտրածը չի գտնում.

Ձեռքը պարզած՝ մուրում է:

/Քամի/

***

Մեկ գնում է, մեկ՝ գալիս,

Մերթ խնդում է, մերթ լալիս,

Աշխատում է՝ թե քաշես.

Հատողի դաս է տալիս:

/Սրոց/

***

Կենտ աչքով է քեզ նայում,

Նայես՝ աչքով է անում,

Քեզ "կուլ տալիս" ինչպես կաս,

Բայց "անարատ" դուրս հանում:

/Լուսանկարչական սարք/

***

Կանաչ հագավ, ու անտես

Զուգվեց ջահել հարսի պես,

Արար աշխարհ դարձրեց

Ուրախության ճոխ հանդես:

/Գարուն/

***

Ունի երկու խողովակ,

Ամեն մեկն ունի ակ,

Խողովակից թե նայես՝

Ողջ աշխարհն է ոտքիդ տակ:

/Հեռադիտակ/

***

Հատիկ ունի՝ ասես նուռ,

Հատիկները փշոտ, սուր,

Պտղամիսն է շատ համեղ,

Նրան ասում են...

/Մասուր/

***

Ձյունի նման եմ, քնքուշ,

Շատ համեղ եմ, քաղցրանուշ,

Ով որ իմ համը առնի՝

Նա ինձ կասի...

/Սառնանույշ/

***

Ինձ դարսում են հատիկ-հատիկ

Մի տուփի մեջ՝ բազմապատիկ,

Ողջ աշխարհը կհրդեհեմ՝

Ինձնից վառես թե մի հատիկ:

/Լուցկի/

***

Ամեն տեղ է իրեն խոթում,

Անուշ բույրեր որսում օդում,

Բայց երբ տերը հիվանդացավ՝

Մատով նրա աչքն է բոթում:

/Քիթ/

***

Գարնան շնչից շառաչում,

Կարկաչում է ու կանչում,

Բայց երբ ձմեռ է գալիս՝

Լռության մեջ հառաչում:

/Առվակ/

***

Ասես ձուկ է ջրի տակ,

Չափում է ծովն անհատակ,

Մի աչք ունի գլից վեր,

Որ և' ակ է, և' դիտակ:

/Սուզանավ/

***

Շատախոս է, շատախոս,

Փույթ չէ՝ ընկնի դար ու փոս,

Եթե նրան չտանջես՝

Նա կմնա միշտ անխոս:

/Լեզու/

***

Ամպը ամպին ոսոխ դառավ,

Ասես հրե լեզու առավ,

Երբ յոթ գույնով փայլատակեց՝

Կյանքը մեկեն հրաշք դառավ:

/Ծիածան/

***

Մկնիկներին կեր է տալիս,

Խաբում է՝ թե սեր է տալիս,

Երբ փորձում են կերը ուտել՝

Մեկեն բռնում-տուր է տալիս:

/Թակարդ/

Ինքը չի ուտում,

Ինքը չի խմում,

Բայց իր տիրոջը

Միշտ կուշտ է պահում:

/Արհեստ/

***

Ունեմ երկու փայտե ձի,

Առանց պայտի և սաձի,

Այնտեղ են ինձ ման ածում,

Ուր նստել է առատ ձյուն:

/Դահուկներ/

***

Թեև բույս եմ, ունեմ ցողուն,

Բայց չեք գտնի դուք ինձ հողում,

Կանաչ զգեստ կա իմ հագին,

Դիմանում եմ ցուրտ ու տաքին:

/Մամուռ/

***

Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչ,

Աշխարհի չափ հին,

Հողին բարեկամ,

Հրին թշնամի:

/Ջուրը/

***

Ոչ թուխպ է, ոչ ամպ,

Բայց քո ցանկությամբ,

Քո ուզած տեղում

Անձրև է մաղում:

/Ցնցուղ/