ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+24 °C, +16 °C ... +28 °C Vaghy:+27 °C
Gabriel Sundukyani ktaky
22:58, 11.11.2017
12010 | 0


«Mnas barov, im sireli u pashteli ask: Astuc vatanid arzhane ane»


Hay dasakan dramaturgiayi nahapet Gabriel Mkrtumi Sundukyany cnvel e 1825 t. hunisi 6-in: vatcharakani yntaniqum, Anchisxat taghamasum, ur bnakvum ein vrac aznvakannery ev hay moqalaqnery: 1832-1837 tt. naxnakan krtutyun e stacel Shahan Jrpeti ev nra fransuhi tiknoj mot, 1838-1840 tt.: Arzanyan eghbayrneri pansionum, sovorelov: naev vraceren, ruseren, latineren, franseren: 1840-1846 tt. usanel e Tiflisi aznvakanakan gimnaziayum, vorn avarteluc heto meknel e Peterburg ev yndunvel hamalsarani patmabanasirakan fakulteti arevelyan banasirutyan bazhin: sovorelov vraceren, turqeren, parskeren, araberen: Avartelov hamalsarany: 1851-in veradardzel e Tiflis, kartch zhamanak pashtonavarel Nersisyan dpranocum, apa ashxatanqi ancel Kovkasi phoxarqayi divanatany, vorpes targmanich: Kaskacvelov bardzrastitchan pashtonyaneri tiknanc ev aghjikneri het sirayin kaperi mej: 1853-in «aqsorvel» e Derbent, vorpes qaghaqapeti arandznaki handznararutyunneri pashtonya: 1858-in veradardzel e Tiflis ev ashxatanqi nshanakvel tchanaparhayin haghordakcutyan varchutyunum: Hisun tari anbasir carayelov: arzhanacel e qaghaqaciakan generali astitchani, pargevatrvel bazmativ shqanshannerov u medalnerov, isk 1896-in ancel kensatoshaki:

G. Sundukyany grel e «Gisherւan sabry xer e», «Xatabala», «Oskan Petrovichy en kinqumy», «Eli mek zoh», «Pepo», «Qandac ojax», «Amusinner», «Ktak» piesnery, «Hammali maslahatnery» felietonneri zhoghovacun: Piesnery targmanvel en vraceren, ruseren, «Pepo» -n: naev franseren, isk «Qandac ojax» -y: angleren: Nyu Yorqum hratarakvogh «Armenia» amsagrum: Dramaturgy «Hammali maslahatnery» grqi vatcharqic stacvac amboghj hasuyty hatkacrel e «Mshak» oraterti zargacman himnadramin, isk «Pepo» -i ekamuty: Kovkasi hayoc baregorcakan ynkerutyany, vori himnadir-andamneric er:
1911 t. ogostosi 15-in G. Sundukyany namak e ugharkel «Mshaki» xmbagrutyany: hetevyal bovandakutyamb. «Mshak» lragri xmbagruteany: Xonarhabar xndrum em tegh taq ays im ktakin dzer patւakan lragrum anmijapes im mahic yetoy, talov miւs lragrerin iraւunq artatpelu, ete kamenan: Xorin yarganoq: Gabriel Sundukeanc -Hammal: 15 ogostosi 1911»:
Namakin kcel er ktaky, vori teqsty mejberum enq storev.
«IM MAHN U TAGhUMY
Mnaq barov, es gnaci, gnaci en hangi tigh, vurghanc, inch ashxarqy stighcvil e, der ochov che hid eki:
Duq laւ yliq, ergar or unenaq, janov aroghj yliq, srtov urax, hoqov hangist:
Inch get im ari omqynu, xndrum im baxshe, vov indz e get ari u daghil e sirts, es el baxshum im istak srtov, xtchptanqy vunchinch ghnamish chane iran ir orumy:
Indz taghelis vunchinch tantaneq harkaւur che: Tan karq u sarqin dzery chy taq zarti im banelu u qnelu otaxin, vurdi im yaւiteanakan qnelu goghinqy piti patrastiq: Mnacac otaxniry enenc mnay, vuncor kay, inchri indz ku taghin. izhum duq gidiq:
Siւir vuncme otaxumy chyli u duq el, im aziz Sofi jan u srtov sirac vurtiqs u turnirs (Chrre HrlRne) vur iski el siւir chy haqniq, xist laւ koniq:
Venoknir (psaknir) me hat el chyli, vunc tany, vunc dusy, vunc duq shinil taq, vunc urishimen yntuniq. vaghoroq eւet yaytneceq, vur ochov chnighanay:
Kuro (dagagh) dreq indz im siւ sertukov u morte im sipta gdakov:
Im taghumic araj: tany vunchinch panixideq (ambicqner) chyli. menak im tanu qahanen heriq e, vur ekoghneru hama me «Hayr mer» ase, vucor vagh karq er: U te hiraւornirn u eadiry iski el chnighanan, chgan u amen sahati mek-meku ednin kngas u vurtkerancs nurmekanc chlaccnin, aւeli laւ konin:
Nrancmen vov uzum e ir srti caւy yaytni im deib, togh ir aycetomsy tay drnerumy kam te che, endi eւet daւtrumy gre ir anumy, vuncor lusaւor ergirnerum yntunac e:
Moracay ir tighn asim, vur gazetniry chlqcniq antiւ u antchurni yaytararutinnerov u anteghi xoskirov: Vov chi gidi, vur diphuni hama, vov indz sirum er, es xist sirekan u tangagin im yli, ham el et xoskiry shatiry mek meku mtik talov, mindz u dary, xist dary kskicov in yaytnum:
Maxlas:
Im mahvan yaytararutiny greceq aranc chinys yaytnelu. esenc. «Gabriel Sundukeanc-Hammaly vaxtchanvec (zhamanaky), yugharkaւorutiւny teghi kunenay (ory), araւotean (zhamy) hanguceali bnakaranic, ev ayln»:
Indz taghelu ory me qahanay yli menak-im tanu qahanan-im archiւy gnacogh u mek el me tiracu nran carayogh: Urish qahananeru, urish hoqevurakanneri ochovi chxndriq u chneghacniq:
Carayuteni xachir u nshannir vunc balyshnirov, vunc aranc boghchi iski chyli:
Im archiւy gnacogh qahanen u tiracun sus u phus gnan iranc tchamphen tanemen inchri egeghecin u endanc inchri gerezmans. tchamphin vunchinch sharakan u bardzradzayn aghotqnir chyli:
Tangagin Sofi jan u tangagin zaւaknirs. duq hamasha xeloq iq eli, duq gidiq, vuncor srtenerud ku ghaymacniq indz tchamphu gcelis:
Amphovan u urish ceremonieq iski chyli. ilaim te dzianeru glxin en bmble tayigulniry sarqac, vur indz tchitchini e berum: Ut hamal u ut kinto medzreceq, hirtov cti pes ku trcnin indz:
Kuli nranc mejy ghurt Pepo el rast gay, et xist mindz patiւ kuli im Pepoi hama:
Virchy tagheceq indz, vurdi el guziq: Es guzei im mor mod, ama endi tigh chkay. nra mod taghac erexerqs tarzhazh chylin:
Gerezmnis vray vunchinch ardzan harkaւur che. me siւ qar u im jany:
Vren gril tւeq esenc:
GABRIEL SUNDUKEANC -HAMMAL
Cnvec 1825t. yunisi 29-in
Vaxtchanvec 191…t. … …-in
Te srtov vres ardzan iq uzum u arzhani ku hamariq, et ardzany, im phoxanak, Pepoi hama kangnecreq vurdior ku saz gay:
Sagh boov kangnac yli bacr patuandani vray ir hagustov, gdaky cackac, me dzerin Arutini baraty, mekel dzerov vren gracn yli coyc tali nran, vur glxabac u sertukov siւeres kangnac e kshtin:
Taky patuandani vray grac yli menak es xoskiry:
PEPO
«Es qu kotrac dzerqov chis gri…»
En ardzann u patւandany tujemen yli acac u shinac. vren vunc me tigh im anumy chyishiq:
Im cankutiny en e menak, vur diphuni srtumn u mtkumy hidn u hidy aւeli u aւeli hastatvi en haskacoghutiny, te hasha utily (uracutiւny) mindz amut ban e martu hama u vov ir partky chi tchanchnay, ir tvac xosky chi katari, ir dzerq qashac tuxty ku uranay: na mart che, inchqan guze bacr yli kangnac martkeranc mej:
Ganq himi asacnerus katarelu vray:
Pepoi ardzany shat hiru ban e. estu hama ochov chnighanaq himi u anmid zhamanak chkorcniq:
Im taghumin inch phugh petq gay: im partq e, estu ghahry kniks u vurtiqs ku qashin en pstlik karoghutenemes, vur toghnum im nranc hama:
Qelex-melex iski harkaւur che. en orւan axqytneru tchashi phughy im tanemen kutaq Hayoc Baregorcakan Ynkerutenin nrancy bazhnelu:
Mnac im taghumi karq u sarqi katarily, vunc vor gril im esti veriւy: Sra hama yatuk xndrum im «Mshak» lragri yargeli xmbagrutenin, im sireli barekamnerus, achqis lus kngas u vurtkerancs ashxatin tchshtutinov glux berin asacs u xndracs:
Mnaq barov:
Mnas barov, im tangagin Sofi jan:
Mnaq barov, tangagin zaւaknirs:
Mnaq barov, sireli barekamnirs:
Mnaq barov, sireli martiq, inch aski, cighi u haւti el yliq:
Mnas barov, sirac Tifliz qaghaq:
Mnas barov, im sireli u pashteli ask: Astuc vatanid arzhane ane:
Diphunid sery srtums xury taghac, tanum im hids:
Mnaq barov:
Gabriel Sundukeanc-Hammal
14 ogostosi 1914
Borzhome:

Ktaky lavaguyns cuyc e talis mec dramaturgi cayrastitchan hamestutyuny, sery tiknoj u erexaneri nkatmamb, nvirvacutyuny azgin, Tiflisin u barekamnerin: Nra hugharkavorutyuny katarvec aynpes, inchpes patvirel er: arjevic lurumunj yntanum ein qahanan u tiracun, isk atchyuny tanum ein ut bernakir ev ut kinto: 87-amya dramaturgin hoghin handznecin Xojivanqi gerezmanatany: Chcankanalov gerezmani vra ir ardzany kangnecvi, na cankutyun er haytnel, vor aydpisin drvi i pativ Pepoyi, bayc ev margareabar kanxatesel er. «Pepoi ardzany shat hiru ban e. estu hama ochov chnighanaq himi u anmid zhamanak chkorcniq»:
Iroq, «shat hiru bane stacvec»: 1975 t. Erevanum, dramaturgi cnndyan 150-amyaki kapakcutyamb Sundukyani anvan petakan akademiakan tatroni harevanutyamb gtnvogh zbosaygum teghadrvec Pepoyi ardzany (hegh.: Gr. Aharonyan):
Isk aveli vagh: 1918-i mayisin, «Astuc vatani» arzhanacrec nra «sireli u pashteli ask» -in:


Xachatur DADAYAN

Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
Armenak Avetisyan
18:08, 15.11.2017
8819 | 0
21:33, 14.11.2017
7888 | 0
21:25, 14.11.2017
9521 | 0
08:10, 14.11.2017
7293 | 0
20:25, 13.11.2017
10034 | 0
19:33, 13.11.2017
10940 | 0
18:25, 13.11.2017
8523 | 0
21:15, 12.11.2017
8458 | 0
22:58, 11.11.2017
12010 | 0
22:53, 11.11.2017
17387 | 0
20:52, 11.11.2017
7507 | 0
20:11, 11.11.2017
7822 | 0
19:49, 11.11.2017
15255 | 0
16:10, 11.11.2017
8761 | 0
10:42, 11.11.2017
8235 | 0
17:13, 10.11.2017
8984 | 0
15:20, 10.11.2017
11220 | 0
15:39, 09.11.2017
8066 | 0
21:54, 07.11.2017
8042 | 0
16:32, 06.11.2017
8624 | 0
14:24, 03.11.2017
7609 | 0
depi ver