ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+24 °C, +16 °C ... +29 °C Vaghy:+28 °C
Vilyam Saroyan, Vesli Jeqsoni arkacnery /mas 1/
18:37, 07.01.2018
11766 | 0

Glux arajin

Veslin ergum e «Valensian» ev mi karevor namak stanum

Im anuny Vesli Jeqson e, tasnut taris lracel e, tasninni mej em mtel, isk siracs ergy «Valensian» e։ Erevi amen mekn ashxarhum vagh te ush gtnum e ir sirac ergy։ Orinak: es, gitem, imy gtel em, vorovhetev anverj ergum em u qnac el linem, ergn akanjis e։ Sirum em, vor mard kokordov meky zlum e․

Valensia,
Erazis mej, te artun
Lsum em es andadrum,
Kamacuk indz es kanochւm։
Valensia,
Tam֊ta֊ra֊ram։
Tam֊ta֊ra֊ram,
Tam֊ta֊ra֊ram, ta֊ta․․․

Es ashxarhum, te uzenas el, ergeric ches phaxchi, vorovhetev anyndhat mi cavic prcnum es, myusi mej ynknum, de, cavn el vor galis e, hety erg e berum։ Ynkers: Hari Quqy, ergum e․ «Ax, te tchar liner dzerqis, cheir cerana, sirelis․․․» ։ Es ergy chsirac mardkanc mot e ergum․ uzum e asel: ete tchar unenar, nranq shunchnery phchac klinein, voch te maghtum e, vor misht jahel mnan։ Bayc miazhamanak enpes e ergum, karces henc ergi heghinaki mtqiny asi, karces ir harsnacui masin ergelis lini: sirty kotrvac, vor tchar chuni, te siraci jahel u durekan tesqy yndmisht pahpani։ Um vra vor Harin atum e krtchtacnum, sa shat lav haskanum e nra mtqiny, bayc inch ani․ parz u hasarak erg e, de gna apacucir, te Harin ir apaga harsnacui masin chi ergum։ Voch mi orenq chka, vor siracid masin ergeln argeli։

Niq Qalin el sa e ergum․

Qeznic baci, ter astvac, chunem urish apaven,
Te indz draxt chytanes, asa: el es inch anem։
Erkni durn en cuyc talis hyreshtaknery veric,
El chem karogh dimanal ays ashxarhum tanjalic։

Niqn el e ir ergy erku dzevov ergum․ lurj u caghranqov։ Mi koghmic haskanum es, vor asum e: «Che, es kyanqy srtovs chi», bayc myus koghmic el gites, vor mi ban el ka mtqum․ «Ha, srtovs chi, bayc chei uzi kyanqic heranal, isk te heranalu linem, astcu siruyn, gone sranic lav tegh ynknem ay, togh draxt gnam» ։ Mi koghmic haskanum es, vor Niqy mi tesak urish, anhasaneli kyanqi karotov e aprum, bayc myus koghmic el gites, vor ir karoty dzer e arnum։ Amen angam, henc Niqi ergy akanjis e hasnum kam el mitqs galis, sirts enpes e sevanum: uzum em urish mard linel, voch te en, inch vor kam։ Uzum em tekuz chinaci linel, eskimos, bayc voch en inch vor kam, San franciskoyum cnvac amerikaci, vori dublinci mayrn u londonci hayry handipel en San Francikskoyum, siraharvel irar, amusnacel u erku vordi unecel, indz u eghbors: Virjilin։ Sirts xarnum e kyanqic, erb lsum em, te vonc e Niq Qalin harcnum: axr inch ani, ete astvac iren draxt chtani։

Inchqan mard gitem, amen meky mi erg uni, vor inch֊or tegh lsel e u mtqum pahel, vory nra hamar hatuk imast e stacel։ Tesnes hrchakavor mardik inch en ergum: erb menak en, chors koghmy voch voq chka։ De, ekeghecum mi ban es ergum, menak mnalis: urish։

Uremn: arden imacaq anuns, imacaq: qani tarekan em u vorn e siracs ergy, bayc amenakarevorn im masin, vor piti imanaq, chgiteq․ es sirun tgha chem։ Voch te mi qich gesh em, asenq: vorosh tgherqi pes, che, iroq gesh em։ Chgitem inchic e, inchic che, bayc edpes e u verj։ Amen saphrvelis mnum em apush ktrac։ Havats chi galis, te mard esqan anshnorhq kerparanq kunena, bayc ari tes, vor ccvel e achqis araj u ed henc es em, es ev urish voch voq․ Vesli Jeqsony, banakayin hertakan hamarov: 39339993֊y։ Asa: iski gitei, te inchqan em gesh, minchev vor ereq tari araj chskseci saphrvel u orumej kerparanqs tesnel։ Ay, dra hamar el saphrvelu het ser chunem։ Che, saphrvelun dem chem, voch el kokik erevalun, bayc de tchar chka, saphrvelis piti indz hayelum nayem, isk entegh ho mi mrut chem tesnum, zzvanqs enpes e galis, vor eskimos el chem uzum linel, uzum em mernel prcnel։

Henc dra pattcharov el ereq tari araj gluxs mtav, vor aveli lav e mardkanc achqin cherevam։ Erkar֊barak tapharum ei kam girq ei kardum։ Tapharelis mtacum es, kardalis el urish mardkanc mtqern imanum․ mec masamb erevi tesqic andur mardkanc։ Shat֊shat taphareluc, shat֊shat kardaluc u shat mtaceluc heto sksum es qez u qez tal֊arnel, aveli tchisht: voch el qez u qez, grqerum handixac mardkanc het es talis֊arnum։ U hankarc sirtd enpes e uzum, vor kendani meki het zruces, bayc xosqi kciky bacum es te che, eh, chen haskanum: inchic es xosum, vorovhetev qo kardacac grqery chen kardacel, mtqovd ancacn irenc mtqov chi ancel u shat hnaravor e: qez gzhi tegh dnen։ Miguce henc edpes el ka, bayc inch imanas: vov e gizh, vov che։ Orinak: es sirt chei ani voch mi mardu gzhi anun kpcnel։ Ba vor sxalvem։

Esqanic het xelqid phchum e, vor meknumekin piti namak gres, de, es el edpes ari։ Aveli shut: vorosheci, te piti grem, bayc asenq: greci, e, um ugharkem։ Achqs bacel֊chem bacel, kyanqis mec masy mayriky hayrikic bazhanvac e eghel, u es mors het voch mi kap chunem։

Te hors grei․․․ groghy tani, axr chgitei el: vortegh e, inch e։ Eghbors: Virjilin grei․․․ eh, tasnereq tarekanin inch piti gres, tekuz henc shat lav tchanachelis lines, isk es nran mi kargin chei el tchanachum։ Te prezidentin grei․ ba cher zarmana։

Urish voch meki el enqan lav chgitei, vor namak ugharkei, dra hamar el verjy vorosheci misis Foqsin grel: San Franciskoyi kiraknorya dproci mer usucchuhun։

Hayrikn er stipum, vor kiraknorya dproc hatchaxem․ asum er, te inqy kyanqi tchisht tchamphic sheghvel e, u achqy vaxecac e, mek el tesar: es el sheghveci, ete tchisht tchamphan cuyc tvogh chlini։ Asum er: eli du mi tchar anes erkusis hamar, bayc groghy tani, harbecoghy ho es chei, inqn er։ De togh inqn el kiraknorya dproc hatchaxer։

Misis Foqsin mi erkar namak greci, patmum ei, te verjin angam iren tesneluc heto, aysinqn: ancac iny tarum, glxovs inch e ancel֊dardzel։ Dzhvar te nra hishoghutyan mej mnacac linei, bayc indz tvum er, vor anpayman piti meknumekin grem, de, es el nran greci։ Banakum carayeluc el inch ogut, ete gone mek֊mek namak chgres u mek֊mek el gracid patasxan stanas։ Misis Foqsy kpatasxaner: shat lav։ Cher patasxani: vochinch։

Mi irikun el, misis Foqsin namak ugharkeluc mot mi amis anc, phosty bazhanelis ho irarancum chynkav․ du mi asa: im anunov namak e ekel։ Vernon Higbin iskakan patmutyun sarqec։ Phoxanak namaky tar, vonc vor urishnerin er talis, haytararec, te uzum e pashtonapes handznel։ Tgherqin el dra pes ban er petq, kargin uraxacan, es el arandznapes chem u chum chari, sranq, uremn: tchampha bacecin, vor motenam taxtakamacin։ Ed aranqov anca u bardzraca taxtakamac, Vernoni koghqin kangneci, asi: irenc srtov gnam։ Gitei: uzum en mi phoqr uraxanal, de, banakum el vor tgherqn uzum en mi phoqr uraxanal, lav e chhakarakves, te che nranq mi ban el aveli khrtchven, isk du: voch mi mazachaph։ Bayc ete srtnerov gnacir, du el hetnery kuraxanas։ Asenq: mardik vrad cicaghum en, um en cicaghategh sarqum։ Axr es inqs em vras cicaghum, el inchu banaki ynker tgherqy chcicaghen։ Erevi amen mekn el tasnut tarekan darnaluc heto sovorum e ir vra cicaghel։

Ha uremn: henc bardzraca, Vernoni koghqin kangneci, bolory cicaghic tulacan, ho chen hrtchvum, Vernonn el enpes dzerqy ver ccec, karces hretor e, unkndirnerin kargi e hravirum։

― Lrutyun, voch mi cptun chlsem, ― asac։― Amboghj carayutyans yntacqum, inchqan vor B vashti phostayin gragirn em, sranic karevor iradardzutyun chi eghel։ Pativ unem haytararelu․ amerikyan phostov mi namak e ekel։ El aveli mec pativ unem haytnelu, vor namaky sharqayin Vesli Jeqsoni anunov e։ Ereq angam «ura» sharqayin Jeqsoni patvin։

Tgherqn «ura» kanchecin, isk es anyndhat mtacum ei, te tesnes misis Foqsn ir namakum inch e grel։ U anyndhat, vonc vor mi dzayn akanjis tak «Valensian» erger։

«Uraneric» heto meky harcrec․

― Umic e namaky։

Mi urishn el te:

― Havatalu ban chi, vor Veslin sirac unena։

Bayc es ushadrutyun chdardzri։

― Vra mi tveq, ― asac Vernon Higbin։― Sharqayin Jeqsoni siralir tuyltvutyamb, es dzez khaytnem namakn umic e։ Inch veraberum e sharqayin Jeqsoni sirac unenalun, te chunenalun, hastatakan kam zhxtakan patasxany mer pashtonakan araroghutyan mej chi mtnum։ Dzerqis namaky sharqayin Jeqsoni masnavor sephakanutyunn e, vorovhetev shat parz u voroshaki hasceagrvac e nran․ crari vra nshvac en nra kochumy: sharqayin, anun azganuny: Vesli Jeqson, banakayin hertakan hamary: 39339993, mi xosqov, amen inch: teghy teghin, yst zinvorakan kanonadrutyan։ Ereq angam «ura» zinvorakan kanonadrutyan patvin։

Tgherqy kanonadrutyan patvin el «ura» kanchecin, isk heto Vernonoy te:

― Uremn: umic e nakaky։ San franciskoyi Yoterord poghotayi Ericakan ekeghecuc։

Estegh Vernony dardzav indz։

― Sharqayin Jeqson, ― asac, ― es mec hatchuyqov San Franciskoyi Yoterord poghotayi Ericakan ekeghecu ugharkac namaky azgi anunic handznum em qo dzerqy։ San Franciskon mot e im srtin, vorovhetev mer tanic, San Leandroyic, yndameny iny mghoni vra e: covacoci myus aphin, isk mer kayazoric: mi erku haryur mghoni vra։

Vernony krunknery xphec irar u zgast kangnec։ Chgites inchu, irenc namaknerin spasogh bolor tgherqy erevi mi haryur hogi, nuyny arecin։ Voch te hetevecin Vernoni orinaki, che․ henc teghnuteghy: nra het miasin, krunknern irar xphecin u zgast kangnecin, vonc vor heragralarin tarac cteri eramn e miangamic tevin talis, trchum։ Parz e, glxis oyin ein xaghum, bayc es bolorovin el dem chei։ Nranc aracy nuynisk mi qich dur er galis indz․ axr mer tgherqin tesac chkayi edqan ashxuzhacac, iski shqertin el edpes chein linum։ Bany vor xagh sarqelun e hasnum, amen tgha el ashxuzhanum e, inch ases anum։ De, misis Fosqn el patasxanel er namakis, u es qich het kardalu ei nra gracy։

Vernony glux tvec, namaky meknec indz, u bolorn enpes bardzr hrhracin, vor ed tesak hrhroc menak banakum lses, mek el erevi ughghich gaghutum։ Minchev shnchaktur antar ynknels, nranc hrhrocy akanjis er hasnum։ Kayazori koghqi ed antary shut֊shut ei gnum։ Tegh hasa te che, nsteci mi cari tak, namaky dri getnin, u achqs vrayic chei ktrum։

Kyanqums arajin angam ei namak stanum, anun֊azganuns u mnacac amen inch crari vra meqenagrvac, o, Valensia։

Qich heto crary baceci, vor tesnem, te misis Foqsn inch e grum, bayc parzvec: namaky misis Foqsic chi, ekeghecu qarozichn e grel։ Na cavov haytnum er, vor misis Fosqy mahacel e։ Ereq amis araj, yotanasunmek tarekanum, qni mej knqel er mahkanacun։ Qarozitchy grum er, te iren tuyl e tvel namaks bacel u ir aselov: mi vec angam kardacel er։ Na aphsosum er indz erbeq chhandipelu hamar, vorovhetev, datelov namakics, es orinakeli patani em, barepasht qristonya (onc el chem imacel․ hayriky lser, shat kuraxanar) ։ Qarozichy grel er, te kaghoti indz hamar u hamozum er, vor es el aghtoem, bayc cher xndrum ir hamar aghotel։ Urish shat baner el er grel, kardum ei, u achqerics glor֊glor artasuq er taphvum, vor misis Foqsy merel e, u verjum asvac er․ «Erkar u manrakrkit mtorumneric heto vorosheci dzez mi ban haytnel։ Husov em aynqan hogu ariutyun kunenaq, vor asacs arzhanapatvutyamb u xonarhutyamb ynduneq․ DUQ GRVoGh EQ։ Es inqs el kyanqis qarasun tarineri mec masy grelov em zbaghvel ev piti asem, vor teev tqnanqs apardyun chi eghel (tasnhing tari araj sephakan xaserov mi vogeshnchogh grquyk hratarakeci, vernagiry: «Arcunqneri mijic el zhptaceq», ev hayr R․J․ Fedruely: Kaliforniayi Sosalito qaghaqic, grqis mi amboghj qaroz nvirec, vortegh asum er․ «Ahavasik mi girq, vorin ashxarhy shat erkar e spasel, girq, vori meghmik luysin aynpes caravi e mut u meghsavor ashxarhy»), uremn: teev inchpes nsheci, tqnanqs apardyun chi eghel, bayc piti asem, vor duq indzanic lav eq grum, usti partavor eq grel։ Greq, vordis, greq» ։

Eh, mtaceci, ka֊chka es mardu caly pakas e, bayc heto vorosheci nra xorhurdy akanji hetev chgcel․ ay te vonc eghav, vor es patmutyuny skseci grel։ De, himnakanum amen inch im masin e, vorovhetev urish voch mekin edpes hing mati nman chgitem, bayc urishneri masin el em patmum, inchqan vor narnc gitem։

Misis Foqsin grac namakum ashxatel ei lezvis azatutyun chtal, mtqeris el hety, bayc hima el zgushanalu ban chunem, lezvis ekac amen tchisht xosq piti asem, inch linum e lini։

Glux erkord

Veslin bacatrum e, te banaky mardun inch orn e gcum, ir karciqov: mi tchisht xosq e asum, u qunn el chi tanum

Arden asaci, vor qarozchi ugharkac namaky: i patasxan misis Foqsin gracis, kyanqums stacac miak namakn er, bayc da enqan el tchisht chi, tepet sut el chi։ Mi angam el prezidentic em namak stacel, bayc dzhvar te na banic teghyak liner, dra hamar el ed meky chem hashvum։ Inch֊or er, andznakan namak cher։ Voch el ankeghc er erevum։ Kardaci «barevners» barn u mnaci zarmacac: inchu «barevners», voch te «mnas barov», qani vor xosqn indz banak tanelun er veraberum։ Asum en: te mejd shunch ka, uremn banaki apranq es, isk im shunchy shat lav el vras er։ Banaki masin inch ases ei lsel: te cicagheli ev te garsheli, bayc lsac֊chlsacics verjy mi ban er haskacvum, vor esor֊eguc indz hamazgest khagcnen, vorovhetev datvac chem, hogekan xangarum chunem, sirts hivand chi, aryan tchnshums hianali e, dzeruots: bolor matnery hety, achquakanjs u i cne indz trvac marmnis myus masery teghn en։ Durs er galis, vor es karces te luys ashxarh em ekel henc zinvor darnalu ev San Franciskoyi covaphin kam hanrayin gradaranum parzapes zhamanak ei spanum, minchev patreazm haytaraen։ Bayc es iski el banak gnalu tramadrutyun chunei։ Yndhakaraky: chgnalu tramadrutyun unei։

Mi erku angam mtqovs ancav, vor phaxchem sarery, mi tegh taqnvem, minchev paterazmy verjana։ Nuynisk mi angam el sarerum kyanqs dasavorelu hamar inch petqn e: havaqeci, kapoc ari u tramvayov tchampha ynka qaghaqic durs, inchqan vor tani։ Durs eka Mec mayrughi u mi patahakan meqenayov vatsun mghon depi harav gnaci: minchev Gilroy, bayc chors koghms nayeci, tesa amen inch nuynn e, u bolorn eli irarov ancac paterazmic en xosum։ Mardik ases paterazmacav ein kpel, ughghaki zzvanqd kgar։ Phogh tvi, hacov bifshteqs ara, mi bazhak el surtch xmeci u patahakan meqenayov het eka tun։ Aracis masin voch meki chasaci։ Beranics xosq el chtrcri, te vonc ei achqis pochov nayum covaphnya sarerin, vortegh voroshel ei minchev paterazmi verjy pah mtnel ev inchqan menak u antcharak ei indz zgum, enqan mtamolor xghtchuk u amotahar, vor arar ashxarhn ateli dardzav, bayc atelutyunn axr srtics cher galis, vorovhetev ashxarhy mardik en, isk mardik shat en srtid mot atelu hamar։ De, es el vonc vor bolory․ mi vorosh zhamanak el anckacri, u erb ory ekav, gnaci Marqit phoghoc 444 shenqy: zinvor grvelu։

Bayc hima ed bolory Noyi tarva patmutyun e, isk es mitq chunem ancac֊gnacac hin֊hin banery noric mejtegh berel։ Mi or es amboghj paterazmn el Noyi tarva patmutyun kdarna, u es kuzei iamanal, te ed zhamanak sra masin xosqy mek arac: inch piti asen։ Shat kuzei imanal, te sra verjn inch e linelu։ Chei el zarmana, ete es paterazmy, radioyi asaci pes, shrjadardzayin ket darnar։ Bayc ay qez phordzanq: henc ed «shrjadardzayin ket» kochvacy mi qich canrutetev es anum, en ezrakacutyann es galis, te ashxarhi eresin voch mi ban chka, vor shrjadardzayin ket chlini, u shrjadardzi mej miak karevory sa e․ inchic depi inchn e shrjadardz katarvum։ Ete vochnchic: vochinchy, el ed shrjadardzi oguty vorn e։ Miguce hnaravor e achq phakel, da chtesnelu tal, tepet gluxs chi mtnum, te patreazmy vonc piti chtesnelu tas, ete voch hashmandam es, voch el xelagar․ axr mi or phostarkghid mej crar kgtnes, u heriq e, vor ed crary baces, kyanqd miangamic taknuvra klini։

Hishum em: qani paterazmy cher sksvel, amboghj erkrov mek voch voq im goyutyan masin chgiter, voch meki petqy cher: es kam, te chkam։ Voch voq indz cher xndrum, vor mejtegh ynknem inch e: xaghaghutyan harecrn im ognutyamb lucven։ Bayc axr es misht el nuyn mardn em eghel u misht el phoghic mi qich neghvel em։ Ay dra hamar el, erb amboghj erkichy paterazmi henc skzbic mi mec u miasnakan yntaniqi vogov lcvec, ed vogevorutyan krakin yugh acoghnery achqis kaskaceli erevacin, vorovhetev dranc nmannery, inchqan haskaca, anverj zhptum en, huysy erbeq chen korcnum u heros darnalu hamar ushqnery gnum e, ayninch zinvorakan hamazgestov mardik mec masamb shphotvac en, xeghtchacac u ete zhptum en, uremn urish anelu ban chen gtel, mec֊mec huyser el bnav chunen, qani vor xelqnery shat chi ktrum, te chors koghmn inch e katarvum, ed bolorn inch e nshanakum u verjn inch e linelu, uzum em asel: verjn inch e irenc glxin galu։ Nranq erbeq el heros darnalu hamar dzernuot chen ynknum, vorovhetev kyanqnery mazic e kaxvac, giten, vor mi tetev el baxtnery chberi, heros darnalu tegh hangucyal kdarnan։ Mard vor esqany haskanum e, el chi karogh srtanc uraxanal u bolori het ankeghc hogov cncal։ Im banakayin kyanqi arajin orerin: zorakochikneri havaqakayanum, hets meky kar, anuny: Henri Rouds, shut֊shut asum er․ «Es isky anbanneri tegh e, Jeqson, es u du el : henc erku anban» ։

Henri Roudsy phordzaget hashvapah er u minchev zorakochveln ashxatel er San franciskoyi Montgomeri phoghoci himnarkneric mekum։ Na erexa cher։ Qarasunereq tarin arden lracel er, bayc ed orerin bolorin el zorakochum ein։

Arden xostaca, lezvis ekac amen tchisht xosq piti asem, inch linum e lini։ Ay, hima zhamanakn e vor, im karciqov, mi tchisht ban asem, bayc hakaraki pes, ahy sirts e ynkel, mahu chaph vaxenum em։ De, banakum em, dra hamar el vaxenum em, bayc vov banakum chi, inch uni vaxenalu, groghy tani։ Paterazmy sksvum e te che, mardu imacac֊chimacacy vonc vor glxin trchi, amenaphuch bann el mtqic hanum e u atamnery seghmac: berany pind phakum, inchqan el gisher֊cerek akanjy tanogh steric sirty varvac: tnqa։

Henc banak ekar, arajin oorvanic sksac: qez ah en talis, mahu chaph vaxecnum։ Amenic araj razmakan dataranov en ah talis։ Enqan mardkutyun chunen, vor tesnen neghn es ynkel, ognen․ che, mtqnerov el chi ancnum, menak toghnes mahvan sparnaliqner tan u verj։ Dzerqd bardzracnum es, vor erdum utes, beranneric arden ed e durs galis։ Dzerqd chijecrac, der banaki sharqery chmtac: ah en talis․ «․․․mahvan kdatapartves» ։ Axr hima sa e qo harazat yntaniqy: es nuyn mardik, vor eli hazar u mi ban en asum, u du mnum es shvarac, erb imanum es, te amen rope glxid inch patizh e kaxvac։ Iharke, dzhvar te meknumekin iroq edpes patzhen, bayc ed «mah» asacn anyndhat achqid araj e, banakayin kargukanoni amboghj gaghaphary dra vra e henvac u amen mi chnchin, shnchid nstac kanony xaxtelu depqum: anmijapes mejtegh e galis։ Mard es, asenq te caravel es, ory cerekov durs ekar jur xmelu, da kochvum e «inqnaglux bacakayutyun» u shat lurj hancanq e, sra hamar patizh e hasnum, vori anuny chnayac «artahert verakarg» e, bayc irakanum nuyn mahapatizhn e։ Kam asenq te tashty jur lcnelu tegh coraki tak es lvacvum․ eli artahert verakarg es stanum, bayc sa, inchqan vor zgacel em kashvis vra, ughghaki spanutyan mi urish anvanum e։ Vec֊yot amis es kargukanonov nstel֊ver kenaluc heto te mahu chaph chvaxenaq, gluxnerd chkorcneq kam el chkatagheq, uremn indzanic pind eq, vorovhetev chnayac es yola gnacogh em, amen inchin matneri aranqov em nayum, u ete tchishty vercnenq, piti voch vaxenayi, voch gluxs korcnei, voch el kataghei, ari tes, vor ev vaxecel em, ev gluxs em korcrel ev kataghel em։ Gitem, vor lav chi, bayc de inch arac։

Inch vor e, xosqs Henri Roudsi masin er, u en tchisht bany, vor piti asei, bayc vaxic chasaci, vorovhetev banakum em, sa er․ Henri Roudsy ttvac er karavarutyan vra, vor iren el en zorakochel։

Ay, es datark bann ei vaxenum asel։

Amotic getinn em mtnum։

Es mtqeric achqis qun chi galis, bayc mek֊mek el quns phaxchum e, vorovhetev gishery minchev luys tgherqn aghmkum en zoranocum, lezvin talis, anamot patmutyunner anum, ergum kam irar glxi oyinner dnum, vonc vor orinak: Dominik Toskan u Lu Mariachchin en irenc mejteghy qnogh Dominii eghbory: Viktorin dzer arnum։

Viktory qnum e te che, Dominiky mi koghmic, Lun el myus koghmic, sksum en nra akanjin phsphsal․ «Chem uzum banakum carayel։ Es inch krak ekav glxis։ Indz hamar aprum ei։ Chem uzum zinvor llinel։ Voch mekin chem uzum spanel։ Uzum em tun gnal։ Chem uzum mernel» ։ Espes phsphsalov: kamac֊kamac dzaynnern enqan en bardzracnum, minchev xeghtch Viktory zartnum e u vra berum․ «E, de lav eli։ Te mamayin chasem, Dominik» ։ Baraqi bolor tgherqy cicaghic mernum en, es el hetnery, chnayac voch mi cicagheli ban chem tesnum։

Glux errord

YUPh֊i tghtakic Jim Qyrbin Hari Quqin u Besliin sovorecnum e razmi arvesty ev inqnatirov tchanaparhum Hyusis

Che, inch uzum eq aseq, Hari Quqy mazalu tgha e։

Mi irikun nstel em mer zoranoci dimaci gerannerin, qaghaqum dzerqs ynkac mi girq em kardum: «Razmi arvesty», geranneri myus cayrin el Harin e phrvel։ Ed gerannery nstelu hamar el ein harmar, meknvelu hamar el, bayc voch voq chgiter, te vorpes inch en irar glxi kitvac։ Guynic datelov: vaghuc ein edtegh։ Ha uremn, es Harin tikn e tvel u anyndhat krknum e, enpes, vor lsem․ «Sharqayin Quqy dzer hramanov nerkayacel e, syr։ To qo banaky qez mna, gndapet, hima kasei: tar inch ara, du indznaic lav gites» ։

Shat vor krknec, asi․

― Ed um het es xosum։

Harin te:

― Gnadapeti, el um։ Ed shan vastaki։

― Inch֊inch։

― Lsecir, eli։

― Tes, ha, razmakan dataran kynknes։

― De lsecir, eli, ― noric asac Harin։

― Inch es gndapetic kpel։

― Araj hanraxanuti aparik bazhni varich e eghel։

― Vonc imacar։

― Sghagruhin asac։ Tghtery qrqrel e, tesel։

― Isk du inch uneir gndapeti het։

― Kapitany motn er ugharkel։

― Inchi։

― Leytenanti asacov։

― Ban es arel։

― Serzhanty leytenanti akanjy lcrel e, te banaki masin avel֊pakas xosum em։

― Heto, inch asac gndapety։

― Te ba: amot qez։ Te ba: kayazori anuny chem uzum mrotel, henc dra hamar el qez razmakan datarani dzerqy chem handznum։ De, es el ir anunn enpes mroteci: imacacid pes։

Harin gldiglor iren geranneri hetevg gcec u achqic korav։ Henc uzum ei noric grqis ancnel, mek el inch tesnem․ mi xumb zinvorakanner, hetnern el qaghaqaciakan shorerov mi mard, durs ekav kayazori xanuti hetevic u galis en ughigh geranneri koghmy։ Sharzhudzevic parz erevum er, vor mecavorner en։ Span u sharqayiny misht el qaylvacqov iraric jokvum en։ Voch te span aveli lav e qaylum, che․ estegh urish ban ka։ Der hervic el tesnum es, vor span iren ushadrutyan kentronum e zgum: te veradasi, te entakaneri achqi araj, tesnum es: vonc e ed tghamarkanc ashxarhum iren karevor mardu tegh dnum, iharke, ir haskacacov․ ete leytenant e, kapitani chaph chi hpartanum, bayc banakum carayogh kam el henc tokuzz ashxarhi eresin aprogh mardkanc mec masi hamemat iren shat karevor andz e hamarum։ Partadir cher gndapeti usadirneri artchitche aqloriky tesnei, vor glxi ynknei, te na mecavor e, myusneri het iren pahelu dzevic arden amen inch parz er։ Na iren aveli karevor mardu tegh er dnum, qan koghqi mayory, sa el iren er aveli karevor mardu tegh dnum, qan koghqi erku kapitannery։ avag leytenantn ed xmbum mi qich xghtchuk er erevum, bayc mejneri amenakarevor mardy qaghaqaciakan hagustovn er։ Na boloric el jahel er, erevi qsanvec֊qsanyot tarekan, voch avel։

Miangamic vor edqan mecavor tesa, mi tetev xarnveci, vorovhetev henc achqneri araj ei nstac, vonc el liner, knkatein։ Chgitei: taracs teghic trchem cac u pativ tam, te gcvem geranneri hetevn u taqnvem։ Ed orerin pativ talu het glux chunei, srtovs cher, vor piti anyndhat dra masin mtaces, bayc hima petqs el chi, qefs vonc uzi enpes el anum em։ Asenq, te mi phoqr֊moqr, tariqn arac gndapet e achqovs ynknum, tesqic el enqan men֊menak, korac֊molorac, karces sharqayinic vochnchov aravel chi, ha, uremn: hayacqy brnum em, havesov pativ talis u tchamphas sharunakum։ Bayc henc mi jahel, andard eshi glux em tesnum, vor enpes e ktritchavari phoghocy zavtac: loqery gcum, ases hamashxarhayin patmutyan anivy ur vor e shur e talu, vat tchamphic hani u aveli aylandak tchamphi vra dni, teghnuteghy, shat banakan dzevov, mtamolor tesq em yndunum, kam shrjvum em: ibr xanuti cucapheghkov em tarvac, kam el achqers gcum em erkinq u ed apushi koghqov ancnum em, gnum։ Um sirts uzi, nran el pativ em talis: cer murackannerin, phoghoci erexeqin, sirun aghjiknerin, lapterasyuneric karchac harbecoghnerin, hamazgestavor verelakavarnerin u banaki bolor ynker tgherqin, vov indz dur e galis, ankax nranic, te inch kochum uni։ Bayc vashti bazhanegcov ekogh es xumby hech srtovs cher, dra hamar el ccveci geranneri hetevy, vor achqic heru linem։ Soghesogh Hari Quqin moteca։

― Qez inch eghav, ― asac Harin։

― Gndapetn e, ― phsphsaci։― Hetn el chors spa u mi qaghaqaciakan։

Hima arden nranc dzaynery parz lsvum ein, u Harin eresy ttvecrec։

― Ari akanj dnenq, ― asi։

Bayc nranc xosakcutyuny akanj dnelu ban cher, de, es el noric kardalun anca, Hari: du Hari, qti tak eli ir ergn sksec․ «Ax, te tchar liner dzerqis, cheir cerana, sirelis․․․» ։ Haskaca, vor mtqum gndapetn e։

Spanery zinvorakannerin hatuk eghanakov: ashxuyzh֊ashxuyzh talis ein arnum, bayc zgacvum er, vor ushqnern anyndat vranern en pahum․ enqan irenc asacin chein hetevum, inchqan xoselu patshatch dzevy pahpanelun։ Mek֊mek mayory ir kochman hamemat shat azat er xosum, bayc heto akanjis ynkav, te gndapetin dimelis: vonc xosqi dzevy phoxec։ Myusrn el ein edpes anum, baci gndapetic, mek el qaghaqaciakan hagustov marduc։ Gndapetn ughghaki chtesnvac er, ete hashvi arneinq, vor yndameny verjers er mec hanraxanuti aparik bazhni varichutyuny toghel, bayc nra asacnern indz bavakanin taphak ein tvum։ Glxi ynka, vor qaghaqaciakan hagustovy lragrogh e, u terti patverov piti banakayinneri kyanqic aknarkashar gri։ Heto nra xosqery akanjis hasan․

― Gndapet Remington, ardyoq karogh em mi qani bar phoxanakel dzer zinvorneric mi erkusi het, karevor che: um։

Gndapetn el te:

― Xndrem, Jim։ Leytenant Qobyrn, dzer tghaneric mi erkusin cheq beri mer barekam Jimi mot։ Um vor harmar gtneq, leytenant։

De, leytenantn ynduvnac kargov patasxanec u shtap֊shtap gnac zinvorneri hetevic։ Spanern el noric ashxuzhacan, bayc iharke, aranc chaphn ancnelu։ Qich heto dzaynern aveli motecan, es vtangi hotn ara u miangamic haskaca, vor amboghj xumbn ur vor e geranneri es koghmy durs kga, ev iskuyn indz u Hariin ktesni։ Minchev kmtacei, te inch tchar gtnem, nranq mez tesan։ Bolorn el tesan, arajin hertin: henc gndapety։ Harin eshi tegh drec iren: ibr voch voqi chi nkatel u dzayny gluxy gcac: ergum e, te teseq֊teseq, chgitem, vor koghqis mard ka, indz hamar erg em asum։ Mnum er es mi elq gtnem, bayc chei imanum, te elqy vorn e։ Votqi tra u nor xelqis hasav, vor geranneri vra em ccvel: spaneri glxaverevum, de, shat bardzr chei, bayc inch tarberutyun․ es el vor nkateci, maqur apush ktreci։ Henc edpes ccvac: girqy dzax dzerqs vercri, vor ajn azatvi u pativ tvi։ Bolory, qaghaqaciakan shorer hagacic baci, patvi aran, gndapetn el te: «Azat, tghas», u es haskaca, vor na uzum e tpavorutyun gorcel lragroghi vra։ Iskakan zinvorakani tpavorutyun։ Dra hamar el henc dzerqis girqy tesav, asac․

― Tnayin arajadranqnerd es sertum։

Es aranqum Harin ergy yndhatec։ Nayec indz, nayec, heto hayacqy spanerin dardzrec, sranc el nayec, nayec, nor votqi elav u arden lriv avelord teghy axmaxavari pativ tvec, bayc enpes, vonc vor asi: vrazs inch e, ho ashxarhi verjy chi։ Eh, mi xosqov, anharmar ban stacvec, isky: xaytarakutyun․ axr Harin enqan dinj֊dinj pativ tvec, vor meknumeki taphov pativ talu zhamanak zinvorakanneri mot arajacogh akama reakcian xangarvec։ Voch voq chsharzhvec Harii voghjuynin patasxanelu hamar, bayc Harin handznvelu mitq chuner։ Patvi arac: mexvel mnacel er geranneri vra։ Verjy shat kuchuhup galuc heto, gndapetn ahagin srtneghac: inqn el patvi arav, mnacac spanern el mi mardu nman nranic orinak vercrin։ Hima arden bolorn el shshklvac ein u im karciqov, erknek ein talis mez patahac chlinein։ Tnayin arajadranqneri masin gndapeti tvac harcic heto enqan zhamanak er ancel, vor patasxanely imast chuner, u es el ei kangnel mnacel։ Drutyuny lragroghy phrkec։

― Gndapet Remington, ― asac, ― tuyl ktaq xosel ays tghaneri het։

Es angam gndapetn enqan el ashxuyzh cher։

― Xndrem, um het uzum eq: xoseq, ― asac na։― Cankacac zinvor dzer tramadrutyan tak e։

Lragroghy nayec Hariin u zhptalov asac․

― Banaky srtovd e, ktritch։

Harin chzhptac։

― Che, srtovs chi, ― asac, ― anuns el Ktritch chi, Hari e։

― Isk azganund։

― Quq։

Harin ijav geranneric։ Karcum ei lragroghi u spaneri mot kkangni ev mi qani harceri el kpatasxani, bayc na aranc mi bar aselu, shur ekav u gnac։ Erevi xanut gnac kam kino։ Kraki mej es mnaci։ Tesnum ei, vor gndapety Harii xosqeric u ararmunqic phrphrel, iren utum e, dra hamar el vorosheci mi qich gorcery shtkel, nax: Harii, heto el: gndapeti․ de, sirts chi tanum, vor mardu tramadrutyunn edpes phchanum e, umn uzum e lini։

― Harin aysor horic namak e stacel, ― asi։― Mayry shat hivand e, hor karciqov: arden mernelu vra։ Harin amboghj ory lac e eghel։

Asi u geranneric ija։ Achqs gndapeti vra ei pahum, vor tesnem asacs vonc e yndunel u, na hastat indz tchisht haskacav։ Nac ev araj azat shunch qashec, inchqan zgaci: shnorhakal er, vor iren negh teghic haneci։ Lragroghnern isky phordzanq en zinvorakanneri glxin։ Uzacd gndapetin, vor hogi e talis general darnalu hamar, nranq karogh en mec glxacavanqi mej gcel։ Qaghaqaciakan andzinq, manavand lragroghnery, gndapetnerin u minchev angam generalnerin xet en nayum, nranc sirac herosy phoqr mardn e։ Es gndapets el moxir kul tvoghneric cher, iskuyn glxi ynkav, vor kayazori anunn u ir pativy phrkelu hamar aveli lav e Harii cavin inqn el cavakci։ Bayc dra het mektegh, erevum er vonc uraxacav, vor Harii mayry mernelu vra e․ axr durs er galis, te banaky voch mi meghq chuni, ughghaki mor merneln e, vor Harii srtov chi, isk sa urish ban e։

― Ayo, ― asac gndapety: achqy lragroghin gcac, ― mtqovs henc aydpes el ancav, vor xeghtch tghayi sirty mi vord e krcum։ Mayor Golding, hog tareq, xndrem, vorpeszi sharqayin Quqin artahert ardzakurd trvi։ Lav kliner arajin isk gnacqov ugharkel nran, togh tun gna mi qani orov։ Es uzum em mer kayazori amen mi zinvor imana, vor menq: hramanatarners, ir barekamnern enq։ Sharqayin Quqin anhapagh tun ugharkeq, mayor։

― Lsum em, syr, ― asac mayory։― Vaghn aravotyan arajin hertin dranov kzbaghvem։

― Groghy cocy vaghn aravoty, ― asac gndapety։― Henc hima։ Anhapagh։

Na dardzav indz։

― Vortegh e aprum sharqayin Quqy, ― asac։

De, es gitei, vor Harienq San franciskoyi Sanset taghamasum en aprum, nranc tuny heru cher mer tnic, vortegh es u hayrikn einq mnum։ Bayc chei uzum gorcy bardacnel, vorovhetev shat lav teghyak ei: amen irikun erku֊ereq gnacq er San Francisko gnum։ Ete Harienc tan teghy gndapetin asei: mayory henc arajin gnacqov kugharker nran, u shutov amenqin haytni kdarnar, vor Harii mayry voch el hivand e, inch mnac, te mernelu vra, ev es u Harin kraky kynkneinq։ Dra hamar el vorosheci asel, te Harienc tuny shat heru tegh e, enqan heru, vor gndapety dzer qashi henc arajin gnacqov hariin tun ugharkelu mtqic u toghni sa ir cavov tapakvi, urish vochinch։

― Na Alyaskayum e aprum, syr, ― asi։ Lezvis Alyaskan ekav, vorovhetev henc tesa gluxs phordzanqi tak em drel, skseci erazel: te ernek urish mard linei: en che, inch vor kam, u edpes ernek talis: eskimosnery noric mitqs ynkan, de, eskimosnern el, hisheci, vor Alyaskayum en aprum։

― Alyaskayum, ― asac gndapety։

― Tchisht aydpes, syr, ― asi։― Na Alyaskayic e։

Tesa: gndapety neghn ynkav arden indz u indz huyser ei phayphayum, vor dzer kqashi ir brnac gorcic, moracutyan kta։ Eh, ur er te hima leytenanty erevar, lragroghi het zrucelu hamar ir jokac tgherqin berer․ amen inch miangamic teghy kynkner, es el kgnayi Hariin phntrelu։ Gndapety mi hayacq gcec lragroghi vra, isk sa enpisi demq er yndunel, vor, inch asem, kyanqum cheq patkeracni։ Azniv xosq, isky qare ardzan։ Gndapety zhptac lragroghin, bayc sa demqi qar artahaytutyuny chphoxec, de, gndapetn el haskacav, vor ezhan chi prcnelu։

― Alyaskayi vor qaghaqic e, ― asac։

― Ferbenqsic։

― Mayor Golding, ― asac gndapety, ― parzeq Ferbenqs trchogh inqnatirneri chvacucaky ev sharqayin Quqin henc arajin inqnatirov, artahert ugharkeq, isk ete phoghi kariq unena, andzamb indz zekuceq։

― Lsum em, syr, ― asac mayorn u heracav։

― Eritasard, ― dimec indz gndapety, ― gna ynkerjojd gtir։ Na tun e gnum։

― Lsum em, syr, ― asi u shur eka, vor gnam, bayc lragroghn asac․

― Neroghutyun, dzerqid inch girq e։

― «Razmi arvesty», ― asi։― Klauzevic[1]։

― Kareli e imanal: inchpes patahec, vor henc ayd girqn es kardum, ― asac lragroghy։

― Mer banakayinneri mtavor zargacman mijin makardaky․․․― mej ynkav gndapety, bayc lragroghy sran yndhatec․

― Shermann[2] asel e: paterazmy dzhoxq e, ― vra berec na։― Klauzevicn asum e: arvest e։ Du inch karciqi es։

― Es aynqan el lavateghyak chem։

― Klauzevici masin inch karciqi es։

― Hesht e kardacvum։

― Isk nra gaghapharneri masin inch kases։

― Garsheli gaghapharner en։

― Anund inch e։

― Vesli Jeqson։

Lragroghy pijaki grpanic hanac phoqrik cocatetri mej anuns grec։ Skzbum gndapety goh er indzanic, bayc henc vor lezvis azatutyun tvi: chnayac mitq chunei, tesa: nran bolorovin dur chekav։ Vov giti mtacec, te ed xelar lragroghy ir pes mardun toghac: voroshel e aknark grel inch֊or sharqayini masin։

― Vor koghmeric es, ― asac lragroghy։

― San Franciskoyic։

― Minchev banaky inchov es zbaghvel։

― Voch mi banov։

― Voch mi banov։

― Mi zhamanak desuden ynkac: ashxatanq ei phntrum, mek֊mek el gorc er patahum, bayc aveli shat parap֊sarap trev ei galis։ Hayrs naxord paterazmi masnakic e։ Viravorvelu hamar toshak e stanum, de, erkusov cayry cayrin einq hascnum, gluxners pahum։

― Hayrd inch e anum։

― Voch mi ban։

― Inch zbaghmunqi kam masnagitutyan ter e։

― Voch mi․ usanogh e eghel: zorakochel en, isk veradarnaluc heto el chi uzecel usumy sharunakel։

― Ayd bolory vorteghic gites։

― Inqn e patmel։ Minchev ays paterazmi sksvely menq iskakan ynkerner einq։

― Heto inch patahec։

― De, hayriky misht el koncelu ser uner, isk henc vor sksecin bolorin zinvor tanel, iren lriv xmelun tvec։ Ban el cher utum։

― Inch vnasvacq er stacel krvum։

― Tunavorum, arki vnasvacq, cncum։ Arki mi bekor kpel e glxin, qich e mnacel gluxy mashki։

― Sirum es hord։

― Iharke։

― Isk inchu gzhtveciq։

― Chenq gzhtvel։ Es anyndhat phordzum ei nran hamozel, vo r xmely toghni, bayc na cher karoghanum։ Uzenaln: uzum er, bayc cher karoghanum։ Xmac֊xmac ereq֊chors orov gluxn arnum er korchum, isk erb harcnum ei, te vortegh e eghel, voch el hishum er։

― Ete cheq gzhtvel, uremn inchpes patahec, vor dadareciq ynkerutyun anel։

― Na gnac u el het chekav։

― Isk du inchpes eir gluxd pahum։

― Mi gorc gta, shabat orery ereq dolarov ashxatum ei։ Dranov el yola ei gnum։

― Hima vortegh e hayrd։

― Chgitem։

― El inch harazatner unes։

― Mayrs e u eghbayrs։

― Nranq vortegh en։

― El Pasoyum։ Mors eghbayry: Nil qerin, gyughatntesakan pituyqneri xanut uni El Pasoyum, erevi mi tasy tari klini: mayrs u eghbayrs nra mot en mnum։

― Isk du hord mot es mnacel։

― Ha։ Iny tarekanic nra het em aprel։

Eh, lragroghy mi glux harcer er talis, es el mi glux patasxanum ei․ inch tchishtn e: en ei asum u zgum ei, vor gnalov aveli himar drutyan mej em ynknum․ gone leytenanty erevar, ir tgherqin berer, gayin kayazori pativy bardzracnein, te che es u Harin maqur xaytarak arinq։ Bayc leytenanty hakaraki pes chkar u chkar, dzerqers qrtnel, jur ein dardzel, mtqums hazar ernek ei talis: ax, ur er eskimos linei, akanjnerums el anyndhat «Valensian» er tndum, vorovhetev hayriky henc ed ergn er sharunak ergum, erb mayriky eghbors: Virjili het, nor er gnacel El Paso, u menq erkusov karotic mernum einq։ Heto es u hayriky eli gzhi pes cheinq karotum, el hayriky ir «Valensian» cher ergum, u es lriv moraca mer ergy, bayc henc hayriky gnac, het chekav, noric hisheci, vor banak ynknelus arajin orvanic ergy mtel er gluxs, durs cher galis։

Skzbum lragroghin chhavaneci, bayc xosqi brnvecinq, te che, tesa parz, ankeghc tgha e, dzhkamutyuns korav։ Chgites inchu gndapetn u myus spanery chein xangarum, vor zruyc anenq, bayc getni takn ancnem, te imanam: inchu։ Erevi irenc hamar el er hetaqrqir։

Evs mi harc, ― asac lragroghy։ Na achqi takov nayec gndapetin։ Heto te:

― Banaky srtovd e։

Tu, antery, menak es er pakas։ Hari Quqy patasxanel er, hima el mnum er es patasxanem։ Te tchishtn asei, gndapeti sirtn aveli er kotrvelu, tchishty chasei: vaxkot ei durs galu։ Chgitem inchu: chei uzum gndapeti sirty kotrel, axr Harii pes es el nran chei sirum, bayc chgitem inchu: chei uzum sirty kotrel։ Mi tesak sxal kliner nra sirty kotrel։ Chgitem vonc bacatrem, bayc indz tvum er, vor gndapeti sirty kotreln aveli vat e, qan vaxkot durs galy։ Dra hamar el skseci mtacel, te banakum inch durekan ban ka, bayc ed durekan banern enqan qich ein, vor edqani hamar lezus cher pttvi asem: banaky srtovs e, u qani mitq ei anum, aveli u aveli ei shphotvum։ Tramadrutyuns ynkav, hech lav chei zgum, bayc verjy piti mi voroshman gayi, de, es el karecacis chaph aruyg u lurj֊lurj asi․

― Banaky henc im srti uzacn e։

Ed ropein el leytenantn ir yntrac tgherqov vra hasav, sranc tesnelun pes: shur eka, vor gnam, bayc lragroghy dzerqs brnec։ Leytenantn ir jokovi tgherqin nerkayacrec։ Erkusn el kayazori mshtakan carayoghneric ein։ Grasenyakum ein ashxatum։ Erkusn el kayazori mshtakan carayoghneric ein։ Grasenyakum ein ashxatum։ Achqovs shat ein ynkel, bayc hetnery canot cher։ Lragroghy harcuphordz arec, te qani tarekan en, vorteghaci en, cnaghnern inchov en zbaghvum, bayc nranc patasxanneric voch meky gri charav։ Kenacnery gnalov qaghcracan, u gndapeti qefy noric bacvec, heto el mayorn ekav, te:

Mi inqnatir ka, syr, ereq zhamic trchum e Ferbenqsic mot haryur mghon heravorutyan vra gtnvogh inch֊or odanavakayan։ Sharqayin Quqi ardzakurdi vkayakany, ughegirn u phoghy ays crari mej patrast drvac en։

Es vor lseci, vov giti enpes sphrtneci: pati ceph dardza, lragroghi achqic el erevi chvripec, te indz vonc korcri, vorovhetev dardzav gndapetin u asac․

― Xeghtch tgha, aydqan tchamphan men֊menak piti ktri inqnatirov․․․

Shrjvec im koghmy, te:

― Ches karcum, vor petq e ynkerojd menak chtoghnes, manavand vor mayry aydqan canr hivand e, inqn el aydpes tanjvum֊tarapum e։

― Inch ka vor, ― asi։― Shat urax klinem Alyaskan tesnel։

Es aranqum grasenyaki tgherqn el ashxuzhacan, srancic meky te:

― Alyaskan։ Vov e gnum Alyaska։

― Sharqayin Quqy, ― asac mayory։― Nran tun enq ugharkum։ Mayry mahamerdz e։

Tu, antery, espes en qashvum eli։

― Sharqayin Quqy, ― asac grasenyaki tghan։― Inch sharqayin Quq։

― Sharqayin Hari Quqy, ― asac mayory։

Che, apri lragroghy, eli ognutyan hasav։

― Gndapet, ― asac, ― dzez het arandzin xosq unem։

Indz el dardzav, te:

― Voch mi tegh chgnas։

― Xndrem, ― asac gndapety lragroghin։

Nranq geranneri myus koghmy ancan, isk menq mnacinq teghners kangnac: irar nayelis։ Grasenyaki tgherqy haskacel ein, vor estegh mi mut gan ka, bayc chuzecin qtnery xotel, vorovhetev banaky sovorecnum e qitd amen inchi mej chxotel, inchqan el vor tchishtn imanas, te che mek el tesar: hramanatarnerid glxin patuhas dardzar, teghekutyunnerid hamar shat u shat shnorhakalutyun khaytnen, bayc mi erku shabatic en tesak xul gavarum ushqi kgas, vor qo hozhar kamqov votq el cheir dni։ Dra hamar el grasenyaki tgherqy xosq chbacecin, te Hari Quqy vorteghaci e, chnayac hastat gitein, vor Alyaskayic chi։

Mayorn el er glxi ynkel, te inchn inchoc e u mek֊mek goghtuk hayacnqer er gcum vras։ Phordzeci nran zhptal, bayc anmijapes eresy shur tvec, vonc vor aser․ «Pind kac, qez pahir, cptun chhanes։ Estegh gndapetn e glxavor demqy։ Nra eluytn e։ Ari glxin sary jur chlcnenq։ Ay, xosum e lragroghi het։ Mi ban koroshi u hraman kta։ Menq el kkatarenq» ։

Erku kapitannern u leytenantn el ein eghac֊cheghacy haskacel, de, el inch․ mnum er kangnel u spasel։ Cheinq karogh xosel, vorovhetev hankarsh berannerics mi ban ktrcneinq, gndapety votov֊glxov kraky kynkner։ Eh, indz inch kar, es uraxutyamb Alyaska kgnayi, bayc hamozvac chei, vor Hari Quqn el kuzena։ Ur ases kgnayi, menak te gone miarzhamanak banakic prcnei։ Minchev kokords kshtacel ei, u ete indz Harii het ugharkein Alyaska, hoyakap kliner․ ham phophoxutyun er, ham el guce verjapes eskimos tesnei։

Qich heto lragroghn u gndapety veradardzan։ Erevum er shat lav lezu en gtel, hastat lragroghy xostacel er gndapetin mi phaylun hodvac grel nra masin u ognel brigadi general darnalu։ Chnayac erkusi demqin el zhpit chkar, bayc es glxi ynka, vor amen inch kargin e, ankax nranic, te Hari Quqy vortegh e aprum, ankax nranic, te da vov giti, vov: che։

Gndapety hayacqov chaphec ir entakanerin, u sranq bolory haskacan, vor ter unen glxnerin։ Heto gndapetn asac․

― Mayor Golding, es uzum em sharqayin Quqi het Ferbenqs ugharkel naev sharqayin Jeqsonin, usti hog tareq, xndrem, nra gorcughumy dzevakerpelu masin։ Sharqayin Jeqsony kmekni vorpes kapavor։― Gndapety dardzav indz։― Gna ynkerojd gtir ev urax lury haytnir։ Yst is, lav klini erkusd el zhamanak chkorcneq ev anhapagh dzer irery havaqeq։ Leytenant Qobyrn, husov em phoxadramijoci harcy kluceq: nranc odanavakayan hascnelu hamar։

Bolory zgastacan u gndapetin pativ tvecin։ I patasxan na el patvi arav, ev xumby crvec։ Es tchampha ynka ughigh zoranoc: huys unenalov, te Harin ankoghnun phrvac klini, u edpes el kar։ Qnel er։ Taph tvi nran, u henc achqery bacec, asi․

― Ver kac, es u du Alyaska enq gnum, ereq zhamic inqnatiry trchum e։

Harin asac: Alyaska chenq gna, e, kgnanq erkusov dranc urish ban kanenq․ te inch, eress chi brnum estegh krknem։ Na shur ekav myus koghqin: noric qnelu։ Hima lezu em taphum, vor sran haskacnem, te lurj em asum, mek el inch tesnem: lragroghy mtav zoranoc։

Im u Harii baxtic: zoranocum urish mard chkar, menak Viktor Toskan er, en el ed mec baraqi xorqum: ir mahtchakalin qnac։ Lragroghy nayec Hariin, te:

― Kneres, vor qez «ktritch» asaci։ Mtqums voch mi vat ban chkar։ Txi ga։

― Txi ga, ― asac Harin։

― Vortegh es aprum, ― asac lragroghy, bayc im sirtn arden hangist er։

― San Franciskoyi Sanset taghamasum, henc Karmrasari pheshin։

― Harazatnerd vonc en, inch en։

― Lav en։

― Verjin angam erb es tanic namak stacel։

― Henc esor morics namak staca։ Karkandak e txel, uzum e ugharki։

― Sirum es karkandak։

― En el vonc, groghy tani․ axr mi urish karkandak e, ― vra berec Harin։― El xurma, el popoq, el rom, inch ases mejy chka։ Du ches sirum։

― Sirum em, ― asac lragroghy։ Nayec erkusis։― Es dzer anunnern imaca, ― asac, ― duq el imn imaceq։ Jim Qyrbi։ YUPhI֊i tghtakic։

― Yuniyn Phasifiqi, ― harcrec Harin։

― Yunaytid Phresi, ― asac Jimy։

― Isk inch es grum։

― De, shefn uzum e, vor zinvorneri masin grem։ Dzez pes tgherqi։ Voch te mecavorneri, ayl espes asac: «phoqravorneri» ։ Erevi skzbum teghi razmatchambarneri kyanqic aknarkashar grem, heto el zorqi het ksharzhvem araj։

Harin hayacqy gcec vras u asac․

― Jeqsony erdvum e, te ereq zhamic inqnatirov trchum enq Alyaska։

― Tchisht e, ― asac Jimy։― Inch e, durd chi galis, lav chi։

― Shat lav e, ― asac Harin։― Misht el uzecel em Qlondayqy tesnel։

Bayc ed vonc eghav։

― Ay, ynkerd el: vka, ― asac Jimy, ― erkusov gndapeti xelqn aranq u xosq xosqi tvac: gorcy glux berinq։

― Aranc hanaqi, ― asac Harin։

― Aranc hanaqi, ― asac Jimy։― Anhog mna։ Amen inch kargin e։ De, patrastveq, es el gnam։ Huys unem, vor eli khandipenq։

Menq Jim Qyrbiin mnas barov asinq, na shrjvec u durs ekav zoranocic։ Es u Harin sksecinq unecac֊chunecacners havaqel, Harin el mi glux te:

― Axpor pes, inch eq asel gndapetin։

Tchamphordutyuny chtesnvac ancav: gnaln el, galn el, Alyaskan lav tegh er, tekuz phophoxutyan hamar arzher entegh ynknel, bayc yndameny mi eskimos tesa, en el Ferbeqsi pandokum er ashxatum, qristonya er, anuny: Den Qolinz, u aveli shat amerikacu er nman, qan eskimosi։ Chei asi, te mer tchamphordutyuny zhamanaki u petakan phoghi korust er, vorovhetev gndapety mi qani crar er glxis kapel u handznararutyunner tvel։ Mi vec hat kayazor mta֊durs eka u amen teghic hets crar֊ban beri։

Henc Harin imacav: inchi hamar u vonc enq Alyaska ynkel, te:

― Hy, ba inch giteir։ Vor asum em: ashxarhy sti vra e, hima hamozvecir, Jeqson։

Mer gnal֊galy mi hing or tevec, u het ekanq te che, amen inch eli arajva pes sharunakvec․ aravotic irikun: ha razmakan usucum, amen irikun el Dominik Toskan u Lu Mariachchin Dominiki phoqr eghbar glxin nuyn oyinn ein dnum։

Glux chorrord

Viktor Toskan sur xosq e asum․ serzhant Kakalakovichy: nrbaotch haytararutyun anum

Mer vashtum Viktor Toskayic sirun tgha chkar։ Nra eghbayr Dominiky xuzhani mekn er, bayc Viktori sharzhudzevn amen inch arzher։ Dominikn u sra ynkery: Lu Mariachchin, voch zhamanak, voch el janq u erand ein xnayum, menak te Viktori glxin oyinner hanen, na el urish ban cher asum, es er․ «E, de lav eli, tgherq» ։

Dominiky eresunn anc er, isk ynkery: Lu Mariachchin, hamarya qarasun tarekan։ Minchev banak gnaly San franciskoyum miasin ein ashxatel։ Erkusn el datvac ein, erkusn el mi qich nstel ein, durs ekel, bayc voch mi lurj phordzanqi mej chein ynkel։

Viktorn im tariqin er։ Eghbor: Dominiki hamemat: maqur erexa։

Henc mi azat rope er gtnum, iren gcum er mahtchakalin, qnum։ Usumnakan filner nayelis el er qnum, isk ed filmeric prcum chuneinq, ha nayum einq u nayum․ inch ases cuyc chein talis․ vonc patvi arnes, vonc glxid tchary tesnes, vor ******i het gorc brnelis hankarc chvarakves, cncum stacacin kam jurn ynkacin vonc ushqi beres, vonc apastaran u taqstoc gtnes, mardun vonc zinataph anes u spanes, verjy: hazar u mi ban, vor partavor einq imanal։ Mez mnar, voch mekn el cheinq uzi imanal, bayc mer uzel֊chuzelov cher, anyndhat stipum ein, vor ed filmery nayenq։

Amen film cuyc talis: luysy hangcnein te che, Viktory gluxy kaxum er u sksum dantel։ Gnayin dasaxosutyan, teghnuteghy kqner։ Shabat orery kazm u patrast ccvac: stugman spaseinq, votqi vra knnjer։ Asum en: amenalav zinvory na e, vov sovorum e spasel․ eh, te meknumeky spaselu shnorhq uner, ed: Viktorn er։ Vortegh pataher, vor zhamin el liner: kqner։

Nra eghbayr Dominikn asum er․ «Vaxecac e։ Xeghtch axpers ah u zarzandi mej e։ Dra hamar el anyndhat qnum e» ։

Viktorn el asum er․ «Eh, de lav eli, Dom։ Mard ka: quny tanum e, mard ka: chi tanum։ Imy tanum e։ Voch el vaxecac em։ Ughghaki indz hamar hetaqrqir chi» ։

Amen meki pes, Viktorn el uner ir sirac ergy u te stipvac zartun er mnum, asenq: qaylelis, inch֊or arajadranq katarelis kam el zhamapah kangnelis, cor er talis, ergum․


Indz asum en: sirunik,
Te inchu: chem imanum,
Miguce vor du: mayrik
Indz aydpes es anvanum։

Mek֊mek patahum er: mijocarum ein kazmakerpum, u vashti hramanatary mez bac toghneluc araj, espes er asum․ «Es chem kargadrum, vor irikva mijocarmany partadir nerkayanaq, bayc lav kliner mer vashti amen mi zinvor masnakcer։ Nerka֊bacaka chen anelu, bayc ete meknumekn entegh chlini, shat hnaravor e: lury ga, akanjis hasni, isk da, inch xosq, srtis kdipchi, de, haskanum eq, te inch em asum։ Sa hraman chi, lav imanaq։ Kgaq: kgaq, cheq ga: che, duq giteq, bayc huys unem, vor voch mekd el uraxanalu arity dzerqic bac cheq toghni։ Crvir» ։

Skzbum tgherqic mi qanisy uraxanalu aritn arhamarhum ein u mijocarumnerin chein el masnakcum, bayc shat chancac glxi ynkan, vor dnaic lav ban chi durs galis, vorovhetev amen chnerkayanaluc heto artahert verakarg ein stanum։ Enpes vor shat shutov, inchqan mijocarum kazmakerpver, bolorn el gnum ein, u mi orikun el inch֊or kin er ekel: ibr hrchakavor meky, chnayac tgherqic voch voq nra masin kyanqum cher lsel։ Es kiny mi erku rope el cher xosel, bayc arden haskacanq, vor glxneris qaroz e kardalu։ vonc er patahel, Viktor Toskayi koghqin ei nstel, sra koghqin el Dominikn u Lu Mariachchin ein։

Ey, kiny haziv er tasy bar asel: Viktory qnec։ Tesa Dominiky teqvel, eghborn e nayum։ Demqn el enpisi artahaytutyun uner, vor araj erbeq achqovs cher ynkel։ Ete ashxarhum eghbayry edpes sirel e eghbory, da Dominikn er Viktorin sirum․ ay te nra demqin inch er kardacvum։ Erb meknumekn ushadir qnacin e nayum, parz erevum e, te ed mardu handep inch zgacmunq e tacum, dra hamar el henc Dominikin tesa eghbory nayelis, haskaca: inchu e glxin oyinner hanum։ Haskaca, vor ed oyinnery iren u Lu Marichchiin zvartchacnelu hamar chi xaghum։

Hrchakavor kiny, im karciqov, mtqin drel er mez tev tal u srtners qajalerel։

Menq dahlitch einq mtel mrayl demqov։ Edpes el nstac einq: mrayl u xozhor։ Isk henc vor kiny sksec xosel, aveli mrayvecinq։ Dzhvar te meknumeky nran lselis liner։ Kiny vogevorvac blblacnum er, mek el hankarc asac․

― Gitutyan tvyalnerov, zhptalis gorci en ancnum demqi qsanyot mkanner, minchder mraylvelis: grete krknakin, aysinqn: hisunmek։

Na mi pah lur mnac, heto avelacrec․

― Uremn el inchu mraylvenq։

Henc ed ropein Viktor Toskan achqery bacec, te:

― Vor shat gorc anenq։

Vov kar chkar: cicaghec tulacav, caph ein talis, gorum: «apres, apres», mekn el asac․

― Ba inch, xelqners gnum e gorc anelu hamar, che։

Vashti hramanatary votqi trav u bghavec․

― Verj tal։

Bolory sskvecin։

― Vov sramtec։

Viktor Toskan arden kangnelu vra er, bayc Dominiky nra tevic qashec, teghy nstecrec։


Heto Dominikn inqy ver kacav։

― Nerkayacir im grasenyak, ― asac vashti haramantar, de, Dominikn el dahlitchic durs ekav։

Nran mi shabat chtoghecin qity kayazoric hanel, dran gumarac: amen gisher zhamapah ein dnum։

«Vay, axper, axper, ― asum er Dominiky, ― ashxarhi eresin nra pes qaghcr erexa chka․ uzum es danaky bkin dem ara, eli iren qaghaqavari kpahi․․․ U tes, e․ ed knka anali chachanakutyuny lselu teghak: mush֊mush qnum e․․․ heto el isky zhamanakin zartnum u mi kcu hanaq bstrum։ Mez pes mecaberannery lezun irenc en pahum, isk na mtqic ancacy teghnuteghn asum e» ։

Mi irikun el, en zhamanakva mer serzhanty: Kakalakovich azganunov, kes zham vraners bghbghaluc heto, nerqevi shrtunqn urcrec, vonc vor harmar barer jokelis er anum u te:

― Vashti hramanatary indz patvirel e, vor mi taqun harcov hetnerd xosem։ Pashtonakan ban chi․․․ mer mej mna։ Banaky tikinneri teghy chi․․․ enpes vor, tgherq, te mejnerd tikinutyun anogh ka, es parapmunqic heto togh mots ga, vorovhetev vashti hramanatarn asum e: duq meghq chuneq։ Banaky ed tesakneri teghy chi, prcav gnac։ Haskacaq։

Bolos el haskacanq, bayc lezuners mez arinq, serzhantn el te: «crvir» ։

Irikva parapmunqneric heto sovorutyun einq sarqel Kakalakovichi chors koghmy havaqvel, vor kayazorum pttvogh asekosenern imananq, mi qich el serzhanti hogu het xaghanq, u es angam, iharke, bolor taphvecinq glxin։ Cicaghum einq verjin haytararutyan mej asac yntir bareri hamar, mek el serzhanty te:

― Ur e sharqayin Viktor Toskan։

Viktory Niq Qalii het vashti bazhnegcov gnum er, erb bolory dzayn dzayni tvin․

― Hey, Viktor, serzhanty qez aselu ban uni։

Viktory het ekav։ Serzhanti lezun eli dem ynkav, barer er phntrum, bayc verjy asac․

― Erek irikun vortegh es eghel։

― Qanisin։

― Tasi moterqy, karcem edpes asin։

― Vov։

― Karevor chi․ vortegh es eghel։

― Kinoyi moti nstaranin nstac: erazhshtutyun ei lsum, vorovhetev ed nkarn arden tesel em։ Inch e vor։

― Hetd vov kar։

― Voch voq։

― Heto, ban chpatahec։

― Inch piti pataher։

― Voch meky chekav koghqid nstec, chnayac kinoyi tchamphi erku koghmerin el haryur yardi vra nstaranner en sharac։

― Ha, ― asac Viktory։― Moracel ei։ Mi kapitan ekav nstec։

― Asum es: moracel eir։

― Ha։ Inch e vor։

― Verjin haytararutyuns lav lsecir, che։

― E, ha, lseci։ Inch e vor։

― Kapitany inchic er xosum։

― Chem hishum։ Ver kaca, vor patvi arnem, na te: neghutyun mi qashir։ Es el patvi chara։ De vor span asum e: petq chi, uremn: petq chi։ Inch e eghel vor։

― Qo karciqov: himi ed kapitanin inch kanen։

― Inch piti anen։

― Banakic durs kshprten։

― Inchi։

― Chgites։

― Inch imanam։

― Entegh es eghel, che։ Erkusov eiq, che։

― Ban chem haskanum, ― asac Viktory։ Na hayacqy pttecrec bolori vrayov, tgherqn el irenc anush֊meghush tesq tvac: sksecin zvartchali camacrutyunner anel, enpes vor verjy Viktory glxi ynkav, te Kakalakovichn inch e uzum haskacnel։

― Apush ho cheq, ― asac։

Shur ekav u gnac, tgherqn el vra tvin, te:

― Lsi, serzhant, ed inch hashiv e։ De lav eli, asa: menq el imananq։

― Es entegh chem eghel, ― asac serzhanty, ― bayc patmum en, vor kapitann u Viktory sili֊bili en arel։ Kapitany vor: hastat։ Vov e imanum Viktory glxi el chi ynkel, te inchn inchoc e։ Erevum e maqur axmax e։

― Ka֊chka ed kapitanin zrpartel en, ― asac Vernon Higbin։

― Cheee, ― asac serzhant Kakalakovichy։― Mi bari ptugh chi։ Hetevel en, brnacrel։ Es verjerqs voch voq hetnerd sili֊bili chi arel, tgherq։ Axr banakn ed tesakneri teghy chi։

Bolory phrtkacin, Jo Foqsholn er te:

― Tghamardkancic menak du es hetners sili֊biliov zbaghvum, serzhant։ Sili֊bilin der mi koghm, amen or mez ban es anum, toghnum։

― Achqnerd el hanum em, ― asac Kakalakovichy, ― te havan cheq, axper, gnaceq duq dzez ban areq։ Isk qez het verjerqs sili֊bili chen arel։

― Um, ― asi es։

― Qez het, ― asac Kakalakovichy, u es haskaca, vor indz e asum․ vay te henc indz harcrec, vorovhetev tgherqy hastat vras kcicaghein, gitem։

― Sra, ― asac Jo Foqsholy, ― Vesli Jeqsoni։ Groghy tani, nra nmani het vov sili֊bili kani։

― Chlini mtacum eq, te duq nranic lavn eq, tgherq, ― asac Hari Quqy։― Te mtqnerovd ancnum e, vor uzacd tghamardun el, knkan el xelqamagh kaneq, enqan tesqov eq։ Dzez hayelu mej tesel eq, saphrvelis lav nayeq։ Mi govakan apranq el lineiq։ Sirun knaniq bolorn anxelq chen, imacaq, u Veslii pes tghen aveli shut lav kin ktchari, qan te dzez nman hastagluxnery․ ho menak tesqy chi hashiv, urish ban el uni։

― Isk tesqn inch pakasn e, ― asac Jo Foqsholy։― Lsir, Vesli, inch karciqi es ynkerojd masin, vor es dzevov e tikunqid kangnum։ Viravorakan e, che։ Orinak: inchic e, vor Beyqrsfildi amenasirun aghjiknerin misht amenagesh tghan e dzerq gcum․ e, vov chgiti։

― De lav, tgherq, ― asac Kakalakovichy, ― mitnerd paheq: es amen inchy pashtonakan ban chi, togh mer mej mna։ Chenq uzum xaytarakutyuny jri eres durs ga։

― Inch xaytarakutyun, ― asac Jon։

― Karevor chi, ― asac Kakalakovichy։― Vashti hramanatarn indz patvirel er, es el haytararutyun ari, imn ed er։

― Shat el nrbaotch haytararutyun er, ― asac Jo Foqsholy։― Iskakan evropaci eq, serzhant, ay te inch։

― Evropacin vorn e, ― asac Kakalakovichy։

― Inch e, serzhant, chgiteq evropacin vorn e։

― Es leh em, ― asac Kakalakovichy։

― Bardzrashxarhik mard eq, ― asac Jo Foqsholy, ― ay te inch։

― De lav, ― asac Kakalakovichy, ― qolejner u chgites incher avartac qez pes gitunnery togh inchqan kuzen xoselus vra xndan, dzer arnen, bayc chmoranaq: es en tghen em, vor grasenyakum nstac voroshum e, te keghtot gorcern um vzin kapi, u qo azganunn el shat lav gitem, sharqayin Foqshol։

― Edqan keghtotutyun ches ani, serzhant, ― asac Jo Foqsholy։― En el Beyqsfildi dprocn avartaci handep, che։

― Heriq che Beyqrsfildi dprocov mardu glux tanes, ― asac Kakalakovichy։― Es mer zoramasi hashvarman qartery mek֊mek nayel em։ Du Kaliforniayi hamalsarann es prcel։ Vochinch, togh es angraget linem, bayc chmoranas, vor serzhant em։

― Shat lav, serzhant, chem morana, ― asac Jon։― Bayc inch karciqi eq: charzhi mez mi erkmasanoc usumnakan film cuyc tal, vor imananq, te arvamol kapitanneri haxic vonc ganq։ Ay, Viktor Toskan chi imacel inch ani։ Karcel e: pativ piti ta։

― Vnas chuni, ― asac Kakalakovichy։― Menak te, tgherq, es xaytarakutyuny cackadmphoc kaneq, asacners el chmoranaq։

Glux hingerord

Jo Foqsholy Vesliin bacatrum e, te inch e nshanakum aprel

Myus irikun es u Jo Foqsholn irar het zhamapahutyan einq, na el xosq bacec kyanqic, mer or u aprustic․

― Qez brnum en, vochxar sarqum, u heto, erb glxid ekac ed arajin harvacic qich te shat ushqi es galis, kamac֊kamac sephakan, pstlik «es» ֊d gtnum, ― isk da amen mardu el petq e ashxarhum, bolorn el piti unenan, ― uremn: henc vor ushqi es galis, erevi maenavat bany spasumn e darnum։ Anyndhat spaselinqer kan: kam phoqr, kam mec։ Spasum es uteliqi, spasum srksvelu, spasum stugman, spasum, vor kayazoric qaghaq bac toghnen։ Heto herty mec spaseliqnerin e hasnum․ spasum es namaki, spasum, te arajikayum qez ur en tanelu, spasum es paterazmi verjanalun u iharke, amenakarevory: spasum es, vor qez kspanen kam el miguce phrkves։ En «jiphov» tgherqin hishum es che, vor xavarum tchamphan korcrel, qaraphi glxic andundn ein ynkel․ ay, tes, paterazmi dashtic yot sar u dzor heru ein, bayc eli spasman mej, vor imanan: kmernen, te kphrkven, u: chphrkvecin։

Menq nstac einq pahakanoci mahtchakalnerin։ Imijiayoc, pahakanocy kalanatun chi, vonc vor shatern en karcum․ ughghaki zhamapah kangnoghnery estegh spasum en irenc hertin u erku zham pahakutyun aneluc heto, noric galis en estegh, chors zham nstum kam qnum։ Der mi tasy rope uneinq spaselu, vor bernatary gar u amenqis mer pahakakety taner։

― Inch e nshanakum aprel, ― asum er Jon, ― aprel: nshanakum e anyndhat spasel։ U amen mard, vor cnvum e, shnchavori marmin arnum, spasum e: iharke, angitakcabar, minchev ayd marminy halumash lini, darana hogh u moxir։ Mernelun e spasum։ Bayc qani vor giti: der mi eresun֊qarasun tari el e ir marmni tery linelu, vogevorovum e, spasum urish baneri։ Te tgha e, spasum e tghamard darnalun։ Heto spasum e: erb e kin arnelu։ Heto vordu e spasum։ Heto spasum e, te vordu het erb e xoselu։ Kam ete chi uzum henc skzbic spasel kin arnelun, spasum e aynpisi aghjka, vory hogun: mardu marminy kendani pahogh hogun, inch֊or ban kta, mi ban, vor inqy zga, te tesak֊tesak kensahyuterov lcvac anot chi yndameny, voch el shor u koshik hagac, anmit ceghtchukrak u shishagheli anasun, mi ban, vor inqy anmahutyan hamn zga։ Urish xosqov, na spasum e aprumneri, spasum siraharvelun, spasum, vor sern ir het imastutyun beri։ Kam ete chi uzum spasel voch kin arnelun, voch el siro mastutyany, terevs gorci e ancnum, uzum e inch֊or bani hasnel, inchpes asum en: anun hanel․ tchanachvel shat shateri koghmic, voch te miayn ir yntaniqum u ynkerneri negh shrjapatum, aysinqn: ir hambavn akanjin hascnel, asenq: erg grel, mi mec gyut anel gitutyan kam poeziayi asparezum, bacel tchshmartutyunn u astco orhnanqin arzhananal։ Bayc amen inch galis, hangum e sran․ na uzum e aprel։ Uzum e gluxy phrkel։ Giti: vagh te ush, inch el lini, mernelu e, bayc uzum e dzerqic ekacn anel, vor mahin haghti։ Ays ashxarhum inch ka chka: mahvan dem mardu payqaric e cnvel․ mer bolor ergery, bolor banasteghcutyunnery, mer imacac voghj tchshmartutyuny, bolor kronnery, mer bolor parery, bolor karavaruyunnery, amen, amen inch: arevtury, gyutery, meqenanery, navery, gnacqnery, inqnatirnery, zenqy, tnery, patuhannery, drnery, dran brnaknery, hagust֊kapusty, ephutaphy, odaphoxichnery, sarnarannery, koshiknery․․․ Ho mtqis tely ches korcrel, Jeqson։

― Che, inch ka korcnelu, ― asi։― Bayc edqany vonc es glxi ynkel։

― Vonc, ― asac Jon։― Axr bacatrum em qez։ Es uzum em, vor astcu achqy vras qaghcr lini։ Uzum em veh u geghecik linel։ Uzum em indz nayelis: erexaneri achqery phaylen։ Uzum em chqnagh kanayq indz havanen։ uzum em enqan pharahegh aprel, inchqan hanaravor e indz trvac marmnov, vor hima bernel en espes anpetqutyunnerov։

― Hamalsaranum inch es usumnasirel․ philisophayutyun։

― Philisophayutyun, ― asac Jon arhamarhanqov։― Hamalsaranum indz em usumnasirel, ay te inch։ Bayc der aynqan ban chgitem, amen or mi nor ban em imanum։ Inchqan shat em tchanachum indz, enqan qez el em aveli tchanachum։

― Ed vonc։

― es u du nuynn enq, ay te vonc։ Miayn es u du chenq, es el, du el, myusn el․ amen mard․ Kakalakovichy, Lu Mariachchin, Hari Quqy, Vernon Higbin u mnacac milionavor mardik ashxarhi eresin, um vor chenq tesel u chenq el tesni։

― Uremn qo aselov: ashxarhum bolor mardik nuynn en, mez nman։

― Iharke։

― Eskimosnern el։

― Ayo։

― Chinaciq el։

― Bolory։

― Germanaciq el։

― Bolory: vov ka chka։

― Isk tchaponaciq։

― Lsir, ― asac Jon, ― ay, es u du: vonc vor erku tchaponacin։

Jon lrec, u es haskaca, vor hima im xoselu hertn e, bayc chgitei inch asem, vorovhetev henc cereky: parapmunqin, leytenanty gluxners er lcnum, te tchaponaciq kapikner en, mard chen։ Asum er: vaxkot napastakner en։ Asum er: mardakerner en։ Asum er: mez nman chen։ Asum er: ho azatutyan hamar chen payqarum, irenc kaysri hamar en krvum, kaysrn el gizh e։ Asum er: molerandner en, hanun kaysri patrast en shansatak linel, tchantchi pes kotorvel, vorovhetev nran astcu tegh pashtum en։ Menq piti haskananq: um het enq krvum, asum er leytenanty, piti sovorenq atel tshnamun, vor demudem marti durs galis: karenanq spanel։ Chei imanum Jo Foqsholin inch asem։

― Mitqs haskacar, ― verjapes asac Jon։

― Chgitem: tchisht haskaca, te che, ― asi։

― Lsir, ― asac Jon, ― ashxarhum bolor mardik nuynn en, u bolorn el spasum en nuyn banin: mernelun։ De, minchev mernely: miazhamanak, amen tesak urish baneri en spasum, arden patmeci։ Ete inqd qez atum es, uremn tchaponacinerin el kates։ Germanacinerin, italacinerin, hungaracinerin el kates։ Um uzecar: kates։ Isk es, orinak: inqs indz chem atum, vorovhetev chem haskanum: dranic inch ogut։ De vor indz chem atum, uremn urishin el chem karogh atel։ Oreric mi or miguce meknumekin spanem․ axr ete es nran chspanem, na indz kspani, bayc getiny mtnem, te nra nkatmamb atelutyun zgam։ Getiny mtnem, te mtqovs ancni, vor lav ban em arel։ Getiny mtnem, te mtqovs ancni, vor arzhanavor gorc em katarel indz kam qez hamar, dzer yntaniqi kam meronc hamar, hayreniqi kam mardkutyan hamar, tchshmartutyan, arvesti, kroni kam poeziayi hamar․․․ Hima haskacar։

― Karces te: ha, ― asi։― Uremn du gitakcabar paterazmin dem es, Jo։

― Himarutun, ― asac Jon։ Ibr vor gitakcabar em dem: vov e dra vra tqum։ Borboqvac paterazmin dem linely nuynn e, te photorkin dem lines, erb tund hoghic ktrvel e u trel erkinq, vor qich heto getnov dipchi u qez het miasin jnjxvi։ Te sran dem es, parz e: gitakcabar es dem։ Urish el inchpes, groghy tani։ Bayc photoriky astcu arac bann e։ Miguce paterazmn el․ der hastat chgitem։ Miayn te sirts mi tesak vkayum e, vor mardkanc dzerqi gorcn e։ Chem sirum paterazmy։ Atum em amboghj hogov։ Bayc ete ynkel em kataghac photoriki berany, inch karogh em anel․ mnum e indz huys tam, te kphrkvem, u vstah eghir, miak huyss da e։

Eh, heto el bernatary ekav, hracanners vercrinq u myus tgherqi het gnacinq, bardzracanq taphq։ Es u Jon irar koghqi nstecin։ Chgieti inch asem nran, sigaret arajarkeci, vercrec։ Nra sigarety kpcri, mekn el indz hamar vareci։ Cuxy xor ners qashec, phchec u asac․

― Bolors el mernelun enq spasum․․․ Es sigaretnern el en ognum, vor spasenq։

Arden kesgisherin mot er։ Ughigh tasnerkusin zhamapah einq kangnelu, erku zham teghamasum het u araj aneinq, heto mer phrkich bernatary vra er hasnelu u mez noric pahakanoc taner, chors zham entegh hangstanalu einq kam qnelu, aravotva vecin eli erku zhamov gnayinq pahakutyan։

― Lav ban e sigarety, ― sharunakec Jon։― Cxely chlini: inch el anen, voch voq kriv chi gna։ Haskanum es, sigaretnery qez qich֊qich spanum en, enpes, vor aranc xelagarvelu, kamac֊kamac mernes։ Axr nersd mi ban ka: chi uzum spanves, du stipvac nran hangstacnum es․ mahu bazhaky voch te minchev taky, ayl kum֊kum es xmum, aysinqn: cxeliqi, xmichqi, kananc, ashxatanqi kam chgites inchi ognutyamb qun es mtnum, moracutyan girkn ynknum, mitqd tmrecnum։ Anyndhat stipvac es ed nersind hangstacnel, vorovhetev na shat zgayun e։ Te chqnecnes, ksksi aghaghakel։ Sovorabar bolorovin el noghkali pattcharnerov chenq nran hangstacnum, anush qun dnum, bayc paterazmum henc noghkali baneri eresic enq amen kerp janum nran qnecnel։ Erb mric dus es galis, mrjury ynknum, uzes֊chuzes piti nran tmrutyan mej pahes։ Bayc vay qez, ete chaphy chimacar: qnecnelu tegh nran mercrir․ uremn du el kmernes․ marmind kapri, bayc iskakan kyanqy mejd kmerni, u es hreshavor achqakaputyuny henc dra hamar chem sirum։

Glux vecerord

Veslin erazum e ser ev azatutyun, serzhant Kakalakovichn el hamazgesti pativy gcum

Hasanq im pahakutyan teghy, de, Jo Foqsholin hrazhesht tvi u ija bernataric։

― Bolors el spasum enq, ― asac Jon։― Amboghj kyanqners spaselov e ancnum։ Ay, erku zham piti spases, minchev ed erku zhamy mi kerp ancni։ Erku zhamum hazar tarov kparaves։

― Ed zhamanak el khandipenq, ― asi es։

― De lav, ― asac Jon։― Erknqin knayes։ Tes: chmoranas։

― Eghav, ― asi es։

Teghy teghin, bolor dzevakanutyunnery pahpanelov, Lu Mariachchiic pahakaketn ynduneci, sa el anyndhat gluxn er tmbtmbacnum, tchisht en mardu pes, vorn anhamber spasum e, te vzin ber dardzac inch֊or himarutyunic erb e azatvelu։ Henc dzevakanutyunnery prcanq, u Lun amboghj teghamasy hets pttec, vor indz cuyc ta inch em hskelu, henc erku zhamov pashtonapes teghamasi zhamapahy dardza, isk Lun: voch pashtonakan demq, na te:

― De, qez hangist kpahes, axpers․ hankarc leghatchaq chlines, votudzer ynknes u arajin patahacin lrtesi tegh drac: vren krakes, karogh e ed xeghy qez pes leghin tchaqeluc lezun kul e talis։

― Lav, Lu, ― asi es։

― Qez nman tgherqy piti zguysh mnan, vor izur phordzanqi chgan, ― asac Lun։― Hankarc mard chspanes։ Ekvorin shnorhqov harcuphordz ara, togh hastati: vov e, inchacu e u gna teghashor mtni։ Karogh e mer sharqayin tgherqic e, qaghaqum gorc֊morci vra e eghel, himi el het e galis, enpes vor hankarc chkrakes։ Na el e mor tgha։

― Voch meki vra el chem kraki, ― asi։

Bernatarum nstac tgherqy dzayn tvin Luin․

― Ari, ari, shut ara, gnum enq։ Ho minchev luys estegh tnkvac chenq mnalu։

― Es votov kgam, ― bghavec Lun։ Hracany bernatari tgherqic mekin handznec, varordn el gaz tvec, u meqenan hrndalov tchampha ynkav։

Mtacum ei, vor Lun el miangamic pahakanoci tchamphan kbrni, bayc na mnac, hets qaylum er u xosum։

― Kamac, axpers, kamac, ― asum er։― Hetevicd mard chi ynkel։ Mek e: erku zhamn edqan shut chi ancni։ Gnalu tegh el chunes․ inch ka chka, es e: achqid araj, ha pttvelu es, nayes u nayes։

Qaylers dandaghecri։ Erevi vorpes zhamapah shat arag ei qaylum։ De, zhamapahutyuny ho man galy chi, piti hskes, ushqd vrad pahes։ Ha uremn: noyemberi verjn er, parzka, curt eghanak, u mard iren enqan men֊menak er zgum, vor el aselu chi, enqan txur֊trtum, vonc vor erexa zhamanak e patahum․ Cnndyan tony qani motenum e, chgites inchu aveli es txrum։

Erkinq nayoghi berany bac kmnar։ Kyanqums tesac chkayi, vor edqan ancayracir u xor lliner։ Hatukent astgher ein durs ekel, bayc bolorn el mec֊mec u shoghshoghun․ ay, tesnelu ban։ Spasman masin Joyi asacneri tarm tpavorutyan tak ei u zarmanq ei ktrel astgheri vra, axr inchqan֊inchqan en spasel, der e, qani haryur tari el kspasen, bolor mardik kkorchen kgnan, ashxarhi eresic anunnern el kveranan, isk nranq arajva pes nuyny kmnan, eli verevic achqov kanen erkrin։

― Ed inch eraznerov es tarvel, ― asac Lun։

― Chem tarvel, ― asi։

― Ba qo arevin es ur es gnum։

― Vonc te: ur։

― Teghamasd toghel es, durs ekel։

Lun indz het berec teghamas u te:

― Mi putchur hashiv ka, uzum em hetd xosel, tesnem inch kases։

― Axr koghqics qaylelu iravunq chunes, kanonadrutyan xaxtum e․ zhamapah em, che, ― asi։

― Gitem, ― asac Lun, ― bayc mi mtaci, indzanic qez vnas chi ga։ Chors koghmy shunch chka։ Henc mard ereva, dzerac kchqvem։

Pahpanacs teghy mi taghamasi chaph erkarutyun kunenar, dra kesi chaph el laynq, amen tesak zinvorakan bernatarner ein cayric cayr kangnac։ Erku taghamasi chaph en koghm: nor zoranocneri kisakaruycnern ein, isk dranic denn el ban chkar, bayc dasht er, u antarn er sksvum․ mek֊mek henc entegh ei gnum, arandznanum։ Mer kayazory mec er, qaghaqic durs, Sakramentoyic yot mghoni vra, koghqov mi qani manrmunr, amayi tchamphaner ein ancnum u glxavor mayrughin, vortegh ed zhamerin hamarya ertevekutyun chkar։

Erbemn mayrughu vra luyser ein erevum, kayckltavlov depi arevmutq sharzhvum․ indz u indz asum ei: tesnes vov e, vov chi, meqenan nstac: es ur e gnum։ Naxandzum ei, vor azatutyan mej e, meqenayi ter, gisherva kesin ir hamar slanum e amayi tchamphov, naxandzum ei, vor tun uni, yntaniq, gnalu tegh։ Indz tvum er: na men֊menak e dzmernamuti siro xorhrdavor ashxarhum, meqenayov tun e hasnum, kangnecnum meqenan, mtnum tun: knoj mot, isk xohanoci seghanin nran yntriqn e spasum։ Achqis araj parz patkeranum er, te vonc e grkum knojy, hamburum, heto nra het seghan nstum u xaghagh zruycov ynknum, voch te Jo Foqsholi asacneri pes lurj֊lurj baneric xosum, che, ughghaki manruqner patmum, asenq: vortegh e eghel, inch e arel։ Es nuynisk lsum ei nra xosqern u gitei, vor ed erkusi mtqov chi el ancnum, te irenq ibr mernelu en spasum։ «Ax, siruns, eli erkusov enq, eli erkusov» ։ Astvac im, ernek ed tghamardy es linei։ Astvac im, ernek tans gtnvei, kins el: koghqis։ Ernek paterazmy verjacac liner, u es: tun dardzac․ «Ax, sirelis, paterazmy verjacel e, noric noyember e, noric curt erkinqn e glxneris verev, u noric paycar astghern en varvum, sirelis։ Menq noric miasin enq, u voch voq, voch vooq mez chi xangari» ։

Mtacum ei: inchu e vorosh mardkanc baxty hasht achqov nayum, isk myusneri glxic xrovum u enpes ei mtqerov tarvel, vor vay te moracel ei: vortegh em, inch em, vorovhetev Lun hankarc tevs qashec, taph tvec indz u ases getni takn ancav։ Tesa meky im koghmn e galis․ de, indzanic el mi dzayn tal er hasnum, es el dzayn tvi․

― Kang ar․ vov e galis։

Bayc dzayns phorics haziv durs ekav, stipvac piti krknei։ Eh, tesnem es mardy kangnelu mitq chuni․ ahy sirts ynkav, axr spasum ei, te kkangni, mi patasxan kta, bayc vor chkangnec, el aneliqs chimaca։ Erevi Lun glxi er ynkel, te inchn inchoc e, vorovhetev hankarc getni takic busnec, xlec hracans u mardun hramayec kangnel, sa el ari tes: susuphus kangnec։

Lun pahanjec, vor ancanoty haytni: vov e, inch e․ banic durs ga: vov e․ serzhant Kakalakovichy, inqn el: harbac u kargukanoni ashxarhic veracac։

― Vay qu, shan tgha, ― asac Lun։―Izur el chkrakeci, leshd phrei։

― Leshs phreir, ― asac Kakalakovichy։― Inchi hamar։

― Inchi hamar, ― vra tvec Lun։― Vor asum em: kangni, ches kangnum, ay te inchi hamar։

― Kangneci, eli, ― asac Kakalakovichy։

― Ha, ba vonc, ― asac Lun։― Ereq angam bghaveluc heto։ Gna pharq tur astcun, vor erkrord kanchic heto chkrakeci։

― Ed inchi hamar eir krakelu, e, ― asac Kakalakovichy։

― Vor serzhant es, ay te inchi hamar, ― asac Lun։

Es achqic heru mi tegh ei qashvel․ axr tarorinak ktvar, vor nuyn teghamasy erku hogi en pahpanum։

― Shat lav serzhant es, nmand chka, ― asac Lun։― Lav orinak es cuyc talis San Farnciskoyi, Oqlendi u en myus qaghaqneri shnorhqov ojaxneric durs ekac tgherqin։ Che, erevum e qez pahakapeti tchanky piti gcem։

― Pahakapeti, ― asac Kakalakovichy։― Inchi hamar։

― Vor zhamapahy qez kangnecnum e, isk du ches kangnum, ay te inchi hamar։ Vor lakac es u azat zhamid serakan haraberutyunner es unecel, ay te inchi hamar։

― Serakan haraberutyunner, ― asac Kakalakovichy։― Es ughigh ekeghecuc em galis։

― Ughigh ***anocic es galis, ― asac Lun։― Ocaneliqi hoty hervic֊heru mardu qitn e ynknum։

― Lehakan ekeghecuc, ― asac Kakalakovichy։

― Lakac es, ― asac Lun։― Lav lsi, serzhant, es partavor em qez patzhel, vor myusnern el xratven u im partqy kkatarem, indznic uzacd misht ed e eghel che։ En vor vorpes patizh ugharkecir xohanoc: gorc anelu, es partqs katareci, en vor baraqy maqrel tvir, eli partqs katareci, u amen angam el, inqan kargadrel es, partqs katarel em, de, hima el em katarum։ Aravoty qez serzhantic sharqayin ksarqen։

Serzhanty xmac er, bayc edqan cher harbel, vor chhaskanar, te erku votqov cexn e ynkel, prcel․ che, edqan harbac cher, vor Lun chkarenar gisherva kesin, noyemberyan ed amayi, hrashq erknqi tak nra hogu het uzaci chaph xaghal։ Qich anc serzhanty tchary ktrvac: Lui het payman er kapum, isk Lui drac paymann anoghoq er։ Na pahanjum er, te sranic heto serzhanti axmaxutyunnerin: verj․ el voch mi artahert verakarg: voch iren, voch Dominik Toskayin, voch Viktor Toskayin, voch el Vesli Jeqsonin։

― Vesli Jeqsonin, ― asac Kakalakovichy։― Na inch kap uni։

― Ed arden qo bany chi, te inch kap uni, ― asac Lun։― Du menak mitd pahi, vor na el ka es gorcum, u prcav gnac։

― De lav, ― asac Kakalakovichy, u es haskaca, vor dranic heto kam ors kbacvi, kam el lriv kxavari։ Te aravoty xelqy gluxy havaqeluc heto serzhantn amen inch moranar, kam tekuz mitqy berer, bayc vorosher Lui u mnacacneris haxic gal, er haln inch kliner։ Che, es Luin lav chei tchanachum, na xabvogh ptughy cher, ir bann imacogh er։

― Mot inch ka, ― asac Lun։― Ba mer orinakan u anxaxt paymanagiry chknqenq։

― Orinakan u anxaxt, ― asac Kakalakovichy։

― De prci, prci, ― asac Lun։― Motd inch ka chka։ Grpannerumd inchqan zyrtuzibil unes: hani։

Kakalakovichy grpanneri eghac֊cheghacy hanec, Lun el mek ar mek tntghec u inchqan karevor ban kar, vor serzhantin od u jri pes petq er ir serzhantutyunn anelu hamar: el vkayakanneri qarter, el andznakan nshanner, el chgites inch, mi xosqov, bolory sephakan grpannery lcrec։ Iskakan havaqacu er, axr Lun phoghic baci, inch kar chkar, vercrec։

― Vory petqs chga, aravoty het ktam, ― asagh։― Enpes kanem: mard chtesni։ Ay hima qez tanem, mahtchakalid mot hascnem u dnem teghashor, bayc sranic heto chlinem֊chimanam: im, Dominiki, Viktor Toskayi, mek el Vesli Jeqsoni qefin kpches։ Eghav։

― Lav, ― asac Kakalakovichy։

― Qefneris vor chkpches, amen inch kargin kynkni, ― asac Lun։― Es qo qefin chem kpchum, che․ uremn du el mer qefin mi kpi։ Yndameny chors hogi enq, eli։ Karogh e srtners uzum e, vor artahert qaghaq bac toghnes kam el ed tesak manrmunr lavutyunner anes։ Mez norhqov kpahenq, du el, te meknumeky hankarc qity kaxi, kases: ornakeli varqi hamar tgherqin pargevatrum em։ Eghav։

― Lav։

― Gna astcun el pharq tur, vor qez chspaneci, ― asac Lun։― Axr ches patkeracni, maz er mnacel: leshd phrei։ Tesqic maqur germanakan lrtes es։

― Lehakan, ― asac Kakarakovichy։

Lun hracans indz tvec։

― Hima het kgam, ― asac։

― De ari, ari, ― dardzav serzhantin։― Voti vra ches kangnum։ Brni indznaic։ Tanem tegh hascnem։

Na serzhantin tarav, u es lsum ei: der xeghtchi hogin utum, tuqumur er anum inch e: harbel e, vonc vor mi urish anbaxt kharber, mek e: serzhant liner, te che։


Glux yoterord

Veslin erknqi het payman e kapum, nor astgh tesnum u mi gaghtniq imanum

Achqs gcel, nayum ei․ Lu Mariachchin brnel er serzhant Kakalakovichin, vor sa votqi vra mna, u edpes erkusov tchampha ynkac: gnum ein։ Mi tesak zarmanali ban kar, bayc te inch, xelqs zor ei talis, zor u chei haskanum։ Erevi serzhanti xosqern ein zarmanali, vor Luin asac tchampha ynknelis։

― Kamac gna, ― asac։― Es viravor em։

― Viravor ches, e, ― asac Lun, ― lakac es, lakac։

― Che, viravor em, ― asac serzhanty։― Arnaqam em linum։

Harbacnery mek֊mek ansovor baner en asum։ Gitem, vorovhetev mitqs e, te hayriky xmac zhamanak incher er asum։ Patahum er: glxi el chei ynknum inchic e xosum, bayc hamozvac ei, vor datark֊matark durs chi talis, tekuz edpes er tvum։ Kakalakovichy voch viravor er, voch el arnaqam er linum, bayc es haskaca nra asacn inch e, erevi Lun el haskacav, vorovhetev qaylery dandaghecrec։ Skzbum Lun Kakalakovichi het enpes er varvum, ases phrphrel e, ases chi uzum izur zhamanak caxsel mi mardւo vra, vorn eqnan e xmel: ut gcelov e qaylum, bernic el xelqy glxin mi xosq durs chi galis, bayc es gieti: Lun ughghaki hanaq e anum։

Shutov nranq achqic koran, mnaci menak։ De, inch arac, menak ei: menak, bayc sut klini, vor asem: srtums ah chkar։ Teghamasov mi taph pttveci, indz huys ei talis, vor mard chi patahi, te che stipvac piti dzayn tayi, ed dzayn taln el axr iski chei sirum։ Togh inchqan uzum ein dzayn tayin, kangnecnein, bayc es dzayn chtayi։

En hrahangnery, vor zhamapahutyan gnaluc araj glxneris misht kardum ein, mtqics durs chein galis։

Isk achqs anyndhat erknqin er, astgherin u erazum ei en baxtavor, azat mardu masin։

Hrahangnery misht irar nman ein, tekuz barery chkrknvein el, hamenayn deps, imasty nuynn er․ «Lav hisheq, tgherq։ Sa lurj ban e։ Voch zvartchanalu hamar eq pahakutyan gnum, voch el vorpes patizh։ Zhamapah kangnely enpisi pativ e, vor mer qajari banaki amen mi zinvor piti hpartana։ Myus koghmic: da mec patasxanatvutyun e։ Duq zhamapahutyun eq anum hayreniqy tshnamuc pashtpanelu hamar։ Motecoghnerin kangnecreq hstak, bardzr, hramayakan dzaynov։ Ete dzer arajin kanchy anpatasxan mna, bghaveq erkrord angam։ Ete erkrord kanchn el anpatasxan mna u ezrakacneq, vor edtegh inch֊or tarorinak ban ka, uremn krakeq: enpes, vor spaneq։ Duq partqnerd katarac klineq, ankax nranic: um eq spanel․ mayori, gndapeti te generali։ Ete ktesneq voch mi mut hashiv chka: mardy harbac e, kam tchanacheq nran, hamozveq, vor amen inch kargin e, duq giteq, karogh eq chkrakel։ Bayc gluxnerd vtangi tak mi dreq։ Tshnamin mer mej e։ Hnaravor e, vor na amerikyan zinvori hamazgest e hangum, dzez el tvum e: tchanachum eq nran, bayc himarutyun chaneq, gluxnerd vtangi tak mi dreq, te che kyanqov khatuceq։ Ete erkrord kanchn el anpatasxan mna, krakely voch miayn dzer iravunqn e, aylev partakanutyuny» ։

Es hrahangnern atelov atum ei։ Qani hogu xphel ein, bayc voch mekn el tshnami cher durs ekel։ Mec masy sharqayin zinvorner ein eghel։ Anyndhat akanjneris lurer ein hasnum, te zhamapahnery krakel en anmegh mardkanc vra։ Lurery himnakanum myus kayazorneric ein galis, bayc mi gisher el mer tgherqi mekn er krakel harevan vashti zinvori vra։ Minchev khascnein mi ognutyun cuy tal, ed tghan merav, isk nran spanoghin ardzakurd tchampheicn, vor aracic heto sirty teghn ynkni, bayc sa el het chekav mer kayazory։ Nran urish kayazor ugharkecin inch e: chimacvi, vor banakum mard e spanel։

Shat chancac: arden ereq ptuyt ei tvel im teghamasum։ Mtqovs hazar u mi ban er ancnum, heto el skseci qtis tak inch֊or eghanak mrmral, bayc moracel ei, te ed inch erg e, vortegh em lsel։ Hankarc glxi ynka, vorovhetev miangamic barery hisheci․ «Ax, im eghbayr sireli, ur en tanum mez eli․․․» ։ Hayriki ergn er: arajva paterazmic։

Heto mtqums gcum֊brnum ei, te Lun indz inch aseliq uner։ Mek el chgites vorteghic mi shan qotot luys ynkav u sksec krnkakox hetevics gal։ Uraxaca։ Chors koghmy lur֊lur er, menak canr koshikneris tuyl tmphtmphocn er lsvum, isk qototy voch mi cptum cher hanum։ Mi angam kang ara, vor hety yxosem, chnayac kanonadrutyan xaxtum er։

― Hey pstlo, ― asi, bayc qototy phaxav։ Mi qich vaz taluc heto kangnec u eli kamac֊kamac mot ekav։ Erevum er indz chi vstahum։ Kayazorneri chors bolory espisi tapharakan shner shat en patahum։

Hankarc ho cxel chuzeci: ushqs gnum er, bayc gieti, vor kanonadrutyamb argelvum e, indz mi kerp zspeci, en el cheghav․ qich heto indz enqan anter֊antirakan zgaci, vor el dimanalu ban cher, sigarety dri berans, kpcri, mi qani mux qasheci, u sirts tetevacav: tchitsh Jo Foqsholi asaci nman։ Yndameny eresunhing rope er: inch pahakutyun ei anum, bayc achqis vonc vor zhamer ancac linein։

Vorosheci mi xagh hnarel, vor zhamanaky shut trchi, indz u indz asi․ «Esteghic minchev teqvelus teghy ughigh haryur eresunereq qayl e», ― u skseci hashvel։ Bayc sxalvel ei։ Durs ekav: haryur qarasunchors։

Heto el asi․ «Ete tasy qayl avel֊pakas chhashvac: tchisht gushakeci, te teghamasi mi cayric myusy qani qayl e, uremn․․․»

«Uremn minchev aravot krivy kverjana» ։

Bayc gieti, vor sa xelqin motik chi, dra hamar el indz u indz asi․ «Che։ Ete tchisht gushakem, uremn mard chi patahi, voch mekin el stipvac dzayn chem ta, kangneci, barov֊xerov het kdarnam pahakanoc, Jo Foqsholin ktesnem, erkusov kuraxananq, vor zhamapahutyan kesn arden glorel enq, qnelu tegh erevi nstenq koghq֊koghqi, cxenq u zruyc anenq» ։

Bayc mtqums tvi֊ara, te vonc el lini, Jo Foqsholin pahakanocum ktesnem, vonc el lini, knstenq, kcxenq u zruyc kanenq, enpes vor es mi paymanics el goh chmnaci։

Ed zhamanak asi․ «Ete tasy qayl avel֊pakas chhashvac: heravorutyuny tchisht gushakeci, uremn hayriky lav e։ Uremn tramadrutyuny bacvel e, el en orva nman, vor toghec gnac, srtic aryun chi katum, mi tegh tun e vardzel, voghj֊aroghj aprum e» ։

Bayc de sa el cher indz bavararum, chnayac shat ei uzum, vor hayriky lav lini։

Bayc inch anem, inch chanem, de lav, asi․ «Minchev paterazmi verjy indz hamar aghjik kgtnem: im aghjkan, harsnacuis, knojs։ Henc gta, ksirem, na el indz ksiri, erkusov tunutegh kdnenq, u mez inch, te ashxarhi eresin mardik incher en irar glxi berum» ։

Es aranqum teghamasi erkaynqy cayric cayr ktrel ei, chhascri el hashvel, te qani qayl e․ inch arac, skseci laynqov qaylel, bayc laynqn enqan kartch er, vor iski charzher hashvelu hamar neghutyun qashel, mtaceci: gushakely xagh u par klini, dra hamar el spaseci minchev edqan teghn ancnem u achqs chtartac: arden shur galu vra ei, piti noric erkaynqov qaylei։

Shur galis asi․ «Ughigh ereq haryur innsunereq qayl e։ Ete tasy qayl avel֊pakasy chhashvac: tchisht gushakeci, uremn nran kgtnem» ։

Shrjveci ankyunum u skseci hashvel։

Ereq haryur innsunereqn ei yntrel, vorovhetev siracs tivy ereqn e, u vaghuc em zgacel, vor ereqy vras galis e․ ereqn el, ereqi bazhanvogh bolor tvern e։ Banaki im hertakan hamary lriv ereqneric u inneric e kazmvac։ Phoqr zhamanak yotn ei sirum, bayc vay te yotn achqis mec tiv e erevacel, dra hamar el mtqics hanel em u ereqy sirel։ Inchqan lav ban kar, mejy ereq ei tesnum, u indz tvum er: henc ereqn e im tivy։

Eh, huys unei, te tchisht em gushakel, vorohvetev mard ir sirac tverin havatum e, bayc shat chancac glxi ynka, vor vripel em, skseci qaylers kartchacnel, en el che, hamy hanel ei։ Yndameny erku haryur utsunchors qayl er stacvum: kartch qaylern el hety, isk edpisi tivn indz mazachaph dzer cher talis։ Ete erku haryur utsunchorsy bazhanenq ereqi, kstananq innsunchors amboghj erku errord․ eli lav cher։ Tepet innsunchorsi iny cheghac ho lav er, dra hamar el vorosheci, te iravunq unem mtqums eli ban pahel, bayc qani vor im uzac aghjkan gtnelu gushakutyuns arden durs cher ekel, vorosheci nor payman kapel, asi․ «Es angam el, ete erkynqum nor astgh ereva kam astgheric mekn ynkni, uremn․․․»

Gitei, vor mi ban em uzum mtqums pahel, bayc te inch, ughghaki teghy chei berum։

Qich heto haskaca u hastat vorosheci․ «Ete teghamasum mi ptuyt talis: nor astgh tesnem kam astgheric mekn ynkni, uremn es paterazmum indz chen spani» ։

Vay, uremn sirts enpes e xphum, indz u indz kaskacum em, vov giti, asum em, indz zorov kraky gceci։ Te ddandagh gnam: iskakan zhamapahi pes, tekuz mi qich el dranic dandagh, teghamasum ptuyt tals tasy ropeic aveli chi tevi, ayninch edqan zhamanak, vor pahakutyun ei anum, chnayac achqs ha el erknqin er, voch nor astgh er erevacel, voch el meknumekn ynkel er։ Bayc de paymany payman e, dres es, uremn piti katares։ Sirts asum er: vochinch, aveli lav e mi qich neghves, bayc grazy tanelis: gone hastat kimanas, vor paterazmum qez chen spani․ axr indz tvum er, te phrkvelu tchar u tchampha dzhvar gtnvi, henc dra hamar el hesht payman dnely erevi tchisht cher lini։

Es bolory mtacelis: chei hamardzakvum erknqin nayel, vorovhetev qani dzerqs chei bardzracrel u handisavor erdumov paymany hastatel, inchqan el nor astgh erevar, mek e: hashvic durs er, enpes vor dzerqs bardzracri, nkati araj vortegh em kangnac, achqs gceci erknqin u asi․

― Te minchev estegh het gals, nor astgh tesa kam astgheric meknumekn ynkav, uremn indz: Vesli Jeqsonis, paterazmum chen spani։

Vorosheci el chxoramankel: voch qaylers dandaghecnel, voch sovorakanic dandagh qaylel․ de, inch el anes֊chanes, astcun ches xabi։ Te chei phrkvelu, lav er naxoroq imanayi։ Gone el chei neghvi։ Kasei․ «Eh, erevi im tchakatin el da e grac», ― u moracutyan ktayi։

Achqs gcel erknqin, qaylum ei, qich heto tchamphis kesic shatn arden ancel ei։ Voch mi hatik nor astgh er durs ekel, voch el meknumekn ynkel er։

Bayc huyss chei ktrum։

Chgitem inchu sirts vkayum er, vor minchev ptuyt tals, nor astghy tesnelu em, hastat tesnelu em, sirts edpes er vkayum․ voch te ynknogh astgh, che․ erknqi xorqeric, milionavor mghonner heru, henc astgh e durs galւo, nor astgh, u es imanalu em, vor indz chen spani։ Mek er: phrkvelu tchar u tchampha kar, te chkar, gitei: inch el lini, astghy durs kga, mi noph֊nor, erknqum phaylatakogh astgh, im sephakan astghy․ durs kga, vor indz imac ta: es mnalu em voghj֊aroghj։

Hima uremn, nayum em erknqi en masin, vortegh, im karciqov, astghy piti durs ga․ heru arevelqum, vohrizonic mi qsan votnachaphi vra։ Inch asem, astgheric ban chem haskanum։ Voch gaghaphar unem: tarva es kam en amsin erknqi vor masum en linum, voch patkeracnum em: depi ur en sharzhvum, voch el anunnern em imanum, de, hashivnerd vercreq, te glxics vonc ei dzer qashel, vor achqs erknqi henc ed ktorin ei tnkel։ Bayc sirts hangist er։ Gitei: astghs durs e galu, enpes vor hankarc mtqnerovd chancni, te sut em asum․ astghy iroq durs ekav։ Der chei hascrel teghamasum mi lriv ptuyt tal, arden erevac։ Enqan parz tesa, vonc vor erknqi myus bolor astghery u henc durs galu pahin el nkateci։

― Sa teghov hrashq e, ― asi։― Ed astghy indz hamar durs ekav։ Astvac ugharkec։ De iharke, araj el er erknqum, menak te cackvac er, cher erevum, bayc astvac lsec, vor mtqums ban em pahel։ Cackuyt er, inch er: qashec, u astghy erevac, es tesa nran, imaca, vor paterazmum indz chen spani։

Ho churaxaca, dzayns gluxs gcac: zleci․ «Ax, im eghbayr sireli, ur en tanum mez eli․․․» ։ Qototy karces el cher vaxenum, es el chei vaxenum, voch mi banic el ah chunei։ Mi urish sigaret haneci, kpcri u skseci cxel, arden petqs cher: tekuz tchamphin mard el erevar, stipvac kangnecnei։

Mek el tesnem: tchambari koghmic meky galis e։

Glxi ynka, vor Lu Mariachchin e, bayc henc enpes bghaveci․

― Kang ar․ vov e galis։

― Apres, ― asac Lun։― Mi hat el։

Es el noric goraci, de, havesi hamar, eli։

Glux uterord

Lu Mariachchin xndrum e, vor Veslin mi mec lavutyun ani

Qaylum ei Lui het, indz u indz talis֊arnum․ tesnes mtqin inch e drel։

― Vay te ynkerojd korcrir, ― asac na qototi masin, vory nor er clkel։― Vov shan srtovn e, im srtovn el e։ Shnory vor sirum en, uremn lav mard e։

― Enqan shun ka, ho bolorn indz chen sirum, ― vra beri es։― Menak shuny, en el gisherva kesin, um het ases chi ynkerana։

― E, ba eghav, ― asac Lun։― Ay, es eka֊cheka: ed qototy phaxav, hetqn el chmnac։ Himi voch moterqum voty kax e arel, voch el mtqov ancnum e, te het ga։ Qani der estegh em, chi ga։

― Karcum es dury chekar։

― Chem karcum, e, hastat gitem։

― Ed vonc։

― Ay, ― asac Lun, ― himi tes: vonc։ Shuny hotarutyamb amen inch jokum e։ De, karogh e mek֊mek sxalvi, bayc mec masamb tchisht el jokum e։ Qezanic araj erku zham estegh pttum ei։ Ed shuny mi qani angam achqovs ynkav, hervic hototum er, uzum er voroshi․ te arzhi mot֊mot ani, hets ynkerana։ U inch․ edpes el motik chekav։ Hots arav: chhavanec։

― Aseld inch e։

― Shan uzacy kargin mardn e։ Karogh e im achqin es shat kargin mard em, bayc shan achqin voch el kargin em։ Isk du erevi qo achqin el es kargin, shan achqin el։ De vor edpes e, uremn lav mard es, im xelqn ed e ktrum։ Dra hamar el uzum em hetd xosel։

― Asa tesnenq, Lu։

― Arajin hertin berand phak kpahes, togh, voch voq chimana: im u serzhanti mej estegh inch e ancel֊dardzel։ Nran tara, teghashor dri, amen inch kargavorvec։ Sranic heto qefneris chi kpchi։ Araj el mer handep shanordutyun chi arel, bayc dra nmanin lav e brand mej pahes, te che mek el tesar: shanordutyuny brnec։ Kakalakovichy vat tgha chi, bayc nra gorcn el ed e, mek֊mek uzi֊chuzi: piti verakarg ta mez․ de gites, eli, bazhnegci orapah dni, zoranoci hertapah, ugharki xohanocum gorc֊morc anelu kam zhamapah kangnelu, verjy, ed tesak baner։

― Im karciqov, Lu, piti hertov lini, herty bolorin el hasni։

― Inch lav tgha es, e, ― asac Lun։― Ba vonc, qo karciqov piti herty bolorin el hasni։ Henc dr ahamar es ed qototi durn ekel։ Bayc es chem havatum, te herty piti bolorin el hasni։ Menak en gitem, vor bolorn el amen gnov uzum en gluxnern azatel, u rdanic sirts paytum e, vorovhetev ashxarhi eresin im amenachsirac bann en e, erb vor mardu harifi tegh en dnum։

― Mtqind asa։

― De vor kriv e, piti herty bolorin el hasni, bolorin, ete voch voq glux chi pahum։ Ay, indz banak en berel, che, bayc enqan mard gitem, vor piti berein, en el ur e․ voch berel en, voch el kyanqum kberen։

― Ba ed inchic e։

― Achqabac mardik en։ Ho harif chen։ Te kriv e, uremn erkrum inchqan tghamard ka, piti masnakci, manavand grpannery truz, phoghin hogh asoghnery, vovqer korcnelu shat ban unen, bayc ari u tes, vor krvum drancic voch mekin el ches tesni։ Nranq uzum en indz u qez nmannery krven, irenq el phogh shinen mer hashvin։ Tqac unen mezanic qanisin kspanen, menak te irenc unecvacqy pind pahen u eghaci vra ha dizen u dizen։ Shat el tund hayrenaserner en, indz u qezanic tasn angam tund։ Krivy nranc achqi luysn e, ed mer achqin e grogh erevum։ Paterazmi masin tert u amsagir en kardum u enqan ban giten, vor mer mtqov kyanqum chi ancni։ Inchqan paterazm e eghel, bolori takn u gluxy giten։ Ed paterazmnern usumnasirum en, vor imanan, te inch hnarqov es mekic aveli shat phogh qamen։

― Mard ka: ushqn u mitqy phogh unenaln e, urish voch mi ban։

― Enqan mard ka, ― asac Lun։― Shnic shat։ Bayc dranq menak phoghi hetevic chen vazum, paterazmic ogtvum en, vor urish baner el dzer gcen․ aveli mec ishxanutyun, pativ֊harganq, anun։ Isk menq: inch․ galis enq banak, darnum hamar esinch֊eninch, tasy qayli vra mekis myusic ches joki։ Bayc ed hech: groghi cocy։ Tes inch em asum։

Mi qani vayrkyan lurumunj qaylum einq, heto na te:

― Uzum em banakic gluxs prcacnel։ Dzevy gitem, kanem։ Bayc mi tetev ognutyan hashiv ka, inch klini ognes։

― Chem karogh, Lu, ― asi։― Dra hamar erkusis el kgndakaharen։

― Chimanas, te lavutyand takic durs chem ga, ― asac Lun։― Durs kgam, ay ktesnes։

― Linelu ban chi, ― asi։― Tekuz harif em, inch em, vor banak em ynkel, bayc de arden ynkel em prcel, xardax gorc chem brni։

― Vov asec, te xardax gorc e։

― Ba inch, ― asi։― Es chgitem։

― De lav, ― asac Lun, ― entadrenq, te mi qich el xardax gorc e։ Qo arevin: banakum, karavarutyan mej, tekuz mer amboghj erkrum amen inch halal֊zulal e։ Vor koghmy nayes, xardaxutyun e․ edpes eghel e, edpes el kgna, qani der mardik en en, inch vor kan։ Bolorn el zzvanq en։

― Miguce, ― asi, ― bayc mek֊mek el: che։

― De, mek֊mek es el chem edpes, ― asac Lun։― Knkater mard em, sirum em knkas, arar ashxarhy hety chem phoxi, ay, hima tany nstac: gisher֊cerek aghi artasuq e taphum։ Ereq erexa unem, ereqin el havasar sirum em։ Erb vor knkas u erexeqis het em, ed zhamanak urish: zzvanqi meky chem։ Qarasuns lracel e։ Mi harevan unenq, mi shun shan vordi, achqin phush ei darel, henc na el indz banak qshec։ Uremn: imanum e, vor mi qich phogh em tntesel, gcum֊brnum e, te hing֊vec tari yntaniqs lav֊vat yola kgna u mi erku ir pes shun shan vordineri gluxy havaqac, nstum, hetnery xorhurd e anum, voroshum en indz banak tchamphel, edpes haxics gal։ Dnum֊vercnum en, te erkiry krvum e, bolory xarnvel en irar, mardik haryur hazarnerov banak en gnum, es inchi mnam։ Meky stic phastaban e, meky: loppaz datavor, en mekn el: qosot arevtrakan, bayc ari u tes, vor gheky sranc dzerin e, ed shan tgherqi xosn e anc kenum։ Mardik dranc koghmn en pahum, voch te indz nmani։ Ba, vonc vor goghin gaghut en qshum, edpes el indz qshecin banak։ E, ha, tekuz mi erku orenq em xaxtel, bayc kyanqums voch mekic mi sev phogh el chem goghacel։ Partqeris takic misht durs em ekel։ Knkans het ser em tvel, ser arel, erexeqis mecacrel։

― Minchev banak gald inch gorci es eghel։

― Amen inchi hamn el mi qich tesel em, ― asac Lun։― San Franciskoyi Phasifiq phoghocum mi pandok unem։ Hetevi senyakum qich֊mich tught ein xaghum։ Mi qani canot aghjkerq el kayin, mek֊mek uzum ein hesht phogh ashxatel։

― Ed vonc ein hesht phogh ashxatum։

― De, glxi es, eli, ― asac Lun, u es glxi ynka։ Erevi zzvanqs piti gar nra pes marduc, vor qaylum er koghqics u ir masin chgites incher patmum․ skzbum knojic u yntaniqic er xosum, heto el ancav keghtot baneri։ Bayc vay te es el mi bari ptughy chem, vorovhetev Lui nkatmamb zzvanqov chlcveci։ Miguce nranic er, vor gitei: ster chi mogonum։ Miguce nranic er, vor amen inch tchisht֊tchisht asum er, u edqan aznvutyun unecogh mardy cher karogh sirts chmtnel։ Ed tesak banery es arac linei, amotic kmernei meknumekin asel։ Erevi xabei kam el taqun pahei, bayc Lun cher xabum, henc tchishtn er asum։ Indz tvum er: ete amen mard tchishtn asi, ete amen mard edpes shiph֊shitak xostovani, te vov e, inch e arel, ashxarhy shat aveli lavy kdarna, u erevi henc dra hamar el Lui nkatmamb zzvanqov chlcveci։ Tepet hastat hamozvac chem։ Miguce nranic zzvanqs chekav, vorovhetev es el mi bari ptugh chem, ha։

― De, inch es uzum anem, ― asi։

― Nax asa tesnem, qez hamar inch anem։

― Eh, lav, e։ Voch mi ban el chem uzum anes, bayc ete dzerqics ga, qo uzacy kanem, menak te enpes chlini, vor dra hamar indz gndakaharen։ Erexeqid anunnern inch en։

― Mecinn el e Lu։ Mijneks aghjik e, mors anunn em drel: Roza։ Putchurs el erku tarekan e: Mayqly, ed el papis anunn e։

― Knojd anunn inch e։

― Marta։

― Inch es uzum anem, Lu։

― Orenqov, aravotva chorsin es eli piti gam, es pahakaketn yndunem։

― Ha։

― De, ed zhamin voch pahakanocum klinem, voch el estegh։

― Ba vortegh։

― Votov֊glxov kkorchem, ― asac Lun։― Mi erku֊ereq oric nor indz kgtnen։ Es el ibr voch mi ban chem hishum։ Enpes vor ksksen hetaqrqrvel, te verjin angam indz vov e tesel։ De, durs kga, vor du։ Serzhantin teghashor dnelis: anyndhat mtacum ei, te meknumeky indz ktesni, uzac֊chuzac es gorcy khetadzgem, bayc lav er: zartun mard chkar։ Bolory qnac ein։ Voch voq chtesav։ Ar, serzhanti unecvacqn e։ Inch ka chka։ Qezanic menak mi ban em uzum․ vor aravoty sranq het tas iren։ Te harcuphordz ani: vonc en motd ynkel, inch, mity kberes, vor qaghaqic xmac galis e eghel, dzen es tvel: chi kangnel, du el qich e mnacel krakes, bayc zhamanakin tchanachel es u ches krakel։ Asa: inch arel es, tun chi gnacel, minchev unecac֊chunecacy dzeric chvercnes։ De, du el vercrel es, pahel, himi el het es talis։

― Axr khishi, vor du es iren ankoghin drel։

― Te hishi el: aghot, ― asac Lun։― Indz el ed e petq։ Qich֊mich: khishi, bayc chi uzena gorcy jri eres hanel։

― Ba vor asi: mitqs e: mekn indz ankoghin drec։

― Eh, xmac e eghel։ Achqin e erevacel։ Voch mekin el ban chi patmi, bayc ed zyrtuzibily talis: karogh e qez mi koghm qashi u harcuphordz ani։ Kases: ed bolory tvel e qez u gnacel qnelu։

― Ba vor nayi eresis u voch mi harc el chta։

― Aveli lav։ Karogh e voch mekn el qez harc chta․ e, aveli lav։

― Xelqd inch e ktrum, ed mtqid dracy glux kberes, Lu։

― Uzem֊chuzem piti glux berem, ― asac Lun։― Kniks gisher֊cerek artasuq e taphum։ Axporics namak em stacel, inch ka chka: tchishty grel e։ Kniks: che, sirun֊sirun namakner e grum, ibr amen inch shat lav e․ ster e sharum u aravot֊irikun indz hamar aghotq anum։

― Aghotq։

― Ha, ba inch, ― asac Lun։

― Bayc ur es gnalu։ Vortegh klines։

― En antary tesnum es։

― Ha։

― Hech gnacac kas։

― Ha։

― De uremn imaci, ― asac Lun, ― es mi qani ory antarum klinem։

― Ba uteliq unes։

― Uteliqn inchis e։ Knka, yntaniqi hamar xelqy korcrac mardy hety naxatchash chi man acum։

― Uremn: im aneliqy menak en e, vor Kakalakovichi uneacac֊chunecacy iren tam, ha։

― Mek el: vor harcnen, te pahakakety indzanic yndunel es, asa: ha, yndunel em։ De, da arden tchisht e։ Isk vor harcnen, te es bernatary nstel em: pahakanoc gnalu hamar, ases: che, chnstec։ Ed el e ho tchisht։ Kasen: tesel es pahakanoci koghmy gnalis։ Kases: ha, tesel em։ Mi qani ropeic ktesnes: ed koghmn em gnum, enpes vor da el e tchisht։

Lun mi qich spasec, heto te:

― Edqan bany uzum es anel։

― Te asem: uzum em, sut klini, vorovhetev chem uzum։ Kyanqums voch mi xardax gorci mej mats xary chi eghel։ Vay te vor uzenam el, chkarenam iskakanic phchel։ Suty chem sirum, atelov atum em։ Henc meknumeky mots sut e asum, chgtem inchi sirts xarnum e։

― De lav, gnam pahakanoc, ― asac Lun։― Ber es bolory morananq, korchi։ Haskanum em inch ori es։ Tchisht e, vorpes katolik es bani petq chem, bayc edqan el che, vor azniv mardu pativy chpahem։

― Xosqs kisat mnac, ― asi։― Uzely: chem uzum, bayc kanem։ Inch tchishtn e, en el kasem․․․ de vor gorcy sut aselun hasni․․․ Eh, erevi sut el asem։

― Huys unem, gorcy sut aselun chi hasni, ― vra berec Lun։― Qo lavutyuny es chem morana։

De, Lun tchampha ynkav pahakanoci koghmy, u es noric mnaci menak։ Karcum ei ahagin zhamanak e ancel, bayc yndameny mekn anc qsanhing er, der eresunhing rope el piti het u araj anei։

Glux innerord

Veslin kangnecnum e gndapet Remingtonin, sa el hayhoyum e demokratnerin u mrcum shan het, te vov aveli uzhegh khachi

Henc mnaci menak, sirts sksec neghvel, vor Lui het hamadzaynutyan em ekel, bayc hastat gitei: inch el glxis gar, nran chei caxi, u dranic sirts aveli er neghvum։ Uremn durs er galis: sutasani mekn em։ Che, mtaceci, Lui asacov ksharzhvem, harcerin kpatasxanem, tchishtn u suty irar kxarnem, heto el, Lun banakic azatvi te che, ― ete iroq azatvi, ― kgnam, megha kgam․ ay te inch kanem։

Bayc vonc ei anelu։ Te megha gayi, kharcnein: ed vor meghqi hamar, de, tchars ktrvac: piti asei, vor Lu Mariachchii masin ster em phchel, teghnuteghy hetevic kgnayin, na el arden tany: yntaniqi koghqin er linelu, xaytarak dzevov het kberein mez mot kam el bant kgcein։

Che, el erbeq tchishty chei karogh asel։ Mi angam vor sutasanutyun anei, heto inchqan el tchishtn asei, shat mardik ktuzhein։ Im eresic Marta Mariachchin, nra erku tghanery: Lun u Mayqly, aghjiky: Rozan ktanjvein։ Ba․ ay qez, amboghj kyanqumd sutasan kmnas։

Eh, sirts enpes kuch ekav, vor achqers arcunqov lcvecin, ax, ernek cnvac chlinei։ Inch mitq uni aprel, ete sutasan es darnalu։

Lacs dri, ho artasuq chem taphum, vonc vor vec֊yot tarekanum es hongur֊hongur lacum․ susik֊phusik, taqun, meky chi linum koghqid, te mi bar ases։

Espes mghktalis hankarc akanjis ynkav, vor tchamphov mard e galis։ Enqan neghvac ei, darnacac: bolorin atum ei, manavand ed ekvorin, der piti dzayn el tayi, kangnecnei։ Arden voch ah unei, voch ban, mek er: inch kpatahi։ Mek er: tekuz spanein, gone sut aseluc kazatvei, Lun el kimanar, vor iren chem caxel։ Enqan kataghac bghaveci: «kang ar․ vov e galis», qich er mnum ed ekvorn ynkni։ Teghnuteghy qar ktrec, mnac։

― Gndapet Remingtonn e, ― asac, u astvac vka, henc inqn er, vor kar։ Sa el er harbac։ Eh, shat petq er: gndapetn e, vov e, sirts neghvac er։ Mi or ed nuyn mardy: phqvac gophaky, vor Kakalakovichi kam sovorakan sharqayini pes gnacel er qaghaqum katary taqacrel, gorci er ancnelu: glxis antaneli harcaqnnutyun sarqer u indz lriv xaytarak aner․ el vonc chneghvei։ Hramayeci, vor araj ga u vkayakany nerkayacni, sa susuphus entarkvec։ Henc amen inch teghy teghin stugeci prca u gndapetin bac toghi, vor tchamphan sharunaki, sa achqery harec eresis, te:

― Sharqayin Jeqsonn es, che։

― Tchisht aydpes, syr։

― Apres, es hpartanum em qeznov, ― asac։― Esqan lav zhamapah, en el mer kayazorum, erbeq chem tesel։ Aravotyan khaytnem dzer vashti hramanatarin։ Qani der qez nman tgherqn en mer mec hayreniqi darpasnery hskum, zhoghovurdy karogh e chanhangstanal ir apahovutyan hamar։ Sharqayin Jeqson, mer azgi haghtakan pharqy aprum e qez nman jahelneri ankotrum, xizax srterum, voch te aynpisi mardkanc nvaghkot, tuyl srterum, inchpisin․․․

Mtqovs ancav, te na tchshmartutyunic eres chi teqi u kasi: «inchpisin es em», bayc asac․

―․․․Inchpisin Benedikt Arnoldn e։

De, chei stugel, vor imanam: Benedeikt Arnoldi sirty nvaghkot u tuyl e, te che, bayc imn ed gisherva kesin henc gndapeti asaci pes er։

― Tchisht aydpes, syr, ― asi։

― Avelin, ― asac gndapety, ― menq tshnamu dem aynqan kmartnchenq, minchev cnki berenq nran u srbenq apakanutyuny erkri․․․

Hankarc gndapety xosqy kisat toghec, chnayac avartely dzhvar cher։ Qich er mnum nra teghn asem: «erkri eresic», mek el tesnem: demqn enpes crmrec, ases mi garsheli ban e mitqn ekel u sksec qti tak hayhoyel․ «Keghtot, geghci qac․․․» ։

Es glxi ynka, vor gndapetn el e Kakalakovichi nman azat zhamin serakan haraberutyunner unecel u shat hnaravor e: henc nuyn lrbi het, qani vor Kakalakovichn arden vaghuc er ekel ancel։

Chei uzum antashi meky ereval, bayc indz tvac, vor nra mec֊mec govestnern ardaracnelu hamar piti darnam im partakanutyunnerin, dra hamar el asi: «Bari gisher, syr» u qaylelov heraca։

Ay mard, mek el es gndapets gzhvec․ te xmacn er glxin xphel, te inch, sksec tcharel, u henc en tcharn e asum, vory prezidentn er mi angam radioyov artasanel։ Uremn: bar ar bar prezidenti xosqern e krknum, dzaynn el e phoxel, sarqel nra pes, ho kashvic durs chi galis, vor nran nmanvi։ De, ed tchary indz lav canot er, sharqayin tgherqic shatern ein krknum։ Hamarya amen mi zinvor prezidenti asacnery shut֊shut mej er berum, manavand en xosqery, te inqy giti parteazmn inch e, tesel e amerikyan zinvorneri diaknery, atum e paterazmy ev havatacnum amerikaci mayrerin u hayererin, vor andzamb hog ktani nranc vordinerin aylevs erbeq kriv chugharkelu masin ev ayln, ev ayln։ Banaki tgherqic vov vor lsel e ed tchary, mtqum e pahum u mi glux prezidenti tnazy anum kam el amenaqichy nra asacnern inqn iren krknum։ Es el em qani angam prezidenti xosqern indz u indz krknel, bayc nra vra jghaynutyuns chi ekel, menak zarmacel em, te ed vonc eghav, vor erkri amenamec mardu: bolori yntryali dzerqic, el ban chi galis․ uremn voch voq ashxarhum chi karogh kangnencnel paterazmy, nuynisk Miacyal Nahangneri perzidenty: ashxarhi amenamec, mamenaharust, amenaarajavor u amenalav zhoghovrdi qaghaqakan arajnordy։

Hakaraki pes: vorteghic vortegh, shan qototn el clec: akanjy gndapetin, zarmacac, te es inch gorum֊gochum e։ Vov giti voroshec, vor andur aghmuk e, dra hamar el sksec hachel gndapeti vra։ Erevi boghoqum er kam el miguce hety hamadzaynum։ Inch vor er, qototy shat motik cher galis, anyndhat desuden er vazvzum, noric het darnum u mi glux hachum։ Eh, gndapet: du gndapet, shan hachocy lsec, lsec, shur ekav, sksec inqn el nra vra hachel։ Shunn aveli gazazec, mi zhxor bardzracav, inch zhxor: togh u phaxi։ Chei el imanum erkusic vorn er aveli uzhegh hachum: shuny, te gndapety, bayc meky myusic pakas cher mnum։ Verjy gndapety haghtec։ Shuny pochy qashec gnac u el het chekav։

Dzhvar haghtanakic tev arac: gndapety amboghj kokordov bghavec․

― Groghi bazhin darnan demokratnery, es hanrapetakan em։

Eh, kyanqums chem karecel demokratin u hanrapetakanin iraric tarberel, inch el aser: indz hamar mek er։ De vor edpes er asum, erevi inqy hanrapetakan er, bayc hanrapetakan lineluc baci, gndapet el er: mer kayazori erkrord mardy, u im karciqov, lav kaner: da mtqic chhaner։ Miak nranic mecy brigadi generaln er, sa el menak irarancumneri zhamanak er luys ashxarh ynknum, erb vor nor shenqi bacum er linum kam dra pes mi ban։ Asum ein Uest Phoynti razmakan akademian e avartel, vatsunn anc mard e, bayc ir orum krvi eres chi tesel u chi el tesni: arden tariqn arel e։ Inch mnum e gndapetin, indz tvum er charzhi, vor na ed vogov sharunaki․ mi koghmic votqy prezidneti het mekni, myus koghmic el: xeghtchukrak shan qototi vra hachi։

Hima kangnel em gndapetic mi qsan qayl heru, akanj em dnum։ Ed anter eghac pahakutyans yntacqum glxovs enqan oyinner ancan, vor shvarel ei, mtaceci: chspanem sran, u prcav gnac․ ay teseq mardu xelqin inch gzhutyunner en phchum, ete banak e galis u ashxarhum el paterazm e։ Uremn vor dzerqis lcrac hracan kar, isk gndapety banaki masin henc irenc nershnchac bolor hamozmunqners cexn er koxum hanum, xelqis brtec nran spanel, karces te meknumeky dranic piti shaher։ Es im mtqeric apshac ei mnacel։

Vorosheci meghqis takic durs gal, vor glxums edqan aylandak mtqer en pttvum, asi: motenam gndapetin, mi hnar gtnem es mardn ir pativy el getnov chta։ Axr ete mekn ancnelis liner, nran ed vitchakum tesner u lser, te vonc e prezidneti tnazn anum, shan vra hachum u demokratnerin mrotum, gndapeti bany prcac er, kam el vov giti urish inch anaxorzhutyunner durs gayin։ Uremn: moteca, nra arj zgast kangneci։ Sra petqn el chi․ ir hamar mrotum e demokratnerin։ El taseresaniner e asum, el astary shur tvacner, el episkoposakan ekeghecu shner, el fashistner․․․ Bayc vor mi kes ropei chaph zgast kangneci, tesnem: sus arec u maghac xelqy karces uzenar gluxy havaqel։ Verjy te:․

― Sharqayin Jeqson, du mer kayazori amenalav zinvorn es, aravotyan kxosem dzer vashti hramanatari het։

― Tchisht aydpes, syr, ― asi։

― Du um het es aravotyan xoselu im masin։

― Voch meki, syr։

― Isk um es aravotyan grelu im masin։

― Voch mekin, syr։

Es xosqeris vra gndapety mi pah mitq arec։

― Lav zinvor es, sharqayin Jeqson, ― asac։― Bari gisher։

Nra qaylvacqic haskaca, vor arden staphvel e, iren havaqel։ Mi ereq rope chancac: sirts eli sksec neghvel․ axr inchu Lu Mariachchii het xosqs mek ari։ Noric lacs ekav, vor qich heto sutasan em darnalu։ Erkar zhamanak espes lac ei linum, bayc ho menak sutasan darnalus hamar chei artasuq taphum, enqan ban kar, vor lac linei․ xeghtch hayriky chgites ur er korel․ ed sirun gishery lav mardkanc tegh Kakalakovichi u gndapeti pes calapakas aylandakner ein patahum․ Lu Mariachchin xardaxutyunneri hetevic er ynkel: inch e karotic mashvogh knoj mot veradarnar։ En anter֊antirakan qototy ynker u apastan gntnelu phoxaren hatchum, klanchum er gndapeti vra․ Jo Foqsholy kyanqi u mardkanc masin inch ases chgiter․ erknqum henc indz hamar astgh er durs ekel․ en meqenayov mardy slanum er tun: knoj mot, u meky chkar, vor nra tevy brner, aser․ «Du shat es erjankutyun tesel, de hima ari indz het» ․ prezidenty mi angam radioyov tchar er artasanel, u bolory nra tnazn ein anum, amen inch nra karcaci pes cher stacvel․․․ Groghy tani, inchi hamar e ashxarhy։ Mard inch piti ani, vor hogin phrki։ Erb, erb piti enqan zhamanak unena, vor hangsti u siro hamn arni, hasni geghecikin u tchshmartutyany։ Indz nman andur kerparanqov cnvac himary vonc ani, erb zhamanak gtni, vor arzhanavor mard darna kyanqum։

Glux tasnerord

Veslin phrkvum e sut aseluc u mi ahavor eraz tesnum

Verjapes bernatary vra hasav, nor zhamapahy ijav meqenayic, hertaphoxman bolor apush dzevakanutyunnern arecinq prcanq։ Nran man aceci teghamasum, heto bardzraca taphq u nsteci muxy drac Jo Foqsholi koghqin։ Mi sigaret el es kpcri, u bernatary tchampha ynkav։

― Hy, inch eir anum, ― asac Jon։

― Hech։

― Nayum eir erkinq։

― Ba vonc։

― Durd galis er։

― Shat։

― Mtqovd ban֊man chancav։

― Ha, mi erku ban։

― Orinak: inch։

― Orinak: te mard inchqan anbaxt e։

― Vonc eghav, vor henc da mtqovd ancav։

― Chgitem։ Ancav, eli։

― Mard kangnecrir։

― Mi erku hogu։ Isk du։

― Voch mekin, pharq astcu։

― Inchu: pharq astcu։

― Axr es inchacu em, vor asem: kang ar․ vov e galis։ Es em galis, ay te vov։ Es․ amen angam el: indz u qez pes meky։ Hognecir spaseluc։

― Mi qich։

― Qund tanum e։

― Der che։

― Es el der chem parki։ Hin ergeric mitqd ban chynkav։

― Ynkav: «Valensian» ։

― Isk aghotqneric։

― «Hayr mer» ֊y։

― Ancac֊gnacac orery chhishecir, hin ynkernerid։

― Indz hisheci: vec֊yot tarekanum, mek el hayrikin։

― Cicaghd voch mi bani vra chekav։

― Qich u mich։

― Isk lacd։

― Inch։

― Lac cheghar: mtqumd kam iskakanic։

― Mtqums el, iskakanic el։

― Inchi hamar։

― Amen inchi։

― Es el, ― asac Jon։― Shun cherevac: hetd ynkerana։

― Ha։ Qez het el e ynkeracel։

― Ha, ― asac Jon։

― Inchu e shunn edpes anum, ― asi։

― Aysinqn, ― asac Jon։

― Inchu e shuny meki het ynkeranum, isk myusi het: che։

― AMenqi het el ynkeranum e։

― Ba asum en: umic kargin mardahot chi galis, hety chi ynkeranum։

― Ashxarhi eresin voch mi mard chka, vor kargin mardahot chunena։

― E, karogh e ed mardahotn e u shan tchashakin chi brnum։

― Karogh e, ― asac Jon, ― bayc mardu lavn u vaty shan tchashakov chi voroshvum, shan tchashaky chaphanish chi․ mardahoty mardkayin ashxarhi hotn e։

― Ha erevi։

Hasanq pahakanoc, sandvichov mi֊mi surtch xmecinq, ahagin el erkar nstecinq, mi kusht zruyc arinq։ Heto phrvecinq mahtchakalnerin u qnecinq։ Veci moterqy zartnecrin, noric bernatary drin, amenqis mer teghamasy taran, erku zham el pahak kangnecinq։

Hamarya utn anc kes er, vor het eka vasht, henc teghnuteghn el gnaci grasenyak, asi: serzhant Kakalakovichi unecac֊chunecacn iren tam։ Sa ir phoqrik seghani mot nstac: hivandneri cucakn er achqi anckacnum։ Tesqin vor nayeir, inqn el er hivand erevum։ Henc gluxy bardzracrec, indz tesav, voch zhptac, voch ban։ Chors koghmn urish mard chkar, enpes vor eghac֊cheghacy grpanics haneci u tvi iren։ Achqern eresis gcec, uzum er tesnel inch gitem, inch: che, erevi voroshec, te amen inch el gitem, vorovhetev asac․

― Shnorhakal em, Vesli։

Enqan hrtchveci, vor sut aseluc prca: astcun pharq ei talis, bayc henc shur eka gnam, kamacuk asac․

― Lu Mariachchiin tesel es։

Ahy sirts ynkav․ yhy, hima tchars ktrvac piti sksem stel u minchev kyanqis verjy mnam stin geri։

― Erb, ― asi։

― Es aravot։

― Che, chem tesel, ― asi, u asacs tchisht er, bayc stin shat motik։

― Hety xoselu ban unem, ― asac serzhanty։

Paho, sksvec։ El prcnoghy chem։ Mtaceci, te chharcnem: inch xoseliq uni, bayc mitqs phoxeci, vaxeca, vor harcer tam, gorcn aveli shut sut aselun hasni, isk es uzum ei da inchqan hnaravor e, hetadzgel։

Mek el serzhanty shat imijiaylov te:

― Luin tun en ugharkum։ Banakic azatvum e։

― Inch։

― Eresunutn anc e։ Mi erku or araj ministrutyunic nor hraman e ekel։ Ereq֊chors oric Lun tany klini։ Es cucakum anuny ka։ Te tesnes, imac ara, lav։

― Kanem, ― asi։

Vonc vor ashxarhn indz tayin, kyanqums enqan uraxacac chkayi, inchqan ed aravot․ axr parzvum er: Lun espes, te enpes tun e gnalu, uremn stipvac sutasan chei darnalu։ Hnar liner cti tevov ktrchei antar, bayc chei uzum vazevaz gnal, vorovhetev tesnoghy kzarmanar, te inchu em edpes vazum, dra hamar el hangist ei qaylum: ibr man em galis, eli։ Inchqan ases zhamanak unei, tramadrutyuns el gnalov bardzranum er։ Shat chancac: arden antari pheshin ei, qich heto el hasel ei xorqy, im karciqov, Lun henc edtegh piti liner, enpes vor skseci «Valensian» shvshvacnel։ Uzum ei Lun shvshvocs lsi, imana, vor vat ban chi patahel, bayc erevi der heru ei nranic, akanjin dzayn֊dzun cher ynknum, vorovhetev durs chekav taqnvac teghic, indz el tvum er, te vaghuc em antari xorqy hasel։ Inch vor er, sharunakeci gnal, shvshvacnum ei u spasum Lui erevalun։

Shat ei gnacel, te qich, mek el sirts kaskac ynkav։ Ba vor arden tun gnacac lini։ Ba vor brnac linen inqnaglux bacakayelu hamar, u amboghj gorcy dzaxoghvac lini․ axr Lun inch giti, te iren banakic azatel en, derasanutyun kani: ibr hishoghutyuny korcrel e, indz el hety kgcen kaskacanqi tak, kkanchen patasxanatvutyan, u verjy eli tchars ktrvac: sutasan kdarnam, chnayac aranc ed el Lun banakic azatvum e։

Sirts ho mi dogh chbrnec: shvshvocs ktreci։ Desuden ynkac: Luin em man galis, leghis camaqel e։ Indz u indz asum em: vov giti im u Lui tchakatin el da e grac, vor anteghi xaytarak linenq։ Eh, mtaceci, espes ban chi durs ga, ber kanchem, miguce lsi։ Mi erku angam kancheci, bayc im dzaynic aveli vaxeca։

Nsteci, ynka mtacmunqi mej։ Vay te achqs kpel er, vorovhetev mek el tesnem: tann em, hayriki het, na el arajva pes iren lav e zgum։ «Valensian» e ergum u voch meki vra sirty darnacac chi։ Erjanik֊erjanik e։ Yntriqi hogsn e qashum: en zhamanakva nman, erb vor erkusis hamar uteliq er sarqum, u amen inch lav er։ Heto nstecinq, yntrum einq u xosum։ Hankarc dury takecin, vaxic qaraca։ Hayriky bacec dury, shemqic mekn asac․

― Es Vesli Jeqsonin em uzum։

― Du vov es, ― asac hayriky։

Mardy te:

― Du indz lav gites։ El chasem: vov em։

Enqan srtatchaq egha: skseci lac linel․ che, artun zhamanak edpes lac u koc ches anum, sa mi ahavor ban er, en vor arcunqnery hegheghi pes taphvum en achqericd, ashxarhi eresin amen inch voghoghum, hekekocneric xeghdvelov: cncvum es votic glux․ axr es gitei: ed mardy vov e u chei uzum nar het gnal։ Voch el hayrikn er uzum, vor na indz tani, bayc dzerqin tchar chkar, dra hamar el henc shshi beranic xmum er։ Mardn ekav, kangnec koghqis, bayc es nran chei nayum։ Uss brnec, kamacuk taphaharec u anuns tvec, karces ashxarhum amenamot ynkers er․ voch te im imacac mardy։

― Vesli, ― asac։

Estegh hankarc gluxs mtav vor karogh e eraz em tesnum, u ay qez hrashq, sirts tetevacav։ Kamac֊kamac manrmunr baner ekan mitqs, haskaca, vor erazi mej em․ antary hisheci, gishery harbac, isk aravotn arden lurj Kakalakovichin, verjy hastat hamozveci, vor erazov em ynkel, qnac teghs mi qich desuden sharzhveci, indz lav ei zgum, heto achqers baceci, tesnem: Lu Mariachchin uss brnac: taph e talis։

Gluxs mi qani angam tarubereci u zhptaci Luin, bayc na erevi anhangstutyunic voch kendani er, voch merac, vor inqn el zhptar։ Voch mi bar chasac։ Lurumunj spasum er։

― Qez banakic azatu en, ― asi։

Bayc na eli sus mnac։

― Eka imac anem, en el qez chgta։ Es qnov em ynkel, ha։

Spasum ei, te Lun mi dzayn khani, bayc na vonc vor papandzvac liner, es el vra beri․

― Kakalakovichi unecac֊chunecacn asacid nman, iren het tvi, shnorhakal eghav։ Voch harcuphordz arec, voch el, vor stipvac ster sharei։ Heto te: Luin ches tesel․ tuqs choracav։ Bayc vor qez xosq ei tvel, xosqis ter piti kangnei, menak te indz u indz huyser ei phayphayum, vor aranc phchocneri gorcy yola tanem։ Henc edtegh el sa te: Luin banakic azatum en, vorovhetev eresunutn anc e։ Asum e: mi erku or araj nor hraman e durs ekel, shtabic cucak en ugharkel, anuny mejy ka։ Te ba: vor tesnes, imac ara։ De, es el eka imac anem։

Lun hankarc zhptac։

― Vay, hogud mernem, zuyg tgherqis pes achqis luysy darar, ― asac։― Du ashxarhi amenaoski mardn es։

― Es el em shat urax, vor tun es gnum, ― asi։

― Piti mi ban anem, lavutyand takic durs gam, ― asac Lun։― Mi ban che: hazar ban el kanem։

― Hramanatarutyunn e qez tun ugharkum, ― asi։― Es mats matis el chem tvel։

― E, vor teghy gar, ho amen inch el kaneir, ― vra tvec Lun։― De, es el qez hamar amen inch kanem։ Du menak asa: inch։

― Mitqs ban chi galis, vor asem, Lu։ Bayc mek e: shnorhakal em։

― Lav mtaci, ― asac Lun։― Grpanid caxsn indz vra, amen shabat qich֊qich phogh kugharkem։ Bayc ed: hech։ Lav mtaci։

― Phoghn inchis e, petq chi։

― Che vor che, piti mi ban mtaces anem, ― asac Lun։― Es katolik em։ Ham gitei, vor sutlik mardkancic ches, ham el xndreci: im xater phches, du el xostacar, te kanes vorovhetev uzum eir tun gnam։ Es piti qo srti tvacn anem, vor meghqis takic durs gam։ Imn ed e․ inchqan meghq em gorcum, mi sht mi ban em anum, vor takic durs gam։

Henc estegh el hayrikin hisheci։

― Miguce hors karenas gtnel, ― asi։

― Kgtnem, ― asac Lun։― Patmi nra masin։

Inch kar chkar, Luin patmeci, na te:

― Dard chanes։ Enpes hord gtnem։ Es nra hogsy kqashem։ Henc gta, qez namak kgrem, kasem: inqn el gri։

Het ekanq vasht, Lun gnac grasenyak: serzhant Kakalakovichi mot։ Ereq oric Lui het kayarani tchamphan brneci, vor nran mnas barov asem։ Dominikn u Viktor Toskan el ein ekel։ Gnacinq nstelu zhamanaky vra hasav te che, Lui achqern arcunqotvecin։ Phatatvec Dominikin, italeren inch֊or ban asac, heto Viktorin grkec u i nshan siro: eresin tphtphacrec։

Heto el indz motecav։

― Du hech dard chanes, ― asac։― Enpes hord gtnem։ Amenic araj dranov kzbaghvem։

De, Lu Mariachchin bardzacav gnacq, isk menq ereqov kayaranic tchampha ynkanq bar։

Glxics durs enqan garejur xmeci, vor kyanqums arajin angam harbeci, Dominikn u Viktor Toskan indz taqsin gcac: hascrin zoranoc, drin ankoghin։

Glux tasnmekerord

Hari Quqn u Veslin mi chqnagh aghjik en tesnum

Erb es u Hari Quqy tranq Alyaska, apri en lragroghy: Jim Qyrbin, gorcners lav dasavorec, xeghtch gndapet Remingtoni gluxy ho chyughec (de sra ushqn el gnum er tert ynknelu hamar), ha, uremn: vor erkusov tranq Alyaska, mekmeku erdum tvinq, te minchev paterazmi verjy iraric chenq bazhanvelu, bayc mtqnerovs cher ancnum: ay mard, axr banakn el ir cragrern uni, u Lu Mariachchii gnaluc qich heto, henc himnakan usucumy prcav, banic durs ekav: Hari Quqin ugharkum en Misurii kayazorneric meky, indz el Nyu Yorq։

― Nyu Yorqi vor masy, ― harcrec Harin։

― Kakalakovichn asac: Nyu Yorq, henc qaghaqi mej։ Inchi, qez Misurii vor masn en ugharkvum։

― Jophlini moterqy։

Eh, erkuss el shat aphsosacinq, bayc de inch anes, banak e, carayutyun։ Dominik Toskayin el ein Misuri ugharkum, isk eghbory: Viktorin: Nyu Yorq։ Vovqer Nyu Yorq ein gnalu, irenc aveli baxtavor ein zgum, qan te Misuri kam urish tegh, asenq: Luiziana gnacoghnery․ mi qanisin henc Luiziana ein ugharkum։ Bolorn el aphsosum ein, vor piti gnan, bayc ev anhamberutyamb ein spasum meknelun։ De, parz e, te Misuri gnacoghnery inchu ein naxandzum Nyu Yorq gnacoghnerin․ erevi amen amerikaci el erazum e Nyu Yorq ynknel։ Meky: es, misht erazel em oreric mi or Nyu Yorqum haytnvel, u henc akanjis lur hasav, vor Nyu Yorq gnacoghneri cucaki mej em, shat uraxaca։ Bayc erb lseci, vor Hari Quqy hets chi galis, gnaci Kakalakovichi mot, asi: ete Hari Quqy chi karogh hets Nyu Yorq gal, hnaravor chi es Misuri gnam։ Kakalakovichn asac: bolor banakayinnery vorakavorvum en, yst ed vorakavorman el nshanakum stanum, ir dzerqin ban chka։

― Orinak: indz vorpes inch en vorakavorel։

Kakalakovichy hanec im qartn u nayec։

― Estegh stuyg nshvac chi, ― asac։― Bayc du Nyu Yorq es gnum։ Erevi inch֊or grasenyakum kam dra pes mi tegh nshanaken: ashxates, vorovhetev meqenagrel gites։ Ed vortegh es sovorel։

― San Franciskoyi texnikakan tequmov dprocum։

― Vonc eghav vor։

― Sxalmamb։ Inchqan phordzeci bacatrel, te es meqenagrutyunn u sghagrutyuny chem yntrel, hashvi charan, de es el ham en sovoreci, ham en․ chnayac tpeluc aveli lav em, qan sghagreluc, bayc erkusic el bardzr gnahatakanner unei։

― Grasenyakum ashxatac kas։

― Mi angam: dprocakan ardzakurdin, erku shabat Harav֊Xaghagh ovkianosayin erkatughtu grasenyakum ashxateci։ Qartis mej grac e։

― Ay, erevi henc dra hamar el qez Nyu Yorq en ugharkum, ― asac Kakalakovichy։

― Axr inchu chem karogh Hari Quqi het Misuri gnal։

― Vorovhetev banakum es, carayutyan mej։

― Hari Quqn inch piti ani Misurium։

Kakalakovichy hanec Harii qartn u achqi anckacrec։

― Gcapah e linelu, ― asac։― Mtavor zargacman makardaky ahagin cacr e։

― Isk imy։

― Ahagin bardzr e։

― Isk dzery։

Kakalakovichy nayec eresis, bayc barkacac cher։

― Imy Hariic el cacr e, ― asac։― Dra hamar el es korac֊molorac teghy serzhant em։ Dzer B vashty arden hingerord havaqn e, vor hety parapum em u tchamphu dnum, bayc es vonc estegh eghel em, enpes el mnum em։ Baxtavor tgha es: Nyu Yorq es gnum։ Ernek cher es el gnayi։

Eh, mtacum einq, te mi erku oric ktchanaparhvenq, bayc gnalners minchev dektember dzgdzgvec dektemberi kesin nor iroq gnacinq։ Crveluc araj vashtov nkarvecinq, u amen meky storagrum er nkarneri vra, vor irar chmorananq։ Es u Harin xosq tvinq mekmeku misht namak grel, ardzakman tught einq vercnum, anyndhat gnum qaghaq․ erkusov inchqan ases zhamanak anckacrinq։ Um bac ein toghnum, iren gcum er Sakramento, isk es u Harin gnum einq Rozvil․ sa aveli phoqr qaghaq er, bayc zhamanak anckacnelu hamar Sakramentoyic lavn er, vorovhetev qich zinvorner ein linum։

Mi irikun mer sirac phoqrik bar֊restoranum seghan einq nstel, mek el mi aghjik ners mtav, isky gegheckuhi, nranic sirun aghjik kyanqums chei tesel։ Enqan chqnagh er: shunchs ktrvec, vonc vor ody chheriqer, dzkan pes berans ei bacuxuph anum։ Te phordzei hety xosel, hastat gitei: lezus kap kynkner։ Tux er, erkar, phaphuk u sev mazery userin taphac, glxin: al zhapaven։ Erevi ispanuhi er kam ispanacu ev meqsikuhu xarnurd, bayc enqan annman er: amachum ei eresin nayel, vorovhetev nran tesac֊chtesac: aryuny er ekav erakneris mej։ Enpes glxis xphec, vor uzum ei ed aghjka het mi tegh menak mnam u shorery vrayic pokem։ Na henvel er bari kangnakin, xmum er, ― en el inch․ maqur viski, ― u shut֊shut shur er gails, nayum nstacnerin։

De, es u Harin Alyaskayi mer arkacneric einq xosum, mitqners einq berel, te vonc einq mer qefin uraxanum, u es inchqan ei zarmacel eskimos Den Qolinzi vra։ Cheinq uzum irar cuyc tal, vor ed aghjiky mez taknuvra e arel, kashvic durs einq galis inch e: xosakcutyunn araj tanenq: ibr ban el chi patahel։

― Ha, en Al Qolinzy, ― asac Harin։― Iski nman el cher eskimosi, che։

― Sev Deni het es, ― asi։ Heto glxi ynka․ Harii achqy mnacel er aghjka al zhapaveni vra, imn el sev mazeri, glxi ynka, bayc dzayn chhaneci։

― Verjy, karevor chi: anunn inch er, ― asac Harin։― Rozvilum kargin uraxacanq, che։

Es hamarya nkatelu chtvi, vor na Ferbenqsi tegh asac: Rozvil, de, aranc ed el gitei xosqn inchi masin e, dra hamar el ushadrutyun chdardzri։

Mtqovs erbeq cher ancni, te amen tesak karevor banery indz hamar kdarnan ankarevor, enqan tarorinak er, ughghaki zarmanq։ Anyndhat aghjkan ei nayum, shoreri tak anyndhat merk marminy tesnum u anyndhat karces achqers shaghvein։ Getiny patrver, mtnei mejy, menak mard chimanar, te hets inch e katarvum, bayc inchqan tchgnum ei indz zspel, enqan aveli ei amotic mernum, enqan aveli parz er erevum, vor gluxs korcrel em․ ernek en baxtavorin, vov ed aghjkan ktesner u cher brnkvi edpes xelqahan eghac։ El achqis ban cher galis։ Indz el ei moracel։ Korachors el ei mtqisc gcel։ Phordzanqnery glxneric anpakas, hazar cavi ter xeghtch u hivand mardkanc el ei moracutyan tvel։ Baxti u anbaxtutyan, kyanqi u mahvan, ashxarhum amen, amen inchi vra tqac unei։ Menak im moli cankutyamb ei varvum, ushqs u mitqs aghjkan motenaln er, da el imast chuner, anunn inch dnei։

Aghjiky mi bazhak el xmec, isk es u Harin xosqi tely brnel, bayc cheinq toghnum, kares voch meks el nra gegheckutyunic shantahar cheinq eghel։ Gaghaphar chunei, te inch enq asum, bayc gieti, vor inchic petq e, dranic chenq xosum։ Erkusis asacneric el ban chei haskanum, vorovhetev erkuss el inch֊or xosqer einq asum, menak te mer zgacmunqnern iraric taqcnenq, lezuners cher brnum dranic xosenq, u es mtaceci․ «Ay te inch e mardu glxin galis, vor xelqy trcnum e, bayc erevi sra hamar arzhi xelqy trcnel» ։

Mek el en haskaca, vor aghjiky nstel e mer seghanin u hetners xmum e։ Ba․ heto enqan zarmanali mi ban katarvec, mnaci apshac։ Hankarc Harin achqis groghy dardzav: inch e karogh e aghjka het edpes hesht u hangist xosel, isk es chem karogh։ Naxandzs ekav, vor tesqn el teghn e։ Indz u indz vorosheci, te: lav, e, inch aghjik, sovorakan ***i mekn e, eli, bayc dranic sirts chtetevacav։ Heto mtaceci․ «Harii mtavor zargacman makardaky enqan cacr e» ։ Qich heto el mtqums asi․ «Anasunnern en ed gorcov zbaghvum», bayc gitei, vor anshnorhq tesqs em phordzum ardaracnel։ Indz u indz asi․ «Vochinch, ory kga: barin hety, vonc el lini, kyanqum mi bani khasnem, isk Hari Quqic inch piti durs ga․ amenashaty sifilis ynkac qosot gcapah» ։ Bayc mtqums inch el asum ei, sirts cher hangstanum, ashxarhum amen inch ktayi, menak te es linei Harii teghy, vorovhetev erevum er ed aghjkan shat e dur ekel։ Mek el aghjiky shrjvec im koghmy, te:

― Qez inch e eghel։ Eresic nayoghy kasi: mi zzveli ban es kul tvel։

«Tu, anter mna, ― mtqums asi, ― ernek cher getni takn ancnei» ։

Kyanqums indz edqan xghtchuk chei zgacel։ Mtaceci ver kenam, gnam, bayc gitei, vor ver kaca te che, indz vazevaz durs piti gcem, inch imanas, hankarc u sot tayi, phrvei, de ari edqanic heto ashxarhum indzanic mec eshi glux gti։ Karcum ei Harin kcicaghi vras, vorovhetev ete es nra teghy linei, na el im, erevi cicaghei kam el amenaqichy indzanic goh: qits tnkei։ Bayc Harin vras cicaghelu mitq chuner։ Anyndhat zhptum er aghjkan, isk henc indz nayec, lrjacav։

― Uzum es gnanq, ― asac։ Enqan cacr er xosum: haziv lseci։ Lezus kpel er, chkareca mi ban patasxanel, Harin el ver kacav, te:

― Gnacinq։

Ho chei kataghel vras, vor ed tesak ddumi mekn em։

― Che, ha, groghy tani, ― asi։― Du mi ari։ Es gnam mi qich man gam qaghaqum։ Heto khandipenq։

Ay, arden indzanic goh ei, el voch mekin chei atum, el aghjka tesqic taknuvra chei linum, nayum ei nran, zhptum, u iharke, na el indz er zhptum։

― Miguce erkusid el heto handipem, ― asi։

Durs eka restoranic։ Voch vazevaz indz phoghoc gceci, voch el sot tvi, phrveci։ El chei uzum aghjka shorery vrayic pokel, achqis amen inch noric ir imastn stacav։ Kangnel ei restorani araj, ancac֊dardzacy dnum ei vercnum, heto skseci qaylel։ Phoghoci ankyuny chhasac: lseci, vor Harin hetevics gorum e․

― Hey, spasi, Jeqson։

Qich heto hasav indz, erkusov qaylecinq։ Nran shat aseliq unei, bayc chgieti inchic sksel։ Axr ynkerd e, vonc ases, te phoshmanel es, vor achqid grogh e erevacel inch e: mtavor zargacman makardaky cacr e, inch e: tesqov tgha e, du: che, inch e: uzacd knojy dur kga, du: che, inch e: mi erku ed tesak datark baner el en mtqovd ancel։

Verjy asi․

― Sirun aghjik er։ Aphsos hetd ei, gorcd phchacri։

― Anpetq qac er, ― asac Harin։ Bayc nra aselu dzevic haskaca, vor kuzer aghjka mot het darnal, asi․

― Gna moty, Hari։ Zoranocum khandipenq։

Patasxanelu tegh na lapterasyuny grkec u sksec sirt taphel arvi mej։ Lriv het taluc heto te:

― En anter ginuc sirts xarnec։ Ari kayazor gnanq։

Minchev kayazor: vec mghonn el votqov gnacinq։ Skzbum irar het hamarya cheinq xosum, bayc qich heto Alyaskayi arkacnern eli mitqners ynkan, heto el sksecinq ergel u minchev mer zoranoc hasnely, erkusis tramadrutyunn el noric bacvec, xosq tvinq, vor irar namak kgrenq u paterazmi verjnanalun pes: San Franciskoyum mekmeku kgtnenq։


Glux tasnerkuerord

Veslin hishum e azatutyan verjin orern u azatazrkman arajin orery

Erb San Franciskoyi Marqit phoghoci 444 shenqum bzhshkakan qnnutyun ei ancnum․ mi cer, qaghaqaciakan bzhishk kar, asac․

― Inch gangat unes։

Mtaceci․ «Miak gangats en e, vor kendani mard em, u chgitem ed cavis inch darman anem» ։ Bayc de ho edpes ches asi, dra hamar el vra beri: lav em, gangat chunem։ Ham el na shtapum er, yot֊ut haryur hogu piti qnner, mlul talu zhamanak chkar։

Minchev ushqi kgayinq, arden qnnutyuny cayric cayr ancel einq u mi mec srahi pateric meki tak: nstarannerin, koghq֊koghqi sharvel։ Chgitem vov er, inchacu er, mi meqsikacu azganun tvec, sran kargadrec, vor srahi myus pati tak nsti։ Heto ed nuyn mardy im azganunn el kardac, kargadrec, vor es el nra koghqin nstem։ Meksikacin te:

― Es gitem mez inchi en mncacic jokum։

― Inchi, ― asi։

― Vorovhetev bant enq nstel։

Eh, inqy nstel er, bayc es ho chei nstel, henc dra hamar el nran banak chvercrin։ Tun ugharkecin, indz el ugharkecin eli pati tak ttvelu։

Heto: arden kesorin, qnnutyunn ancac bolor tgherqin sksecin harcuphordz anel, te vov e uzum miangamic Montereyi havaqakan gnal, vov: naxoroq erku shabat ardzakurd stanal։ Tgherqi mec masn uzum ein henc teghnuteghy tchampha ynknel, vorovhetev akanji cayrov lsel ein, te amenadzhvary arajin chors֊hing shabatnern en, u inchqan shut dranq anckacnes, enqan lav, bayc es vorosheci erku shabat ardzakurd vercnel, uzum ei tesnel: hayrikin kgtnem, vor mnas barov asem։ Heto uzum ei gone mi angam el man gal San Franciskoyum, vonc vor paterazmic araj ei misht qaghaqy pttum։

Hishum em: indzanic araj, sharqum mi tgha er kangnac։ Harcnum en: inch e uzum․ erku shabat ardzakurd, te ughghaki: Monterey, bayc sa chi haskanum, harcaqnnogh zinvorakann el asac․

― Ur es uzum gnal։

Tghan te:

― Oqlend։

Zinvorakany nran el ardzakurd grec, bayc ed tghayi uzacn axr ardzakurd cher։ Na tun er uzւom gnal, Oqlendum er aprum։

― Arden kareli e tun gnal, ― asac։

Zinvorakany, te:

― Inch tun։ Ur vor e mayory kereva, ekav te che, erdum eq talu։

Eh, es tghan ban chi haskanum։ Piti mi koghm qashver, tchampha tar, vor myusnern el zinvorakanin haytnein, te inch en yntrel, bayc ardzani pes kangnel er mnacel։ Asum e․

― Es tun em uzum gnal։

― Ancir, ancir, ― asac zinvorakany։ Na der shat aneliq uner, ashxatum er zham araj gluxn azatel։

Tghan mnac֊mnac, te:

― Es hamozmunqnerov paterazmin dem em։

― Qez het chem, ancir, ― asac zinvorakany։― Arden banakum es։

Tghan mi koghm qashvec, u bolorn sksecin qti tak kam el koghqinin asel․

― Arden banakum es։

Ereq zham ancav, minchev mayory ekav։ Katary mi qich taq er, hognac er erevum, amen inchic zzvac, bayc razmakan orensrqic pahanjvogh teghern u myus datarkabanutyunnery kardac։ Heto erdum tvinq u arden bolors el hastat banakum einq։

Mitq uni asem: ibr chei zgum, te takardn em ynkel, ete sirts vkayum er, vor henc erku votqov el takardn em ynkel, prcel։ Vonc vor gomum phakvac kendanin e zgum, vor bany burd e, u sirty vkayum e, te iren spandanoc en qshelu, ay, edpes el es։

Bayc indz der erku shabat er hasnum, u dra hamar el ei astcuc shnorhakal։ Inchqan pandok kar, vortegh hayriky gnal֊gal uner, votnatak tvi, um ases, vor harcuphordz chari, bayc voch meky verjers cher tesel nran u chgiter, te ur klini։ Amen tegh chaphchpheci, qaghaqov mek hors man eka, manavand antun mardkanc sirac tegherum: te Errord u Houard phoghocnerum, te ed amboghj shrjakayqum։ Inchqan ases mard tesa, vor karogh ein hayrs linel, bayc im hory chtesa։

Orern u gishernery irar hetevic ancnum ein, gnum, chei imanum vonc anem, inch anem, vor zhamanaks izur chcaxsem։ Henc mi girq ei sksum, vor misht uzecel ei kardal, qich heto mtaberum ei, te inchqan kartch zhamanak e mnum, tnic durs ei trchum, indz gcum covaph, tapharum ei jri aphin, phaylun, koklik qarer phntrum u mayramuty nayum։ Erbemn el hankarc mtqovs ancnum er, vor meknumekin piti mnas barov asem, bayc heto hishum ei․ axr mard chem tchanachum։ Husahatvum ei u mtacum, te piti mi aghjik gtnem, gone nran mnas barov asem։ Toghum ei covaphy kam gradarany, nstum tramvay u gnum ur achqs ktri, aghjik ei man galis, vor sirts mtni, asem mnas barov։ Mi qanisy handipecin, meknumekin hastat sers kkpcher, bayc henc hasnum er canotanalu ropen, chei hamardzakvum motenal։

Verjy mi aghjik mitqs ynkav, mer texnikakan tequmov dprocic er, irar het einq sovorel։ Mi amboghj tari siraharvac ei nran, ernek en zhamanak։ Vorosheci henc nran el gtnel։ 1942 tvi hoktemberi skizbn er։ Parz, hoyakap eghanak er, irikunnern el ovkianosi koghmic zov mshush er galis, phrvum։ Arevn arden mayr er mtnum, vor narnc tuny gta, bayc erb moteca drany, mtaceci, te ka֊chka xelqs trcrel em։ Axr chei el imanum: ed aghjikn indz iski mardategh e drel, vov giti erbeq el hashv cher arel, isk es vorteghic vortegh clum em nra araj, te: inch klini qez sirem, vor heto meknumekin unenam: mnas barov asem։ Bayc de zangi kotchaky seghmeci, u durn vov baci․ henc ed aghjiky: Beti Byrnety: arajvanic el aveli sirun, arajvanic el qitn aveli ccac։ De, inch xosq, shtapum er, zhamanak chuner․ sirun aghjiknery misht el zhamanak chunen, ete dimacinn irenc havanacy chi։

― Indz cheq hishum, ― asi։― Vesli Jeqsonn em, texnika․․․

― Cavoq, chem hishum, ― asac։ ― Voch el zhamanak unem, sarsapheli shtapum em։

Na dury phakec u verj։ Es el gnaci covaph։

Che, indz chei xghtchum, mtqovs cher el ancnum, ughghaki jghaynutyuns brnec, vor xarnvel em, dzeruot ynkel inch e: sirac aghjik chunem: mnas barov asem։ Isk erb inqs indz vra kataghum em, aveli lavn em, qan te hangist srtov huyser phayphayelis, erb bolorovin vras kataghac chem։

Heto el, uremn, vorosheci mayrikin namak grel։ Mi qani angam nsteci, vor grem, en el amacheci, namaks glux chekav․ axr inch indz u hayrikin toghel er gnacel, ed orvanic nran voch mi togh chei grel։ Isk hima, henc indz tanum en banak, hankarc nran mitqs em gcum, nstum namak grum։ Mtaceci: charzhi, anshnorhq ban e stacvum, u chgreci։ Es misht el sirel em mayrikin, hayrikin el nuyny։ «Moricd lav kin chka, ― asum er hayriky։― Hazar aphsos, vor indz nman mardu het amusnacav։ Hazar aphsos, vor dzer hayry es dardza» ։ Ay qez anmtutyun, groghy tani։

Mi aravot el ver kaca: ardzakurds arden lriv ancel er։ Im u hayriki tantiruhun asi mnaq barov, bayc nra gluxy xarn er, kenvorneric meky vardzy cher tvel, sa el ed vardzy pokelu hogsov er ynkac, shat anhangist er, vor iren vec dolar e partq u voch asac: qez lav knayes, voch el gone dra pes mi ban։ Hayriki unecac֊chunecacn arkghi mej ei drel, hamadzaynec, vor nkughum pahi, minchev hayriky ereva, kam el es krvic het gam, ughghaki edqan։

Tramvayov gnaci Errord u Marqit phoghocneri ankyuny, xachmerukum tramvays phoxeci u hassa Harav֊Xaghagh ovkianosyan kayaran։ Arden ahagin mard er havaqvel u der mi glux galis ein u galis։ Qich heto lcvecinq vagonnery, bayc gnacqy cher sharzhvum։ anhamberutyunic indz utum ei, zarmanum, te inchu chenq sharzhvum։ Der chgitei, vor banakum anyndhat es e․ tgherqi asaci pes: ha vrazi u spasi։ Enqan ttvecinq vagonnerum, vor ed aranqum inanqtirov Alyaskayi tchamphi kesn ancac klineinq, minchev gnacqy nor֊nor teghic sharzhvec։ Hazar u mi ban hisheci, vor piti arac linei, bayc ardzakurdis erku shabatva yntacqum edpes el chei arel, verjy tesnem: tchampha ynkanq, gnacqy sharzhvec։

De, karamatyuycin inchqan ases zhoghovurd kar, bolorn el dzerqern ein taphaharum։ Hankarc akanjis mi tchaytoc hasav, gnaci imanam: inch e patahel։ Mi mard gnacqi patuhany bruncqov jardel er։ Aryuny chrum er dastakic, u meky chkar, aser, te inch piti arvi։ Chgitem vov er, pijaky hanec gcec, heto vernashapikn el hanec u dranov nra dzerqy phatatec։ Bolory xarnvel ein irar u mi tesak gluxnery korcrel։ Gnacqy kang arav, parzvec: der kayaranic durs el chenq ekel։ Harcuphordz ari, te bany vonc e patahel u ay te inch imaca։

Ed mardn el er qich xmac eghel, nran tchanaparhogh kinn el։ Patuhani mot kangnac: knojn e nayelis eghel։ Hankarc kiny sksel e lac linel, sa bghavel e vran, te: lacd ktri։ Bayc kiny chi zspel iren։ De, es mardn el jghaynacel e u mi qani angam el bghavel, en el inchqan bghavel e, te: lacd ktri, knoj lacn aveli e ekel։ Mardn el hersotac bruncq e arel, dmbuzy taph tvel, te: chem uzum, eli, chem uzum lac lines։ Gnacqy vor sharvzhel e, sa dmbuzy taph talis e eghel, dzerqn amboghj uzhov vra e berel u ar ha ktas: bruncqov apakun xphel։ Minchev xelqy glxin meky vra khasner, es mardy enqan aryun korcrec, tesnenq: ushqy gnac, bany banic ancav։ Mi qarasunhing rope kayaranum kangnac mancinq, verjy shtap ognutyuny ekav, mardun drin meqenan, taran։

Montereyi havaqakayarani masin qich patmeliq unem, chhashvac, vor sirts anyndhat zzvanqic xarnum er, axr edpes aprel kliner, ed nistukaicn chei sovorum u che․ vochxari hoti pes mek bzhshkakan qnnutyan ein qshum, mek stugumneri, mek patvastumneri, mek hagust֊kapust stanalu, el chem asum, vor ha hert piti kangneir inch e: hac utes, gluxd xuzes, zugaranum nstes kam el loghanas։ Mardun drel ein anasuni tegh։ Yot or: yot gisher, inchqan vor entegh ei, sirts xarnum er։

Ed yot orum inch tesac chei: tesa․ hazar u mi zarmanaliq։ Mi tgha kar, achqn apakuc er, irikuny ush: qneluc araj, ed achqy hanum er, aroghj achqov nayum, lvanum er u inqn iren asum․ «Amen inch aj dzerqov em anum, dzaxlik chem, bayc aj achqs dnovi e․․․ es banakum inchi em petq, groghy tani» ։ Lsum ei: tgherqy vonc en gishernery tchchum, tesnum ei: vonc en amboghj ory teghnery nstac kam parkac gzhvum։ Bayc urax֊zvart hanaqchiner el ein patahum, manavand Snata Klarayic ekac italacineri u portugalacineri mej։

Nshanavor mekn el kar hetners։ Ninoyum nkarahanvel er, tgherqic qani hogi nran anachecin, es: che։ Uremn: sa boloric shat er banakn atum։ Inchqan ases phogh uner, sevamortneri u filipincineri het anverj zar er gcum, erku֊ereq oyin xagh aner te che, xaghcheqy bardzracnum er։ Taner, tarver: hech petq cher, erevum er phoghi hamar chi xaghum, ughghaki uzum e mi dzevov crvel, moranal, vor banakum e։ Na shaterics ahagin mec er: mot eresunhing tarekan u xosqi mej shut֊shut kinoashxarhi es kam en joji anuny talis, hetevic avelacnum er: «ed xabeba, keghtot shan vordin» ։

Es nuyn barery mi eresun֊qarasun tarber peteri u ghekavarneri masin bernic lsel ei։ Inqn el glxavor herosneri derakatar cher, bnorosh kerparner xaghacogh derasan er, enpes vor sovorakan tesq uner, voch mi banov mezanic cher tarbervum։ Ete chasein: kinoderasan e, kyanqum glxi cheir ynkni։ Uremn: henc hramayecin, vor gluxy maqur xuzi, ― de, kanonadrutyunn edpes er pahanjum, ― sran bolorvin dur chekav, sksec holivudyan demqeri mi nor xmbi naxshel։ Kinoartadroghneric brnec, qich heto ancav glxavor derakatarnerin, heto arden: erkrordakan derasannerin, heto el vra prcav rezhisornerin, verjum el, erb vor gluxy kndelu hertn iren hasav, derasanuhineric kpav, bayc sranc el er «shan vordi» asum։ Inchqan tesqov kin er tchanachum, um het vor zhamanakin nkarahanvel er, bolorin mek֊mek mitqy berec, hertov naxshec։ Mi chinaci kar, varsavir er vardzvel, enpes stacvec, vor henc sa piti derasani gluxy knder։ Eh, varsavirnery bolorn el vatn ein, meky myusic anshnorhq, San Franciskoyi yntir varsavirneri eghungn el charzhein, bayc ed chinacin iski bani petq cher։ Henc derasany ver kacav atoric u tesav, te chinacin glxin inch oyin e drel, enqan gazazec, vor el chgiter Holivudum um cexy koxi, sksec kinoyum nkarahanvogh kendaninerin anpatvel: shnerin u dzierin։

Santaklaraci tgherqic mi vec hogu orakan hisun sent er talis inch e: iren tesnelis anpayman patvi arnen, es tgherqn el shat goh u erjanik, amen patahelis: atvi ein arnum, bayc paymani mej en el er mtnum, vor derasany sranc chpiti patasxaner։


― Spanerin vor pativ es talis, partavor en irenq el qez tal, ― bacatrum er na։― Isk es orakan hisun senti dimac srtis uzaci chaph pativ em stanum u mats el chem sharzhum․․․ Ay edpes, shan vordiq։

Ed yot or yot gishery amenaerkarn ein im kyanqum։ Iskakan mghdzavanj։ Uraxutyans chaph chkar, erb mez xmbovin nstecrin mi hin, xarxul avtobus u taran Sakramentoyin merdzaka kayazory։ Henc avtobusy San franciskoyin motecav, mtaceci, te sirts phul kga, bayc im baxtic: urish champhov gnacinq hyusis: Heyuordi u Oqlendi mijov, San Franciskon el chtesanq։ Es u Hari Quqy vor Alyaska einq trchum, San franciskoyi qaghaqayin odanavakayanum inqnatiry vayrejq katarec, mi qani ropeov durs ekanq, chnayac qaghaqn edpes el chtesanq, menak hervic heru luysern ein erevum։ Bayc vor moterqum einq, erkusis sirtn el bacvec․ axr San franciskon mer tunn er։

Montereyum zhamanakis mec masy Henri Roudsi het ei anckacnum, isk heto na gnac ir tchanaparhov, es: im։ Ete Henrin toghers karda, husov em: khishi indz, husov em: na lav e, voghj֊aroghj։ Husov em: banakic azatvel e, het dardzel San francisko, Montgomeri phoghoc u ancel hin gorcin։ Husov em: um el tarel en banak, hima voghj֊aroghj e, azatvel e, het ekel tun u iren lav e zgum։ Es nkati unem te rusnerin, te germanacinerin, mi xosqov, ashxarhi bolor azgutyunneri mardkanc։ Zinvorakannern u qaghaqagetnery sirum en meryalnerin qajer, herosner u chgites incher anvanel։ Erevi es chem haskanum inch asel e: «meryal», vorovhetev im patkeracmamb, miak meryaly mahacac meryaln e, u nran urish anun taln arden nshanakum e chaphn ancnel։ Voghj qajern eli haskanali en։ Sa qich te shat haskanum em, bayc de nranq el txur zhoghovurd en։

Glux tasnereqerord

B Vashty hrazheshti xnjuyq e kazmakerpum, u Dominik Toskan mnas barov e asum ir eghbayr Viktorin

Henc imacanq, te vor mekis ur en tanelu, mer kayazori mtnolorty mraylvec, axr mezanic shatern ynkeracel ein, isk hima piti iraric bazhanvein։ Qani֊qani tank baneric arden bazhanvel einq, hima el piti banaki ynkerneric bazhanveinq։ Serzhant Kakalakovichy haskanum er mer aprumnery, vorovhetev mi irikun asac․

― Tgherq, ete uzum eq crveluc araj qef kazmakerpel, shat lav, kazmakerpeq, bayc shut areq, shut, mek el tesaq: achqnerd chtchpac, mi qanisid taran։

Teghnuteghy voroshecinq phogh havaqel, inchqan ases garejur arnel u henc ekogh irikun el qef sarqel։

Qefi zhamanak Dominik Toskan motecav indz, te:

― Im teghy achqd axpors vra kpahes, ha։

― Ba vonc, ― asi։

― Lu Mariachchiin shat es dur ekel, de vor Lun havanel e, es el em havanum, qez tesnem, im teghy achqd Viktori vra pahi, axpers e axr։ Gnam es ropeis berem։

Dominiky gnac, eghbory berec, sran asum e․

― Ay, es: du, es el: qo Nyu Yorqi ynkery․ lav imaci։

Na phatatvec mez u erkusis el grkum pind seghmec։ Es u Viktory cicaghecinq, vorovhetev aranc ed el misht ynkerutyun einq arel։

― Erexeq, ― asac Dominiky, ― te Friskoyum einq eghel, iski chei toghni, vor koghqis el kangneq։ Bayc hima es karavarutyuny kpel e dzez, te: krivy piti taneq։

Na mez mi koghm hrec, gnac, mi shish garejur el vercrec u qashec glxin։ Heto eli ekav, maty taph tvec Viktori vra u bghavec․

― Ey du։ Ushqd vred kpahes, eghav։ Zguysh kac։ Mi vaxena։ Mamayin namak kgres։ Aghoteld el chmoranas։ Xostovanutyan kgnas, haskacar։ E, de lav eli, Dominik, ― asac Viktory։

― Inch asum em: lsi, ― vra berec Dominiky։― Shnorhqov tgha eghi։ Nyu Yorqy mec qaghaq e, du el enqan sirun mrut unes vor․․․ Zguysh kac։ Ynkerojd bac chtoghnes։ Lsi, Vesli, el vov giti erb irar tesnenq։ Nyu Yorqum axpors tirutyun kanes։ Te ban֊man patahi, indz imac ktas։

Heto na noric dardzav Viktorin։

― De lav, ― asac։― Mnas barov, tchsto։ Bayc mi hat ergi: nor։

― Vory ergem։

― Du gites: vory։ Axpord hamar mi hat el ergi։

Es Viktors el sksec ir ergy․ «Indz asum en: sirunik․․․» ։ Dominiky lsec, lsec, achqerum arcunqner erevacin, te:

― Maman e qez sirunik asum։

Sirty ho cher lcvel, amen inchic dzhgoh: dzerqy taph tvec u gnac eli garejur xmelu։

Heto Kakalakovichy motecav, vor lsi։

― Hety ergi, eli, ― asac indz։― Lav erg e, inchi ches hety ergum։ Te ergel chgites, hy։

Mi qich koncac ei, skseci Viktorin dzaynakcel։ Shat chancac: Kakalakovichy Dominiki ognutyamb inchqan tgha kar, glxneris havaqec, u qich heto hamarya amboghj B vashty Viktori het ergum er։ Bayc qani hogi el vor ergein, mek e: da Viktori ergn er u amenqic lav inqn er ergum։ Ed ergy henc Viktori hamar er steghcvac, u na misht mievnuyn dzevov er ergum․ parz u ankeghc, isk mnacacnerin ughghaki zvartchanum ein, cicaghum ergi u irenc ergelu vra։

De, heto el Niq Qalin ir ergy ergec․ «Qeznic baci, ter astvac, chunem urish apaven․․․» u bolors nran el dzaynakcecinq։

Qefy lav ancav, vorovhetev spanery nerka chein, menq u meronq einq։ Bolorn el xmac ein u erdum ein utum, vor irar chen morana։ Hari Quqy motecav indz, asum e․

― Paterazmic heto San Franciskoyum anpayman khandipenq, tes, ha, chmoranas։ Namak kgres, akanji hetev chgces։

Erku or anc Hari Quqy, Dominik Toskan, Niq Qalin, Vernon Higbin u mer vashti urish shat tgherq tchampha ynkan Misuri։ Viktor Toskan sovorakani pes qnac er ir mahtchakalin, du mi asa: herty hasel e Dominikin vor bardzrana bernatari taphqn u myusneri het gna kayaran, de, enteghic el kamac֊kamac: kriv։ Es el im mahtchakalin ei nstel, achqers kax gcac: nayum ei koshikneris, mek el lseci: meky ners mtav։ Gluxs bardzracri, tesnem: Dominikn e։ Tesnem: mi qani qayl arec eghbor koghmy։ Heto kang arav։ Tesnem: erkar nayum e eghbory։ Heto shur ekav u indz dzerqov kanchec։ Zoranocic hety durs eka, mi kerp phogh xotec burs։

― Es im, mek el Lui koghmic: qo u Viktori manrmunr caxseri hamar։ Sirts chi talis nran noric mnas barov asem, im teghy kases, ha։

― Lav։ Phoghn el ktam։

― Che, che, ― asac Dominiky։― Nra mot phogh ka։ Es irar het kcaxseq։ Menak te achqd vren pahi։ Erkusd el der katnaker eq, bayc qo veri harkum eli mi ban ka։ Nrany amen inch srtum e, userin glux chuni։

Dominiky phatatvec indz, grkum seghmec, heto vaz tvec grasenyaki koghmy, vori dimac bernatary kangnel, nran er spasum։ Mtaceci: es el hetevic gnam, mi verjin angam nayem ynkerojs: Hari Quqin, bayc sirts enpes kuch ekav, vor vorosheci: lav e phoghy hashvem, het darnam baraq u mahtchakalis nstem։ Tasy hat hing dolaranocner ein։ Lu Mariachchin shabaty mek indz namak er grum, hetn el mi tasy dolaranoc ugharkum, bayc der cher hajoghacrel hayrikin gtnel։ Arden ereq angam phogh er ugharkel, enpes vor mots utsun dolar havaqvec, chhashvac banakayin rotchikis mnacordy։ Te imanayi hayriky vortegh e, nran phogh kugharkei, axr petq kgar։ Xmeln er: xmel, gone kargin xmichq karner։ Het dardza baraq u eli nsteci։ Qich heto akanjis hasav, vor bernatary sharzhvec։ Baraqic durs prca, vashti bazhnegicn ynkac: ho vaz chem talis, vernatarn el dimacic gnum e, mejy Hari Quqn u Dominik Toskan, gnum e, myus tgherqi het nranc el Misuri tanum։ Shur eka, tesnem Viktor Toskan: koghqis։

― Chgnanq Rozvil, mi֊mi ban xmenq, ― asac։

Kakalakovichy erkusis el bac toghec, gnacinq Rozvil, im u Hari Quqi sirac restorany։ Utelu sirt chuneinq, ughghaki nstel, xmum einq։ Qich heto en irikun im u Harii tesac ispanuhin eli ners mtav, qich heto eli nstec mer seghanin։ Viktori vra xelqy gnacel er, u henc arajin xosqn es er։

― Menq voch mi tegh chenq handipel։

De, xosq xosqi vra, edpes zruyc bacvec, Viktorn el azganuny tvec։

― Dominiky qo inchn e, ― asac aghjiky։

― Eghbayrs։

― Heto, inch lur ka nranic։

Henc aghjiky lsec, vor Dominikn el e banakum, bacakanchec․

― Vay, ter astvac։

Teghic ver kacav, zhptac u asac․

― De, dzez lav nayeq։ Miguce mi or Friskoyum handipenq։ Mnaq barov։

Heto durs ekav restoranic։

― Es vov er, ― asi։

― Inch imanam, ― asac Viktory։― Erevi Dominiki hin canotneric e։

― Aysinqn: siracy"

― Che mi, inch sirac։ Dominiky ir aghjikneri het voch mi angam el lurj gorc chi brnel։ Durd ekav։

― De, kareli er mek֊mek nran mi erku togh grel։

― Vor inch։

― Shat gitem։

― Te uzum es namak grel: gtnenq։

Mtqums tvi֊ara u vorosheci, vor aveli lav e hamberem, namak grelu hamar mi urishin gntem, bayc es ancac֊dardzacic indz sarsapheli dzhbaxt ei zgum։ Isk Viktory: che, u hecn da el gluxs cher mtnum։ Voch kaseir, te na uzum er aghjka shorery vrayic pahel․ voch el kaseir, te iren dzhbaxt e zgum։

― Es tesak aghjkerqy meghqd chen galis, ― harcri։

― Nran inch e eghel, vor, ― asac Viktory։― Meghq galu inch ka։

― Uremn ches meghqum, vor ed kyanqov e aprum։

― Dzhvar te na urish bani petq ga։

― Inchi, vorpes mayr vaty kliner։

― Karogh e lavy liner, ― asac Viktory։― De, miguce mardu gna, mi or el yntaniqi ter darna։

― Qo aselov: ed kargi aghjiky der karogh e amusnanal։

― Te meknumeky shat havani nran u ban chimana kam el enqan siri, vor voch mi bann el hashvi charni, im karciqov, hety kamusnana։ Erevi inqn el piti ynkac֊durs ekac mard lini։

― E, ed tesak amusnutyuny baxtavor klini։

― Inch ka vor, karogh e, ― asac Viktory։― Du sirac aghjik chunes։

― Che։

― Ay, imi nkary cuyc tam, tes։

Viktory dramapanakic mi lusankar hanec u meknec indz։ Inch asem, nkari aghjiky hetners xmogh ispanuhuc el sirun er։ Baci sirunutyuny, mejy mi lav ban kar, vor misht eghel er u der erkar kmnar։ Da enqan parz eir tesnum nra demqin, inchqan vor demqn eir parz tesnum։

― Es inch sirun e, ― asi։― Vov e։

― Mors amenamotik ynkeruhu aghjikn e, mer harevannern en։ Hima yndameny tasnyot tarekan e, bayc vaghuc enq irar sirum, henc paterazmy verjana: kamusnananq։

De, Viktori het edpes nstel, xmum einq u zruyc anum։ Kamac֊kamac skseci haskanal nran u irenc yntaniqin, chnayac arden xtchtchvel ei, axr miangamic hazar u mi ban er nranc het katarvum։ Bayc ases hnary gtel ein, vor misht maqur u kargin mardik mnan։

Glux tasnchorserord

Jo Foqsholy, Viktor Toskan u Vesli Jeqsony Nyu Yorq gnalis: mi gisher Chikagoyum en anckacnum

Verjapes mer gnalu orn el vra hasav, ereq hogis, vor B vashtic Nyu Yorq einq menkenolւ, Jo Foqsholy, Viktor Toskan u es, nstecinq gnacq u tchanaparhvecinq։ Jon teghnuteghy xosqi topraky bacec։

― Gites inchi masin moracel ei qez patmem, ― sksec na, ― ynktchvacutyan mshtakan zgacumi, vor hogi e hanum: en pahic i ver, erb azat mardun dzernamux en linum spaneri sirac barov asac: «martik» dardznelun։ Xosq chka, vov el banak e ynknum, kama֊akama martik e darnum, bayc im karciqov, da bolorovin el spaneri uzac martiky chi։ Mard dzandzruyti, husahatutyan dem e kriv talis, manr halacanqneri mi amboghj zorabanaki dem, vor steghcvac e karces nran kendanu pes mi ban sarqelu: hertakan hamarov mardanman kapik։

― Ayl kerp asac, ― sharunakec Jon, ― na kriv e talis ir isk phoqrik azgi azatutyan hamar, mi pstlik azgi, vory henc inqn e ev ashxarhum el urish voch voq։ Nra mtqov erbeq chi ancnum, te shat phoqr bani hamar e payqarum։ Kriv e talis paymanneri u hangamanqneri bolor manrmunr zoramiavorumneri dem, voronq daran mtac: janum en nran cughaky gcel u inchqan kareli e, tevataph anel։ Payqarum e, chi uzum viravoranqner u anpatvutyun kul tal։ Bayc nra payqary henc skzbic el anhuys e, vorovhetev hakarakordy tchnshman mijocneri anspar pashar uni։ Mek e, mardu kyanqum inch el katarvelis lini: artun, te erazum, na anyndhat qashvac e, neghy ynkac։ Mi hivandutyan nman, voric azatvel chka։ Miak buzhumy xaghaghutyunn e amboghj ashxarhum, erb haytararen, vor qezanic el chi pahanjvum hramanner katarel, vor karogh es tun gnal, erjanik kam dzhbaxt linel, srtid uzacn anel։ Tchishtn asac, mi buzhum el ka, bayc im bany chi։ Mahn el e buzhman mijoc, bayc es da xorhurd chei ta։

Henc vor gnacqy durs ekav kayaranic u mez tarav erkrov mek erkar tchamphordutyan, ereqis tramadrutyunn el kargin bardzracav։ De, mi qani oric el Cnndyan tonern ein, isk tarva mej im sirac zhamanaky da e։

Jo Fosqholn araj el er amboghj erkiry ktrel ancel, nra hamar sa norutyun cher, bayc im u Viktori achqin shat ansovor er։ Mez hamar amen inch nor er, hianali, u achqners voch mi banic cher kshtanum։ Gnacqn, iharke, cayrecayr liqn er, erkri amen koghmic ekac tesak֊tesak zinvorneri xmber ein anverj ijnum֊bardzranum, bayc Jon lezu gtav ughkecordi het, mi qich phogh xaghacrinq, mez arandzin kupe tvecin։ Ahagin neghvac er, bayc de banakum neghvacqin sovorum es։ Vitchak gcecinq, te vov vortegh e qnelu․ Jo Foqsholi teghn amenavaty durs ekav, bayc voch trtnjac, voch el pahanjec, vor urishneri pes ereq angamic vitchak hanenq։ Amenalav teghn indz bazhin ynkav, Viktorin el: erkrord lav teghy։ Aysinqn: imy nerqevum er, uremn amboghj gisher karogh ei patuhanic tesaranner nayel։ Viktorinn el verevn er, im teghic vaty cher, menak te bardzr er, patuhan el chuner։ Isk Joyin nerqevi teghi dimac, ankyunum harmarecrac nstarann er hasel, petq ekac zhamanak ughekcordy mahtchakal er sarqum։ Aravoty ver einq kenum te che, ughekcordy galis er, mahtchakaly phakum u mi phoqrik seghan amracnum nstaranneri mijev, enpes vor armunkners dnelu tegh el uneinq։

Karogh einq seghani mot nstel, hac utel, zrucel, tught xaghal, kardal, namak kam nuynisk banasteghcutyun grel։ De, banasteghcutyunnery groghy Jo Foqsholn er, bayc voch inqn er mez hamar kardum, voch el toghnum er menq kardanq։ Asum er: enqan el lavy chen vor karda։ Harcri, te banasteghcutyuny inchqan piti lavy lini, vor kardalu pitani hamarvi, asac: erbeve grvac amenalav banasteghcutyan chaph lavy piti lini։ Asi: da vor banasteghcutyunn e, na te: Jeyms Joysi gracy: «Ecce puer» [3] vernagrov։ Te: ed banasteghcutyan mej hamarya amen ban asvac e, inch vor ynhanrapes hnaravor e asel, isk gracn yndamenn ut togh e։ Xndreci artasanel, asac: moracel e, es el asi: ba vonc e edqan hoyakap hamarum, ete chi el hishum, na te: chgitem: vonc, inch, bayc mek e: edpes e։ Mi vec֊yot tari araj er banaseghcutyuny «Nyu Riphabliqum» kardacel u ed orvanic hamozvac er, vor da ashxarhi amenahantcharegh banasteghcutyunn e։

Viktory voch Jeyms Joysi, voch el «Nyu Riphabliqi» masin kyanqum lsac chkar, u mtqov cher ancnum, te banasteghcutyunn enqan karevor ban e, vor dra masin karogh e erkar֊barak xosakcutyun bacvel, bayc akanj er dnum u cher asum: «ay qez apushutyun», vonc vor shatern en anum, henc xelqnerin chi hasnum, te inchn inchoc e։ Na ughghaki lsum er u cher mtacum, te es u Jon xelar enq։ Ut chaphaco toghy erevi eghac֊cheghacy mi qarasun bar: ashxarhi maenahantcharegh banasteghcutyunn er։ U Viktory cher asum: «heto inch» ։ Lav yntaniqic er, parz u hasarak mardkancic, voronq misht el mnum en maqur u kargin mardik։

Jo Foqsholy sephakan grameqenan el er berel, bayc hazaric mek er ogtagorcum։ Asum er: geradasum e ir banasteghcutyunnern aranc aghmuki grel։ Ete mard mi banasteghcutyan hamar edqan aghmuk e hanum, uremn piti hamozvac lini, vor gracy hantcharegh ban e։ Minchev mer tchamphordutyan verjy Jon eli shat baner asac, u pharq astco, nra asacneri mec masy es chem moracel, vorovhetev Jon hamarya misht mtqum pahelu mi ban er asum։ Menq tught einq xaghum, ergum u amen angam, henc mi kayaran einq hasnum, vortegh gnacqy erkar er kangnum, ev qaghaqy tesnelu zhamanak el kar, anmijapes mez durs einq gcum, qaghaqy tesnum u hetners liqy uteliq berum, vagon֊restoranum tchashelu ahmar el hert cheinq brnum։

Arajiny Rinoyum kangnecinq, bayc enqan kartch, vor xaghatnerov lephlecun qaghaqi luysery menak achqnerovs ynkan, mek el zgacinq, te phoghocnerum inch eruzer e։ Heto Solt Leyq Sitin tesanq, Denvery, Omahan u verjapes, Chikagon․ henc estegh el mi gisher mnacinq: hajord orn urish gnacq nstelu hamar։

Es u Viktory kargin phogh uneinq, Jon el anphogh cher, enpes vor gnacinq mi lav hyuranoc, erku senyak vercrinq u hamarum tchashecinq։ Yntriqn u naxatchashn el matucvecin hamarum։ Es nistukaci u mer arajva aprusti mej sar u dzori tarberutyun kar, bayc mez vayel kyanqy henc sa er։ Voch kahkarasu, voch el chgites inchi vra achqners bac chein mnacel։ Bayc Viktor du Viktor, sksec amen mekin, vov mez hamar mi ban er anum, kes֊kes dolarner bazhanel, isk yntriq matucoghin miangamic erku hat dolaranoc tvec։ Yntriqic heto el, henc vor nuyn mardy mez konyak berec, sran eli mi dloar tvec, Jon el te: tchisht e, edpes e petq։ Erevum er Viktorenc yntaniqum phogh xnayely chgitein inch e, u es mtaceci, vor dranic aveli hatcheli yntanekan gish ches gtni։

Jon asac, te ir karciqov, lav kliner estegh mekin gtneinq, mez hamar ereq sirun aghjik tcharer։ Glxi chynka, vor hanaq e anum, zarmaca mi qich, bayc Viktory iski el chzarmacav։ Asac: hastat ed gorcov mi zbaghvogh kgtnvi, vor karena aghjkerq tcharel։ Chasac, te voch mi aghjka het el chi uzum gorc brnel, bayc nra xoselu dzevic haskaca, vor glux chuni։ Ughghaki voch mekis qefy cher uzum kotrel։ Isk es chgitei sirts inch e talis․ aghjka haves unem, te che, dra hamar el mi qich xarnveci։

Bayc parzvec: Jon hanaq e anum, de, el inch, himar vitchaki mej ynka։

Yntriqic heto gnacinq qaghaqy pttelu։ Ur ases chmtanq u amen tegh mi erku bazhak gcecinq, bayc menak Jon er iskakanic xmum։ Es u Viktory konyakic heto ancel einq garejri, isk Jon minchev verj el konyakic baci, urish ban cher xmum։ Vstah chei, te achqs: Dominiki patviraci pes, Viktori vra em pahum։ Indz tvum er: Viktory piti achqy vras paher, vorovhetev inchqan shat ei garejur koncum, enqan amen handipogh kin aveli sirun er erevum u zarmanum ei, te inchu e ashxarhy gegheckuhinerov li, bayc nrancic gone mekn imy chi։

Shat chancac hognecinq, qunners tanum er, het dardzanq hyuranoc, aghotq arinq u ankoghin mtanq։ Jo Foqsholn er stipum, vor qneluc araj anpayman aghotenq։

Ay te katakasern er ed Jo Foqsholy, ha, bayc axr misht lurj er։ Enqan lurj cher, inchqan vor: txur։ Katakaser tgherqy vay te bolorn el edpes en։

Gisherva zhamy ereqn er, vor parkecinq, bayc banic durs ekav: aravotyan gnacqi phoxaren Jon mez avlei harmar irikva gnacqn e yntrel։ Luysy hangcnelis: asac․

― Srtners inchqan uzi, kqnenq֊kkshtananq, irikva gnacqov enq gnalu։ Urishnern arden tchashelis klinen, menq nor֊nor naxatchash kanenq։

Cerekva zhamy mekin haziv naxatchash arinq։ Kartofiln u soxaracy hety mi֊mi chaghlik ktor tapakac mis, hup tvinq, Joyi aselov: anuny «lionez» er, heto el: taq֊taq surtch u xndzori karkandak։ Kyanqums edqan hamov naxatchash chei kerel։ Jon matucoghin patvirec, te: karkandaky lriv bereq: henc txelu titeghe kaghaparov, enpes vor amenqis erku mec ktor hasav։ Surtchn enqan shat er: tasy֊tasnerku taphov tgherqi kheriqer, bayc seghani mot erkar nstecinq, utum einq, xosum u srtchamany minchev verj datarkecinq։

― Ay, mardun elektrakan atorin nstecneluc araj sra pes naxatchash en talis, ― asac Jon։

De, es u Viktorn enqan tarvac֊klanvac einq, vor Joyi xosqery mer mi akanjov mtan, myusov durs ekan, bayc heto: mi or, nra asacy hisheci, nor haskaca, te inch nkati uner։ Isk en zhamanak mer qefin karkandak einq utum, surtch xmum u pharq talis erknayin hory Qristosi cnndyan hamar, vor shutov tonelu er amboghj qristonya ashxarhy։

Naxatchashic heto Chikagoyi heraxosagirqy qrqreci u Vesli Jeqson anun azganunov mi mardu gta, bayc voch meki ban chasaci։ Mtacum ei, te hors anunn el kgtnem։ Naxoroq vorosheci: henc vor gtnem, zangem, vov el lini, xosem։ Bayc grqum hors anuny chkar։ Iharke, inchqan ases jeqsonner kayin․ erku֊ereq hogi Endryu Jeqson ein, isk Jozef, Eduard, Vilyam u sranc pes sovorakan anunnerov arnvazn mekin kgtneir, bayc voch mi Bernard chkar։ Bernark (a․ m․ a․) Jeqson։ Banakum en espes «a․ m․ a․» grum, vor haskanali lini, te lriv anund miayn knunqid anun azganunn e։ «A․ m․ a․» ֊n nshanakum e: «aranc mijankyal anvanatari» ։ Voch hayriky mijankyal anvanatar uner, voch: es։ Ha, uremn, Chikagoyi heraxosagirqy tertelis: enqan hetaqrqir er mtacel tesak֊tesak anunner u heraxosi hamarner unecogh ed bolor mardkanc masin։

Anunnery karces banasteghcutyunner linen, u Jeyms Joysi banasteghcutyuny, vory Jo Foqsholn edqan shat er sirum, miguce iroq ashxarhum amenalavn e, bayc im karciqov, anunneri poezian el voch mi banov pakas chi։

Ereqs el saphrvecinq, loghacanq, haganq maqur phoxnordners u mer zinvorakan koshiknery, vor Viktory spasavorin phaylecnel er tvel, chnayac misht el menq einq phaylecnum, heto eli Viktori patverov: spasavori hartukac hamazgestners haganq։

Ax, ur er te paterazmy chliner, sranic el tasnapatik lav kzgayinq mez։ Hogu xorqum giteinq, vor voch meki chenq xabum․ ughghaki mi qich shunch qashecinq, uraxacanq, vorovhetev baxti bermamb, te patahmamb, motners phogh kar, de, Jo Foqsholn el banakum amen qaylaphoxi handipogh hogehanneric cher, vor stiper anpayman aravoty shut, amenaarajin gnacqov meknel․ tekuz tchisht zhamanakin el Nyu Yorq hasneinq, eli mi hing֊vec or spasecnelu ein, minchev meknumeky mez hamar mi zbaghmunq gtner։ Giteinq, vor aracners ases mankakan xagh lini u erkar chi tevelu, giteinq, vor voch meki chenq xabum։

Gnacqum kargin teghavorvecinq։ Jon naxoroq arandzin kupe er pativrel, eli vitchak gcecinq, amen inch shat lav stacvec, vorovhetev es angam Joyin nerqevi teghn ynkav, indz: vereviny, isk Viktorin: nstarany։

Erkrov mek im tchamphordutyuny Nyu Yorq, en el ynkerovi: Jo Foqsholi u Viktor Toskayi het miasin, kyanqums patahac amenalav baneric er։

Glux tasnhingerord

Cnndyan tornerin Veslin nveri phoxaren toqeri borboqum e stanum, hospitalum eghbor handipum ev Viktoric imanum, te Nyu Yorqi kayazorn inchi nman e

Cnndyan tonerin misht el sirtd tchmlvum e, ur mnac, te Nyu Yorqum lines: tnic ereq hazar mghon heru։ Erb durs eka phoghocnerum man galu, minchev angam hoteric zgaci, te San Franciskoyic inchqan em heru։ Shat u shat heru, vor karenayi miangamic entegh haytnvel, isk im uzacy anyndhat da er, u es haskaca: tan karotn em qashum։ Cnndyan tonerin mard tan karotov e lcvum, mek֊mek ete nuynisk henc tann e linum, ayninch es erkri myus cayrin ei, tnic heru֊herւ։ Phoghocnery cackvac ein dzyunov u linqn ein sirun, ancanot aghjiknerov։ Irar hetevic galis ein, ancnum, u es el erbeq chei tesnelu nranc։ Anataneli txur֊trtum, srtsrtum ei men֊menak, u mi aghjik el indz hamar chkar, vor hamburei ed Cnndyan aravot։

Ay, dra hamar el erevi toqeri borboqum ynka։

Indz drin shtap ognutyan meqenan, taran Nyu Yorqi navahangsti Paretayin kghzu zinvorakan hospitaln u parkecrin amen cavi ter mardkancov lcvac mi mec senyakum․ eh, sev Cnndyan toner ekan Vesli Jeqsoni glxin։ Im baxtn el da er․ phoxanak uzacis chaph tapharei phoghocnerum, «Lur gishery» ergei u patahac bolor aghjiknerin hamburei, toqeri borboqum staca։ Im sev baxtn el da er․ arar ashxarhy: liqy erg u ser, es hivandacel ei, ankoghin ynkel։

Hospitalum shat erg u ser chkar։ «Vov orhnyal manuk», dzhoxq er, dzhoxq։ Te kinoyum zinvorakan hospital tesneq, quyrn el: enqan sirun, qnqush u srtacav, vor el aselu chi, lav imaceq, achqnerid toz en phchum։ Quyrery voch sirun en, voch el qnqush u srtacav։ Hamenayn deps, nranq chen qez pahum, mec masamb myus zinvornern en hogsd qashum։ Isk ed quyrery․ astvac toghutyun ta dranc meghqerin, vranery konj nmush chka, vostikannery dzez orinak։

Karmir xachi quyry: mi beghavor, crtic tac qity fsfsacnogh kin, ekel, indz zartnecnum er, te: bezeov iris ches uzum։ El chhambereci, vor lezus indz anem։

― Che, petqs chi, ― asi, ― togheq gone mard hangist merni։

Te kuzeq imanal: ed hospitalum vov er hivandnerin xnamum, asem: imaceq։ Hivandnerin henc hivandnern el xmanum ein։ Tetev hivandnery: canr hivandnerin։ Degh֊megh chein talis, bayc henc irenq ein cavid darman anum։ Galis ein, koghqid nstum u zhamerov hskum։ Voch mi bar chein asum։ Susuphus nstum ein, u canr hivandy achqy bacer te che, tesnum er meky koghqin nstac e, cher el tchanachum: vov e, bayc imanum er, vor eghbayrn e։ Es lav gitem, vorovhetev henc ushqi eka, tesnem: eghbayrs koghqis nstac e։ Tchaponaci tgha er, amerikyan banakum er carayum։ Na chzhptac u voch mi bar chasac։ Ughghaki nstel er koghqis, inqy lavacel er, spasum er: es el lavanam։

Dzerqin mi phoqrik, smqac narinj kar indz hamar, bayc giter: ed pahin narinj chem uzena, u es nuynisk gluxs chororeci, vor na haskana։ Aranc ed el giter, narinjy drec seghanin, vor erb sirts ta: utem։ Qich heto achqers noric phakvecin, bayc henc zartneci, tesnem: der koghqis nstac e։ De, menq el enq kendaniner, ba inch։ Hivand kendaninery mekmeku haskanum en: tekuz nuyn tesakin chpatkanen, irar xnamum en։ Vov el vor lliner ed tchaponaci tghan, hospitalum im bzhishky eghav։ Es mi kargin chtesa el nran, axr shat ei hivand, isk henc enqan lavaca, vor banakayin bzhishkneri aravotyan hamayci zhamanak teghs zgast nstum ei, na arden durs er grvel, chkar։ Bayc seghanis ereq hat phoqrik, smqac narij ein mnacel, na er indz hamar toghel։ Shnorhakal em mardkanc: irenc srti barutyan hamar, vor edpes hegheghi nman, teev handart u lur hordum er en tghayi srtic։ Banakayin bzhishknern indz teghy teghin degher ein talis, bayc nuyn hajoghutyamb karogh ein ed deghery vandakum nstac gazanin kam el phordzanotum phakvac manrenerin tal։ Axr hivandutyuny ho menak marmni mej chi bun dnum, che։

Mi irikun el hospitalum akanjovs ynkav, vor adren 1943 tivn e, bayc groghy tani, ibr shat haskaca, te 42֊y vonc ancav֊gnac։ Viktor Toskan phordzel er indz tesutyan gal, bayc asel ein: chi kareli, vorovhetev nax: shat tuyl ei, heto el hivandatesi ekoghnerin chein toghnum mer senyak։ Nran edpes el chtesa, minchev hospitalic durs chgrecin, mi kerp indz pahum ei, vor votqi vra mnam, arden hamarya hunvari verjn er։

Kuzei henc teghnuteghy Jo Foqsholin el tesnel, bayc Viktorn asac: glxin phordzanq e berel, vorpes patizh ugharkel en Ohayoyi kayazor։

Batyrii[4] mi phoqrik restoranum nstac: erkusov surtch einq xmum։

― Inch phordzanq, ― asi։

― Vashti hramanatarin mi erku xosq e kercrel, ― asac Viktory։

― Inch xosq։

― Vitchel e hety, ― asac Viktory։― Uzum ein razmakan dataranin handznel, heto mtqnery phoxecin։ Teghy: Ohayoyi kayazory tchamdzecin։

― Ba es kayazory, bani nman e։

― Ktesnes: nor kimanas։

― Edqan vatn e։

― Anyndhat vaxecnum en։

― Inchov en vaxecnum։

― Vor Hyusisayin Afrikan kqshen kam el Xaghagh ovkianos։

― Vovqer en ed vaxecnoghnery։

― Mi xumb anbanner․ zorakochic hesht prcnelu hamar kamavor banak en ekel u vorpes texnikakan phordzagetner miangamic spayi kochum stacel։ Bayc vor indz harcnes, inch texnikakan phordzaget․ stic dzever en taphum։

― Isk vashti hramanatarn vov e։

― «Yunivyrsyl» ֊ic e։

― Aysinqn։

― «Yunivyrsyl Phiqchyrz» kinoynkerutyunic, eli։

― Uremn derasan e։

― Che։ Qerin varchutyan andam e։

― E, ba inqn inchacu e։

― Asum en kinozhapavennery studiayi mi cayric myusn e tanel֊berelis eghel։

― Ban chem haskanum։

― Amboghj kayazorn ed e։ Akumb e, eli, andam el chen yndunum, shat dzhvar harc e։

― Inch e petq andam darnalu hamar։

― Hastat chem imanum։ Menak en kasem, vor drancic voch meky hracan brnelu dzevn el chgiti։

― Ba qez inch en anel talis։

― Xohanoci gorcy, ― asac Viktory։― Zoranoci hertapah el en dnum, zhamapah kangnecnum, dasi ugharkum։

― Inch en sovorecnum vor։

― Qartez kardal, mek el razmakan gorc։

― Serzhantn inch tesak e։

― KAdrayin e։ Miak mardy edqan anbanneri mej, vor ir aneliqy giti։ Ete na chliner, dranc anteranocy hima phul er ekel։ Shat dzhbaxt mard e։

― Inchi։

― Bolori teghn inqn e gorc anum։

― Inchi։

― Vorovhetev amen meky mi knioynkerutyunic e, kam «Yunivyrsylic» ․ kam «Uorner brazyrsic», kam «Qolambiayic» kam «Metro Gloduin Meyeric», kam «R․ Q․ O֊ic» ․․․ Verjy ashxarhi amenabaxtavor mardik en։

― Ed dzer es arnum։

― Voch el, ― asac Viktory։― Dzgvum, zgastanum es, drancc meknumekin pativ talis, che․ het e kanchum, te: noric pativ tur, ibr enqan el lav ches anum։ Harcnum e․ «Inchqan zhamanak e, vor banakum es» ։ Isk inqy mi chors or araj e Holivudic trel ekel u teghnuteghy vardaguyn shalvar hagel։ Mayor e։

― Ba sharqayinneri harcy vonc e։

― Mi masy andamner en, mi masy: che։

― Inch tarberutyun։

― Andamnery veri arti corenn en, keghtot u mrot ashxatanqneric voch meky nranc partakanutyuny chi, spaneri het en nstum֊ver kenum, sranc el anunnerov dimum, Sem Golduinic u Luis Meyeric[5] en xosum, amen inch kataki talis, gluxnern azatum։

― Isk vov vor andam chi։

― Paterazm e։ Hayreniqy vtangi mej e։ Vov vor angam chi, ir partqn e katarum, pashtonakan hramannerov sharzhvum: vonc kkargadren։ Anyndhat desuden e vazum։

― Ba inch es mtacum։

― Inch piti mtacem․ Dominiki ynkerneric mi ereqin gces ed kayazor, Amerikayi patvin dranc burnery havaqen․ ay, es em mtacum։

― Xohanocum shat en charcharum։

― En el inchqan։ Dzerqerics hot qashir։ Arden chorrord orn e։ Shan hoty kpchum e u espes chi ancnum։ Ed varadaguyn shalvaravornern el anyndhat glxis pttvum en, vor aman֊chamanin kpac tcharpy lav qerem hanem։

― Nyu Yorqy voncn e։

― Vochinch, eli։

― Dominikic inch lur unes։

― Mi leytenanti e cecel․ sa asel e: qosot italaci, na el brnel e cecel։

― Mi lav ban chimacanq։

― Qich e mnum clkem։

― Indz namak chi ekel։

― Es erkusn en: Luic։

Viktory namaknery tvec, dri grpans, vor heto kardam։ Toqeri borboqumic u hospitalic der kargin ushqi chei ekel, bayc kazdurvelu hamar indz erku shabat ardzakurd er hasnum, enpes vor Viktorin asi: vozum em senyak vercnel mi lav hyuranocum, inch xorhurd kta։

― Ari mots, es el em hyuranocum, ― asac Viktory։―Erku senyakanoc hamar kvercnenq։

― Isk qez toghnum en, vor zoranocum chmnas։

― Pashtonapes: che։ Aravotva vecin, aysinqn: verkacin, anpayman nerkayanum em, bayc hamarya amen or mi qch azat zhamanak e linum։ Zoranocum mahtchakal unem, piti ankoghnus maqrutyany hetevem, urbat irikunnern el bolori het srbel ― havaqelov em zbaghvum, mi xosqov, edpes։

― edqan el vat chi, hy։

― Bayc de anyndhat vaxecnum en, ― asac Viktory։― Te mijocnerd nerum en, nranq chen karogh argelel, vor hyuranocum senyak vercnes, vorovhetev inchqan andam ka: zoranocum chi mnum, bayc hing mati pes giten: vov e ir teghum qnum, vov: che, u ete teghumd ches qnum, hetn el andam ches, sirum en hishecnel, vor paterazm e։ «Mi moracir Xaghagh ovkianosum gtnvogh tghanerin, voronq amen rope gluxnery vtangi tak en dnum։ Lav hishir» ։

― Ba inch es mtadir anel։

― Der chgitem։ Chem sirum, vor indz vaxecnum en, edqan ban։

Mi taqsi nstecinq, Viktory qshel tvec 57֊rd phoghoci «Hyusisayin» mec hyuranocy։

― Chikagoyi hyuranoci pes lavy chi, ― asac, ― bayc chei karogh avlei lav tegh gnal, vorovhetev nranc dur cher ga։

― Ed inchi։

― Chen uzum taracvi, te mer kayazorum meky ka: amen vayrkyan kyanqic dzer qashac, iren chi zohum։ Ed koghmic shat zgayun en։ Es u du D vashtum enq։ Aysinqn: sharayin kazmum enq, isk da nshanakum e, vor uzacd ropein mez karogh en dnel navn u tchamphel։ Andamnery A vashtum en։

― Da inch e nshanakum։

― Sa el nshanakum e, vor nranc qerinery varchutyan andamner en u irenq sharayin kazmi het kap chunen, bayc zhir֊zhir patvi arnel giten u lezvakrvov hakarakordn kjaxjaxen։

― Asenq te clkecir, ur piti gnas։

― Voch mi tegh el chem clki, ― asac Viktory։

― Karogh enq teghaphoxvel zorqi urish tesak։

― Mtqovd el chancni։ Ed koghmic el en shat zgayun, u ete hankarc zekucagir nerkayacnes, srtnerin tund kkpches։ Enqan tund, vor viravoranqic ksksen anhangstanal paterazmi yntacqi hamar u irenc partqy khamaren qez hnaravorin chaph shut tchakat ugharkel։

Ijanq taqsiic u mtanq «Hyusisayin» mec hyuranocy։ Viktory estegh bolorin tchanachum er։ Henc asac, vor erku senyakanoc enq uzum, irarov ancan։ Tasy rope el cher qashel, arden Viktori unecac֊chunecacy nor hamarum er, teghavorvecinq, erku lav senyak ein։

Indz dur chekan Viktori patmacnery kayazori masin, bayc shat ei hongac, vor dra masin mtacem, phrveci mahtchakalis, Viktorn el ir mahtchakalin phrvec։ Qich heto, erb Lu Mariachchii erku namakn el kardaci, uzum ei Viktorin urax lury haytnel, tesnem: arden xor qnac e, isk urax lurn en er, vor San Franciskoyi Phrezidio amroci zinvorakan hospitalum Lun hayrikin gtel er։ Lurj hivand er eghel։ Bayc Lun nran hospitalic hanel er u teghavorel Phasifiq phoghoci ir pandoki verevi harmaravet bnakaranum, phogh el er tvel։ Asum er: hayrikd arden lav e u shutov qez namak kgri։ Asum er: dard chanes, hord havanel em, inqn el indz e havan, u amen inch kargin klini, de, es el hangist srtov qneci։


Glux tasnvecerord

Nor kayazorum Veslin henc skzbic kraki mej e ynknum, vorovhetev chi karoghanum patasxanel harcerin yst zinvorakan kanonadrutyan, kardum e Zhoghovoghn u hishum hivand zhamanak tvac erdumy

Erkshabtya ardzakurdic heto vras qich te shat kendanutyun ekav, bayc der shut ei hognum։

Carayutyans arajin ory shabat er, enpes vor miangamic ystugman tak ynka։ Vashti hramanatary: shqegh hagukapov mi tghamard, enpes er qaylum, karces arar ashxarhum menak inqn e yndunak Hitlerin jaxjaxelu, bayc heto votqy mi pstlik qari dipav, maz er mnum phrvi, u es haskaca, vor nranic Hitlerin jaxjaxogh durs chi ga։ Sharqum koghqis kangnac tghan anyndhat lezvin er talis։ Vashti hramanatarn erevac te che, asum e․

― Mi tes, tes։ Ay, krvoghy espes klini։ Du hagi shalvarin nayi։ Tes inchqan el qity tnkac e։ Ba vonc chtnki․ haghtelu e krvum։

Henc vashti hramanatary sot tvec, tghan te:

― Um het chi patahum։ Ba paterazm e, enqan dra pes baner en linum։ Bayc tesar inch shut iren havaqec։ Bnacin arajnord e։ Shan vordin qez minchev artaqnoci durn el chi arajnordi։ Es avara, vochuphuch shan vordin․․․

Ardzakurdis orerin es u Viktory xelq xelqi einq tvel, ekel en ezrakacutyan, vor urish tchar chunenq, inch el lini, piti dimananq։ Voroshel einq amen inch xagh u parov anckacnel, minchev paterazmy verjana։ Ete shat neghy lcein, voroshel einq mez nershnchel, te lucy qashoghy menq chenq, mi urishn e։ Voroshel einq parzpaes nerkayacumy nayel, vorovhetev da henc nerkayacum er, vor kar․ de, menq el knayeinq, te vardaguyn shalvaravornery vonc en mimosutyun anum, isk nranc banugorcn ed er։ Iharke, sranq el einq ognum, vor paterazmum haghtenq, menak te es mardkanc krvi tchakaty qartezum nshvac cher u voch mi haghordagrutyan mej cher hishatakvum։ Bayc axr paterazmn el iskakan dzhoxq e, u amen mard arzhani e, vor tikunqin varchutyunum bazmac qeri unena։

Uremn: mer zoravarn ir zorqi stugatesn sksec։ Isk zorqy mi yurahatuk havaqacu er։ Mi koghmic: nran anunov dimogh ir ynkernern ein, scenaristnery, vor kyanqum voch mi togh chein grel, inch mnac, te scenar, bemadrogh rezhisornery, vor kyanqum voch mi ban chein bemadrel, u kinoartadroghnery, vor kyanqum voch mi nkar chein artadrel։ Myus koghmic el: nranq ein, vovqer lusankarchutyunic kam kinomontazhic qich te shat gaghaphar unein։ Sranc het kinomexanikner el kayin։ Chgitei indz hamar inch der en naxatesel ed kinonkarum, de, mtaceci, vor indz el Viktor Toskayi nman mi ban kdardznen․ grasenyaki crich, lratar kam texnikakan ashxatogh, aysinqn: meky, vorn atortchmatory kam el texnikakan sarqavorman masery teghic tegh tani, mi xosqov, dzerqi tak lini u en bolorn ani, inch spaneric voch voq chi uzum ynkernerin xndrel, erb sranq usumnakan film steghcelov en zbaghvac։

Eh, te zinvorakan partqs edpes ein katarel talu, shat lav, es dem chei։

Qich heto vashti hramanatary hasav mer sharqin։ Bolors dzgvecinq, vor stugumic parzeres durs ganq, hankarc artahert verakarg chstananq։ Henc vashti hramanatary koghqis tghayin motecav, asac․

― Koshiknerd inchu chen phaylecrac։

Tghan achqy gcec koshiknerin, bayc hramanatary te:

― Nayel ughigh araj։

Shat ktruk asac, isky zinvorakani pes։

Tghan chhascrec koshiknerin mi kargin nayel, bayc vra berec․

― Es karcum ei phaylecrac en, syr։

Vashti hramanatary dardzav serzhantin, sa nshan arec tghayi anvan dimac, de, tghan el haskacav, vor artahert verakarg e stanalu։

Heto vashti hramanatary indz motecav։

― Anun azganund։

― Vesli Jeqson, syr։

― Inchqan zhamanak e vor banakum es։

― Ereq u kes amis, syr։

― Bayc chi erevum, te gluxd mtel e, vor banakum es։

Chhaskaca inch er uzum asel, bayc dzayn chhaneci, vorovhetev gitei: ete hakatcharem, artahert verakarg kstanam։

― Mtel e, ― asac na։

Chei imanum inch patasxan tal, asi․

― Tchisht aydpes, syr։

― Inchy: «tchisht aydpes, syr» ։

― Tchisht aydpes, syr, gluxs mtel e, vor banakum em։

― De uremn harcis patasxanir։

― Vor harcin, syr։

Ay, hima vor qashveci, hastat։ Hamy hanel ei, sharqum zgast kangnac: harc ei tvel, isk sa arden tun֊tnaqandutyun e։

― Im harcin, ― asac vashti hramanatary։

― Anun azganuns Vesli Jeqson e, syr։

― Stugatesic heto nerkayacir grasenyak, ― asac na։

Yhy, ay qez․ henc arajin ory gluxd kraky gcecir։ Stugatesic heto gnaci grasenyak, serzhanty te: spasir։ Viktori asaci pes, tanjvac֊charcharvac, dzhbaxt tesq uner։

― Inch sxal ari, ― harcri serzhantin։

― Piti kochumd haytneir։

― Bayc na anun azganuns er uzum։

― Piti kochumd el haytneir։

Mi zham spaseci, verjy serzhantn asac, vor nerkayanam vashti hramanatarin։ Te:

― Nerkayanalu dzevy gites։

Asi: gitem, moteca vashti hramanatari seghanin, zgast kangneci, pativ tvi u zekuceci։

― Sharqayin Jeqsony nerkayacel e dzer hramanov, syr։

Karcum ei kasi: «azat», bayc voch el asac։

― Inchpes e patahel, ― sksec na, ― vor minchev hima chgites: banakum es, te inch։

― Gitem, vor banakum em, syr։

― Isk kochumd gites։

― Tchisht aydpes, syr։ Sharqayin em։

― Isk gites zorqi vor tesakum es carayum։

― Tchisht aydpes, syr։

― Isk gites vor kayazorum es gtnvum։

― Tchisht aydpes, syr։

― Isk gites mer kayazori dern u nshanakutyuny։

Chgitei, bayc asi: gitem։

Sa el asac․

― Chi erevum, te gluxd mtel e, vor banakum es, ev im karciqov, piti mijoncer dzerq arnel da gluxd mtncelu hamar։ Serzhanty kasi: inch։ Aysqany։

Es pativ tvi։ Het dardz ari u moteca serzhanti seghanin։

― Vaghy hertapah es xohanocum, ― asac serzhanty։― Aravotyan chorsin knerkayanas tchasharan: partakanutyunerd ancnelu։

Es sus mnaci, serzhantn el te:

― Hivandutyan ardzakurdic nor es veradardzel, gna buzharan, stugvir։

Gnaci buzharan u ereq zham nstaranin choraca inch e: stugvelu em։ Tasnerkusic tasnhing pakas zinvorakan bzhishky ekav u inchqan tgha kar spasogh, bolorin el nayec։ Mi erku hogi havaqvac klinein։ Na amen mekin hertov harcnum er, te vov inchic e boghoqum, bayc qani vor shat er shtapum, tgherqy kartch ein kapum․ mekn asum er: «haz», myusy: «akanj», en myusy: «stamoqs», bayc mi tgha el enpes patasxan tvec, vor bzhishky phrphec։ Ed tghan te:

― Mghdzavanj։

― Mghdzavanj, ― bacakanchec zinvorakan bzhishky։― Mi sran tes, du eir estegh pakas։ Korir zoramas։ Shut ara, shut։

Tghan durs trav, gnac, isk bzhishky shur ekav iren ognogh zinvorneric meki koghmn u asac․

― Imacir vov e, indz teghyak kpahes։ Mghdzavanjic enpes azatenq։

Estegh na motecav indz։ Asi: mi amis toqeri borboqumov parkeluc heto ardzakurdic nor em veradardzel։

― Hima aroghj es։

― Chigem, syr։ Serzhantn asac, vor stugman gam։

Na te:

― Shat bari։ Nerkayacir zoramasd։

Het eka serzhanti mot։

― Amen inch kargin e, ― asac։

― Inch imastov։

― Gnacir stugman։

― Ereq zham nstac spaseci, ― vra beri es։― Heto bzhishkn ekav, harcerc: aroghj em, asi: chgitem, na el te: nerkayacir zoramasd։

― Uremn stugvel es, ― asac serzhanty։― Amen inch kargin e։― Na zarmanqov u barkacac gluxn ororec։

― Vorn e im zoramasy։

― Der haytni chi։ Vashti hramanatary nayec qo qarty։ Hetd eli xoseliq uni։

Uzum ei motenal hramanatari seghanin, bayc serzhanty te:

― Hima che: heto։ Henc yndunelu lini: kasem։

― Mi tetev sovac em, ― asi։― Kareli e tchasharan gnal։

― Aveli lav e spases, ― asac serzhanty։

Noric mexveci nstaranin, qich heto Viktorn ekav u nstec koghqis։ Glxovs ancacy patmeci, asac․

― Keghtot shan vordun tes։ Qo teghy es kgnam xohanoc, du der edqan ches aroghjacel, vor amboghj orn entegh charcharves։

Viktorin asi: che, chem toghni im teghn inqy gna։ Asi: lav e, vor henc skzbic espes eghav, mek e: vagh te ush piti lci tak ynknem, de uremn: inchqan shut varzhvem, enqan lav։ Viktory ver kacav, serzhantin el harcrec, te chi kareli, vor im teghn inqy xohanoci gorcn ani, axr es nor em toqeri borboqum tarel, bayc serzhantn asac: voch, chi kareli։ Viktorn eli nstec u achqy cher ktrum vashti hramanataric։

― Vay te es shan vordun piti spasem, ― asac։

Cicagheci u nran hishecri, vor voroshel enq: inch el lini, dimanal, na te:

― Lav, lav, tany khandipenq։

Mi zham spaseci inch e: vashti hramanatarn indz kanchi, en el sa ver kacav, gnac kesorya naxatchashi։ Serzhantn asac, vor es el naxatchashi gnam, bayc shut het darnam, vorovhetev ete vashti hramanatarn uzena indz tesnel, u es dzerqi tak chlinem, shat kzayrana։ Asi: urishneri pes, indz el e naxatchashi hamar mi zham yndmijum hasnum, bayc serzhantn eli irenn er pndum, te: inchqan hnaravor e, shut veradardzir։ Mitq unei mer tchasharanum hac utel, vor imanam vonc en kerakrum, bayc dran mot kangnac hertapahn asac: kesorya naxatchashi zhamy tasnmekn anc kesic mekn e։ Asi: de, mekic der ereq rope ka, sa te: che, che, arden shat ush e․ inch arac durs eka phoghoc, erku tagh en koghm mi phoqrik restoran gta։ Nsteci hac utem, bayc im cur baxti vra enqan ei kataghac, u sirts enqan lav ban er uzum, vor mi phshur el chkareca berans dnel, erku bazhak sev surtch xmeci u het dardza grasenyak։

Ereqic tasnhing pakas vashti hramanatary haziv tchasharanic ekav։ Hetn el ereq spa kayin, bolory: vardaguyn shalvaravor։ Viktori asaci pes: irar anunnerov ein dimum, lezvin talis, irenc nman urish baxtavorneri hishum u hrtchvum֊uraxanum։ Hamarya mi zham zavzakutyun arin։ Serzhanty mek nranc er nayum, mek: indz, isk im vra el hal cher mnacel, vonc ei hognel։ Shan ori ei։

Verjapes vashti hramanatari ynkernery gnacin, hamozvac ei, vor arden indz kkanchi u hogis kazatem, bayc sa edqanic heto, mek el sksec heraxosov desuden zangel։ Mory zangec, vor tghayin mot linelu hamar nor er Nyu Yorq ekel, irar het erkar֊barak xosecin։ Heto el Stella anunov inch֊or aghjka, te knoj zangec։ Nra het enpes er xosum, vonc vor ed kargi tghamardik en canot kananc het zrucum․ ashxuyzh֊ashxuyzh, xelq banecnelov, hanaqner, bambasanqner, cicagh shagh talov, xosqi takin glxin el asum er: «lsir» ։ Serzhantin harcri, te iriknahavaqy qanisin e linum։ Asac: sovorabar: vecin, bayc esor shabat e, erevi voch mi iriknahavaq el chlini։

― Lav chem zgum, ― asi։― Indz parkel, hangstanal e petq։

― Inch e eghel vor։

― Toqeri borboqumic heto shut em hognum։

― Mahtchakal unes։

― Che, der chen tvel։

― Isk qo karciqov: vortegh piti parkes։

― Tany։

― Tany, ― asac serzhanty։― Inch tun։

― Es u Viktor Toskan «Hyusisayin» mec hyuranocum enq mnum։

Sa serzhantin enqan el dur chekav, bayc erevi hishec, vor vov mijocner uni, kayazorum chi mnum, dra hamar el bani hetevic chynkav։

― Lav, ― asac։― Bayc aravotyan: ughigh zhamy chorsin, tchasharanum lines, aranc mi rope ushanalu, te che inqnaglux bacakayutyun khamarvi, isk da qez vra ezhan chi nsti։

― Henc ed zhamin teghum klinem, ― asi։― Hima gnam tun։

― Vah, che mi, ― asac serzhanty։― Ho xeldq ches trcrel։ Vashti hramanatary qez kanchel e։

Eh, isk vashti hramanatary der Stellayi het xosum er u der hamozum, vor lsi։ Anyndhat asum er: «lsir, Stella» u cicaghum։ Es yndhanarpes indz enqan chem korcnum, vor meknumekin atem, bayc ed shan vordun enpes ei atum։

Hamarya hing anc kes er, erb vashti hramanatary serzhantin glxov arec, sa el indz asac, te arden karogh em nerkayanal։ Eli nuyn anmit dzevakanutyunnerov nerkayaca, u es mardy, vor Stellayi het heraxosov lezu taphelis: hmayqi cov er, noric razmashunch kerparanq yndunec, ases kazm u patrast e qajasirt kurcqy germanacinerin dem tal։ Nra mtqic voch mi pah durs cher galis, te inch dzhvarin zhamanakner en ekel mer hayreniqi hamar, inchqan ahazdu tshnamu het enq krvi brnvel, u der inchqan֊inchqan phordzutyunner kan mer araj։

― Es qartd achqi anckacri, ― sksec na, ― ev amenayn ankeghcutyamb asac: chgitem: te du arhasarak inch unes ays kayazorum։

Ete banakum chlinei, ed xesqeri dimac teghnuteghy vec֊yot patasxan kgtnei, bayc vor banakum ei, voch mi ban chasaci։

Sa te:

― Havanabar teghyak klines, mer banaki cankacac zinvor patrast e achqi luysic zrkvi, miayn te ays kayazorn ynkni, ev es vstah em, patkeracnum es: baxtd inchpes e berel, vor du aystegh es։

Mtqovs el cher ancnum, te baxts berel e, bayc lezus indz paheci։

Sa sharunakec։

― De, mer kayazorum carayutyan bnuytn aynpisin e, vor zivnornerin artonutyunner en trvac, minchder kanonavor banaki zinvornery voch mi artonutyun chunen ev chen el unena minchev banakic chazatven․․ ․ete iharke, baxty nranc zhpta: iskapes azatven․ husov em, haskanum es: inch em uzum asel։

Estegh nor haskaca, te Viktorn inch nkati uner, vor asum er: anyndhat vaxecnum en։ Sra hishatakac kanonavor banaki zinvornery shat hnaravor er: banakic erbeq chazatvein, vorovhetev karogh ein spanvel, isk es kayazorum misht el gluxd phrkelu tchar kar, mnum er menak xaghi kanonnern yndunel։

Sa xosqn araj tarav․

― Ete uzum es mez mot harmarvel, xorhurd ktam qez aveli lav drsevorel, qan minchev hima։

Nayec qartis u sksec tvarkel im xghtchuk inqnadrsevorman anshuq phastery․

― Ereq u kes amis es banakum, ― asac։― Mi amis hospitalum es eghel, erku shabat: ardzakurdum։ Aynqan el phaylun ches qez drsevorel, che։

Getni takn ancnem, te vra chberi․

― Tchisht aydpes, syr։

Qich e espes asi, der xghtchi xayt el zgaci, vor toqeri borboqum em ynkel u edqan zhamanak hospitalum mnacel։ Bay amenic shat uzum ei hasnel tun u parkel, dra hamar el erevi hety hamadzayneci։

Minchev na mtqum canrutetev er anum, te im harcy vonc luci, es arden ahagin zhamanak zgast ccvac ei, edpes kangnac er indz pahum։ U xosqi mej haskacrec, te glxis inch kdni, ete indz aveli lav chdrsevorem։

Heto el asac․

― Im achqic chi vripel, vor du Kaliforniayic mer kayazor es ekel sharqayin Jo Foqsholi ev sharqayin Toskayi het։ Havanabar lsac klines, te sharqayin Foqsholin inch e patahel։

Es dzayn chhaneci, sa te:

― De lav, du D vashtum es, sharqayin kazmum։ Ete qez ardaracnes, hnaravor e, vor arajikayum mnas mez mot։ Kphordzem mi harmar gorc gtnel qez hamar։ Isk ete chardaracnes, ― de, qani vor du voch grogh es, voch rezhisor, voch el kinoartadrogh, mi xosqov, kinoyi bnagavarum ashxatanqi phordz arhasarak chunes, ― karcum em: haskanum es, hark eghac depqum menq karogh enq yola gnal naev aranc qez։ Myus koghmic el: inch asem, amen inch qezanic e kaxvac։

Ay, togh iskakanic getni takn ancnem, ete sirts chlcvec, enqan vor shnorhakal ei nran ir barutyan hamar․ sa el dzez apacuyc, te inch bard ararac e mardy․ axr hals hal cher, amen inchic enpes ei zzvel, hognac mernum ei, ernek ei talis menak mi tegh lini: parkem, arhamarhanqic shunchs ktrvum er, vor dimacins edqan stor durs ekav, u hankarc halveci, shnorhakalutyun zgacumov lcveci nra nkatmamb inch e te: asac․ «Amen inch qezanic e kaxvac» ։ Shnorhakal ei, vor indz el hashvi arav, indz el iskakan mardu tegh drec։ Nuynisk mi lav ban anelu cankutyamb brnveci, menak te nran apacucei, vor es en tesak tgha em: inch el handznararen, hazar ktor klinem, bayc gorcy glux kberem u voch mekin dzhgoh chem toghni։

― Tchisht aydpes, syr, ― asi։

― Mi xosqov, ― asac, ― lav kshradatir։ Tekuz mi phoqrik saytaqum, ev inqd el es haskanum․․․

Na matnerov tchttacrec, u indz tvac, te haskaca mtqiny, chnayac heto glxi ynka, vor borolovin el chem haskacel, u jghaynutyuns ekav indz vra, te inchu karceci: ibr haskacel em։ mi imanayi inch grogh u cav er mtqiny, vor matnerov edpes tchttacrec qtis tak։

― Aysqany, ― asac։

Patvi ara, heto dardz ari u noric serzhanti mot eka։

― Verj, hima gnam։

― Der piti qez mahtchakal tan, ― asac։― De lav, togh mna erkushabti։

Durs eka phoghoc u metroyov gnaci qaghaq։ Tun hasa, tesnem: Viktorn arden qnac e։ Qich heto achqery bacec, bayc voch ver kacav, voch el teghic sharzhvec։

― Mardu spanum en, ― asac։

Heto eli achqery phakec u noric qun mtav։

Hyuranoci Astvacashunchy vercri․ tertum ei, kardum u shat chancac hasa Zhoghovoghin, vorn asum e, te amen ban unayn e, unaynutyun unaynutyanc։ Bayc de inch arac։ Ete aprum enq, chenq karogh aprelluc hatchuyq chzgal, inch kyanqi ughi el mez bazhin ynkni։ Isk aryucn aprum e: aranc imanalu, te inchqan pharahegh e։ Arcivn aprum e: aranc imanalu, te inchqan sratev e։ Vardy chgiti, te inch e vardy։ Na ir anush hotic hatchuyq chi arnum։ Chi tanjvum ir qayqayman garshahotic։

Bayc mardy giti, te inch e aryucy, inch e arcivy, vardy։ Amen inch giti, u amen inchi verjum vra hasnogh qayqayumn u kskicy nra achqery arcunqov en lcnum, janjum nra hogin։

Henc imanaln e, vor unaynutyan zgacum e berum, bayc erevi sa aveli lav e, qan chimanaly։

Erb es toqeri borboqum ynka, arajin angam ei mahvan eresin nayum, u na indz dur chekav։ Araj erbeq edpes hivandacac chkayi։ Hivandutyunn indz hamar ahavor u darn imastutyan mi dporc eghav։ Mahtchakalis mot nstogh tchaponaci tghayin nayelis, ases indz ei tesnum․ edpes lurumunj, hamar, hamberatar u datapartvac։ Nra berac phoqrik, smqac narinjy astvacayin pargev er, mi mardu yncan myusin: i nshan irar haskanalu, i nshan gitenalu, vor astcu araj irenq vochinch en։ Qnis mej es shat u shat baner imaca, vor girq kardalov ches sovori u erdum kera anpayman votqi kangnel u amen inch mtqums pahel։ Erazis mej lsac xosqery irar hetevic sharvelov: dardzan mi zoravor girq, vori lezun der chei sovorel, bayc haskanum ei․ «Aprir, ev togh chyndhatvi qo shunchy։ Mtir amarva vardastannery ev shnchir pertchashuq vardi burmunqy։ Motecir qaghaq ginu seghannerin ev tmbir berogh bosor xaghoghahyut ympir։ Ev togh qo aj dzerqy gavat lini siracd knoj stinqi hamar։ Dzax dzerqid matnery hyusir nra dzax dzerqi matnerin ev verjaluysic minchev arshaluys shurterd dzulir nra shurterin» ։

Bayc sranq erazis mej lsac xosqery chen։ Yndameny dranc anham mnacordn e։ Teev ari tes: es pharamol araracneric em, u arcvi sryntacutyuny, vori masin na teghekutyun chuni, hamarum em imy u aryuci pharaheghutyunn el, vori masin na teghekutyun chuni, imn em hamarum։ Es anter֊antirakan vorbuk chem ashxarhh ynkac, shat mardkanc vordin em, mec masi eghbayrn em u nranc quyreri havanakan phesacun։ Aryucy chgiti indz, bayc es gitem nran։ Arcivn indz chi tchanachum, bayc es nran tchanachum em։ Mardik steghcel en indz u moracel, bayc es hishum em nranc։ Tarapanqy, kariqn u mahn en steghcel nranc u indz, bayc menq aprum enq, kanq։ U chnayac aprelu tanjanqi nman urish tanjanq chka, bayc da anush tanjanq e, vorovhetev portkum e, darnum erg, isk im marmni tanjalic xrovqy karot er portkman, karot: knoj marmni։ Tendi mej srsphalov, mahvan dury hasac, es erdum kera, vor ankoghnuc ver kenalun pes: knoj mot kgnam u xosqs ari, bayc de groghy tani, baxts enpes chberec, vonc vor piti berer։


Glux tasnyoterord

Veslin kapvum e mi zhamanakakic knoj het

Irikun er, vor 4֊rd poghotayi barum mi knoj pataheci, u sa gisherva erkusin, henc bary phakecin, xndrec tun ughekcel iren։

Mtel er bar, tesnem naxord irikun hets canotacac cer irlandacin eli estegh e, te che, vorovhetev na achqis mec mard erevac․ hazaric meky karogh er nra pes xosel։

Erb imacav, vor mayrs irlanduhi e: Dublini komsutyan Bleqroq qaghaqic, u anunn el: Qetlin, asac․

― Uremn du el es irlandaci, ankax nranic, te vortegh es cnvel kam inch kuzeir linel։

Es bacatreci, vor hayrs angliaci e u Londonum e cnvel, isk ceruky te: che։

― Londonum cnvel e, bayc irlandacu aryun uni u henc dra shnorhiv el entegh votqi e kangnel։ Londoni vor masum e cnvel։

Asi: hastat chgitem, bayc mitqs e, vor hayrs Ist Endic er patmum։

― Hayrd Laymhausum e luys ashxarh ekel, ― asac ceruky, ― isk Laymhausum liqy irlandaciner en։ Nra anunn inch e։

― Bernard Jeqson։

― Irlandaci e։ Isk mayrd baci Qetlinic, urish anun chuni։

― Uni․ Arma e։

― O, irlanduhi e, vor ka, du el es tesqic irlandacu nman։ Vortegh es cnvel, anund inch en drel։

― San Franciskoyum em cnvel, anuns el Vesli en drel։

― Katolikneri qaghaq e u irlandacinerov liqy, bayc anund boghoqakani e, shotlandacu։ Vov e drel։

― Hayrs։

― Erevi inch֊or nkatarumnerov e drel, isk ete voch mi nkatarum el chi unecel, ankaskac irlandaci e, voch te angliaci։

Ha uremn: noric ekel ei bar, vor tesnem cerukn edtegh e, te che, bayc na cherevac․ arajin bazhaky xmeci: chkar, verjinn el xmeci: chkar u chkar, isk ed kiny anyndhat entegh er, hamarya ereq zham։

Erb xndrec, vor iren tanem, tun hascnem, mnaci zarmacac, vorovhetev mtqovs cher ancni, te edqan nrbashuq tikinn iren nman ban tuyl kta, bayc urax ei sxalvac linelus hamar։

Na aprum er getaphin, 2֊rd poghotayi arevelyan masum, bnakarany erku hark er zbaghecnum։ Kahkarasin artakarg er: tchragov man gayir, dra pes cheir gtni․ hin er, harmaravet u achqin hatcheli։ Eresunic mi qich anc kin er, tasnerku tarekan mi tgha uner masnavor dprocum, amusnuc el bazhanvac er, chnayac na ir amenalav barekamn er mnacel, isk inqy zgestnery dzevavorogh er u ed asparezum mec hajoghutyunneri er hasel։ Manrakazm er, phoqr֊moqr, bayc gravich, manavand erb vor achqery xaghacnum er, charatchtchi zhptum u ir srti uzacov gizh֊gizh durs talis։

Erkusis el xmichq lcrec, imy jri nman gluxs qasheci։

Asac․

― De․․․ patmir qo masin։

Bazhaky dzerqic vercri u dri phoqrik seghanin։ Heto marmnin kip nstac zhaketn ardzakeci u haneci hagic։ Shorn el ardzakeci, ynkav hatakin, na votqy gcec, durs ekav mijic, bayc anyndhat krknum er․

― Axr piti patmes qo masin։

Isk im karciqov, lezvin zor taly: erb el ases ktas, dra hamar el dzayn chhaneci։

Nra tan erkrord harki pes lkstvelu lav tegh kinonerum el chei tesel։

Aravotva hingin cncugh ynduneci, nran hrazheshti hambuyr tvi u tchisht verkacin hasa zoranoc։

Es u Viktor Toskan gnacinq ereq tagh en koghm: mer sirac restoranum naxatchashelu, asinq mi qich zhamanak anckacnenq, de, avtomat nvagarkichn el kar u kar, hing sentanoc eir gcum, qez hamar erazhshtutyun lsum։ Nyuyorqyan ed vagh, mtin aravotnery sirum einq lsel «Inchu es sxal anum» ergy։ Sa mi mardu masin er, vor 1922 tvin uzacid chaph phogh e sarqelis linum u eghac֊cheghacy vat kanac vra msxum, lav kinn el harcnum e nran, te inchu e sxal anum, heto el asum e: gnanq esteghic, indz el mi qich phogh tur։

Henc votqners ners einq dnum, teghnuteghy hing sentanoc einq gcum nvagarkichi mej, vor ergy lsenq․ enqan aghmkot, urax֊zvart erg er, sirtd phaphkum er, miangamic taqanum։ Kangnaki hetevy mi tarec rus er ashxatum, mez tesner te che, misht enpes er hrtchvum, ases lur arner mezanic, vor luysy bacvel e։ Restorani tery hencn inqn er u mi glux spasavorneric gangatvum er, te gorcin ir pes nvirvac chen։

― Che, ches gtni, ― asum er na։― El kargin mard ches gtni։ Veracel en։ Stipvac amen inch im dzerqov em anum։

Rus cerukin xozapuxtov dzvacegh patvireci, asi: togh chors dzvic lini, xozapuxtn el shat, u henc vor seghan nstecinq, Viktory te:

― Gishern ur eir chqvel։

― Verjy gorc tesa meki het։

― Vonc er։

― Hianali։

― Um het eir vor։

― Mi kin er, barum pataheci։

― Inch kin։

― Bardzr xavi։

― Hastat, ches fracnum։

― Ed vor xachic er, inch karciqi es։

― Chhaskaca: inch es asum։

― De․․․ vor sirtn indz uzec, eli։

― Ba inchi chuzer։

― E, gites, vor satani mrut unem։

― Che mi, shat el lavn es։ Heton eli es handipelu։

― Ha, irikuny։

Ed irikun knoj het ir bnakaranum yntrecinq։ Mi jahel shveduhi er spasarkum, yntriqn el hoyakap er։ Henc shveduhin gnac, bardzraca verev: qnelu, vorovhetev ancac gisher achqs mi vayrkyan chei kpcrel։ Senyaki ankyunum: varaguyri hetevy, mi mec nvagarkich kar, zartneci te che, akanjis hrashq erazhshtutyun hasav, heto imaca, vor Brams e։ Dashnamuri u nvagaxmbi hamar grvac koncert er, edpisi hrashq erazhshtutyun erbeq chei lsel։ Inchqan lsum eir, enqan ashxarhy anirakan er tvum, karces anurjneri girkn ynkac lineir։ Tantiruhin meknvel er dimaci pati tak drvac bazmocin, hagin el inch֊or taphancik ban er։

― Inchu ches ed antaneli shorerd hanum, qez aveli azat kzgayir, ― asac na, u es edpes el ari։

Glux tasnuterord

Veslii achqin mi tarorinak tesaran e ynknum, na ashxarhi mardkanc ughghvac namakner e stanum ev handipum iren tesnelu ekac hory

Martin er, mi aravot shat tarorinak ban ynkav achqis։ Kangnel ei 56֊rd phoghoci Hyusisayin mec hyuranoci vecerord harkum: mer senyaki bac patuhani mot u spasum ei, vor Viktor Toskan hagnvi։ Phoghoci myus koghmi hyuranocum: henc dem֊dimac, paycar lusavorvac mi senyak nkateci, mtqums asi: uremn mi urishn el ka, vor luysy chbacvac: uzi֊chuzi piti ver kena։ Heto tesnem: meky motecav patuhanin: mi tert tught u crar dzerqin։ Tughty calec, crari mej drec, phakec crarn u․․․ phoghoc shprtec։

Viktorin asi: iren drsum kspasem u vazeci nerqev, vor imanam inch e։

Crarn ughghvac er «Ashxarhi mardkanc» ։

Naxatchashelis Viktorin patmeci, te inch em tesel, crary bac ari, haneci namakn u bardzr kardaci։

«Sireli mardik, ― espes er sksvum namaky, ― amen or grum em dzez, vorovhetev canr zhamanakner en dzez hamar ekel, isk indz hamar: voch։ Yntir zhapavenov grameqena unem, inchqan uzeq tught, inchqan uzeq crar u voch mi aneliq։ Nyuyorqyan ays arajin namakum nshum em miayn amsativy (erkushabti, 21 marti, 1953 t․) ev haytnum, vor mtadir em hetaga namaknerums dzez qajacanot mi sharq hogser u xndirner shoshaphel։ Es hogser chunem ev im ogti hamar vochinch chem phntrum։ Havaknutyunneric zurk em։ Phoghi kariq chunem։ Dzhbaxt chem։ Phordzanqi mej chem ynkel։ Aprum em srtis uzaci nman։ Hetevabar karogh em dzez aynpisi baner asel, vor ashxarhum el voch voq chi asi։ Nyuyorqyan namakners knetem qaghaqi tarber hyuranocneri tarber patuhanneric: orakan mi hat, amen aravot, henc lusademin։ Nyu Yorqic kgnam mi urish qaghaq, aynteghic el: urish, minchev vor amboghj erkiry shrjem» ։

Namakn anstoragir er։

― Ed vov vor e: hanaq e anum, ― asac Viktory։

― Tesqic cher erevum, te hanaq anogh e, ― asi։― Vonc vor amboghj gisher es mi qani toghi vra charcharvac liner։

― Uremn: xent e։

― Isk ete che։

― Ba el inch։

― Chgitem։ Erkrord namaky henc dzerqs ynkni, arden kimanam։

Erkrord namakum, vor myus aravot Viktori hamar kardaci, asvum er․ «Ayspes uremn․ snveluc heto dzer amenamec hogsy zbaghmunq gtneln e։ Duq karces te xusaphum eq tchshmartutyunic, bayc shat izur։ Irakanum hnaravor che tchshmartutyunic xusaphel, ev erb janum eq da amen kerp anel, ynknum eq himar vitchaki kam dzhbaxtutyan mej, minchder ete chphordzeq tchshmartutyunic eres dardznel, kveragtneq ayn baresrtutyuny, vor dzer aryan mej e, bayc korcrel eq: haryuravor tariner sharunak anverj srtneghelov։ Aghachum em, el mi srtnegheq։ Mtahogutyan pattcharnern inqnin kveranan, ete duq nsteq u shrjapatum eghac amen inch hashvelov: astitchanabar skseq parzel, te vov eq։ Hashvely anmegh zbaghmunq e, vorovhetev dranic hetevutyunner chen bxum։ Hetevutyunnern aveli ush kaneq։ Nax ev araj piti sovoreq hashvel։ Arajin angam hashveq minchev iny u aydqanov sahmanaphakveq։ Gumarumy, hanumy, bazhanumn u bazmapatkumy arayzhm mi koghm dreq։ Henc skseq hashvel, khaskanaq, te dra imasty vorn e» ։

― Xelqd inch e ktrum, ― asi։

Viktory te:

― Shat imanam։ Bayc de, vor asum e, ari phordzenq։ Kerel enq, prcel, ber hima el hashvenq։

― Es gdaly, ― asi, ― mek։ Bayc minchev erkusin ancnely, ari mi kargin es gdaly nayenq, tesnenq inch e։

― Che, ― vra berec Viktory, ― na ed tesak patver chi talis։ Asum e: hashveq u verj։ Uremn: es aphsen: dzvaceghi, xozapuxti u kartofili mnacordn el hety: erku։

― Shat lav, ― asi։― Es surtchi bazhaky: ereq։

― Vatcharaseghani hetevy kangnac en ceruky: chors։

― Inch ka, ― asac vatcharaseghani hetevy kangnac ceruky։

― Duq chorsn eq, ― asac Viktory։

― Chorsy, ― asac rus ceruky։― Vonc te։

― Hamar chorsy, eli, ― asac Viktory։

― Es inch ban e․․․ inchu cheq erazhshtutyun lsum, ― asac rus ceruky։

― Avtomati mej gcelu es hing sentanocy, ― asi, ― hing։

Es hing sentanocy gceci nvagarkichi mej, u kinn eli sksec tghamardun harcnel: te inchu e sxal anum։

― Es patuhany, ― asac Viktory, ― vec։

― Es amboghj qaghaqy, ― asi, ― yot։

― Arar ashxarhy, ― asac Viktory, ― ut։

― Amboghj tiezerqy, ― asi, ― iny։

― Yhy, hashvecinq prcanq, ― asac Viktory։― Gdalic sksecinq, bayc tes ur hasanq, che։

― Hetaqrqir e: es mardu mtqinn inch e, ― asi։

― Lsir, isk ete dra namakin patasxan grenq։

― E, vor grecinq, inch piti asenq։

― Uremn aselu ban chka։ Kgrenq, vor namaknern stacel enq u shnorhakal enq։

― Nra namaknery ashxarhi bolor mardkanc en ughghvac։

― Ba menq el ed mardkancic erkusn enq, eli, ― asac Viktory։― De, meknumeky piti namaknery vercner phoghocic, kardar։ Na ho chi grel, te dimaci hyuranocum mnacogh erku banakayinnery kardalu iravunq chunen։

― Voch el xndrel e, vor iren patasxanen։

― Hanaq e arel, hanaq, ― asac Viktory։

― Gites inch kuzei imanal․ vonc e, vor na banakum chi, ― asi։― Erek aravoty patuhani mot tesa։ Tariqov shat mec cher, lav el aroghj er erevum։

― Karogh e mi karevor gorcaranum e ashxatum։

― Voch mi tegh el chi ashxatum։

― Inch imacar։

― Inqn er arajin namakum grel։

― Uremn ka֊chka, carayutyan pitani chi, ― asac Viktory։― Ay, baxtavor mard։

Myus aravot, henc vor gnaci namaky vercnelu, mekn indzanic araj ynkav։ Mi sirun aghjik er։ Chgitei inch anem, asi․

― Knereq, da im namakn e։

― Vran grvac e: «Ashxarhi mardkanc», ― asac aghjiky։

― De ha, ― asi, ― bayc qez shat e petq։

― Chgitem, ― asac aghjiky։― Mejn inch ka։

― Voch mi ban, ― asi։― Kataki hamar e։ Amen aravot espes namak em stanum։

― Miguce es angam indz en namak grel, ― asac aghjiky։― Axr es gta։

― Uzum es qez mna։

― Miguce mejy mi ban ka, ― asac aghjiky։― Miguce phogh e։

― Chem karcum, ― asi։― Ay te inch․ bac ara namakn u karda։ Ete dranic heto kuzes qez mna, togh es el kardam․ eli het ktam։ Bayc ete qez petq chlini, sra dimac mi dolar kvtcharem, te dem ches, iharke։

― Isk qo inchin e petq։

― De, inch asem։

Hankarc xelqs phchec gluxs bardzracnel։ Tesnem ed mardy henc patuhani mot e։ Karcum ei, te het kqashvi, vor annkat mna, bayc na nstel er, nayum er։

Es «bari luysi» tegh nran dzerqov ari, ― de ho zinvoravari pativ chei talu, ― na el indz dzerqov arec։

Aghjiky piti gnar 57֊rd phoghoci avtomat֊tchasharan: ashxatanqi, enpes vor araj ancav։ Qaylum ei nra koghqov u anyndhat shur galis, uzum ei tesnel: mardn entegh e, te che․ der entegh er։ Patuhanin krtac: gluxy durs er hanel u mer hetevic nayum er։

― Ete namaky mi dolar arzhi, ― asac aghjiky, ― aveli tank el karzhena։

― De lav, togh qez mna, ― asi։― Bayc gone tur kardam։

Viktory vazevaz hetevnerics hasav u miacav mez։

― Inch e, ― asac, ― bardutyunner en bacvel։

― Es aghjiky indzanic shut namaky vercrec, ― asi։― Ashxatanqic ushanum e, votqners kax gcenq: menq el verkacic kushananq։

― De uremn shut ara, ― asac Viktory։― Togh namakn iren mna։

― Lav, ― asi, ankyunic shtap֊shtap mi taqsi nstecinq, 59-rd phoghocn u Quinzboro kamurjn ancanq ev tchisht zhamanakin: henc verkacin el tegh hasanq։

Naxatchashin gcum֊brnum einq, te namakum inch klini grvac, bayc iharke, xelqners ban chktrec, dra hamar el kesorya naxatchashi mi zhamanoc yndmijmany taqsi nsteci u gnaci 57֊rd phoghoci avtomat֊tchasharany, vor tesnem: chem karogh namaky aghjkanic arnel kam el tekuz kartch zhamanakov vercnel։

Na shat zbaghvac er, bayc asac․

― Namaky henc imn e, indz mot el kmna։

― Chi kareli kardal, ― asi։― Iskuyn het ktam։ Azniv xosq․․․ Ham el indz mi bazhin makaronov u lobov rostbif tveq"

Aghjiky grpanic hanec namaky։ Asi: inch klini, vor gnam nstem, utelu yntacqum kardam։

― Bayc hankarc chphaxcnes, ― zgushacrec na, es el xostaca, vor che։

De, erevi aghjikn iravaci er։ Namaky henc iren er ughghvac kam hamenayn deps, nuynqan el iren, inchqan vor indz, Viktorin, uzacd mardun։ Sra mej asvum er․ «Snundn amen inch e, usti kereq dandagh ev ushq dardzreq, te inch eq utum։ Nkati uneceq, te utelu yndunakutyunn inchpisi bariq e։ Qaghcel u caravel: nshanakum e aprel։ Hagecnel qaghcn u caravy nshanakum e geghecik aprel։ Marmni caravy hagecnel lav e, bayc hogu caravy hagecneln: aveli lav։ Imaceq, te inchi eq caravi, qani vor henc dzer caravi bnuyty chimanaluc eq amenic shat tarapum։ Orinak: mi togheq, vor asenq: xoty brni pharqi teghy, vorovhetev, ete duq caravi eq pharqi, xoty chi karogh hagecnel dzer qaghcn u caravy։ Petq e taphancel ireri xorqy։ Petq e tchanachel nranc hatkanishnery։ Te xotn aynqan ephenq, vor mijic qamvi nra eutyuny, da chi hagecni nuynisk marmni caravy։ Ete geghekcutyan eq caravi, achqnerd layn baceq ayd caravy hagecnelu hamar, ev duq ktesneq, vor amen inchi mej gegheckutyun ka, miayn te dzer achqery layn bacvac linen։ Kuyr mi egheq, bac paheq achqery։ Ete caravi eq voreve bani, dzer caravn urish banov mi hagecreq։ Meki phoxaren mi bavararveq myusov։ Sovoreq hashvel։ Sovoreq tesnel։ Tchanacheq dzez։ Imaceq: vov eq։ Tchanacheq amen ban, imaceq inch e։ Pharq tveq astcun dranc hatkutyunneri hamar u nnjeq xaghagh qnov, ases hoghi steghcacn eq, kanach dashti ptugh ev urish vochinch» ։

Es namaky veradardzri aghjkan։

― Shat shnorhakal em, ― asi։― bayc es namakn inch piti anes։

― Mots kpahem, ― asac aghjiky։― Enqan kkardam, minchev haskanam։

Vorosheci myus aravot hajord namakn anpayman phoghocic vercnel, ayc henc ija phoghoc, tesnem namak chka։ Nuyn aghjiky, noric ancnum er, asac․

― Inch es phntrum։

― Hech, ― asi։― Ete mi dolar tam, namakid pattcheny ches ta։

― Lav, ― asac aghjiky։

Nran mi dolar tvi, xndreci, vor namaki pattcheny hyuranoci carayoghi seghanin toghni, u na edpes el arel er;

Myus aravot phoghocum el namak chkar։

Naxatchashin Viktory te:

― Es inch hashiv e, el namak chka։

― Na meknel e, ― asi։― De, arajin namakum grel er, vor piti mekni։ Es erkar mtacel em u ay te inch ezrakacutyan em ekel։ Na grogh klini, kam greln e moracel, kam dranic dzandzracel e, kam el haskacel, vor iskakan grogh chi u sirty hovacnelu hamar voroshel e mi qich zvartchanal, iren el dzer arnel, grel֊mreln el, groghnerin el, mi xosqov, amenqin u amen inch։

― Hastat mi cav uni, ― asac Viktory։― Orinak im cavn en e, vor banak em ynkel։ Qony vorn e։

― Chgitem, ― asi։

Bayc gitei, vor hazar u mi cav unem, manavand, vor hayrikn el noric er korel, vov imana: ur er gnacel։ Lun grel er, te mi amis hayeriky iren shat lav e pahel, ughghaki chtesnvac․ inchqan ases Luin ognel e Phasifiq phoghoci nra pandokum։ Bolorn el hayrikin sirelis en eghel u henc pandokum achqnerov chi ynkel, mi glux harcrel en․ «Ur e Valensian» ։ Lun hayriki anuny Valensia e drel, vorovhetev anydhat ed ergn e ergel, ev amen meki het canotacnelis, asel e: anuny Valensia e։ Hayrikin derdzaki mot e ugharkel, nra hamar ereq kostyum, erku hat el verarku karel tvel, iren el pandoki verevi harki ereq senyakanocum aroq֊pharoq teghavorel։ Mi amis hayriky Lui aj tevn e eghel, henc menak nranov, vor pandokic durs chi ekel, u Lun enqan phogh e ashxatel: mtqin drel e gorcn yndardzakel, pandoky mec restoran dardznel: ir barov, banov, hayrikin el dzerqic bac chtoghnel, vorovhetev votqy shat xerov e eghel, u bolory hors havanel en։ Heto mi irikun hayriky pandokum chi erevacel, Lun bardzracel e verevi senyaknery, tesel kostyumnern u verarkunern: entegh, isk hayriki izutozn el chka։ Lun asum er: vochinch, dard chanes, vonc el lini, hord eli kgtnem։ Asum er: hayrikic lav mardu kyanqum chi handipel, u nor restoranum na iren petq e։ De, isk hayrikic stacac verjin namakners nra gracnerin bolorovin nman chein։ Mard edpisi namakner e grum, erb mtqiny chi uzum asel։ Mi tesak shat urax֊zvart ein։ Hastat hamozvac chei, bayc sirts kvayum er, vor shutov hors Nyu Yorqum ktesnem։

Myus aravot vorosheci mi angam el nayel, te phoghocum namak chka, u iroq vor kar։ Crarn arajva pes ughghvac er «Ashxarhi mardkanc», menak te es barery dzeragrov ein grvac։ Bac ari namakn u kardaci․ «Vay, Jeqson, Jeqson, es qo․․․» ։ Verev nayeci, tesnem: Viktory gluxy hanel e patuhanic u vonc e hrhrum։ Edpes cicaghic tulacac el ijav nerqev, mek el hrhrocy ktrec, te:

― Es aravot inch gtar phoghocum։

Hima erkuss el ho chenq cicaghum, kayazori amboghj tchamphin el, der aravotva stugmann el, restoran gnalis el, naxatchashelis el ha cicaghum einq u cicaghum։

Irikuny, henc hyuranoc mta, carayoghn asac, vor mijancqum indz mard e spasum։ Hayrikn er․ erkar mijancqi bazkatorneric mekin qnel er։ Nsteci koghqin, spasum ei: zartni։ Tesqy bani nman cher, bayc mek e: urax ei, vor nran noric em tesnum։ Mi zham ancav, minchev qnic zartnec։ Voch es mi bar asi, voch inqy։ Edpes lurumunj, tasy֊tasnhing rope nstel einq mijacnqum, heto spasavorneric mekin patvireci, vor baric mi shish shotlandakan viski, saruyc u erku bazhak beri։ Hayriki bazhakn el, imn el berneberan lcri, na te:

― Es paterazmy minchev verjana du el indz pes kdarnas։

― Aveli lav, ― asi։


Glux tasninnerod

Veslin horn e patmum ays paterazmum ancnogh ir jahel kyanqic, hayrn el nran e patmum ayn paterazmum ancac ir jahek lyanqic

Luin heragrov haytneic, vor hayriky ekel e Nyu Yorq: indz tesnelu։ Luic el heragir ekav, pharq er talis astcun u grum, te hayriki nor shorery odayin phostov ugharkum e։ Baci dranic, heragrov ereq haryur dolar er phoxadrel, vor hayriky Nyu Yorqum caxsi։ Asum er: apaga restorani shinararutyuny taphov araj e gnum, u inqy huys uni, vor mi vec shabatic hayriky shenqi bacmany nerka klini։ Hetaqrqrvum er, te hayriky chi uzi ekamti tokosneri hashvin phayater darnal։ Xostanum er amen inch manramasn grel։

Ereq oric ugharkac shorery tegh hasan, hetn el mi erkar namak Luic: indz u hayrikin։ Namaky tvi hors, bayc na veradardzrec, te: bardzr karda, lsem։ Lun lurj er tramadrvac։ Gorcy glux berelu hamar hayrikn iren petq er։ Uzum er hors het hamadzaynutyun knqel, gravor, te banavor: da arden mek er։ Goh er, vor Nyu Yorqum e, vorovhetev nax: giter, te hors hamar indz tesneln inch uraxutyun e, heto el: hayriky karogh er mi lav tntghel Nyu Yorqi restorannern u barery, dranc elumuty parzel։ Lun asum er, vor iren shat harmar klini, ete hayriky gorci mej mtni vorpes ekamti mek errordi phayater u harcnum er, te da nran el e dzer talis․ hayriki patrtakanutyunn en piti liner, vor irikva utic minchev gisherva erkusy, aysinqn: minchev phakelu zhamy, restoranum nster։ Lun haytnum er, vor gorci errord phayatery Dominik Toskan e, na el, asum er, lriv hamadzayn e hors masnakic dardznelun։ Inqy mijqaghaqayin heraxosov Dominiki het xosel er։ Asum er: tekuz harkery bardzr en, bayc ir u Dominiki hamar lav phogh e shphum, de, Dominikn el vor banakum e, gone meky piti ir koghqin lini, isk inqy baci horics, urish voch voqi chi uzum։ Te: verjn inch eq asum։

E, hayriky erkar zhamanak mi bar el cher asum։ Ughghaki vercrec shishn u bazhaky lcrec, es el spasum ei, tesnem inch kasi։

― Hy, inch karciqi es, ― asac։

― Inchqan gitem, Lun shiph֊shitak mard e, ― asi։

― Ches karcum, vor parzapes lavutyun e anum։ Axr ed restoranum es aneiq chunem։

― De, restorannern u barery ed kargi tegher en, ― asi։― Te vor meknumeky mardkanc achqin dur ekav, eli kgan։ Es vor edpes em։ Im karciqov, skzbum Lun mez lavutyun er anum, bayc hima es namakic erevum e, vor inch lezvin e, en el srtum e։ Nor gorcy glux berelu hamar du nran iskakanic petq es։

― Axr gorci mej ete phogh ches dnum, vorpes inch em ekamti mek errordn stanum, ― asac hayriky։― Es arucaxic ban chem haskanum, bayc gitem, vor Lui brnac gorcum ekamti mek errordy ahagin phogh e։

― Im karciqov, Luin vstaheln arzhi, ― asi։― Te dzerqd shat phogh ancni, teghn ynkac teghy, henc iren petq ga, karogh es het tal։ Bayc qez hamar dzhvar chi lini, vor amen irikun vec zham entegh nstes։

― Irikunnery misht el edpes vec zham mi tegh nstum em, ― asac hayriky։

― Shat eir xmum Lui mot։

― Enqan el che, urish tegh vor nstum em, aveli shat em xmum։ Lui mot eli lav er։

― Ba inchu heracar։

― Sirts neghanum er։ Mtacum ei, vor xangarum em։ Hetn el mtacum ei, vor qez piti anpayman tesnem։

Hayriky mi pah lrec, heto asac․

― Verjin anagam qez tesnelus vra shat es phoxvel։ Inch e patahel։

― Mecacel em, ― asi։― Banakum mard shut e mecanum։ Ham el toqeri borboqum ei ynkel, hospitalum parkac em eghel․․․ dranic el em phoxvel։ Barum el mi knoj het em canotacel։

― Toqeri borboqum, ― asac hayriky։― Isk inchu ches indz imac arel։― Canr borboqum er։

― Asum ein: virusayin e։ Mtacum ei: kmernem։

― Ba vonc eghav։

― Inchy։

― Vonc eghav, vor phrkvecir։

― Mi tchaponaci tgha kar hospitalum, galis er, mots nstum։

― Tchaponaci, ― asac hayriky։― Hamozvac es։

― Es tchaponacun chinacuc jokum em, ― asi։― Ed tghan tchaponaci er։ Na el toqeri borboqumic nor er votqi kangnel։

― Heto, aracn inch er։

― Voch mi ban։ Ughghaki nstum er, spasum։ INdz hamar ereq hat narinj er berel։ Edpes el voch mi angam hety chxosaci, chimaca el: vov e։

― Tchaponacinerin bolorn atum en, ― asac hayriky։― Uremn du: che։

― Che։ Isk du։

― Es el che։ Qo karciqov, ed tghayi aracn inch er, vor lavacar։

― Mots nstum er, eli։ Qnelis gitei: koghqis nstac e, mtqums asum ei: tesnes vor zartnem, eli nstac klini u henc zartnum ei, misht nstac er linum։ Mi or el zartneci, el chkar, haskaca, vor amenadzhvarn ancel e, isk erku shabatic, erb arajva vra arden shat lav ei, es ei gnum, urishi mot nstum, na indzanic vat er։

― Ed mekn vov er։

― Mi tgha er, anunn el: Leroy Harison։ Mahtchakalin kpcrac cucanaki vra anuny kardaci։

― Na inch er։

― Sevamort։

― Ba verjy vonc eghav։

― Indz durs grecin, el chimaca, te na vonc eghav։

― Du el nran ban tvir։

― Chgitei srtovy klini, vor tam, dra hamar el chtvi։

― Bayc en tchaponaci tghan qez ereq hat narinj er tvel, che։

― Erevi na giter, vor srtovs klini։

― Kerar narinjnery։

― Che, ha։ Pahum em։

― Inchu։

― Pahum em, eli։ Lriv choracel en, smqel։

― Ed sevamort tghan zartnum er, tesnum moty nstac es։

― Ha, mi ereq֊chors angam tesav։

― Ba inch eir asum։

― Voch mi ban։

― Qo karciqov, na uzum er, vor zartnelis qez moty nstac tesni։

― Hastat chgitem, bayc indz tvum er: uzum e։ Es, orinak, uzum ei, vor zartnelis tchaponaci tghayin tesnem։

― Zhptum eir ed sevamortin։

― Che, ha։ Inch kar zhptalu։ Xeghy mernum er, nranic araj el es ei ed orin։

― Isk tchaponaci tghan qez zhptum er։

― Che, inch es asum։ Indzanic qich araj el na er mahvan dury։

― Huys unem, vor ed sevamort tghan lavacac klini, ― asac hayriky։

― Es el։

Hayrikn eli mi pah lrec, heto asac․

― Isk ed inch knoj het es canotacel։

Knoj masin inch vor indz haytni er, hors patmeci։ Na bazhaky noric lcrec, es angam imn el hetn u asac․

― Hamarya sirun tghamard es dardzel։ Chgitem inchic e, toqeri borboqumic, te knojic։

― Dzer es arnum, che։

― De, aranc dra el chi lini։

Vorosh zhamanak susuphus xmum einq, heto hayriky te:

― Eh, inch karciqi es es bolori masin։

― Im karciqov: piti nor shorerd hagnes, gone Lui patvin gnas Nyu Yorqi restorannern u barern usumnasires։ Im karciqov: piti Lui u Dominiki het gorci mej mtnes։

― Da chem harcnum, ― asac hayriky։― Harcnum em: inch karciqi es, es paterazmum glxid inch e galu։

― Vov giti, ― asi։― Du vor paterazm eir gnacel, giteir, glxid inch e galu։

― Eli shat te qich patkeracum unei։

― Lav es։ Kuzes irikuny gnanq restoran, miangamic Lui patvern el kkatares: knayes vonc e, inch e։

― Qez aveli dzerntu chi, vor ed knoj het yntres։

― Che։ Iski chgitem: motn eli kgnam, te che։

― Inchu։

― De, man em galis, mi harmar aghjik tcharem, hetn amusnanam, yntaniq kazmem։

― Ay da arzhi․ lav es anum։ Uzum es tgha unenal, che։

― Ha։ Vonc imacar։

― Amen mard el uzum e tgha unenal, henc sksum e haskanal, vor erevi chhasni npatakin։

― Inch npatak։

― Amboghj paterazmn ah u mahi mej em anckacrel, ― asac hayriky, ― vaxy srtums, vor qez edpes el chem tesni, isk indz urish ban petq cher, menak achqs qez tesner u verj։ Bayc der mord el chei gtel։ Chgitei: vov klini, inch klini, vortegh nran gtnem։ Der cher el hajoghvel iskakan kyanq mtnel, isk paterazmum karogh er enpes stacvel, vor erbeq el chmtnei․ ay, dra hamar el indz mi kerp stipeci aprel, tekuz gitei: arden merac mard em, votic glux jarduxurd eghac u lriv anpitan․ mard el asum em, ibr te vras mardu shnorhq e mnacel։

― E, hayrik, shat lav el mnacel e։

― Henc haskanum es, te inchqan dzhvar e darnal en, inch vor iroq kas, eh, sksum es apaga vordud mory voronel․ de, ete du npatakid ches hasel, gone vordid hasni։

― Vonc te: «darnal en, inch vor iroq kas» ։ Isk menq vov enq։

Oho, estegh hayriky zayracav, bayc indz vra che։ Arar ashxarhi vra er zayracel, bolor mardkanc, vor aranc imanalu, te vovqer en irenq, chen toghnum lines en, inch vor iroq kas։

― Vov enq, ha, ― asac hayriky։― Hima bacatrem, tes vov enq։ Menq Jeqsonnern enq, ay te vov․ en orvanic, inch mardn asel e qaylel, menq erkri eresin qaylum enq։ Ete ekel enq, hasel es astitchanin, togh izur teghy mez chxangaren, vor mard ararac darnanq, vorovhetev mievnuyn e: mi or mezanic meky khasni npatakin։ GItem, ed meky es chem lini։ MIguce du el chlines, bayc hnaravor e qo vordin lini։ Te nra bann el dzaxoghvi, uremn karogh e vordud vordin linel, mi xosqov, mezanic mekn anpayman khasni npatakin, mnacacners el gerezmanum shur kganq myus koghqi u verjapes hangist qun kmtnenq։ Bayc minchev mezanic meky dran chhasni, hangstutyan eres chenq tesni։

― Menq hima el enq mard ararac, hayrik։

― Grogh u cav enq, ― vra berec hayriky։― Mi indz nayir։ Qez nayir։ Mer masin shat֊shat korgh es asel, te janq enq taphum minchev hima der janq enq taphum, vor mard darnanq։ Mard araracn ir nmanin chi spani։ Ay, tes, ed hamazgesty hagd en qashel, vor hracand pahes qez nmani vra u krakes։ Mard araracn edpes chi ani։ Mard araracn ir nmanic chi pahanji, te: edpes ara։ Nran chi partadri։ Mard araracn ir nmanin anyndhat sarsaphi chi matni, vor sa taky lcni․ ha, henc taky lcni, ed em uzum asel։

― Hayrik, en paterazmum du meknumekin spanel es։

Hayriky erkar zhamanak lur er։

― Vov er, ― asi։

― Arden merac er, ― asac hayriky։― Arden voch mekn el cher։ Araj tasnut֊tasniny tarekan tgha er eghel․․․ bayc arden voch meky cher։

― Inchu da arir։

Hayriky mi pah nayec indz, heto bazhaky tarav shurterin u aranc beranic heracnelu: asac․

― Qez hamar, erevi։ Che, indz hamar chei ani, gitem։ Chem uzum meghqy qo vizy gcel, bayc ed du arir․․․ haskanum es։ Tchar chkar, piti anei։ Chei uzum verjs tan, minchev qez chtesnem։

― Shnorhakal em, hayrik։ Bayc aphsos, vor arel es։

― En orva im zgacacy mi or el du kzgas։ Amen inch kanes, vor voghj mnas u vordud tesnes։ Mard el kspanes։

― Erevi ed spanacd tghan el e nuyny zgacel։

― Gitem, na el e zgum, ― asac hayriky։― Vonc vor es chei uzum nran spanel, enpes el na: indz, erkuss el da tesnum einq, bayc negh teghn einq ynkel, tchar chkar, piti ed bann aneinq։ Kyanqum chei havata, te sviny dimacis mardu phory kxrem, bayc de xreci։

― Sviny։ Karceci hervic krakel es, asi: erevi vazel e pah mtni, du el xphel es։

― Groghy tani, ― asac hayriky, ― pah mtnogh mardu vra erbeq chem krakel։ Es yndhanrapes voch meki chem xphel, erbeq el lav hradzig chem eghel․․․ Odi mej ei krakum, amboghj erkinqy glxis verevn er։ Bayc es u du: erkusov, mi tghayi chtoghecinq, vor vordun tesni, axr na el er uzum, che։ Piti mi dzevov dra teghy hanenq։

― Vonc։

― Chgitem․․․ mi dzevov։ Ory kga: es klinem, du klines, te qo vordin: im tory, piti dra teghy anpayman hanenq։ Es paterazmy ete mejegh chynkner, du aveli hesht da kaneir, enpes vor tes: chsxalves, ushqd vrad pahir, tghayid mory achqic chphaxcnes։

― Aghjkerqi mot astghs enqan el chi brnum, ― asi։― Shnorhq chunem, achqabac chem u amen inch shat lurj em yndunum։

― Lav klini, lav, ― asac hayriky։― Srtid uzashin kgtnes։ u henc handipes, miangamic glxi kynknes․ inqn e, vor ka։

Menq ver kacanq, gnacinq yntrelu u der erkar xosum einq, ashxarhi eresin inch ka chka: gnum֊vercnum, vorovhetev hayrikn uzum er ir gitecacy es el imanam։

Glux qsanerord

Veslin namakner e grum֊stanum, sephakan ankyuni u graseghani ter darnum, ev mi mard, vor iren grogh e hamarum, nran el e groghi tegh dnum

Nyu Yorqic Hari Quqi het namakagrutyun unei։ Jo Foqsholin grum ei։ Shabaty mek Dominik Toskayin ei namak ugharkum, vor teghyak pahem, te es u Viktory vonc enq yola gnum։ Luin el ei grum։ U iharke: hors։ Erevi dra hamar el na ekav Nyu Yorq: indz tesnelu։

Banakayini achqin namaknern amen inchic el karevor en, baci zoracrveluc u tun darnaluc։ Sa erevi bacatrvum e nranov, vor voch voq iskapes banaki kyanqov chi aprum։ Marmnov entegh es, ur gtnvum es, bayc hogov: urish tegh։

Toqeri borboqumov hospitalum parkelus masin hayrikin voch mi togh chei grel, vorovhetev chei uzum anhangstacnel։ Durs grvelucs mot mi amis anc, indz noric aroghj zgaci, el hashvi chei arnum: dzyun e, erkinqn e ampamac, andzrev e, cex, te inch։ Mard vagh te ush sovorum e ir uzac eghanaky hety man acel։

Lun amen erkushabti aravot indz namak er ugharkum, sovorabar choreqshabti kam hingshabti orern ein nra gracnery hasnum։ Erkar֊barak tught cher mrotum, bayc indz hetaqrqrogh banery lriv patmum er։ Amen namakov el phogh er phoxancum։ Skzbum: qsan dolar, heto, erb hayrikin gtav: eresun, isk shat chancac: arden hisun։ Lun grum er, vor chneghvem phoghi hamar, inqy partqov e talis u huys uni, te mi or partqs kphakem։ Gitei, vor iski el chi uzum partqs phakem։ Ughghaki chi uzum anharmar zgam։ Bayc es hastat voroshel ei partqis takic durs gal։ Ashxatacs henc arajin phoghic partqis mi masy gone piti phakei։ Axr kyanqums nra hamar vochinch chei arel․ eghac֊cheghacy: mi angam xostaca ognel։ Bayc urax ei, vor Lun lav phogh e vastakum․ de, misht el hatcheli e tesnel bazhanelu shat ban unecogh dzernabac mardu։ Isk bazhanelu ban chunecogh dzernabac mardy erevi ashxarhum amenadzhbaxtn e։

Namakneric mardkanc qich֊qich tchanachum es։ Ete qez namak groghin araj el es imacel: hishum es nran u mitqd e, te nra masin inch eir mtacum, heto kardum es namaknery, nran aveli lav tchanachum, u ed nra namakneric zarmacac mnum։ Tvum e te dranq cnvum en amen mardu mej eghac mi banic, u ete indz harcnein: inchic, kasei: menutyunic։

Mardy miaynak ararac e։ Chnayac ashxarhy linqn e ir nmannerov, na men֊menak e։ Erbemn el enqan menak, vor shrjapatic eres e tequm darnum meracnerin․ vaghuc aprac mardkancov e tarvum, nranc grac grqery kardum։ Kam Toroyi[6] pes siraharvum e dasht u kanachin, kapuyt erknqin u bnutyan azat zavaknerin։ Kam kapvum e mi phoqrik yntani kendanu: shan, deghdzaniki, tutaki, angam kriayi, voske dzkniki, tekuz dziu nman mec kendanu het։ Asum en arabnern irenc dzierin kanancic shat en sirum։ Patahum e: mard buyseri het el e kapvum, sephakan partezum atchecnum, isk te partez chuni, tagharneri mej e phoqrik buyser xnamum։ Bayc anyndhat um e phntrum։ Meknumekin, vorn iren caot lini։ Inchqan namak em stacel, bolori mej misht menakutyunn e eghel u meknumeki het shphvelu karoty, enpisi meki, vor otar chlini, vor qez hishelis lini։

Hari Quqi namaknern indz shat zarmacrin, vorovhetev spasum ei, te urax hanaqnerov lephlecun klinen, bayc dranc hetn el chkar։ Nra namaknery karotov ein lcvac ev urish vochinch։ Sovorabar madrik canot, arden srtin mot baneri karotn en qashum, orinak: hayreni tan, kam irenc agaraki, kam harazat qaghaqi tagh u phoghoci, bayc Harin galiq baneri karotic er tanjvum։ «Miak huyss en e, ― grel r na namakneric mekum, ― vor mi or indz hangist ktoghnen, gone mtacem, tesnem: vonc piti aprem։ Ax, te tchar liner dzerqis, voch es kceranayi, voch el urishnery․ ughghaki mi iriknadem kparkei daravor xndzorenu tak u qun kmtnei, vor el erbeq chartnanam» ։

Isk Jo Foqsholi namaknery nra xosq u zruyci kesi chaph el lurj chein։ Na glxin ekac manrmunr depqeric er patmum u canot spanerin caghrum։

Dominik Toskayin el menak mi ban er hetaqrqrum․ vonc e Viktory։ Tchisht e, Viktorn aveli shut֊shut er nran namak grum, bayc Dominikn uzum er amen inch indzanic imanal։ Mnalu em Viktori het, ete mez ovkianosi myus koghmn ugharken։ Asum er: dasavori, vor hety mnas։

Hayriki namaknern amenakartchn ein։ «Namakd staca, ― xzbzum er na։― Eli Zhoghovogh karda, mi angam arag֊arag, heto erku֊ereq angam dandagh» ։ Kam․ «Namakd staca։ Anderson em kardum։ Im karciqov, qez el dur kga» ։ De, greci, vor es el em kardacel u heqiatneric mi qanisi anuny nsheci, isk hayrikn i patasxan te: «Hans Qristiann el vaty chi, bayc es Shervudi het ei» ։

Mi angam el Kakalakovichin namak greci։ Spasacis pes, lav mard durs ekav, neroghutyun er xndrum, vor shut chi patasxanel, vorovhetev dzerqin nor vasht ka, hima el ed tgherqi het e aryun֊qrtinq taphum։ «Kzarmanas, ― grel er na, ― te amen mi nor vashti tgherqy inchqan en irar nman» ։

Espes bol֊bol namak grelus pattcharn el vorn er․ indz daserin ein ugharkum inch e: qartez kardal sovorem u razmakan gorcn usumnasirem, de, uzacis chaph zhamanak unei։ Sovorutyun ei sarqel: grpanums chors֊hing hat srac matit ei pahum, hetn el cocatetr u crarner․ minchev myusnery anham tcharer ein lsum, te banakum vov inchacu e, u sran֊nran iraric vonc jokes kam asenq: ete anapatum molorvel es, inch tchar u hnar gtnes, es verjum nstac: namak ei grum․ kam hayrikin, kam Luin, kam Jo Foqsholin, kam el Dominikin։

Henc dasyntacy verjacrinq, serzhanty harcrec, te chei uzi ir mot meqenagrogh linel, asi: kuzem, enpes vor grameqenayi u seghani ter dardza, arden zhamanakis mec masy serzhanti hamar canocumner u zekucagrer tpelov er ancnum։

Mi harmaravet ankyun tvecin arandzin senyakum, groghneri het henc mievnuyn harkum, sranq el, bnakan e, indz irenc grchakci tegh drin։ Nrancic meknumeky mertyndmert mtnum er mots, seghanis cayrin nstum u harc talis․

― Inchi vra es ashxatum։

Asum ei: inch em anum, sa te:

― Es nkati unem voch te banaki, ayl qez hamar։ Orinak: es pies em grum։

Glux qsanmekerord

Veslin canotanum e banakayin kinoscenaristneri het ev nranc usumnakan filmery nayeluc heto kaskaci mej ynknum, te iskakan tshnaminery henc sranq en, vor kan

Nyuyorqyan kayazori grakan bazhnum mot hisun grogh kayin։ Mi angam serzhanti hamar nranc cucaky meqenagreci u bolori anunnern el imaca, bayc mitqs chekav, te meknumeki girqy kardacac linem։ Mi shabat or ed cucaky tara 42֊rd phoghoci hanrayin gradaran u dranc azganunnery mek ar mek: aybbenakan kargov, gracankum phntreci։ Eh, edqanic menak mi hogi er girq hratarakel։ Tvyalnery durs greci, pahanjatertik lracri, girqy berin, nsteci, vor kardam։

De, sovorakan girq er․ tpvac er tghti vra, kazm uner, syuzheic el zurk cher, bayc im kardacac bolor grqeri mej amenadzandzralin er։ Qsan ej skzbic kardaci, tasy ej, verjic, mi erkusn el: mejteghic, bayc vor ejn el baceir, dzandzruytic kqneir։

Zarmanum ei, te sranq inch groghner en։ Erevi amboghj erkrum kardalu arzhani hisun grogh chlinein․ isk estegh: xndrem, hisun hogi irar glxi ein havaqvel u karavarutyan patverov grum ein, jnjum։ Girq hratrakac groghin el tesa, bayc voch tesqn er mi ban, voch el asacnery։ Chnayac xelaci er mnacac qarasunini pes։ Kyanqums chei handipel esqan xelaci mardkanc։ Anyndhat grqeric u piesneric ein xosum, u ashxarhi eresin voch mi grvacq chkar, vori masin mi xorataphanc datoghutyun chanein։ «Sheqspirin qames: takn inch kmna, ― asum er nrancic meky։― Gragogh, irakan kyanqic xusaphogh gaghapharazurk grchak» ։

Mi groghic ancnum ein myusin u bolori burdn el gzum, qamun talis։

Isk es nayum ei nranc u phordzum haskanal, te vovqer en sranq, bayc edpes el harcis mi xelqy glxin patasxan chgta։

Es mardik banakum indz patahac amenamec hayrenasernern ein, hamenayn deps, entegh tesacneris mej menak nranq ein uzum tshnamu tchashn ephel․ tchaponacineric ragu sarqel, germanacineric el: kaghambi ttu։ Mec masn arnvazn erku tari arden ed kayazorum er, mi qanisi mazern el edtegh ein spitakel․ sranq qaghaqic durs: irenc phoqrik arandznatnerum ein aprum։ Aravoty meqenayov galis ein, irikuny het darnum։ Mez nman banakayin kargukanonov chein nstum֊ver kenum, hamazgesti vra enqan usateler unein, vor zinvorakan partakanutyunneric lriv azatvel ein։ Mek֊mek mnum ein tann ashxatelu, isk da nshanakum er: mi erku shabat achqovd chen ynkni։

Nranc razmakan arajadranqy, mi ban, vor mec handisavorutyamb ein anum, «tematik mshakumnern» ein u kartchametrazh usumnakan filmeri «scenarnery» ։ Skzbum filmery hatuk xndirner ein shoshaphum, orinak: inchpes krakel sovores u hracand misht maqur pahes, bayc shat chancac, henc ed nyuty sparvec, scenaristnery dimecin zinvorakan kyanqi aveli gegharvestakan koghmerin։ Cuyc ein talis, te anzen dzerqov vonc piti spanes kam mahy vonc anvax dimavores։ Irenq es erku harcum el chtesnvac ein․ spanelu caravic varvum֊tochorvum ein, arhamarhanqov ein lcvac anarg, voghormeli, deghnaphor tchaponacineri u vaxkot germanacineri handep ev apshecucich, germardkayin xizaxutyamb ein nayum mahvan achqerin։ Bayc amen irikun nstum ein meqenan: irenc gcum tun, u minchev urishnery gnum ein ovkianosi myus koghmy: krvelu, sranq der mi glux scenarner ein grum, irenc filmerov bolorin qajalerum, vor mahy scenari heghinaki pes herosavari dimavoren։

Durnery cher galis, vor germanacun kam germanuhun, tchaponacun kam tchaponuhun mardu tegh eir dnum։ Ete meknumeky patahmamb, lriv miamit nranc harcner, te irenq erb en tchanaparhvum ovkianosi myus koghmy: tshnamun jard talu, kasein: arden qani tari e, dzgtum en meknel, bayc kayazori bzhishky irenc xoci, stamoqsi kam achqeri pattcharov chi uzum voch mi xosq lsel․ kam kasein: kayazori hramanatary sharunak dimadrum er, vorpeszi irenc grameqenayi mot pahi, qani vor nman ashxatanqy zenq vercneluc haryurapatik karevor e hamarvum․ kam henc irenq el asum ein, te shat aveli mec gorc en anum tshnamun jaxjaxelu hamar, qan mi amboghj divizia kaner։

Nranc filmery piti partadir nayeinq, tekuz kayazorum, henc mer qti tak nkarvac linein, bayc menak irenq ein dahlitchic goh u hrtchvac durs galis։ Mnacacners mi tesak amachum u neghvum einq ekranayin ed anverj hoxortanqic, mi tesak vat einq zgum, vor mez qajalerum, das ein talis, te vonc mardu achqy hanes, qacov eresin kam amordzinerin xphes, vizy, voghnashary kam dzerqy kotres, sviny phory xres, isk heto, ases vochinch chi patahel, tchisht zhamanakin shur gas u leghapatar ynkerojd kyanqy phrkes, mi phoqramarmin tghayi, vorin azhdaha, cmphor germanacu meky maz er mnum xeghdamah ani, ed germanacu voghnashary phsherluc heto el darnas phoqrik ynkerojd, pashtpani pes nran tevid tak qashes u vra beres․ «Ay, tesnum es, Sem, eghacy mi ban chi․ ays bolorn anum enq, vor azat iravunq unenanq mer uzacn asel, mer uzacn anel u mer uzac teghy gnal։ Mi֊mi hat chcxenq» ։

Heghinakneric baci, es zarancanqnery voch voqi chein hamozum, u mek er: inch ktritchner el ekranin cuyc tayin, vagh te ush ovkianosi myus koghmy ugharkveliq tgherqy srtanc cavakcum ein tshnamu banaki zinvornerin, vor ed xeghtcheri achqern anyndhat hanum en kam vzern volorum։ Axr espisi banery vnas en berum։ Ete marduc iroq pahanjvum e espisi baner anel, shat havanakan e: nra mtqov ancni, te inch e, paterazmum haghtanak tanelu urish dzev chka․ piti vor lini։ Miguce krvi jatagovnery petq e irar het paymanavorven, vor krvelu eghanaknery gone mi qich mardkayin linen։ Isk ete arden ush e, u erku koghmern el i vitchaki chen gazanutyunnerin verj tal, miguce petq e paterazmin verj tal u vitchak gcel։

Meghqs inch taqcnem, es groghneri xzbzanqnery hakarak azdecutyunn ein toghnum․ tshnamun achqis bardzracnum ein։ Hankarc glxi ynka, vor ovkianosic deny gtnvogh tshnamun mtqics hanel em։ Iskakanic tshnaminery arden groghnern ein tvum, teghov patuhas․ krvi verjanaluc heto el erevi srancic chprcnenq, eli hoginers kuten։ Chgitem paterazmum vov e haghtanak tanum, bayc im kartch xelqov: Viktor Toskayi pes mekn e, vor shqanshanic baci, urish ban el e uzum, Jo Foqsohli pes meky, vor atelov atum e banaki u paterazmi het kapvac amen inch, Hari Quqi pes meky, vor erazum e iren hangist toghnen, mtaci tesni, te kyanqy vonc apri, inch ani: chcerana, parki, qun mtni u el chartnana, henc tekuz en milionavor, indz ancanot tgherqy, vor ynkel en paterazmi msaghacy u kam kspanven, kkorchen kgnan, kam el baxtnery mi qich kberi: kisakendan tun kveradarnan։ Ete filmerum hnaravor e paterazmy shahel, uremn hnaravor e ev dra arajn arnel։ Es paterazmi arajn arnelu hamar kinon qsan tari zhamanak uner։ Bayc nra aracy, im karciqov, mardkanc harkadreln e eghel, vor banak kazmen u paterazmen, kam miguce es sxalvum em։ MI ban gitem, vor indz uzhov en berel, indz el, banakum handipacs bolor tgherqin el։ Tchisht e, azgayin aghet e, bayc es chem hishum, te ognac linem, vor da katarvi, voch el meknumekn indz ognutyan e kanchel, vor zhamanakin dra arajn arneinq։ Hors el chen kanchel։

Glux qsanerkuerord

Vesliin qshum en Ohayo, u na hrazheshti bazhak e bardzracnum zhamanakakic knoj het

Im tars baxtic er․ hayriki het yntrelus tchisht hajord ory gorcughman ugharkecin․ ay, banakn el sa e։ Henc bolor anhamutyunnerin mi tegh varzhvum es, stipvac yola gnum, mek el tesar: qez edteghic urish tegh en ugharkum։ Nor teghum dzhvar te qo kariqn aveli zgacvi, bayc amenqi hogsn en e, vor zhamanakin entegh nerkayanas։

Hayrikin asi: Nyu Yorqum mna, Lui hamar restorannern u barern usumnasiri, na el asac: ur vor gnum em, entegh kusumnasiri։ Asi: axr ur vor gnum em entegh lav restoranner u barer chkan, na te:

― Isk ur es gnum։

― Ohayo։

― Restoranneri u bareri harcum Amerikayi amenalav nahangneric mekn e, ― asac hayriky, u es haskaca, vor ur el gnalu linem, na uzum e hets gal։

Gnacqn irikva tasin nor piti sharzhver, enpes vor es u hayriky unecac֊chunecacners havaqecinq, drinq u durs ekanq man galu։ Henc veradardzanq, tesnem: usaparkis vra mi namak, inqn el hasceagrvac «Ashxarhi mardkanc» ։ Bac ari crarn u ay te inch kardaci․

«Mi tikin er zangel, asac: anpayman iren zanges, shat karevor e։ Xndreci anuny tal, vor qez haytnem vov e, asac: inqy kimana։ Qez chspaseci, vorovhetev chem sirum mnas barov asel։ Chmoranas minchev iny hashvel u mek֊mek patuhanic namakner gcel։ Kgan, indz khasnen։ Ev tchshmartutyunic el chphordzes xusaphel, te che sifilis kynknes։ De, Jeqson, menq irar het lav orer enq tesel, u huys unem, vor eli ktesnenq։ Hord achqi luysi pes pahir։ Qo ynker Viktor։

H․G․

Chkarces, te henc pharqn e, vor ka, isk xoty karevor chi․ xotn el e karevor, uremn chmoranas kanach, tchox margagetnum mek֊mek aracel։ Arayzhm» ։

Zangeci ynkeruhus, asac: shabat erekoyan mi phoqrik tchashkeruyt e talis, indz el e hravirum։ Asi: indz gorcughman en ugharkum, shabat irikuny el Nyu Yorqum chem lini։ Harcrec: ur em gnum, asi: Ohayo, hramanov: gorcughums vec shabat e, bayc hnaravor e mi edqan el erkaracnen։

― Gnacqd qanisin e, ― asac։

― Tasin, ― asi es։

― Ches karogh urish gnacqov gnal։

― Inqnaglux bacakayutyun khashven։

― Miguce gnalucd araj mi ropeov mots mtneir։

― Hima innic tasnhing e pakas։ Minchev taqsi gtnem, hasnem kayaran, arden gnalus zhamanaky klini։

Hayriky te:

― Es amen inch ktanem, gnacqum kteghavorem, du gorcid nayir։

Kinn el mi koghmic te:

― Xndrum em, gone mi ropeov ancir։

Asi: lav, kgam u lsaphoghy dri։

― Es aneliqs gitem, ― asac hayriky։― Gnacqum khandipenq։

Tan dury bac er, ners mta, bayc na nerqevi harkum cher։ Verev bardzranalis mtqovs ancav, te ka֊chka kisatklor parkac e bazmocin, bayc spalvum ei։ Na kangnel er patuhani mot u nayum er durs։ Henc shur ekav, groghy tani, tesnem lac e linum։

― Inch e eghel, ― asi։

De, skzbum xosely cher galis, bayc qich heto asac․

― Ete mtacum es: gnalud hamar em lalis, vor qez chem tesnelu erkar zhamanak, miguce erbeq, che, bolorovin el dra hamar chem lalis։

― De lav, inchi hamar el vor lac es linum: mi la, petq chi։

― Uzum es xmel, ― asac na heckltalov։― Uzum es mi qich erazhshtutyun lsel։

― Mi bazhak xmelu zhamanak unem, ― asi, ― erazhshtutyun el klsem։ Gites, che, Bramsi vor ktorn em shat sirum։

― Iharke, gitem, ― asac na heckltalov։

Mi mec bazhak lcrec indz hamar, ― edqan hskayakan bazhak tesac el chkayi, ― heto hanec Bramsi dzaynapnakneri albomy, gtav mer uzacn u drec․ de, vat cher, men֊menak lac lineluc ho lav er, chnayac vor asem: shat lav er, che, vorovhetev Bramsi siracs ktorn el er mi tesak laci nman։

― Karcum es Bramsy erbeq lac chi eghel, ― asac na heckltalov։

Es nran girks ara u seghmeci krcqis, bayc na aveli bardzr hekekac, stipvac eli bazhaks vercri։

― Uzum es imanal: inchu em lac linum, ― asac։

― Cher xangari imanayi, ― asi։

― Axr ed zaramyal apushnery hamarya qsan tarin mek gzhvum en, qez nmannerin kotorum, u voch voq el erbeq chi imanum: duq es ashxarhum aprel eq, te che․․․ isk nranq nuyn bany noric u noric en anum։ Du petq e Meqsika phaxches, aha te inch։ Indz hamar che․․․ es miguce qez sirum em, bayc indz hamar chem sirum։ Phaxir, qani ush chi։ Nranq qez kspanen, es gitem dranc։ Zaramyal xelagarner․ xoramank, keghtot xabebaner en, du el lav gites։

Inch asem, cicaghs ekav․ henc qrqjaci, na el sksec hets qrqjal, grkeci nran u hambureci, vor verjapes cicaghec, bayc qich heto eli lacy drec։

― Mtacum es: baxtd urishneric shat kberi u ezhan kprcnes, ― asac, ― bayc gites inchu es edpes mtacum․ vorovhetev ches haskanum: te inch xelagarner en dranq։ Irenq utsunut tari aprum en, isk te qez qani tarekanum kspanen, lriv tqac unen։ Phaxir Meqsika, togh ed zaramyalnery satken։

― Es zorqi enpisi tesakum em, vor shat vtangavor chi, ― asi։

― Nav knstecnen, covum kxortakvi, du el kxeghdves, ― asac na heckltalov։― Kam bernatari tak kgcen։ Kam el mi bardzr teghic kynknes։

― Voch mi ban el indz chi lini։

― Ohayo es gnum, che։

― E, ha։

― Xndrel es, vor gnas։ Qo kamqov es gnum։

― Che։

― De tesnum es, ― asac na heckltalov։― Vov e stipum, vor gnas․․․ vov e qez mahvan beran ugharkum․․․ Utsunuty lracrac ed zaramyal xelagarnery, ay te vov․ atum em dranc, atum․․․ amboghj kyanqum mi lav ban chen arel։

Es hskayakan bazhaks datarkeci u kisov chaph eli lcri, isk na xoselov u lacukoc anelov: kamac֊kamac shorery hanel er․ zarmanqic qich er mnum getin glorvem։ Heto lacy ktrec, charatchtchi hayacqov nayec indz u zhptac, chnayac demqy der tac er arcunqneric։ Enqan lavikn er, ases merk, lkstvac aghjik liner, u tepet kaskacum ei, vor ed amboghj tesarany derasanutyun er, bayc na indz dur er galis: henc edpes, vonc vor kar։ Heraxosov taqsi patvirec, asac: togh tasic tasnhing pakas ir drany lini, u henc tasic tasnhing pakas el irar het nstecinq taqsi․ na uzum er minchev kayaran tchanaparhel indz։

Erb vagonum hors koghqin nsteci, gnacqy mi ereq֊chors rope der kangnac mnac, heto nor sharzhvec, u tekuz bolorovin chei uzum Ohayo gnal, bayc uraxaca, vor gnacqy sharzhvec․ de, ete arden nstel es gnacq u piti gnas, el inch, mnum e tchanaparh ynknes։

Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
Armenak Avetisyan
21:16, 07.01.2018
13421 | 0
21:11, 07.01.2018
17996 | 0
21:02, 07.01.2018
8348 | 0
20:49, 07.01.2018
12830 | 0
18:57, 07.01.2018
18119 | 0
18:54, 07.01.2018
18970 | 0
18:51, 07.01.2018
11787 | 0
18:48, 07.01.2018
10226 | 0
18:42, 07.01.2018
9158 | 0
18:34, 07.01.2018
6887 | 0
18:32, 07.01.2018
11334 | 0
18:31, 07.01.2018
6898 | 0
18:27, 07.01.2018
13008 | 0
18:22, 07.01.2018
7066 | 0
18:20, 07.01.2018
7633 | 0
17:38, 07.01.2018
7599 | 0
17:34, 07.01.2018
12296 | 0
depi ver