ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+14 °C, +8 °C ... +21 °C Vaghy:+23 °C
Mixayil Bulgakov, Varpeety ev Margaritan/hatvac/
15:31, 07.01.2018
3698 | 0

Masn arajin

․․․ vov es, i verjo։
― Masnikn em ayn uzhi, vor
havityan tenchum chariq,
bayc bariq e gorcum miayn։

****e, «Faust»

Glux 1: Erbeq xosqi mi brnveq ancanot mardkanc het

Mi angam, garnany, anaseli shog mayramutin, Moskvayum, Patriarqakan ltchi mot erku qaghaqaci haytnvecin։ Nrancic arajiny amarayin moxraguyn zgestov er, kartchahasak, ger, tchaghat, baredzev shlyapan erkcal brnac dzerqum, isk xnamqov saphrvac demqi vra anbnakan chapheri, sev eghjyuri shrjanakov aknoc er krum։ Erkrordy tiknegh, shek, gisaxriv, vandakanaxsh kepin cocrakin qashac eritasard er: qarekavor vernashapikov, tchmrtvac spitak shalvarov u sev chsterov։

Arajiny voch ayl voq er, ete voch Mixail Aleqsandrovich Berliozy: moskovyan grakan xoshoraguyn, krtchat MASSVoLIT kochvogh miavorumneric meki varchutyan naxagahy ev gegharvestakan hastaphor amsagri xmbagiry, isk nra eritasard ughekicy banasteghc Ivan Nikolaevich Ponirevn er, vor grum er Anapastan keghcanvamb։

Hasnelov nor֊nor kanachogh lorenineri stverin, groghnern anmijapes netvecin depi «Garejur ev jrer» cucanaky krogh, guynzguyn nerkac krpaky։

Ayo, hark e yndgcel mayisyan ayd sarsapheli erekoyi arajin tarorinakutyuny։ Voch miayn krpaki mot, aylev Malaya Bronnaya phoghoci zugaher amboghj carughu vra voch mi mard chkar։ Ayn zhamin, erb tvum er, te nuynisk uzh chka shnchelu, erb arevy, Moskvan shikacneluc heto, chor mshushi mijov glorvum er Sadovoye Kolcoyic ayn koghm, voch voq chekav lorenineri tak, voch voq chnstec nstaranin․ amayi er carughin։

― Narzan tveq, ― xndrec Berliozy։

― Narzan chka, ― patasxanec krpaki kiny ev chgites inchu viravorvec։

― Garejur ka, ― xrpot dzaynov teghekacav Anapastany։

― Irikvan dem kberen, ― patasxanec kiny։

― Isk inch ka, ― harcrec Bernliozy։

― Cirani jur, en el: taq, ― asac kiny։

― Eh, tveq, tveq, tveq․․․

Cirani jri vra arat deghin phrphur kapec, ev odi mej varsaviranoci hot taracvec։ Xmeluc heto groghnern sksecin zkrtal, vtcharecin u nstecin nstaranin, demqov depi litchy, tikunqov depi Bronnaya։

Aystegh tarorinak erkrord bany katarvec, vor miayn Berliozin er veraberum։ Nra zkrtocy ktrvec, sirty xphec u mi pah nvaghec, apa teghn ekav, bayc mi but asegh: mejy։ Baci dranic, anhimn, bayc aynpisi sastik vax pasharec Berliozin, vor cankacav anhapagh, aranc et nayelu phaxchel Patriarqakan ltchic։ Berliozy shurjy nayec trtmac, chhaskanalov, te inchy vaxecrec iren։ Gunatvec, tchakaty srbec tashkinakov, mtacec․ «Ays inch e katarvum indz het։ Nman ban erbeq cher eghel․․․ sirts e anhangstacnum․․․ shat em hognel։ Terevs zhamanakn e amen inch groghi cocn ugharkel ev ughigh: Kislovodsk․․․»

Ev aystegh totakez ody xtacav nra dimac, u hyusvec ayd odic xist otaroti tesqov mi taphancik qaghaqaci։ Pstlik glxin: zhokeyi gdak, hagin: vandakavor, kartchaphesh, nuynpes odeghen pijak․․․ Qaghaqacu hasaky mek sazhen kliner, bayc usery: negh, anaseli nihar er, kerparanqn el: nkati uneceq, xndrem, bavakanin caghrakan։

Berliozi kyanqn aynpes er yntacel, vor ansovor erevuytneri varzhvac cher։ Aveli gunatvac, na chrec achqern u xutchapayar mtacec․ «Chi karogh patahel․․․»

Bayc, avagh, patahel er, ev erkaruk qaghaqacin, vor taphancik er, votqery getnic ktrvac, tchotchvum er nra dem: aj u dzax։

Aystegh aynpisi sarsaph tirec Berliozin, vor na phakec achqery։ Isk erb bacec, tesav, vor amen inch verjacac e, patranqy tarralucvel, vandakavorn: anhetacel, dra het mektegh but aseghn el e durs ekel srtic։

― Phuh, satana, ― bacakanchec xmbagiry, ― gites, Ivan, qich er mnacel totahar linei։ Nuynisk teslapatranqi pes mi ban el eghav, ― phordzec qmcicaghi tal, bayc achqeri mej derevs tagnapn er trtrum, ev doghum ein dzerqery։

Sakayn kamac֊kamac hangstacav, tashkinakov demqy hovharec ev bavakan aruyg aselov: «De֊h, ayspisov․․․», sharunakec xosqy, vor cirani jur xmelov er yndhatvel։

Inchpes hetagayum imacan, xosqy Hisus Qristosi masin er։ Bann ayn e, vor xmbagirn amsagri hertakan praki hamar hakakronakan mi mec poem er patvirel banasteghcin։ Ivan Nikolaevichn ayd poemy horinel er, ayn el bavakan kartch zhamketum, bayc, cavoq, dranov amenevin cher gohacrel xmbagrin։ Ir poemi glxavor gorcogh andzin, ayn e: Hisusin, Anapastany xist sev guynerov er nerkayacrel, ayduhanderdz, xmbagri karciqov, amboghj poemy hark er noric grel։ Ev hima aha xmbagiry Hisusi masin dasaxosutyan nman mi ban er kardum banasteghcin, nra himnakan sxaln yndgcelu npatakov։ Dzhvar e asel, te hatkapes inchn er Ivan Nikolaevichi dzaxoghman pattchary: nra taghandi nkaragrakan uzhn ardyoq, te greliq xndri masin kataryal anteghyakutyuny, bayc nra patkerac Hisusy stacvel er vorpes miangamayn kendani, teev hamakranq chharucogh andz։ Isk Berliozn uzum er banasteghcin apacucel, vor glxavorn ayn che, te inchpisin er Hisusy: vaty, te lavy, ayl ayn, vor ayd Hisus kochvacy, vorpes andznavorutyun, amenevin goyutyun chi unecel ashxarhum ev vor nra masin eghac bolor patmutyunnery sovorakan hoinvacqner en, amenasovorakan araspel։

Hark e nshel, vor xmbagiry kardacac mard er ev xosqi mej shat hmtoren vkayakochum er hin patmichnerin, orinak, nshanavor Philon Aleqsandracun, phaylun krtutyun stacac, Hovsepes Plaviosin, vory erbeq voch mi barov chi hishatakel Hisusi goyutyuny։ Handes berelov patkareli xoragitakutyun, Mixail Aleqsandrovichy banasteghcin imijiayloc haytnec ev ayn masin, vor Takitosi nshanavor «Taregrutyunneri» tasnhingerord grqi hatvacy, ayn e: 44֊rd gluxy, ur xosvum e Hisusi mahapatzhi masin, voch ayl inch e, qan aveli ush shrjani keghcvac havelum։

Bansteghcy, um hamar xmbagri haytnac amen inchy norutyun er, ushadrutyamb lsum er Mixail Aleqsandrovichin, nra vra harac ir zhir u kanach achqery ev sosk zkrtum er erbemn, qti tak hayhoyelov cirani jury։

― Arevelyan vorevice kron chka, ― asum er Berliozy, ― vortegh, vorpes kanon, anarat kuysn astvac luys ashxarh chberi։ Ev qristonyanery, nor voreve ban chhorinelov, tchisht nuyn kerp steghcecin irenc Hisusin, vory erbeq irakan mard chi eghel։ Ay, henc dra vra el petq e glxavor sheshty dnel․․․

Berliozi hnchegh tenory taracvum er amayi carughum, ev vorqan Mixail Aleqsandrovichy taphancum er xorqery, ur aranc gluxy kotrelu erkyughi karogh e taphancel miayn shat krtvac mardy, banasteghcn aveli u aveli hetaqrqrakan, ogtakar baner er imanum te egiptakan Osirisi: baregut astco ev Erknqi u Erkri vordu masin, te phyunikyan astco: Tammuzi masin, te Marduki masin, nuynisk sakav haytni Vicli****li ahegh astcu masin, vorin zhamanakin shat ein mecarum acteknery Meqsikayum։

Ev aha henc ayn zhamanak, erb Mixail Aleqsandrovichy banasteghcin patmum er, te acteknery Vicipulcii ardzaniknern inchpes ein patrastum xmoric, carughu vra erevac arajin mardy։

Hetagayum, erb ankeghc asac ush er arden, tarber himnarkutyunnery irenc amphophagrery nerkayacnum ein, skselov ayd mardu nkaragrutyunic։ Dranc baghdatumy chi karogh zarmanq chharucel։ Ayspes, arajin amphophagrum asvac er, vor ayd mardy kartchahasak er, voskya atamnerov, aj votqy: kagh։ Erkrordum: te vitxari hasak uner, platine atamnapsak, ev dzax votqn er kagh։ Errordy hakirtch haytnum er, vor arandznahatuk nshanner chuner ayd mardy։

Stipvac piti xostovanel, vor ayd amphophagreric ev voch meky bani petq che։

Nax ev araj: nkaragrvoghi voch mi votqy kagh cher, hasakn el voch kartch er, voch vitxari, ayl parzapes bardzr։ Inch veraberum e atamnerin, apa dzax koghmic platine atamnapsak uner, aj koghmic: voske։ Haginy moxraguyn, tankarzheq kostyum er, votqerin: artasahmanyan, kostyumi guynin hamapatasxan koshikner։ Moxraguyn berety ktritchavari crel er akanji vra, krnatakin dzernaphayt uner, pudeli mrut patkerogh sev glxikov։ Artaqinic datelov: qarasunn anc er։ Berany cur er mi tesak։ Xnamqov saphrvac er։ Sevaher։ Aj achqy sev er, dzaxy: haytni che, te inchu: kanach։ Honqery sev ein, bayc meky bardzr er myusic։ Mi xosqov: otarerkraci։

Ancnelov nstarani koghqov, vori vra nstac ein xmbagirn u banasteghcy, otarerkracin hayacqy teqec nranc koghmy, kang arav u hankarc nstec harevan nstaranin, zrucoghneric erku qayli vra։

«Germanaci e», ― mtacec Berliozy։

«Angliaci e», ― mtacec Anapastany, ― tes e, chi el shogum dzernocnerov» ։

Isk otarerkracin achqi acec bardzrahark shenqery, voronq qarankyunadzev shrjanakel ein litchy, ynd vorum nkateli er, vor tvyal vayrn arajin angam e tesnum ev vor da hetaqrqrel e nran։

Hayacqy kangnacrec verevi harkeri vra, voronc apakineri mej kuracucich artacolvum er bekvac ev Mixail Aleqsandrovichic yndmisht heracogh arevy, heto ijecrec cac, ur apakinery iriknamuti mtov ein parurvum, neroghamtoren cicaghec qti tak inch֊or bani vra, achqery kkocec, dzerqery drec dzernaphayti glxikin, cnoty: dzerqerin։

― Ivan, ― asum er Berliozy, ― du shat lav u caghrakan es nkaragrel, orinak, Hisusi: astco vordu cnundy, bayc hamn u hoty henc da e, vor derevs minch Hisusy mi amboghj sharq astco vordiq en cnvel, asenq, orinak, phryugiakan Hatisy, isk kartch asac, nrancic voch meky chi cnvel ev voch voq chi eghel, ayd tvum ev Hisusy, ev anhrazhesht e, vor cnndyan, kam asenq, mogeri galstyan phoxaren nkaragres ayd cnndyan artiv taracvac anhetet lurery․․․ Te che yst qo patmaci, stacvum e, vor na iroq cnvel e․․․

Aystegh Anapastany phordzec, shunchy pahelov, verj tal iren tanjogh zkrtocin, u henc ayd pahin Berliozn yndhatec ir xosqy, vorovhetev otarerkracin hankarc elav teghic u motecav groghnerin։

Verjinners nran nayecin zarmacac։

― Nereceq indz, xndrum em, ― asac na otarerkracu aroganutyamb, bayc barery chaghavaghelov, ― vor ancanot linelov handerdz, indz tuyl em talis․․․ bayc dzer gitakan zruyci nyutn aynqan hetaqrqir e․․․

Aystegh na barekirt hanec berety, ev ynkernerin ayl ban cher mnum anel, qan tetevaki elnel teghneric u voghjunel։

«Che, aveli shut fransiaci e․․․» ― mtacec Berliozy։

«Leh․․․» ― mtacec Anapastany։

Anhrazhesht e avelacnel, vor henc arajin xosqic otarerkracin noghkali tpavorutyun toghec banasteghci vra, isk Berliozin aveli shut dur ekav, aysinqn voch aynqan dur ekav, ayl․․․ inchpes asenq․․․ karces te hetaqrqrec։

― Tuyl ktaq nstel, ― qaghaqavarutyamb xndrec otarerkracin, ev groghnery mi tesak akama heracan mimyancic, otarerkracin tcharpkoren teghavorvec nranc aranqum ev anmijapes xosakcutyan mej mtav։

― Ete sxal chlseci, duq barehatcheciq asel, vor Hisusy chi eghel erkri eresin, ― harcrec otarerkracin, Berliozi vra gcelov ir dzax kanach achqy։

― Voch, duq sxal cheq lsel, ― qaghaqavarutyamb patasxanec Berliozy, ― henc aydpes el asaci։

― Ah, inch hetaqrqir e, ― bacakanchec otarerkracin։

«Groghi taracn inch e uzum», ― mtacec Anapastann u xozhorvec։

― Isk duq hamaadzayn eiq dzer zrucakcin, ― hetaqrqrvec ancanoty, darnalov aj: Anapasatanin։

― Haryur u mek tokosov, ― hastatec verjins: sirum er patchutchapat u patkeravor artahaytvel։

― Zarmanali e, ― bacakanchec ankoch zrucakicy ev, chgites inchu, goghuni chors koghmy nayelov u xlacnelov tav dzayny, asac․ ― Knereq pnderesutyans hamar, bayc es aynpes haskaca, vor duq, mnacac amen inchic zat, astcun el cheq havatum։ ― Na vaxecac artahaytutyun tvec achqerin u avelacrec․ ― Erdvum em, voch voqi chem asi։

― Ayo, menq chenq havatum astcun, ― tetevaki zhpiti arzhanacnelov artasahmancu erkyughy, patasxanec Berliozy, ― bayc ayd masin kareli e liovin azat xosel։

Otarerkracin et ynkav nstarani tiknakin ev, hetaqrqrasirutyunic nuynisk tchich ardzakelov, harcrec․

― Duq ateist eq։

― Ayo, menq ateist enq, ― zhptalov patasxanec Berliozy, isk Anapastany zayracac mtacec․ «Vorteghic ekav֊kpav es artasahmanyan phordzanqy» ։

― Oh, hrashali e, ― bghavec zarmanali otarerkracin ev desuden tarav gluxy, mek ays, mek ayn groghin nayelov։

― Mer erkrum ateizmy voch mekin chi zarmacnum, ― divanagitoren qaghaqavari asac Berliozy, ― mer azgabnakchutyan mecamasnutyuny gitakcabar u vaghuc dadarel e havatal astco masin heqiatnerin։

Aystegh otarerkracin ayspisi mi ban arec: ver kacav u seghmec shphotvac xmbagri dzerqy, artasanelov hetevyal barery․

― Tuyl tveq amoghj srtov shnorhakalutyun haytnel dzez։

― Isk inchi hamar eq nran shnorhakalutyun haytnum, ― achqery tchptchpacnelov: harcrec Anapastany։

― Shat karevor teghekutyan hamar, vory chaphazanc hetaqrqrakan e indz: tchanaparhordis, ― maty bazmanshanak ver parzelov: bacatrec otarerkraci xelary։

Karevor teghekutyunn, yst erevuytin, tchanaparhordi vra iskapes uzhegh tpavorutyun gorcec, vorovhetev na achqery tagnapahar sahecrec tneri vra, ases yuraqanchyur patuhanum mekakan ateist tesnelu erkyugh zgalov։

«Voch, angliaci che․․․» ― mtacec Berliozy, isk Anapastany mtacec․ «Vortegh e na aydpes varzh ruseren xosel sovorel, hetaqrqiry da e», u krkin mraylvec։

― Bayc tuyl tveq harcnel, ― larvac mtorumneric heto xosec otarerkraci hyury, ― isk inchpes varvenq ascto goyutyan apacuycneri het, voronq, inchpes haytni e, tchisht ev tchisht hingn en։

― Avagh, ― aphsosanqov patasxanec Berliozy, ― ayd apacuycneric voch meky vochinch charzhe, ev mardkutyuny dranq vaghuc arxiv e pah tvel։ Hamadzayn cheq, vor banakanutyan asparezum astco goyutyan voreve apacuyc chi karogh linel։

― Bravo, ― bacakanchec otarerkracin, ― bravo։ Duq krkneciq ayd artiv anhangist ceruk Emanuili mitqn amboghjutyamb։ Bayc aha te vorn e zvartchalin: na himnovin qaruqand arec bolor hing apacuycnery, isk heto, karces inqn iren dzer arnelov, ir sephakan vecerord apacuycy horinec։

― Kanti apacuycy, ― nrboren zhptalov, ararkec usyal xmbagiry, ― nuynpes anhamozich e։ Ev zur cher Shillern asum, vor kantyan datoghutyunnern ayd harci shurj miayn struknerin karogh en gohacnel, isk Shtrausy parzapes cicaghum er ayd apacuyci vra։

Berliozy xosum er, mievnuyn zhamanak inqn iren mtacum․ «Bayc ev aynpes, vov e ayd mardy։ Ev inchu e ayspes lav ruseren xosum» ։

― Brnes ayd Kantin u nman apacuycneri hamar mi ereq tarov qshes Solovki, ― miangamayn anspaseli mej ynkav Ivan Nikolaevichy։

― Ivan, ― anharmar zgalov: shshnjac Berliozy։

Sakayn Kantin Solovki ugharkelu arajarky voch miayn chapshecrec otarerkracun, ayl nuynisk hiacmunq pattcharec։

― Tchisht aydpes, tchisht aydpes, ― bghavec na, u Berliozin ughghvac nra dzax achqy phaylatakec, ― isky nra teghn e da։ Axr ayn zhamanak, naxatchashelis asum ei nran․ «Kamqy dzern e, profesor, anharir ban eq horinel։ Guceev xelaci e, bayc xist anhaskanali։ Dzez vra kcicaghen» ։

Berliozn achqery chrec։ «Naxatchashelis․․․ Kantin․․․ Incher e durs talis», ― mtacec na։

― Sakayn, ― sharunakec otarerkracin, Berliozi zarmanqic chshphotvelov u banasteghcin dimelov, ― nranq Solovki ugharkeln anhnar e ayn pattcharov, vor haryur taruc aveli na gtnvum e shat aveli heravor vayrum ev voch mi kerp hnaravor che nran aynteghic durs berel, havatacnum em dzez։

― Ev aphsos, ― pataspanec banasteghcy։

― Es el em aphsosum, ― hastatec ancanoty, achqy phaylecnelov u sharunakec․ ― bayc aha te inchn e indz anhangstacnum: ete astvac chka, apa harc e arajanum․ isk vov e karavarum mardkayin kyanqy ev yndhanrapes amboghj kargukanony erkris eresin։

― Mardn inqn e karavarum, ― xostovanenq: voch aynqan hstak ayd harcin shtapes zayracac patasxanel Anapastany։

― Nerogh egheq, ― meghm patasxanec ancanoty, ― karavarelu hamar, ayspes te aynpes, petq e vorosh, tekuz phoqr֊inch patkareli zhamanakahatvaci sahmannerum voroshaki cragir unenal։ Sakayn tւoyl tveq harcnel, isk inchpes karogh e mardy karavarel, ete na voch miayn zrkvac e tekuz cicaghelioren kartch zhamanakahatvaci, e, asenq, mi hazar tarva hamar vorevice cragir kazmelu hnaravorutyunic, ayl chi karogh nuynisk ir sephakan vaghva orva hamar erashxavorel։ Ev iroq, ― aystegh ancanoty dardzav Berliozin, ― patkeracreq, orinaki hamar, vor duq skseq tnorinel, karavarel urishnerin ev dzez, mi xosqov, ayspes asac, bavakanutyun stanal dranic, ev hankarc, dzer toqerum․․․ qxy․․․qxy․․․ sarkoma haytnabervi․․․ ― otarerkracin aystegh mi anush qmcicagh tvec, ases toqeri sarkomayi mitqy hatchuyq pattcharec nran, ― ayo, sarkoma, ― achqery katvi pes kkocelov: krknec na hnchegh ayd bary, ― ev aha verjacav dzer karavarumy։ Voch meki tchakatagirn aylevs dzez chi hetaqrqrum, baci dzer sephakanic։ Harazatnern sksum en ster asel dzez, vat ban kanxazgalov: duq dzez gcum eq usyal bzhishkneri, apa sharlatanneri, mek֊mek el: grbacneri drnery։ Inchpes arajiny ev erkrordy, aynpes el errordy miangamayn animast en, inqnerd eq haskanum։ Ev ayd ameny voghbergakan avart e unenum․ na, vov der verjers entadrum er, te inch֊or ban e katarvum, hankarc haytnvum e mi phaytya arkghi mej ansharzh parkac, ev shrjapati mardik, haskanalov, vor aylevs voreve bani pitani che ayd parkacy, ayrum en nran kizaranum։ Aveli vat el e linum․ qich araj mardy patrastvum er Kislovodsk meknel, ― tvum e, te datark ban e, bayc da el chi karogh anel, vorovehtev chgites inchu mek el tesar saytaqec u ynkav tramvayi tak։ Mite kaseq, te inqn aydpes tnorinec։ Aveli tchisht chi lini mtacel, vor bolorovin urish mekn aydpes tnorinec, ― ev aystegh ancanoty tarorinak dzevov cicaghec։

Berliozy mecaguyn ushadrutyamb er unkndrum sarkomayi ev tramvayi masin ayd thatch patmutyuny, ev zanazan tagnapali mtqer sksecin tanjel nran։ «Otarerkraci che։ Otarerkraci che, ― mtacum er Berliozy, ― chaphazanc tarorinak andznavorutyun e․․․ bayc nereceq isk vov e» ։

― Inchpes tesnum em, uzum eq cxel, ― anspaselioren Anapastanin dimec ancanoty, ― inch cxaxot eq geradasum։

― Inch tesak ases, uneq, ― mraylvac harcrec banasteghcy, vori glanaknery verjacel ein։

― Inch cxaxot eq geradasum, ― krknec ancanoty։

― Asenq, «Nasha marka», ― characac patasxanec Anapastany։

Ancanotn anmijapes grpanic hanes cxatuphy ev meknec Anapastanin։

― «Nasha marka» ։

Te xmbagrin, te banasteghcin apshecrec voch aynqan henc «Nasha markayi» arkayutyuny cxatuphi mej, vorqan cxatuphy։ Shat er mec, zut voskuc, ev bac anelis kapharichi vra kapuyt u tchermak bocov phaylatakec shoghakne erankyunin։

Aystegh groghnery tarber baner mtacecin։ Berliozy: «Voch, otarerkraci e», isk Anapastany: «Ay, satanan drani tani։ Hy» ։

Banasteghcy ev cxatuphi tery cxaxot varecin, isk chcxogh Berliozy hrazharvec։

«Hark klini ayspes ararkel, ― vtchrec Berliozy, ― ayo, mardy mahkanacu e, dra dem voch voq chi vitchum։ Sakayn bann ayn e, vor․․․»

Ayninch, chhascrec ayd barern artasanel, qani vor xosec otarerkracin։

― Ayo, mahkanacu e mardy, bayc da derevs chariqi kesn e։ Vatn ayn e, vor erbemn na hankarcaki mahkanacu e, aha te vorn e xaghy։ Ev yndhanrapes chi karogh asel, te inch piti ani ays ereko։

«Harci mi tesak anhetet drvacq․․․», ― mtmtac Berliozn u ararkec․

― De, aystegh arden chaphazancum ka։ Aysorva erekon qich te shat stuyg haytni e indz։ Inqnystinqyan haskanali e, vor ete Bronnaya phoghocum glxis aghyus ynkni․․․

― Aghyusy henc aynpes ev erbeq voch meki glxin chi ynkni, ― azdecik tonov yndhatec ancanoty։ ― Masnavorapes dzez, havatacnum em, aghyusy ev voch mi depqum chi sparnum։ Duq ayl mahov kmerneq։

― Guce giteq, te hatkapes inch mahov, ― hetaqrqrvec Berliozy miangamayn ankeghc hegnanqov, iroq mi tesak anhetet xosakcutyan mej mtnelov, ― u kaseq indz։

― Sirov, ― patasxanec ancanoty։ Na hayacqov chaphec Berliozin, ases patrastvum er kostyum karel nra hamar, atamneri aranqic shshnjac nman mi ban․ «Mek, erkus․․․ Merkurin erkrord tan mej․․․ lusiny taqnvec․․․ vec֊dzhbaxtutyun․․․ ereko֊yot․․․» ― ev bardzradzayn u berkralic haytararec։ ― Dzer gluxy kktren։

Anapastany vayrenabar u characac achqery chrec sandzardzak ancanoti vra, isk Berliozy, cur qmcicaghelov, harcrec․

― Isk vov hatkapes։ Tshnaminery։ Interventnery։

― Voch, ― patasxanec zrucakicy, ― mi rus kin, komerituhi։

― Hym․․․ ― ancanoti katakic borboqvac, phnchacrec Berliozy, ― knereq, ayd meky qich havanakan e։

― Xndrum em indz evs nereq, ― patasxanec otarerkracin, ― bayc da aydpes e։ I dep, kkamenayi harcnel dzez, ete gaghtniq che, inch eq anelu ays ereko։

― Voch mi gaghtniq։ Hima gnalu em tun, Sadovaya phoghoc, isk heto, erekoyan zhamy tasin MASSVoLIT֊um nist e kayanalu, ev es naxagahelu em ayd nistin։

― Voch, da voch mi kerp chi karogh linel, ― hamozvac ararkec otarerkracin։

― Isk inchu։

― Vorovhetev, ― patasxanec otarerkracin ev achqery kkocac nayec erknqin, vory tratum ein sev trchunnery: erekoyan zovy kanxazgalov, ― vorovehtev Annushkan arden gnel e arevacaghki dzety, ev voch miayn gnel, ayl nuynisk shishy kotrel e, dzetn el taphel e։ Aynpes vor nisty chi kayana։

Aydzham, inch liovin haskanali e, lorenineri nerqo lrutyun tirec։

― Nerecq, ― dadaric heto xosec Berliozy: nayelov cndabanogh otarerkracun, ― inch kap uni aystegh arevacaghki dzety․․․ ev inch Annushka։

― Asem, te inch kap uni aystegh arevacaghki dzety, ― hankarcaki sksec Anapastany, havanoren vtchrelov paterazm haytararel ankoch zrucakcin, ― qaghaqaci, erbevice dzez chi vitchakvel hogebuzharanum linel։

― Ivan․․․ ― cacradzayn asac Mixail Aleqsandrovichy։

Bayc otarerkracin amenevin chneghacav ev cicaghec anchaph uraxacac։

― Eghel em, eghel, ayn el voch mek angam, ― bacakanchec na, cicaghelov, chcicaghogh achqy banasteghcic chktrelov, ― ur ases, chem eghel։ Aphsos miayn, zhamanak cheghav profesoric harcnem, te inch asel e shizofrenia։ Aynpes vor Ivan Nikolaevich, inqnerd kimanaq nranic։

― Vorteghic giteq im anun֊hayranuny։

― I ser astco, Ivan Nikolaevich, dzez vov chi tchanachum, ― aystegh otarerkracin grpanic hanec «Literaturnaya gazeta» ֊i naxord orva hamary, ev Ivan Nikolaevichy henc arajin eji vra tesav ir nkary, dra tak: sephakan banasteghcutyunnery։ Sakayn pharqi ev hanrahaytutyan: derevs erek hrtchvanq pattcharogh ayd apacuycn ays angam amenevin churaxacrec banasteghcin։

― Indz knereq, ― asac Ivany, ev nra demqy mtnec, ― cheq karogh mi rope spasel։ Mi erku ban unem aselu ynkerojs։

― O, hatchuyqov, ― bacakanchec ancanoty, ― aystegh, lorenineri tak aynqan lav e, isk es, i dep, voch mi tegh chem shtapum։

― Mish, gites inch, ― shshnjac banasteghcy, Berliozin mi koghm qashelov, ― na amenevin el turist che, ayl lrtes։ Rus taragir e, vor soghoskel e mez mot։ Phastatught harcru, te che kgna․․․

― Karcum es, ― tagnapac shshnjac Berliozy ev mtacec․ «Bayc che vor na iravaci e» ։

― Indz vor havata, ― nra akanjin phsphsac banasteghcy, ― iren himari tegh e drel, vor xosq֊mosq qashi։ Ches tesnum inchpes e ruseren xosum, ― banasteghcy achqi pochov nayelov er xosum, hetevelov, vor ancanoty chclki, ― gnanq, brnenq, te che kphaxchi․․․

Ev banasteghcy, Berliozi dzerqy brnac, qashec depi nstarany։

Ancanoty nstac cher, ayl kangnac er nstarani mot, dzerqum brnac mug moxraguyn kazmov inch֊or girq, bardzrorak tghtic mi hast crar ev aycetoms։

― Nereceq indz, vor tezh vetchi yntacqum moraca nerkayanal։ Aha im aycetomsy, andznagiry ev xorhrdatvutyan hamar Moskva galu hravery, ― canrakshir tonov asac ancanoty: xorataphanc hayacqov groghnerin nayelov։

Verjinners shphotvecin։ «Satana, amen inch lsel e․․․» ― mtacec Berliozy ev barekirt sharzhumov havastiacrec, vor phastatught nerkayacnelu kariq chka։ Minch otarerkracin phastatghtery xmbagri dzerqy kxoter, banasteghcy hascrec aycetomsi vra tesnel otar lezvov tpagrvac «profesor» bary ev azganvan arajin tary: «W» ։

― Shat hatcheli e, ― shphotvac asac xmbagirn ayd yntacqum, ev otarerkracin phastatghtery grpany drec։

Phoxharaberutyunnern ayspisov verakangnvecin, ev ereqov mektegh krkin nstecin nstaranin։

― Profesor, vorpes xorhrdatu eq hravirvel mez mot, ― harcrec Berliozy։

― Ayo, vorpes xorhrdatu։

― Duq germanaci eq, ― teghekacav Anapastany։

― Vov, es․․․ ― harcin harcov patasxanec profesory ev hankarc mtqeri mej ynkav։ ― Ayo, terevs germanaci․․․․ ― asac na։

― Shat lav eq xosum ruseren, ― nkatec Anapastany։

― O, yndhanrapes bazmalezu mard em es ev shat u shat lezuner gitem, ― patasxanec profesory։

― Isk inch masnamgitutyun uneq, ― harcrec Berliozy։

― Es sev mogutyan masnaget em։

«Ay qez ban․․․» ― shamphrec Mixail Aleqsandrovichi ugheghy։

― Ev․․․ ev ayd masnagitutyan hamar en dzez hravirel mez mot, ― kmkmalov harcrec na։

― Ayo, dra hamar en hravirel, ― patasxanec profesory ev parzabanec։ ― Aystegh, petakan gradaranum haytnabervel en hmayogh Herbert Avrilakacu bnagrery: tasnerord dar։ Ev aha pahanjum en, vor vercanem։ Es miak masnagetn em ashxarhum։

― A֊a։ Duq patmaban eq, ― mec tetevutyun zgalov u hargalir harcrec Berliozy։

― Patmaban em, ― hastatec gitnakany ev anteghi֊anharki avelacrec, ― aysor erekoyan Patriarqakan ltchum hetaqrqir patmutyun e linelu։

U verstin chaphazanc zarmacan te xmgabiry, te banasteghcy, isk profesory erkusin el dzerqi sharzhumov ir koghmy qashec, ev erb nranq, gluxnery kracrac motecrin, shshnjac․

― Nkati uneceq, vor Hisusy goyutyun unecel e։

― Giteq inch, profesor, ― harkadrvac zhptalov: patasxanec Berliozy, ― menq hargum enq dzer hskayakan giteliqnery, bayc ayd harci veraberyal ayl tesaket unenq։

― Voch mi tesaket el petq che, ― patasxanec tarorinak profesory, ― parzapes na goyutyun e unecel u urish vochinch։

― Bayc che vor vorevice apacuyc e petq․․․ ― sksec Berliozy։

― Voch mi apacuyc el petq che, ― patasxanec profesory ev sksec xosel cacradzayn, yst vorum, chgites inchu, nra yndgcvac aroganutyuny chqacav։ ― Amen inch parz e: arnaguyn astarov spitak tiknocn userin․․․․

Glux 2։ Pontaci Pighatosy

Arnaguyn astarov spitak tiknocn userin, hecelaki qstqstan qaylvacqov, garnanayin nisan amsu tasnchorsi vagh aravotyan Herovdes Meci palati erku teveri mijev ynkac kamarakap syunashar patshgamby elav Hreastani kusakal Pontaci Pighatosy։

Ashxarhum amenic shat kusakaln atum er vardayughi hoty, ev hima amen bani mej vat orva kanxagushakum kar, qani vor ayd hoty kusakalin hetapndel sksec aygabacic։ Kusakalin tvum er, te vardi buyr en ardzakum aygu notchinern u armaveninery, vor kashvi ev pahakaxmbi hoteri mej anicyal vardayughi shitn el e xarnvac։ Palati etevum ynkac koghashenqeric, ur teghavorvel er kusakali het Ershalaim ekac Tasnerkuerord Kaycaknazark legeoni arajin kohortan, aygu verin tapharaki vrayov cux qashvec patshgamb, ev ayd darnavun cxin, vor nshanakum er, te haryuryakneri xohararnery sksel en tchash ephely, vargi ayd nuyn tandzr shunchy xarnvec։ Vov astvacner, astvacner, inchi hamar eq indz patzhum։

«Ayo, kaskac chka։ Nuyn, dardzyal nuyn anhaghteli, zarhureli hemikranian, voric cavum e mardu glxi kesy։ Voch tchar ka, voch phrkutyun։ Phordzem chsharzhel gluxs» ։

Shatrvani mot, xtchazard hatakin arden bazkator er drvac, ev kusakaln aranc voreve mekin nayelu nstec u meknec dzerqy։

Qartugharn aknacanqov ayd dzerqi mej drec magaghati galary։ Chkaroghanalov zspel demqi cavagin camacrumy, kusakaln achqi pochov, trucik ancav graci vrayov, magaghaty et tvec qartugharin u dzhvarutyamb asac․

― Ambastanyany galileaci e։ Gorcn ugharkel eq chorrordapetin։

― Ayo, kusakal, ― patasxanec qartughary։

― Inch e asum։

― Na hrazharvel e ezrakacutyun tal: yst gorci ev cerakuyti mahvan datavtchrin ugharkel e er hastatmany, ― bacatrec qartughary։

Kusakaly cncec aytnu cacraayn asac․

― Bereq meghadryalin։

Ev anmijapes erku legeoner aygu tapharakic ver bardzracrecin u patshgambi syuneri tak, kusakali bazkatori dimac kangnecrin qsanyot tarekan mi mardu։ Ayd mardu haginy hnamash u patarotvac, erknaguyn xiton er։ Glxin tchermak phattoc kar, tchakati shurj: kashekaptuk, berani ezrin: lerdacac aryunov tchankrtvacq։ Na anhangist hetaqrqrutyamb kusakalin er nayum։

Verjins lur er, heto cacradzayn harcrec arameeren․

― Uremn ayd du es zhoghovrdin hrahrel, vor qanden ershalaimyan tatchary։

Harcy talis kusakaly qari pes ansharzh er, ev miayn shrtunqnern ein hazivhaz sharzhvum: vorovhetev vaxenum er sharzhel dzhoxayin cavov krakvogh gluxy։

Dzerqery kapac mardy mi qich araj teqvec u asac․

― Bari mard։ Havata indz․․․

Bayc kusakaly: arajva pes ansharzh u dzaynn amenevin chbardzracnelov, teghnuteghn yndhatec nran․

― Ayd indz es bari mard kochum։ Sxalvum es։ Ershalaim qaghaqum bolory phsphsum en, vor es kataghi hresh em, ev da miangamayn tchisht e, ― u nuynqan mialar avelacrec․ ― haryurapet Arnetorsin indz mot kancheq։

Bolorin tvac, te patshgamby mtnec, erb hatuk haryuraki pet Markosy: Arnetors makanvamb, nerkayacav kusakalin։

Arnetorsy mi glux bardzr er legeoni amenabardzrahasak zinvoric ev aynqan tiknegh, vor bolorovin cackec nor elnogh arevy։

Kusakaly haryurapetin dimec latineren․

― Hancagorcn indz «bari mard» e kochum։ Mi ropeov nran tareq aysteghic, bacatrec, te inchpes piti xosel indz het։ Bayc xeghandam chaneq։

Ev ansharzh kusakalic baci bolory hayacqov ughekcecin Arnetors Markosin, vory dzerqon nshan arec bantarkyalin, aysinqn: piti heteves indz։

Yndhanrapes, vortegh el haytnver, Arnetorsin bolorn ein ughekcum hayacqov nra hasaki pattcharov, isk nranq, vovqer arajin angam ein tesnum, naev ayn pattcharov, vor haryurapeti demqn aylandakvac er: zhamanakin nra qity jardel er germanakan laxti harvacic․

Xtchahataki vra kaphkaphecin Markosi canr korshiknery, shghtayakapn anaghmuk hetevec nran, syunashar patshgambum kataryal lrutyun tirec, u lsvum er, te inchpes en ghunghunum aghavninern aygu tapharakum, patshgambi tak, mek el: shatrvani jri durekan u setevet ergy։

Kusakaly kamecav elnel teghic, qunqy dnel shiti tak u aydpes anzgayanal։ Bayc giter, vor da el chi ogni iren։

Syunashari takic aygi berelov bantarkyalin, Arnetorsy bronze ardzani patvandanin mot kangnac legeoneri dzerqic vercrec xarazann u, tetevaki taph arnelov, zarkec dzerbakalvaci userin։ Haryurapeti sharzhumn anphuyt er u tetev, bayc shghtayakapy vayrkenapes getnin tapalvec, ases ktrecin votqery․ nra shunchy ktrvec, demqi guyny trav u achqern ansharzhacan animast։ Markosy miayn dzax dzerqov, hesht u hangist, datark topraki pes ver bardzracrec ynkacin, votqi kangnecrec u sksec xosel qti mej, vat artaberelov arameeren barery․

― Hromeakan kusakalin kochel igemon։ Urish xosqer chasel։ Kangnel zgast։ Indz haskacar, te: xphem։

Bantarkyaly tchotchvec teghum, bayc tirapetec iren, guyny teghn ekav, shunchy et berec u xrpot dzaynov patasxanec․

― Es qez haskaca։ Mi xphir։

Mek rope anc na krkin kangnac er kusakali dimac։

Hnchec xamrac, hivand dzayny․

― Anund inch e։

― Im, ― phutov patasxanec bantarkyaly, amboghj eutyamb artahaytelov haskanali patasxanelu, aylevs zayruyt chharucelu patrastakamutyun։

Kusakaly cacradzayn asac․

― Imn indz haytni e։ Aveli himar mi dzevana, qan kas։ Qony։

― Yeshua, ― shtap֊shtap patasxanec bantarkyaly։

― Makanun unes։

― Ha֊Nocri։

― Vorteghaci es։

― Gamagheci, ― patasxanec bantarkyaly, glxov cuyc talov, vor ayntegh, herunerum, irenic aj, hyusisum, Gamagha kochvogh mi qaghaq ka։

― Cagumov, aryamb vov es։

― Stuyg chgitem, ― ashxuzhoren patasxanec bantarkyaly, ― cnoghneris chem hishum։ Indz asel en, vor hayrs siriaci er․․․

― Mshtakan vortegh es aprum։

― Mshtakan kacaran chunem, ― amachelov patasxanec bantarkyaly, ― tchamphordum em: qaghaqic qaghaq։

― Aveli kartch kareli e asel, mi xosqov, tapharashrjik es, ― asac kusakaln u harcrec․ ― harazatner unes։

― Voch voq chunem։ Menak em ashxarhum։

― Grel֊kardal gites։

― Ayo։

― Arameerenic baci urish lezu gites։

― Gitem։ Hunaren։

Urac kopy bardzracav, tarapanqi mlarov patac achqy mexvec bantarkyali vra։ Myus achqy phak mnac։

Pighatosy hunaren xosec։

― Uremn, du eir patrastvum averel tatchari shinutyunn u hrahrum eir zhoghovrdin։

Ays xosqeri vra bantarkyaly krkin ashxuzhacav․ achqern aylevs vax chein artahaytum, u na xosec hunaren․

― Bari․․․ ― bantarkyali achqerum sarsaph erevac, vorovhetev qich er mnacel sxalver, ― igemon, kyanqums erbeq mtadir chem eghel tatchari shinutyunn averel u voch voqi chem hrahrel ayd animast gorcin։

Cacrik seghani vra hakvac ev cucmunqnern ardzanagrogh qartughari demqin zarmanq haytnvec։ Na bardzracrec gluxy, bayc anmijapes noric kracav magaghati vra։

― Hazar u mi tesak mardik en havaqvum ays qaghaqum ton orerin։ Nranc mej linum en moger, astghabashxner, gushakner u mardaspanner, ― mialar xosum er kusakaly, ― staxosner el en linum։ Orinak, du staxos es։ Parz grvac e: hrahrum er averel tatchary։ Ayd en vkayum mardik։

― Ayd bari mardik, ― sksec bantarkyaln u shtap֊shtap avelacnelov․ ― igemon․․․ ― sharunakec․ ― vochinch chsovorecin ev im bolor asacnery shphotel en։ Yndhanrapes sksum em vaxenal, vor ayd xarnashphotutyuny erkar ktevi։ Ev amen inchi pattchary ayn e, vor asacners tchisht chi grarum na։

Lrutyun tirec։ Ayzhm arden erku hivand achq ein mrayloren nayum bantarkyalin։

― Krknum em, bayc verjin angam, heriq xelagar dzevanas, avazak, ― asac Pighatosy meghm u mialar, ― qo asacneric qich ban e grvac, grvacn el bavakan e qez kaxelu hamar։

― Voch, voch, igemon, ― amboghjovin hamakvac hamozelu cankutyamb, asac bantarkyaly, ― meky ka, gnum galis e ayci magaghaty dzerqin ev sharunak grum e, grum։ Sakayn mi angam nayeci ayd magaghatin u sarsapheci։ Ayntegh grvac baneric bacardzakapes voch meky chem asel։ Xndreci nran: i ser astco, ayrir qo ayd magaghaty։ Bayc na xlec dzerqics u phaxav։

― Vov e ayd mardy, ― xorshanqov harcrec Pighatosn u dzerqy dipcrec qunqin։

― Ghevi Matteosy, ― hozharutyamb bacatrec bantarkyaly, ― na maqsavor er, arajin angam nran handipeci Betphagei tchanaparhin, ayntegh, ur tzenu aygi ka, tchamphezrin, u xosqi brnvecinq։ Skzbum anbaryacakam varvec ev nuynisk anpatvec․ aysinqn, karcec, te anpatvum e: indz shun kochelov, ― bantarkyaln aystegh qti tak cicaghec, ― andzamb es ayd kendanum mej voch mi vat ban chem tesnum, vor viravorvem ayd xosqic․․․

Qartugharn yndhatec ardzanagreln u cacuk mi zarmacac hayacq netec, bayc voch bantarkyali, ayl kusakali vra։

― ․․․ teev indz lselov, astitchanabar phaphkec, ― sharunakes Yeshuan, ― i verjo, phoghery shprtec tchanaparhi mejteghn u asac, vor galis e indz het tchanaparhordelu․․․

Merkacnelov deghin atamnery, Pighatosy qmcicagh tvec mi aytov ev, amboghj iranov qartughari koghmy teqvelov, asac․

― Vov Ershalaim qaghaq։ Incher ases, ches lsi aystegh։ Maqsavory phoghery shprtel e tchanaparhi mejteghy, lsum eq։

Chimanalov inch patasxanel, qartughary hark hamarec nuynpes zhptal։

― Isk na asac, vor heraysu phoghn ateli e dardzel ir hamar, ― bacatrec Yeshuan Ghevi Matteosi artaroc ararqn u avelacrec։ ― Ev ayd oric dardzav im ughekicy։

Derevs berany bac, kusakaly nayec bantarkyalin, apa aregakin, vor ansheghoren ver er elnum nerqevnerum, depi aj phrvac dziarshavarani hecyal ardzanneri vrayov, u hankarc mi noghkali tarapanqov mtacec, vor amenahesht bany kliner patshgmabic vrndel ays tarorinak avazakin, sosk erku bar artasanelov: «kaxeq dran» ։ Vrndel naev pahakaxmbin, patshgambic gnal palati xorqy, hramayel mtnecnel senyaky, phrvel mahtchin, sary jur pahanjel, aghioghorm dzaynov kanchel Banga shany, nran boghoqel hemikraniayic։ Ev tuyn xmelu mitqy meken hrapuranqov arkaycec kusakali hivand glxum։

Pghtorvac achqerov na nayum er bantarkyalin u vorosh zhamanak lur er, tanjanqov mtaberelov, te ershalaimyan aravoti anxna arevi tak ir dimac inchu e kangnel bantarkyaly: cecic aylandakvac demqov, u el inch harcer piti ta inqy, voronq petq chen ev voch mekin։

― Ghevi Matteosy, ― xrpot dzaynov harcrec hivandn u phakec achqery։

― Ayo, Ghevi Matteosy, ― kusakali akanjin hasav bardzr, iren tanjogh dzayny։

― Bayc ev aynpes, tatchari masin inch eir asum amboxin shukayum։

Tvum er, te patasxanoghi dzayny cakum e Pighatosi qunqy, anaseli tanjanq pattcharum, ev ayd dzaynn asac․

― Igemon, es xosum ei ayn masin, vor kphlvi hin havati tatcharn u ksteghcvi tchshmartutyan nor tatchar։ Aydpes asaci, vor aveli haskanali lini։

― Tapharakani meky, isk inchu eir shukayum zhoghovrdi mej xrovutyun gcum, patmelov tchshmartutyan masin, voric gaghaphar chunes։ Inch ban e tchshmartutyuny։

Ev aystegh kusakaly mtacec․ «Vov im astvacner։ Baner em harcnum nranic, voronq petq chen dati zhamanak․․․ Xelqs indz chi carayum aylevs․․․» U krkin nra achqin erevac mug heghukov li gavaty։ «Tuyn tveq indz, tuyn» ։

U dardzyal lsec dzayny։

― Tchshmartutyunn amenic araj ayn e, vor gluxd cavum e u aynqan sastik, vor phoqrogutyamb mtacum es mahvan masin։ Du voch miayn indz het xoselu uzh chunes, aylev dzhvaranum es nuynisk vras nayel։ U es hima akama qo dahitchn em darnum, u da indz vshtacnum e։ Du nuynisk ches karogh voreve ban mtacel u sosk erazum es, vor motd ga qo shuny, yst erevuytin, miak araracy, um het kapvac es։ Bayc tanjanqd hima kverjana, glxacavd kancni։

Qartugharn achqery chrec bantarkyali vra u kisat toghec grely։

Pighatosy tanjahar achqery bardzracrec bantarkyali vra ւo tesav, vor arevn arden bavakanachaph ver e elel dziarshavarani vra, vor tcharagayty syunashar e taphancel u mot e galis Yeshuayi crmrvac hoghatapherin ev vor sa mi koghm e qashvum arevic։

Aydzham kusakaly elav bazkatoric, gluxy seghmec dzerqerov, u nra saphrac, deghnavun demqin sarsaph gcagrvec։ Bayc na iskuyn xeghdec sarsaphy kamqi uzhov ev krkin et ynkav bazkatori mej։

Isk ayd yntacqum bantarkyaly sharunakum er ir xosqy, bayc qartugharn aylevs vochinch cher ardzanagrum, miayn sazi pes vizy dzgac: ashxatum er voch mi bar bac chtoghnel։

― Yhy, amen inch verjacav, ― xosum er bantarkyaly, baryacakamutyamb nayelov Pighatosin, ― ev es chaphazanc urax em dra hamar։ Igemon, xorhurd ktayi qez arzhamanak toghel palaty ev votqov zbosnel moterqum, mi voreve tegh, asenq, tekuz, Dzitenyac leran ayginerum։ Ampromy․․․ ― bantarkyaly shrjvec, achqery kkoghac, arevin nayelov, ― aveli ush ksksvi, iriknademin։ Zbosanqy shat kogner qez, isk es hatchuyqov kughekcei։ Nor֊nor mtqery ekan gluxs, voronq karcum em, qez khetaqrqren, u es sirov mtqer kphoxanakei qez het, manavand vor shat xeloq mardu tpavorutyun es toghnum։

Qartughary mereli pes gunatves u cac gcec magaghati galary։

― Cavn ayn e, ― sharunakec shghtayakapn, u voch voq cher yndhatum nran, ― vor xist es gaghtnamit u liovin korcrel es havatd mardkanc nkatmamb։ Hamadzaynir, chi kareli, che, mardkayin bolor hetaqrqrutyunnery shan het kapel։ Xghtchuk e kyanqd, igemon, ― ev aystegh xosoghn iren tuyl tvec zhptal։

Qartughary hima lok mi ban er mtacum: havata ir akanjnerin, te: voch։ Stipvac er havatal։ Ayd zhamanak phordzec patkeracnel, te bantarkyali ayd anlur handgnutyan artiv dyuraborboq kusakali zayruyty hatkapes inch artaroc dzev kynduni։ Ev ayd mi bany qartughary patkeracnel cher karogh, teev lav tchanachum er kusakalin։

Aydzham hnchec kusakali xzvac, xrpot dzayny․

― Dzerqern ardzakeq, ― asac latineren։

Pahakaxmbi legeonerneric meky nizaky xphec hetnin, handznec myusin u motecav u bantarkyali dzerqeri kapy qandec։ Qartughary getnic bardzracrec galary, voroshec arayzhm chardzanagrel u voch mi bani vra chzarmanal։

― Xostovanir, ― cacradzayn harcrec Pighatosy hunaren, ― du mec bzhishk es։

― Voch, kusakal, bzhishk chem, ― patasxanec bantarkyaly, hatchuyqov shphelov tchmlvac ev urac, karmrac dastaky։

Pighatosn achqi pochov, xstutyamb shaghaphum er bantarkyalin hayacqov, ev nra achqern arden pghtorvac chein, erevacel ein bolorin haytni kaycery։

― Es chharcreci, ― asac Pighatosy, ― guce latineren el gites։

― Ayo, gitem, ― patasxanec bantarkyaly։

Pighatosi deghnavun aytery sharagunecin, ev na harcrec latineren։

― Inchpes imacar, vor uzum em shany kanchel։

― Shat parz, ― patasxanec bantarkyaly latineren, ― dzerqd tarar odi mijov, ― bantarkyaly krknec Pighatosi sharzhumy, ― karces shoyel eir uzum, mek el: shrtunqnerd․․․

― Ayo, ― asac Pighatosy։

Lur ein, heto Pighatosy harc tvec hunaren․

― Uremn, bzhishk es։

― Voch, voch, ― phutov patasxanec bantarkyaly, ― havata indz, bzhishk chem։

― Lav, lav։ Ete uzum es gaghtni pahel, pahir։ Gorcin ughghaki arnchutyun chuni da։ Uremn, pndum es, vor koch ches arel qandel․․․ kam hrdehel, kam voreve ayl eghanakov vochnchacnel tatchary։

― Igemon, voch mekin koch chem arel nman baneri, krknum em։ Mite nman em xelapakasi։

― O, voch, du xelapakasi nman ches, ― patasxanec kusakaln u mi tesak sarsapheli zhptac, ― uremn, erdvir, vor aydpisi ban chi eghel։

― Inchov es uzum, vor erdvem, ― chaphazanc ashxuzhacac harcrec shghtayazercy։

― Asenq, tekuz kyanqovd, ― patasxanec kusakaly, ― erdvelu tchisht zhamanakn e, qani vor kyanqd mazic e kaxvac, imacir։

― Igemon, chlini mtacum es, te du es kaxel mazic, ― harcrec bantarkyaly, ― ete aydpes e, apa shat es sxalvum։

Pighatosy cncvec ev atamneri aranqic patasxanec․

― Es karogh em ktrel ayd mazy։

― Aydtegh el es sxalvum, ― lusavor zhpity demqin, dzerqov arevic pashtpanvelov, ararkec bantarkyaly, ― hamadzaynir, vor mazy hastatapes karogh e ktrel sosk na, vov kaxel e։

― Ayo, ayo, ― zhptalov asac Pighatosy, ― hima chem kaskacum, vor angorc u beranbac mardik Ershalaimum krnkakox hetevel en qez։ Chgitem, te lezud vov e kax tvel, bayc lav e tvel։ I dep, asa tesnem, tchisht e, vor Ershalaim es mtel Suzayi darpasov, eshy hecac, xazhamuzh amboxov shrjapatvac, vory voghjunel e qez ibrev inch֊or margarei, ― kusakaln aystegh matnacuyc arec magaghaty։

Bantarkyaly kusakalin nayec tarakusanqov։

― Igemon, es esh el chunem, ― asac na։ ― Ershalaim em ekel, iroq, Suzayi darpasov, bayc votqov, indz ughekcum er miayn Ghevi Matteosy ev im hasein vorevice ban bacakanchogh meky chkar, qani vor ayn zhamanak indz voch voq cher tchanachum Ershalaim qaghaqum։

― Du ches tchanachum, ― sharunakec Pighatosy, bantarkyalic chheracnelov hayacqy, ― vomn Dismasi, naev Hestasi kam Barrabayi։

― Ayd bari mardkanc es chem tchanachum։

― Irav։

― Irav։

― Isk hima indz asa, inch es sharunak ogtagorcum ayd «bari mardik» barery։ Inch e, bolorin es aydpes kochum։

― Bolorin, ― patasxanec bantarkyaly, ― ashxarhum char mardik chkan։

― Arajin angam em lsum ayd masin, ― asac Pighatosy qmcicaghov, ― bayc guce vat gitem kyanqy։ Sharunakutyuny karogh eq chgrarel, ― dimec qartugharin, teev verjins aranc ayd el vochinch cher grarum, u sharunakec xosel bantarkyali het։ ― Vorevice hunakan grqum es kardacel ayd masin։

― Voch, im xelqov em hasel dran։

― U da es qarozum։

― Ayo։

― Isk, orinak, haryurapet Markosy, nran Arnetors en kochel, bari e։

― Ayo, ― patasxanec bantarkyaly, ― tchisht e, na dzhbaxt mard e։ Ayn oric i ver, erb bari mardik aylandakecin nran, dazhan u xstadirt dardzav։ Hetaqrqir e, vov e xeghandamel nran։

― Hatchuyqov karogh em haytnel, ― patasxanec Pighatosy, ― qanzi vka em eghel։ Bari mardik hardzakvecin nra vra, inchpes shneren en hardzakvum arji vra։ Germannery tchankecin nra vizy, kpan dzerqeric, votqeric։ Hetevak erku haryuryak cughakn ynkav, ev ete hecelavashty, vori hramanatary es ei, chmxrtchver aj tevic, mer philisopha, qez cher vitchakvi Arnetorsi het xosel։ Da katarvec Idistavizoyi tchakatamartum, Kusanac Hovtum։

― Ete xosei nra het, ― hankarc asac bantarkyaln anrjanqov, ― vstah em, vor xist kphoxver։

― Es kaskacum em, ― ardzaganqec Pighatosy, ― vor legeoni hramanatarin nvaz hatchuyq kpattchareir, ete mtqovd ancner nra spaneric kam zinvorneric voreve meki het xosel։ I dep, huraxutyun bolori, nman ban chi el katarvi, ev arajiny es khogam ayd masin։

Ayd zhamanak mi cicernak slacik trichqov syunashar patshgamb mtav, ptuyt gorcec voskezoc arastaghi tak, cac tchaxrec ev, sracayr tevy hamarya qselov vormnaxorshi pghndzya ardzani demqin, taqnvec syan xoyaki etevum։ Guce mtadrvec buyn hyusel aydtegh։

Cicernaki trichqi yntacqum kusakali: nerkayums hstak u tetevacac ugheghum mi banadzev gcagrvec։ Hetevyaln er․ igemony qnnec Ha֊Nocri makanvamb tapharashrjik philisopha Yeshuayi gorxy ev hancakazm chgtav։ Masnavorapes, nvazaguyn kap angam chgtav Yeshuayi gorcoghutyunneri ev Ershalaim qaghaqum verjers katarvac ankargutyunneri mijev։ Parzvec, vor tapharashrjik philisophan hogekan hivand e։ Ayd isk pattcharov Phoqr cerakuyti ardzakac: Ha֊Nocrii mahvan datavtchiry kusakaly chi hastatum։ Bayc nkati arnelov, vor Ha֊Nocrii xelagar, cnorakan tcharery karogh en huzumneri teghiq tal Ershalaim qaghaqum, kusakaly Yeshuayin artaqsum e Ershalaimic ev bantarkum Mijerkracovyan Verin Kesariayum, aysinqn henc ayntegh, ur gtnvum e kusakali atoranisty։

Mnum er da teladrel qartugharin։

Cicernaki tevery phrphracin tchisht kusakali glxaverevum, trchuny surac depi shatrvani tasy, apa trav heracav։ Kusakaln achqery bardzracrec bantarkyali vra u tesav, vor nra koghqin phoshe mi syun e hurhratum։

― Nra masin el ban chka, ― harcrec Pighatosy qartugharin։

― Cavoq srti, ka, ― anspaseli patasxanec qartughary ev Pighatosin tvec magaghatya mek ayl tert։

― Urish el inch, ― harcrec Pighatosn u mraylvec։

Kardaluc heto nra demqn aveli aylaylvec։ Mug aryuny xuzhec vzi u demqi erakneri mej, te mek ayl ban katarvec, miayn te nra maky korcrec deghnutyuny, kas֊karmir dardzav, ev achqern ases phos ynkan։

Havanoren, pattchary dardzyal aryunn er, vor xuzhel er qunqern u babaxum er, miayn te kusakali tesoghւtyan het inch֊or ban katarvec։ Aynpes, nran tvac, te bantarkyali gluxy pokvec u loghac herunery ev teghy mek ayl glux haytnvec։ Ayd tchaghat glxin voskya nosratam psak er drvac, tchakatin klor, qsuqapat mi xoc kar, vory qayqayel er mashky, anatam, ners ynkac beran, qmahatch u kaxvac nerqevi shrtunq։ Pighatosin tvac, te patshgambi vardaguyn syunern u Ershalaimi kturnery chqacan hervum: ayguc nerqev, ev shurjbolory taghvec kapriakan aygineri xit kanachneri mej։ Lsoghutyan het nuynpes mi tarorinak ban katarvec․ ases herunerum shephorner hnchecin: voch bardzr u aheghadzayn, ev shat parzorosh lsvec barery gorozabar dzgogh, rngayin dzayny․ «Orenq norin mecutyany viravorelu masin․․․»

Kcktur, shphot u ansovor mtqer xrnvecin․ «Korcanvec», apa: «Korcanvecinq․․․» Ev ayd bolori het liovin anhetet mi mitq: partadrabar, anararkelioren arka anmahutyan masin, ― ayn el um het, ― ynd vorum anmahutyuny chgites inchu anpatmeli trtmutyun er harucum։

Pighatosy larvec, irenic vanec tesilqy, hayacqy patshgamb berec, u nra dimac verstin haytnvecin bantarkyali achqery։

― Lsir, Ha֊Nocri, ― sksec kusakaly, Yeshuayi nayelov mi tesak tarorinak․ kusakali demqn ahegh er, bayc achqery li ein tagnapov, ― erbevice du voreve ban arel es mecn kesari hamar։ Patasxanir։ Asel es․․․ Te․․․ ches asel։ ― Pighatosy phoqr֊inch aveli dzgec «ches asel» bary, qan da sahmanvac e dataranum ev hayacqov Yeshuayin hghec inch֊or mitq, vor aynqan kuzenar nershnchel bantarkyalin։

― Tchshmartutyunn asely dyurin e ev hatcheli, ― nkatec bantarkyaly։

― Indz petq che gitenal: qez hatcheli, te thatch e tchshmartutyunn asely, ― characac u xeladzayn patasxanec Pighatosy։ ― Sakayn stipvac klines asel։ Bayc xoselis yuraqanchyur bard canrutetev ara, ete voch miayn anxusapheli, ayl naev tanjali mah ches kamenum։

Voch voq chgite, te inch katarvec Hreastani kusakali het, bayc na iren tuyl tvec bardzracnel dzerqy, ibr arevi tcharagaytic pashtpanvelu hamar, ev ayd dzerqi takic, ases vahani takic, bantarkyalin inch֊or ban aknarkogh hayacq hghel։

― Ev ayspes, ― asac na, ― patasxanir, tchanachum es du vomn Huda Iskariovtacu, ev hatkapes inch es asel nran, ete asel es, kesari masin։

― Bann ayspes e eghel, ― hatchuyqov sksec patmel bantarkyaly, ― erek che ancyal ory, erekoyan, tatchari mot canotaca mi eritasardi het, vorn iren kochec Huda, Iskariovt qaghaqi bnakich։ Indz ir tun hravirec, vory Storin Qaghaqum e ev hyurasirec․․․

― Bari mard e, ― harcrec Pighatosy, ev diakan krak colac nra achqeri mej։

― Shat bari ev hetaqrqraser mard e, ― hastatec bantarkyaly, ― mecaguyn hetaqrqrutyun drsevorec im mtqeri nkatmamb, chaphazanc srtabac yndunec indz․․․

― Kanteghner varec․․․ ― atamneri aranqic, bantarkyali tonov asac Pighatosy, ev nra achqern ayd zhamanak kayckltum ein։

― Ayo, ― kusakali teghyakutyamb tetevaki zarmacac, sharunakec Yeshuan, ― xndrec, vor tesaketners sharadrem petakan ishxanutyan masin։ Ayd harcy nran artakar er hetaqrqrum։

― Ev inch asacir, ― harcrec Pighatosy, ― te kpatasxanes, vor moracel es asacnerd, ― bayc Pighatosi dzayni mej anhusutyun kar։

― I tivs ayl baneri, es asaci, ― patmum er bantarkyaly, ― vor amenayn ishxanutyun brnutyun e mardkanc vra ev vor kga zhamanaky, erb chi lini voch kesarneri ishxanutyւon, voch vorevice ayl ishxanutyun։ Mardy mutq kgorci tchshmartutyan ev ardarutyan tagavorutyun, ur yndhanrapes voch mi ishxanutyun anhrazhesht chi lini։

― Heto։

― Heto el vochinch, ― asac bantarkyaly, ― ayd zhamanak ners vazecin mardik, indz kapkpecin ev taran bant։

Ashxatelov voch mi bar bac chtoghnel, qartughan arag֊arag grum er magaghati vra։

― Ashxarhum aravel mec ev mardkanc hamar aravel hianali ishxanutyun chi eghel, chka ev erbeq chi lini, qan Tiberios kayser ishxanutyunn e, ― Pighatosi xzvac u hivand dzaynn uzhgnacav։

Chgites inchu, kusakaln atelutyamb er nayum qartugharin u pahakaxmbin։

― Ev du che, vor petq e dates ayd masin, cndac votchragorc։ ― Aystegh Pighatosy bghavec․ ― Pahakaxumby durs tareq patshgambic։ ― U shrjvelov depi qartughary, avelacrec․ ― Indz menak togheq hancagorci het, sa petakan gorc e։

Pahakaxumby bardzracrec nizaknery ev, havasarachaph dophelov paytac muykerov, patshgambic aygi heracav, pahakaxmbic heto durs ekav naev qartughary։

Patshgambi lrutyuny vorosh zhamanak xaxtum er miayn shatrvani jri ergy։ Pighatos tesav, te xoghovaki vra inchpes e phqvum jreghen aphsen, te inchpes en pokvum dra ezrery, taphvum shit ar shit։

Arajin bantarkyaly xosec․

― Tesnum em: inch֊or dzhbaxtutyun e patahel ayn pattcharov, vor xosel em iskariovtaci ayd patanu het։ Igemon, kanxazgum em, vor nra glxin phoranq piti ga, ev shat em xghtchum nran։

― Es karcum em, ― tarorinak qmcicaghov patasxanec kusakaly, ― ashxarhum eli inch֊or meky ka, um hark e, vor aveli xghtchayir, qan Huda Iskariovtacun, ev um aveli vattar e vitchakvac, qan Hudayin։ Uremn, Markos Arnetorsy: sarnaryun u erdvyal dahitchy, ayn mardik, vovqer inchpes tesnum em, ― kusakaly cuyc tvec Yeshuayi aylandakvac demqy, ― qez cecel en qaroznerid hamar, Dismas ev Hestas avazaknery, voronq irenc nmanneri het chors zinvor en spanel ev i verjo, keghtot davatchan Hudan: ays bolory bari mardik en։

― Ayo, ― patasxanec bantarkyaly։

― U kga tchshmartutyan tagavorutyuny։

― Kga, igemon, ― hamozvac patasxanec Yeshuan։

― Erbeq chi ga, ― hankarc bghavec Pighatosn aynpisi zarhureli dzaynov, vor Yeshuan et֊et gnac։ Shat tariner araj Kusanac Hovtum Pighatosn aydpes er bghazvum ir dziavorneri vra․ «Kotorir dranc։ Kotorir dranc։ Arnetors hskan geri e ynkel» ։ Na aveli barracrec hramanner ardzakeluc xzvac dzayny, bghavelov aynpes, vor barery lsven aygum․ ― Hancagorc։ Hancagorc։ Hancagorc։

Isk heto dzayny cacracnelov, harcrec․

― Yeshua Ha֊Nacri, havatum es ardyoq voreve astco։

― Astvac mek e, ― patasxanec Yeshuan, ― nran em havatum։

― Uremn aghotir nran։ Lav aghotir։ Teev, ― Pighatosi dzaynn aystegh xzvec, ― da chi ogni։ Kin chunes, ― chgites inchu, trtmagin harcrec Pighatosy, chhaskanalov, te inch e katarvum ir het։

― Che, menak em։

― Ateli qaghaq, ― haytni chi te inchu hankarc mrmnjac kusakaly ev cncec usery, ases mrsec, ev shphec dzerqery, ases lvac, ― ete qez sraxoghxogh anein naxqan Huda Iskariovtacu het handipeld, iroq, da aveli lav kliner։

― Igemon, guce indz azat ardzakeir, ― anspaseli xndrec bantarkyaly, ev tagnap haghordvec nra dzaynin, ― tesnum em, indz spanel en uzum։

Pighatosi demqy jghadzgvec, na Yeshuayi vra harec achqeri: borboqvac, karmir anotnerov patac spitakucnery ev asac․

― Tshvarakan, karcum es, te hromeakan kusakaly azat kardzaki mi mardu, vorn asac an, inch du asacir։ Vov astvacner, astvacner։ Te mtacum es, vor patrast em qo teghy gravel։ Hamamit chem qez։ U lsir indz․ ete ays pahic tekuz mek bar artasanes, xosqi brnves meknumeki het, zgushacir indznic։ Krknum em: zgushacir։

― Igemon․․․

― Lrir, ― bghavec Pighatosy ev kataghi hayacqov hetevec cicernakin, vory krkin patshgamb er mtel, ― aystegh ekeq, ― bghavec Pighatosy։

Ev erb qartugharn u pahakaxumby veradardzan irenc teghery, Pighatosy haytararec, vor hastatum e Phoqr cerakuyti zhoghovum ardzakvac Yeshua Ha-Nocrii mahvan datavtchiry, ev qartugharn ardzanagrec Pighatosi asacy։

Mek rope anc kusakali dimac kangnac er Markos Arnetorsy։ Kusakaly nran hramayec bantarkyalin handznel gaghtni carayutyan petin, miazhamanak haytnel kusakali kargadrutyuny, vorpeszi gaghtni carayutyan andznakazmin canraguyn patzhi sparnaliqi tak argelvi voreve bani masin xosel Yeshuayi het kam patasxanel nra vorevice harcin։

Markosi nshanov pahakaxumby shrjapatec Yeshuayin ev durs tarav nran patshgambic։

Apa kusakali dimac kangnec barekazm, shikamorus, gegheckates mi tghamard, vori krcqin aryuci mrutner ein phaylphlum, saghavarti katarin arcvi pheturner kayin, voskya gamer: suserakalin, ereqtak nerbannerov koshikneri kashve phokery kapvac ein minchev cnknery, arnaguyn tiknocy gcel er dzax usin։ Legeoni hramanatarn er: legaty։ Kusakaly nranic harcrec, te hima vortegh e sebasaakan kohortan։ Legaty haytnec, vor sebastacinery shrjaphakel en dziarshavarani dimaci hraparaky, vortegh zhoghovrdin piti haytararvi hancagorcneri datavtchiry։

Aydzham kusakaly kargadrec, vor legaty hromeakan kohortayic erku haryurak arandznacni։ Drancic meky, Arnetorsi hramanatarutyamb, petq e ughekci hancagorcnerin, mahapatzhi harmaranqnerov bernvac saylern u dahitchnerin: depi Lerk Ler, isk tegh hasnelun pes miana verin shrjaphakmany։ Myus haryuraky henc hima piti ugharkvi Lerk Ler ev anhapagh sksi shrjaphakumy։ Mievnuyn, aysinqn Lery pahpanelu npatakov kusakaly legatin xndrec ozhandak hecelagund ugharkel: siriakan mi ala։

Erb legaty heracav patshgambic, kusakaly qartugharin hramayec palat hravirel cerakuyti naxagahin, erku andamneri ev Ershalaimi tatcharayin pahakaxmbi petin, bayc avelacrec naev, vor xndrum e aynpes harmarecnel, vorpeszi minchev xorhrdakcutyunn ayd bolori het, inqy karoghana naxagahi het xosel aveli shut u arandzin։

Kusakali hramannerr katarvecin arag u tchshgrit, ev arevy, vor ayd orerin mi artakarg molegnutyamb er xandzum Ershalaimy, der cher hascrel motenal ir bardzraguyn ketin, erb aygu tapharakum, sandughqnery pahpanogh marmarya erku spitak aryucneri mot handipecin kusakaly ev cerakuyti naxagahi partakanutyunnery katarogh hreakan qahanayapet Hovseph Kayiaphan։

Aygum lrutyun er։ Bayc syunashari takic elnelov arevoghogh aygu verin tapharaky, ur armaveninern ein: hreshavor phghotneri vra, tapharaky, vorteghic kusakali arjev phrvec nra hamar ateli ayd amboghj qaghaqy: ir kaxovi kamarnerov, amrocnerov u, amenaglxavory, Ershalaimyan tatcharov, vor annkaragreli antchorni, marmarya mi kuyt er, taniqi phoxaren tevavor vishapi voskya tephuknerov, kusakaly sur lsoghutyamb hervum, nerqevnerum, ayntegh, ur qare parispy palatakan aygu storin sanghdevandnern er bazhanum qaghaqayin hraparakic, xladzayn brbroc vorsac, voric ver mek-mek tuyl u nvaz, voch ayn e tnqocner, voch ayn e bghavocner ein hnchum։

Kusakaly haskacav, vor ayntegh: hraparakum, arden havaqvel e verjin ankargutyunnerov xrovvac ershalaimcineri anhamar amboxy, vor ayd amboxn anhamberutyamb spasum e datavtchri ardzakmany, ev vor ayd amboxi mej bghavum en andadrum jravatcharnery։

Kusakaln sksec nranic, vor qahanayapetin patshgamb hravirec, vorpeszi patsparven anoghoq tapic, bayc Kayiaphan qaghaqavarutyamb neroghutyun xndrec u bacatrec, vor chi karogh da anel toni naxashemin։ Pighatosy kngughy qashec astitchanabar mazataph linogh glxin u sksec xosakcutyuny։ Hunaren ein xosum։

Pighaaosn asac, vor inqy qnnel e Yechua Ha֊Nocrii gorcy ev hastatel mahvan daaavtchiry։

Ayspisov, aysor kayanaliq mahapatzhin datapartvac en ereq avazakner: Dismasy, Hestasy, Barraban, nrancic baci naev ayd Yeshua Ha֊Nocrin։ Arajin erkusy, voronq mtadrvel en zhoghovrdin hrahrel hakakesarakan xrovutyan, krvov en dzerbakalvel hromeakan ishxanutyan koghmic, hetevabar nranc masin aystegh xosq chi lini։ Isk myus erkusy: Barraban ev Ha-Nocrin, dzerbakalvel en teghakan ishxanutyan koghmic ev datapartel e nranc Phoqr cerakuyty։ Hamadzayn orenqi, hamadzayn sovorutyan, erku hancagorcneric mekin hark klini azat ardzakel i pativ aysor sksvogh mec zatki toni։

Ayspisov, kusakaly cankanum e imanal, te erku hancagorcneric vor mekin e mtadir azatel cerakuyty: Barrabayin, te Ha-Nocriin։ Kayiaphan gluxy xonarhec i nshan ayn bani, vor harcy parz e, u patasxanec․

― Cerakuyty xndrum e azat ardzakel Barrabayin։

Kusakaly lav giter, vor qahanayapety henc aydpes piti patasxani, bayc nra xndirn ayn er, vor cuyc ta, te nman patasxann ir zarmanqn e harucum։

Pighatosn ayd arec mec varpetutyamb։ Honqery bardzracan goroz demqi vra, kusakaln akndet, zarmanqov znnec qahanayapetin։

― Xostovanum em, ayd patasxann indz zarmacrec, – meghmadzayn sksec kusakaly, – vaxenam, te tyurimacutyun ka aystegh։

Pighatosy bacatrum er։ Hromeakan ishxanutyuny nvazaguyns chi brnanum teghakan hogevor ishxanutyan iravunqneri vra, inchy qaj haytni e qahanayapetin, bayc tvyal depqum bacahayt sxaln arka e։ Ev ayd sxaly shtkelu harcum hromeakan ishxanutyunn, anshusht, shahagrgrvac e։

Iroq, irenc canrutyamb liovin anhamemateli en Barrabayi ev Ha֊Nocrii hancanqnery։ Ete erkrordy: bacahayt xelagar mi mard, meghavor e anhetet tcharer artasanelum, voronq Ershalaimum ev mi qani ayl vayrerum xrovutyun en gcel zhoghovrdi mej, apa arajini meghqy shat aveli canr e։ Bavakan che, vor na xrovutyan ughghaki kocher e tuyl tvel iren, naev spanel e pahakaxmbi zinvorneric mekin, erb phordzel en dzerbakalel nran։ Barraban shat aveli vtangavor e, qan Ha֊Nocrin։

Elnelov very sharadracic, kusakaly xndrum e qahanayapetin veranayel vtchiry ev arat ardzakel erku datapartyalneric nran, vov aveli qich vtangavor e, vorpisin Ha-Nocrin e ankaskac։ Ayspisov։

Kayiaphan ughigh Pighatosi achqerin nayec ev meghm, bayc hastat dzaynov asac, vor cerakuytn ushi-ushov e canotacel gorcin u erkrord angam e haytnum, vor mtadir e azatel Barrabayin։

― Inchpes։ Nuynisk im erashxavorutyunic heto։ Ayn mardu erashxavorutyunic, vori dzaynov hromeakan ishxanutyunn e xosum։ Qahanayapet, krknir errord angam։

― Ev errord angam haytnum em, vor Barrabayin enq azatum, – meghmadzayn asac Kayiaphan։

Amen inch verjacac er, u aylevs xoseliq chkar։ Ha-Nocrin heranum er arhavet, ev kusakali ahavor, dazhan cavern apaqinogh meky chkar, drancic tchar chkar, mahic baci։ Sakayn hima Pighatosin ayd mitqy cher, vor zarmacrec։ Anhaskanali nuyn taxicy, vor parurel er nran arden patshgambum, taphancec amboghj eutyuny։ Anmijapes janac bacatrel da, ev tarorinak er bacatrutyuny: mi tartam zgacum uner kusakaly, vor datapartyali het xoselis inch-or ban minchev verj chi asel, guceev chi lsel inch֊or ban։

Pighatosy vanec ayd mitqy, vorn inchpes gluxn er mtel akntartoren, aydpes el chqacav։ Chqacav mitqy, isk taxicy mnac anbacatreli, vorovhetev ho cher karogh da bacatrel kaycaki pes phaylatakac ev teghnuteghy marac mek urish kartch mitq. «Anmahutyun... ekav anmahutyuny...» ։ Um anmahutyuny ekav։ Da chhaskacav kusakaly, bayc hanelukayin anmahutyan ayd mitqy stipec nran sarchel arevayreac teghum։

― Lav, – asac Pighatosy, ― togh aydpes lini։

Aystegh na shurjy nayec, hayacqy tarav tesadashtn ynkac ashxarhi vrayov u zarmacav katarvac phophoxutyunneric։ Anhetacav varderov canrabernvac tuphy, anhetacan verin sandghevandy ezebogh notchinern u nrnenin, ev tchermak ardzany kanachi mej, naev: kanachy։ Ayd ameni phoxaren bosoraguyn mi xyus loghac, jrimurner candzanvecin dra mej, u sharzhvec xyusn inch֊or tegh, dranc het miasin sharzhvec ev inqy: Pighatosy։ Hima nran tanum er amenasarsapheli zayruyty: anuzhutyan zayruytn er tanum: xeghdelov u daghelov։

― Neghvum em es, – artaberec Pighatosy, – neghvum։

Xonav, sary dzerqov pokec tiknoci odziqi tcharmandy, ev na ynkav avazin։

― Tot e aysor, amprop ka moterqum, — patasxanec Kaiaphan: achqery chktrelov kusakali karmratakac demqic u kanxazgalov bolor tarapanqnery, voronq der spasvum ein։ «O, inch sarsapheli amis er ays tarva nisany» ։

― Che, ― asac Pighatosy, – totic chem neghvum, ayl qez het miasin lineluc, Kayiapha, – ev zhptac Pighatosy: achqery kkocelov u avelacrec։– Pahpanir qez, qahanayapet։

Qahanayapeti mug achqery phaylecin, ev ir demqin zarmanq gcagrec na, voch aveli vat, qan kusakaly qich araj։

― Incher em lsum, kusakal, ― hpart u hangist patasxanec Kayiaphan, – du sparnum es indz: kayacrac datavtchric heto, vorn inqd es hastatel։ Linelu ban e։ Menq varzhvel enq, vor hromeakan kusakaly voreve ban aseluc araj canrutetev e anum barery։ Meknumeky mez chlsi, igemon։

Pighatosn ankendan achqerov nayec qahanayapetin ev, atamnery merkacnelov, dzevacrec, te zhptum e։

― Inch es asum, qahanayapet։ Vov karoz e hima mez lsel aystegh։ Mite es nman em patani ayn tapharakan kronaxevin, vorin aysor mahapatzhi en entarkelu։ Es ho erexa chem, Kayiapha։ Gitem, te inch em asum ev vortegh em asum։ Shrjaphakvac e aygin, shrjaphakvac e palaty, aynpes vor mukn angam tcheghq chi gtni ners xckvelu։ Voch miayn muky, nuynisk na el chi karogh soghoskel, inch er anuny... Kiriafacin։ I dep, qahanayapet, tchanachum es nran։ Ayo... ete aystegh mtner, darnoren kzghjar dra hamar, iharke,

Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
Armenak Avetisyan
21:16, 07.01.2018
13491 | 0
21:11, 07.01.2018
18068 | 0
21:02, 07.01.2018
8458 | 0
20:49, 07.01.2018
12956 | 0
18:57, 07.01.2018
18214 | 0
18:54, 07.01.2018
19063 | 0
18:51, 07.01.2018
11873 | 0
18:48, 07.01.2018
10300 | 0
18:42, 07.01.2018
9247 | 0
18:34, 07.01.2018
6979 | 0
18:32, 07.01.2018
11442 | 0
18:31, 07.01.2018
7002 | 0
18:27, 07.01.2018
13118 | 0
18:22, 07.01.2018
7137 | 0
18:20, 07.01.2018
7698 | 0
17:38, 07.01.2018
7637 | 0
17:34, 07.01.2018
12375 | 0
depi ver