ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+10 °C, +10 °C ... +20 °C Vaghy:+21 °C
VARDGES PETRVoSYAN, APRAC EV ChAPRAC TARINER/hatvac/
16:13, 07.01.2018
13218 | 0

Inchu en shut mernum caghiknery

Ays patmvacqy es grel em mi aghjka hamar, vorn aydpes el chimacav, te es sirum em iren։ Grel em haryur tarum, guce aveli։ Grel em hoghi tak։ Mi zarmaceq, mardik, isk es hima kpatmem, te inchpes mera amarayin tot mi or, erb xshshum ein mer phoghoci carery…


… Es hishum em im kyanqi verjin orery, vorn nman chein voch mi ancac orva։ Ashxarhi hamar es shat erjanik ei, eghbayrner, quyr unei, yntaniq, erexa, vor zangak er u arvi xshshoc։ Uish el inch er harkavor erjankutyan hamar։ Bayc erevi harkavor er, qani vor es erjanik chei, U hankarc im kyanqi mej lcvec na։ Patahel e, vor amarva shogin, erb arevic u erazneric tmrac: kangnac eq eghel, katakaser meky sary jur e lcrel dzer cocrakin։ Arajin pah ver eq trel, erevi nuynisk kshtambel ayd anoghin, isk heto hankarc zgacel eq, vor henc dra hamar eiq kangnac, arevi tak, guc amboghj kyanqum dra hamar eiq kangnac։ na aydpes lcvec im kyanqi mej: xelagar u zarmanali, vochinch chpahanjogh ev anzguysh։ es hima chem hishum: geghecik er na ardyoq։ Nra achqeri mej kar harcakan mi txrutyun, mi qich erkinq ev mi qich xshshoc։ Indz tvum er ayd achqern anyndhat nayum ein kyanqin u harcnum: inchu… Na ekav aranc harcnelu, phatatvec im orerin: inchpes xaghoghi vazn e bardzranum phayte henakneri vra, ev indz hamar kaxec ir jahelutyan voghkuyznery: bolory, inch uner։ Ev vochinch chpatahec։ Vochinch։ Es minchev verjn el chkaroghaca aynpes anel, vor na havata, te es el iren em sirum։ Ayn zhamanak erevi es el chei havatum, qani ir amen rope hishum ei. es iravunq chunem nran sirelu։ Ev guce dra hamar, erb na im vortqeri tak er dnum ir amboghj kyanqy, es nayum ei zhamacuycis, na indz er berum ir jaelutyan amboghj merkutyuny, isk es phakum ei varaguyrnern u hangcnum luysy։ Es nra het erbeq durs cheka phoghoc, ev ashxarhn aydpes el chimacav, vor es verjapes erjanik em։ Mer sery nman er xaruyki, vor menq cackel einq ughum cerqeri apherov, tepet kraky tezh er u andimadreli։

Bayc shat e erkarum im skizby։

Im merneluc araj es hivand ei։ Amboghj ory indz mot ein mayrs, eghbayrners, kins: txur u gunatvac, tepet verjin orerin menq arden cheinq haskanum u tchanachum irar։ Chkar na miayn, vorin amenic shat ei spasum u sirum։ Na cher karogh gal mer tun։ Eghbayrners gitein, vor es kmernem, bzhishkn asel er. nranq havatum ein, erevi naev spasum: txur ev hashtvac։ Miayn mayrs cher havatum, bayc voch te nra hamar, vor chgiter bzhshki asacy…

Aveli lav e patmem im verjin orva masin։ Es gitei arden, vor mernelu em henc ayd ory։ Dra hamar el uzum ei cicaghel, erb bzhishky phordzum er srskel, shoshaphum er stamoqss, isk heto el degh grec. «Mi shabat sharunak: ory erku angam kxmecneq» ։ Es chei meghadrum nran: ayd hangist, taq dzerqerov mardun. na ughghaki cher haskanum indz, ev voch mi bzhishk chi haskanum, vor mardik mernum en miayn ayn zhamanak, erb hognum en։ Isk meky karogh e hognel tasnut, myusy: yotanasun tarekanum։ Es hognel ei։ Bayc txur chei։ Im achqi araj grapaharans er, bayc es chei mtacum, vor ayd grqerin aylevs chen dipchi im matnery։ Es gitei, vor inch֊or matner kdipchen, isk grqeri hamar mievnuyn e։ Grqery mi qich nman en bambasaser mardkanc. nranq irenc gaghtniqnern asum en amenqin, uremn urishin el kasen։ Es txrutyamb ei nayum miayn im lusamuti tak xshshacogh akaciin ev erknqin, vor erevum er hervic։ Es kuzenayi indz het ayntegh: hoghi tak tanel miayn mi qich xshshoc u mi shert erkinq։ Bayc gitei, vor da anhnar e։

— Es gnam cxaxot vercnem, — hankarc lseci mec eghbors dzayny, vory, es gitei, chi cxum։

Na kam gnum er mer mterimnerin heragir talu, kam cher uzum tesnel, te inchpes em mernum։ Es haskaca nran ev hayacqov hrazhesht tvi, vorovhetev menq aylevs cheinq handipelu ays ashxarhum։ Na durs gnac։ Es knojs asaci, vor tnic durs tani erexanerin: mi qich od shnchelu։ — Ktanem, — lseci es u tesa, vor na verjin angam el chhaskacav indz u chimacav, vor aylevs erbeq chi lsi im dzayny։ Es mors el inch֊or ban asaci, bayc na chgnac։ Es shat txreci dra hamar u dandagh phakeci achqers։ Vorqan ancav, chem hishum, miayn hankarc lseci mors aghektur tchichy u imaca, vor arden merel em։ Phak koperis aranqic es tesa, te inchpes ners ynkan bolory, inchpes durs taran mors, vorn arajinn zgac im mahy, tepet miakn er, vor cher havatum։

Heto amen inch eghav aynpes, inchpes linum e։

Erkur or sharunak im shurjy mardik ein, ev es tesa im shat canotneri, voronc tarinerov chei tesel։ Nranq lalis ein kam kangnum mrayl u lur, heto gnum։ Patahum er: es hognum ei ayd dzayneric kam lrutyunic, uzum ei xndrel, vor xosen kam lren, bayc aynpes andorr er im nersum, vor es chei bacum achqers։ Es skseci zarmanqov nayel mardkanc, voroncic shaterin, tvum er, lav ei tchanachum։ Nranq chgitein, vor es nayum em u dra hamar chein dzevanum։ es hishum ei, te inch er mtacum nranc masin, erb aprum ei u, tchishtn asac: erbemn amachum ei ancac mtqeri u karciqneri hamar։ Bayc amenic shat ayd cher indz zbaghecnoghy. es amen or voronum ei nran, vory cher galis։ Es gitei, vor na cher karogh gal u nuynisk anshshuk kangnel im glxaverevum, inchpes urishnery, es gitei, vor henc na ners mtner, amenqy kimanayin։ Es shat ei karotel nran, shat ei spasum, uzum ei nuynisk xndrel mors, vor nran kanchi, bayc shat ei hognac ev dra hamar chei karoghanum bacel achqers։ Shat ei hognac, ev heto: arajin angam er, vor hangist karogh ei mtacel nra masin, imanalov, vor voch voq chi xangari: voch heraxosi zangov, voch hayacqov, voch sirov, voch atelutyamb։ Es nra masin ei mtacum naev ayn zhamanak, erb indz tanum ein dzerqeri vra: im phoghocov, vortegh es mecacel ei, sirel, hognel։ Phoghocum liqy arev kar, bayc arajin angam zgaci, vor chem shogum ev uzum em, vor aveli arev lini, aveli mec, aveli taq, ։ Es nayum ei im phoghocin. tramvaynery, meqenanery, mardik kangnel ein inch֊or txrutyamb, voric im sirty hognel er։ Es chei uzum, vor mardik txren naev im pattcharov ev dra hamar bolorovin el vat chzgaci, erb cari tak tesa mi tghayi u mi aghjka: irar brnac, zhptalov irar achqeri mej nayelis։ Skzbum indz tvac, te nranq der chen nkatel im taphory, bayc heto aghjiky nayec ughigh depi indz u noric zhptac։ Tghan el nayec: bari, urax achqerov։ Es el uzeci zhptal, nuynisk dzerqov anel, bayc shat ei hognac ev heto: ete bardzracnei dzerqs, caghiknery ktaphvein nerqev։ Es erkar nayum ei im phoghocin, odin, nayum ei ayn qarerin, voronc qsvel en im votqery, ev txur ei։ Es mtacum ei, vor phoghocy miayn mi ropeov e txrel: minchev vor menq ancnenq, heto amen inch klini aynpes, inchpes eghel e. meqenanern el, mardik el kgan irenc tchanaparhov ev aydpes klini vaghy, misht։ es gitei, vor qarern el hishoghutyun chunen: inchpes mardik, ev indz shut kmoranan։ Gitei։ heto menq mtanq gerezmanoc ev aydtegh er, vor tesa nran։ Tesa u zhptaci. aysinqn, ayd zhpity misht el kar im demqin, qani vor verjin ropein es nra masin ei mtacel։ Im phak koperi aranqic, erku or sharunak, es tesnum ei, vor voch voq chi haskanum ayd zhpity, vomanq el nayum en tarorinak u zarmacac։ Bayc gerezmani mot na haskacav, nuynisk tesa, vor zhpitov patasxanec indz։ Heto nran cackecin im harazatnery, im mterimnery, u es hisheci mer verjin gishery… Menq qaylum einq muti mijocov, ev na uzum er, vor asei, te ashxarhum amenic shat sirum em iren։ Es lur ei, es erevi zgum ei arden, vor hognel em: chaseluc ayd naxadasutyuny, vor kuzenayi goral bolor bardzraxosneri dzaynov։ Hognel ei ays mtutyunic, luyseric, amen inchic, isk na spasum er։ Es heto, arden hoghi tak, shat aphsosaci, vor nran chem asel ayn barery, vor nrann ein, bayc ush er arden։

Minch es mtacum ei mer verjin gisheri masin, indz arden nerqev ein ijecnum։ Im harazatneri votqeri aranqic es nran tesa verjin angam u lseci nra hayacqy. — Gam, — asum er na։ — Gam, — aydpes ei es lsum nra dzayny xosaphoghi mej ayn zhamanak։ Ayd verjin vayrkyanin es zgaci, vor bavakan e glxov anem, ev na kga, bayc na yndameny qsanmek tarekan er, ev es nran patasxaneci. — Mna։ Na ayd angam el lsec im hayacqy, lsec anmrunch: inchpes misht։ Heto nran cackecin im hayacqic, heto es tesa, vor arden nerqevum em, heto lseci qareri ev hoghi canot aghmuky։ Heto aylevs vochinch chlseci. miayn caghikneri xit buyry, vor qaracav im u hoghi aranqum։ Heto es tmreci nra masin mtacelov, ashxateci hishel amsativn u ory, bayc miayn mek֊erku shabat karoghaca sharunakel oracuycy։

Aydpes ancan orer, amisner, erevi tariner։ U es hisheci ayn xosqery, vor chasaci nran, ashxarhin u dra hamar el skseci tak mrmnjal ushacac ays xostovanutyuny։ Es skseci aprel chasvac ayd xosqerov u amen or uzeci hishel: inchqan tevec mer sery. mi qani… es chhisheci te inch: amis, or, tari…


U mi or es noric tesa erkinqy, mer gerezmanocy qandel ein ev nra teghum aygi er: xoter, caghikner։ Es caghik ei։ Es hrtchvanqov nayeci shurjs, uraxanalov, vor kgtnem nran ev ktam ays xosqery, vor irenn ein… Bayc na chkar. im shurjn urish caghikner ein, voronc chei tchanachum։ Haskaca, vor erevi mi amboghj haryur tari mnacel em hoghi tak, ev na el, erevi, hima kam caghik e, xot, kam mi bur coren, vov giti, ashxarhi vor dashterum… Es patrast ei nran gtnelu hamar man gal amboghj erkragundy, bayc es miayn caghik ei ev iskuyn mera, erb phordzum ei votqers hanel hoghic։ Mera verjin angam։ U erb noric dardza hogh, ayd pahin miayn haskaca, te inchu en shut mernum caghiknery։ Bolor caghiknern el erevi inch֊or mardik en, voronq hoghic durs galov phntrum en mekin ev vorovhetev chen gtnum, mernum en shutov, mernum en verjin angam։ U es haskaca, vor ashxarhum vochinch ches gtni erkrord angam ev dra hamar uzeci goral im caghikayin amboghj dzaynov. «Mi korcneq, mardik» ։

Ays toghery mi aghjka hamar ein, vorin sirum ei ev vorin chgta։ Dra hamar dzez em talis, mardik, vor kyanqum misht korcnum eq henc amenatanky։

1965


Txur verjabanutyamb heqiat

Erku senyakneri mej ynkac dury phakvec aravotyan, isk hima arden gisher e։ Es hangcrel em luysy, tepet gitem, vor qnel chem karoghanalu։ Cxum em։ Chem uzum mtacel։ Uzum em erevi datarkel ugheghs hishoghutyunneric, anunneric։ Himar cankutyun։ Ayd ameny kochvum e aprac kyanq, isk kyanqy senyak che, vor chuzacd irery durs shprtes։ Erevi es der chem havatum, te sa verjn e, vorovhetev txur em։ Txur em, datark: vorqan el hamozem inqs indz, ashxarhin, te tchisht areci, te aylevs anhnar er… Himarutyun։ Sentimental pah e, kancni, gishery mi kerp klusana, kyanqy ksharunakvi, iharke։ Iharke, txur em։ Isk inch e, parei, gnayi krkes… Mi bazhak oghi em xmum, heto erkrordy… Dury phak e։ Bayc es gitem inch ka dran etevum ev dra hamar harkarvor che, vor bac lini։ Indz canot en ayn senyakum drvac bolor ararkaneri dzaynery, tepet gisher e, lrutyun։ U hankarc dzayn em lsum։

Bnazdn indz hrum e ver kenal, vorovhetev da vordus dzaynn e։ Bayc hankarc tesnum em senyaknern anjatogh dury, vor mi or araj miacnum er nuyn ayd senyaknery։ Inchpes gnam։ Ur։ Ete ayd dzayny es lsei kilometreri hervic, karogh ei ver kenal, vazel։ Isk hima inch anem, erb aysqan motik e։ Dzayny noric e krknvum։ Ayo, vordis e, inch֊or ban e asum, chem karoghanum haskanal, iraric zanazanel barery։ Aysinqn, inch piti asi vor. kam jur e uzum, kam erevi shogum e։

Im vordin der vochinch chgite, nran tvum e, vor hima el sovorakan gisher e, isk es qich ayn koghm em, myus mahtchakalin։ Es iroq qich ayn koghm em, myus senyakum։ Es bacum em patshgambi dury, vor phoghoci dzaynery ners lcven, ev es chlsem urish vochinch։

Mi qani zham araj ays dury bac er, ev du bazhanum eir irery։ Miayn irern ein mnacel bazhanelu, menq vaghuc einq ayd arel, tepet bac er senyaki dury ev mer mahtchakalnery drvac ein koghq֊koghqi։

Qich araj es nstac ei ays senyakum (ortegh hima chem karoghanum qnel) u lsum ei qo dzayny։

— Seghany es em vecnum, hors nviracn e, isk taxty togh qez mna։

— Radioyndunichn indz։

— Qez ereq srbich heriq e։

Es lsum ei amen inch ev vochinch chei lsum։ Isk mer vordin, sovorakani pes, xaghum er։ Na tikniky drel er ankyunum ev krakum er xaghaliq֊hracanov։ Tikniky vayr cher ynknum, ev na barkanum er։ Es nayum ei ayd tiknikin։ Na indz shat er nman։ Voch, es sentimental chem. parzapes ayd tiknikn el chgiter inch anel: inchpes es ayd pahin։ Erevi qez hamar el hesht cher, du parzapes bardzr eir xosum, vor cuyc tas, te qez hamar ayd ameny vochinch charzhe։ Bayc ete vochinch charzher, klreir։

I Verjo bolor irery bazhanecir, isk mer vordin der xaghum er sovorakani pes։ Arden harkavor er phakel dury, vor kbazhaner naev senyakneri ody, u du phakecir։ Erexayin anhnar er bazhanel erku masi։ Du phakecir dury, isk tikniky mnac im senyakum, im։ Arajin angam es mtaceci ayd deranuny ev zgaci, vor inch֊or ban xeghdum e indz։

Ayd mi qani zham araj er։ Es chgitei. qnac es du hima, isk erexan lrel e vaghuc։ Es bacum em im senyaki dury. im senyakum lusamut chka, ayd mnac qo senyakum։ Imy miayn dur e։

Es chgitem, te inch hasav indz mer tan ireric, gitem, vor erexan, vor im anunn u azganunn e krum, indz chhasav։

Es arden cxaxot el chunem։


Es jrum em qo caghiknery։ Caghiknery patshgambum en, du ches tarel qo senyak, ayntegh arev chka. irery shat en։ U es jrum em caghiknery։ Araj es misht barkanum ei, erb asum ei jrir caghiknery։ Indz tvum er da knoj gorc e, ev du parzapes uzum es indz nvastacnel։ Bayc erb caghiknery mnacin patshgambum, es skseci jrel, nuynisk ory mi qani angam (guce ayd vnas e) ։ Caghiknery paharan chen։ Nranq mi qich nman en erexanerin, voronq inch֊or ban zgum en aynuamenayniv։ Ev chgiten inch anel։


Du tany ches։ Arden ereq shabat e, inchu du veradardzel es hord tun, isk im vordin, vor araj mer vordin er, aysor hyur e ekel indz։ Es erjanik em, tepet aveli lav kliner, vor lac linel karoghanayi, inchpes kanayq, inchpes du։ Bayc petq e voch miayn lac chlinem, aylev petq e heqiatner patmem: anpayman erjanik verjavorutyunnerov. erexanern aydpes en uzum։ Voch miayn uzum. nranq havatacac en, vor ashxarhum amen ban erjanik e verjanum։ Es nran patmum em heqiatnery, vor inqs em horinum ev dra hamar el heqiatnery txur en verjanum։ Es patmum em, orinak, char gayli masin, vorn utum e xeghtch napastakin, bayc tghas ughghum e indz, aselov, vor henc ayd pahin erevum e vorsordy, ev, spanelov gaylin, phrkum e napastaki kyanqy։ Isk erb harcnum em, te vov er ayd vorsordy, na amenayn lrjutyamb asum e: Gagiky։ Erb harcnum em, te vov e Gagiky, na asum e, vor irenc mankapartezic e։ «Erek Karon Covikin cecec, isk Gagiky: Karoyin։ Ba phoqrerin kareli e cecel» ։ Es asum em, vor chi kareli։ Bayc im hajord heqiatn el txur e verjanum, ev tghas dzandzranum e։ Na uzum e bacel erku senyaknery miacnogh dury, vory minch ayd misht bac er։ Chi karoghanum։ Ayd dury du es phakel myus koghmic։ Tghas atory dnum e votqeri tak, phordzum et qashel, varaguyry, bayc myus koghmum mut e։ Myus koghmi varaguyry na chi karoghanum et tanel։ Es sarsaphov nran em nayum, vaxenum em, vor hankarc inch֊or harc kta։ Bayc na mi akntart qity hpum e apakun, heto, anspaselioren lrjanalov, ijnum atoric։ Vochinch chi harcnum, ev es hankarc uzum em, vor na xosi, tekuz hazar harc ta miangamic։ Es vaxenum em nra nrutyunic։ Bayc na sharunakum e lrel։ Guce lrum e bolorovin urish bani hamar, bayc im ugheghi ashxatum e miayn mi ughghutyamb, indz tvum e, te na inch֊or ban e haskanum ev lrum e dra hamar։ Anhnar e nayel nran, u es phaxchum em patshgamb։ Es phaxchum em, vorpeszi chpatasxanem ayd lrutyany։ Mi pah ayd lrutyan araj datark u chnchin en tvum mer bolor vetchery, amen inch։ Es phaxchum em patshgamb, vortegh qo caghiknern en։ Caghiknery vochinch chgiten, nranq xashvum en arevi tak, isk arevy amen tegh nuynn e։ Es nayum em nranc u mtacum, vor mi qani or heto ayd caghiknern el kgnan hord tun։ Es chgitem, vor caghikn indz ktoghes ev ktoghes ardyoq։ Heto sksum em jrel qo caghiknery, tepet chgitem, zhamamakm e, te։

Isk caghiknery lur en։

Inchpes im vordin։

Caghikneri lrutyunn im horinacn e, qani vor caghiknery erb en xosel։ Dra hamar el harkavor che, vor meknumeky patasxan ta caghikneri lrutyan hamar։

Isk vov patasxan kta im vordu lrutyan hamar։


Aysor du tarar qo senyaki irery։

Parkac im bazmocin, es lsum em ancanot mardkanc dzayner ev mek֊mek naev qo dzayny։ Achqers phak: es tesnum em, te inchpes e datarkvum ayn senyaky, vori yuraqanchyur ankyun lcvely indz hamar uraxutyun e eghel։ Ayd senyaki het, tvum e, datarkvum e im sirty։ Es uzum em mi pah ver kenal, durs vazel u goral ayd ancanot mardkanc akanji tak. «Spaseceq, ur eq tanum։ Da sovorakan ator che kam lvacqi meqena, duq im tunn eq tanum» ։ U hankarc inc tvum e: ancanot mardik lsum en u kang arnum։ Es chgitem inch anem, isk du gorum es aveli bardzr. «Tareq, inchu kangneciq» ։

Es trorum em achqers, vorovhetev der parkac em bazmocin, isk harevan senyakum nuyn aghmukn e։ U hankarc es lsum em vordus dzayny։

Minchev es ver ktrchem, na bacum e im henyaki dury։

— Hayrik, — asum e na, — ur en tanum im mahtchakaly։

— Gunavor matitner uzum es, — harcnum em es, inqs el zarmanalov im hangstutyunic, — qez hamar em berel։

Im vordin gunavor matitner chi uzum։

— Isk hecaniv erb kberes, — harcnum e։

— Kberem։ Uzum es heqiat patmem։

Es im araj tesnum em erku zarmacac achq, vorovhetev der erbeq im cankutyamb nra hamar heqiat chem patmel։ U es sksum em im heqiaty, vorn ays angam urax e stacvum։ Es patmum em, te inchpes uliky korcnum e mory, bayc gazanneric voch meky nran chi utum. gayly tchanaparhn e cuyc talis, aryucy xot e qaghum nra hamar, isk erb hognum e, vagry mejqin drac tanum e nran։ Vordis lsum e ushadir u lurj, isk erb verjacnum em, asum e.

— Vagr em uzum։

Es xostanum em. vagrn inch e, vor ayd pahin chxostanam։

Isk koghqi senyakum aghmuky gnalov barakum e։ Heto es lsum em, vor du dzayn es talis im vordun։ Mite aydqan shut verjacrin, isk indz tvum er der erkar ktanen. che vor ays erku senyaky menq lcrel einq vec tarum։ Heto bacvum e dury. shemqin du es։

—De ari, — asum es erexayin, — gnum enq։

— Es papayi het kgam, — heto xoramank nayum e indz, — heqiaty chi verjacel։

— Es inqs kberem, — asum em es qez։

— Lav, — asum es du, — shat chushacnes, qich heto petq e tchashi։

Du arag cackum es dury, bayc hayacqd, vor uzum eir taqcnel, tesnum em։ Qez hamar el hesht che, ayd zgaci noric, mek angam el։ Bayc du gnacel eir arden։

Es chem karoghanum senyakum nstel, ev menq durs enq galis patshgamb։ Caghiknern ayntegh en, tepet mi ankyun qashac։ Inchu ches tarel. u es hankarc hishum em, vor hord bnakarany patshgamb chuni։

— De, gnanq, — asum em vordus, — es qez meqenayov ktanem։

Erexan mrayl nayum e indz.

— Meqenayov mi tani, — asum e։

— De lav, troleybus knstenq։

— Che, gnanq tramvayov։

— Inchu…

— Tramvayov aveli ush khasnenq papikenc tun։

Caghiknern ororvum en, iriknayin qamuc en ororvum, isk indz tvum e: nranq lalil en im phoxaren։ Es vaxenum em motenal im vordun, es vaxenum em, vor ete hankarc na nayi im achqerin, karogh e shat ban haskanal։ Es brnum em nra dzerqy ev menq ijnum enq nerqev, phoghoc։


Es hima el, hamarya amen or, jrum em qo caghiknery։ Tepet gitem, vor erb patshgamb unenas, ktanes։ Caghiknery chgiten ayd masin, nranc miayn arev e petq, ev meky, vor jri։ Isk indz tvum e: caghiknern im vordinern en։ Indz tvum e, vor erb mecanan caghiknery, es nranc karogh em patmel amen inch ev nranq khaskanan։

1961 — 1969 t.t.


CERUKY, VoR MVoRACEL ER MERNEL

Shat tariner araj, mi eritasard erkrum, vori anuny karevor che, mi qaghaqum, vori anuny nuynpes karevor che, aprum er jahel mi tgha։ Chem uzum tal tghayi anuny, vorovhetev anuny cnoghnern en dnum, chimanalov, te inch e darnalu irenc zavaky: philisopha, te koshkakar, mardaspan, te baroyaxos։ Na hankarc er haytnvel qaghaqum: layn bacvac achqerov, mec֊mec akanjneov։ Arajin orerin qnum er bac erknqi tak kam voreve bari mardu mot, aveli hatchax: antarum։ Qaghaqi bnakichnery der irenq kargin tner chunein, nranq ktrum ein mayr antary, metr ar metr nvatchelov hoghy, vori vra apagayum piti slanayin asfalte phoghocnery, votqery hoghi mej xrein bardzrahasak, qare shenqery։ Qaghaqi tnern ayd zhamanak phaytic ein, bayc bari u hamardzak er mardkanc sirty, nranc matnery erazum ein ardarutyun u ashxatanq. ev nranq chein hognum։ Jahel tghayi dzerqic vochinch cher galis. na chgiter phayt ktrel, tun sarqel, na chgiter nuynisk kargin erazel, astgherin nayelov…

Bayc mi or…

Aveli tchisht: bayc mi gisher…

Jahel tghan hankarc ver trav qnic, trorec achqery։ Arhasarak qnac, te artun, na sharunak xorhrdavor dzayner er lsum, tesilqner, patkerner ein galis achqeri araj։ Vaxenum er, gluxy pttvum u achqery hognum ein luysic։ Ays angam el zartnec sarsaphac, trorec achqery, larec akanjnery։ Voch, tesilq cher. Hrdeh er sksvum։ Da bari mi mardu tun er, henc antari cayrin, myus tneric bavakan heru։ Tghan mi qani vayrkyan zarmacac nayum er krakin: da nra kyanqi arajin hrdehn er։ Geghecik er boci galarumy։ Ev mutn er geghecik։ Bayc miayn ayd cher, erevi bolorovin el ayd cher։ Urish mitq er, vor ayd pahin xlrtac nra srtum. tun e ayrvum, uremn mek urishn el kdarna ir nman anter֊antirakan։ Ayd mitqy mi vayrkyan tevec։ Na votqi trav, vazec depi kraky։ «Hrdeh e, artnaceq, artnaceq» ։ Hrdehy der nor er sksvum, ev nuynisk tanterery hangist qnac ein։ Phayty nor ein ktrel antaric, der tac er, dra hamar lav cher varvum։ Tghan tchchum er, kanchum։ Gisherva, antari, erknqi lrutyan mej: ayd kanchy zarhureli er։ U lsecin mardik։ Bolor tneric durs taphvecin, haskacan katarvacy, netvecin kraki vra։ Naev qaj ein ayd bari, ardar mardik։

Hrdehy hangcrin։

Aravotyan tghan zartnec heros dardzac։ Amenqy, isk amenic araj phrkvacnery, shnorhakalutyamb, sirov sksecin pharabanel nran։ Heto qaghaqi mecahogi hayrery voroshecin tghayi hamar tun karucel bardzr blri vra, vorteghic na ktesni qaghaqy: inchpes shaxmati taxtaki vra։ Inch imanas, ho verjin hrdehy che։ Ev heto, voroshecin shephor arnel nra hamar, shephori dzaynn aveli zil e, bolory klsen։

— Mek e, es hamarya chem qnum, — asac tghan, — dzayner em lsum… Isk shephor es inchpes phchem…

— Da lav e, vor lsum es, — asacin bari qaghaqacinery, — isk phchel ksovores։ Da dzhvar che, ksovores…

Tuny karucecin. amenalav kechinery ktrecin antaric, nerkecin amenavar guynerov, taniqy cackecin spitak titeghov։

— Im tan pesy chka, — parcenum er tghan։

Hatchax nstum er lusamuti araj, phordzum nvagel։ Phchum er amboghj uzhov, toqery shat od ein tanum, sharzhum er matnery։ Bayc eghanak cher stacvum։ Barkanum er, sev naxandzov nayum er antari trchunnerin, vor ergum ein aranc erazhkshtakan krtutyun unenalu u vorpeszi nranc dzayny chlsvi, phchum er bardzr, amboghj uzhov։ Isk mi or mtacec. «Asenq, inchis e petq nvagel, kphchem ev verj» ։

Erkrord hrdehi zohy qaghaqapeti tuny eghav։ Varvec arshaluysin։ Ays angam na zil phchec shephory, tepet phoqr֊inch ushacav, vorovhetev dur er galis kraky, vori dem payqarogh chka, vor ayrum, moxir e dardznum amen inch։

Dardzyal tneric elav amboghj qaghaqy, hrdehy hangcrin։ Ev, vorovhetev tuny qaghaqapetinn er, tghayin shqanshan tvin։

Ayd orvanic nran knqecin shephorahar anunov, iskakan anuny, vory voch voq chgiter, moracan։

Ancav chors֊hing tari, ancan eli tariner։

Shephoraharn arden jahel cher, tepet dardzyal sirum ein nran, xonarhvum, erb na shqanshanov, shephory dzerqin phoghoc er durs galis։

Bayc hrdehner chkayin։

Shephorahary tarapum er anqnutyunic, na nstum er lusamuti araj, nayum qaghaqin u krak voronum, tendoren hrdeh er voronum։ Arden dzhvar er bolor lusamutnery tesnel, tepet nra tuny bardzr blri vra er. qaghaqy mecacel er, taracvel, antarin qshel sareri gagatnery։ Ev shephorahary mi or darnutyamb mtacec, vor ete aylevs hrdeh chlini, kmoranan iren: tuny chen norogi, hagust chen ta, shqanshan: aravel evs։ Ev heto, qaghaqcinery erevi chein moranum, te inchpes erku tari araj, erb tshnaminery hrov u srov lcvecin qaghaq, i zarmans amenqi, na hnchecrec shephory, karces voghjunelov haghtoghnerin։ Tchisht e, heto, erb qaghaqacinery durs shprtecin tshnamun ev qaghaq mtan, noric zil hnchec shephory, bayc na anhangist er։ Bari mardik hishachar chen, bayc na giter, vor amen inch moranum en miayn himarnery։ Shephorahary tanjvum er ays mtqeric, isk hrdehner chkayin։ Qaghaqi tneri mec masy arden qaric er, mardik aveli zguysh ein, xeloq։

… Ev mi gisher։

Char achqerov, larvac akanjnerov na ancnum er phoghocic phoghoc, nayum drnerin, lusamutnerin։ Kesgishery vaghuc er ancel, bayc shat tnerum luys kar. mardik kam uraxanum ein, kam xorhum, tchakatnery kntchrotel ein ashxarhi gaghtniqneri vra kam txrutyun unein։ Bayc nran krak er harkavor, krak: amen inch laphogh, vochnchacnogh, ev ambox, vor irar trorum er ayd kraki zhamanak ev noghkali dzerqer, vor ayd xarnashphotutyan pahin goghanum ein urishi unecvacqy, mitqy, pativy։

Voch mi tegh hrdeh chkar։

Na arden ir tan moterqum er, erb ugheghi mej ases lucki varecin։ Na arag tun mtav, vercrec navtov li amany ev motecav henc arajin patahac tany։ Tuny tchotchvum er muti ev xaghaghutyan mej, amenqy qnac ein։ Tuny phaytic er, chor, shat hin phaytic։ Erb na amani navty arden taphel er patshgamphi phayterin ev lucqin varel, nor miayn hishec, te um tunn er։ Mi bari mardu, vor hatchax er kerakrel iren, ognel, sirel։ Aveli lav, mtacec na, sranic heto, erb hrdehy hangcnen, aveli shat kogni, ksiri…

Ev kraky patshgambic sksec ir molegin pary։

Shephorahary shtapov tun vazec, ir het tanelov datark navtamany։ Bacec lusamuty. aysteghic hrdehy aveli lav er erevum։ Krakn arden motenum er lusamutnerin, arden taniqn er brnkvel, na lsum er chor phayteri tchartchatyuny։

Ev phchec. urax, tagnapali, bardzr, erevi inch֊or eghanak el stacvec։ Ceruk Homerosi oreric sksac voch voq aydpes cher hnchecrel shephory, hastat։ Boci arnaguyn luysy hasnum er nra demqin, achqerin, akanjnerin, ev na erjanik er։

Qaghaqy zartnec, voch te zartnec: kaycaknahar ver trav։

Hrdehy, iharke, hangcrin։ Bayc tantirojy, nra erku aghjiknerin durs berin arden ayrvac u taghecin hajord ory։ Miayn tantiruhin aprec, tepet kuracel ein achqery ev mitqy mtagnel er։

Ev qaghaqy noric sksec xosel shephorahari masin, mecarel nran, phogh tal։ Shtap norogecin nra taniqy, mi nor shqanshan tvin։ Miayn te phoghocnerov sksecin shshukner soghal, ahavor shshukner։ Bolory sksecin kaskacel bolorin, artun mnal gishernery, drnery erkatic shinel ev srtery: aveli erkatic։

Bayc hrdehnery sksecin krknvel։

Varvec naev qarashen mi tun, heto erkrordy։

Shephoraharn uraxacav. ayd erku tuny inqy cher varel, uremn, qaghaqum ir nmanner eli kayin։ Zarmanqov, uraxutyamb: amen angam na phchum er deghin shephory ev layn bacac achqerov tesnum mardkanc sarsaphy, storutyuny, tulutyuny։ U hatchax, erb na sksum er phchel, mardik haskanum ein, vor inch֊or tegh, uremn, vaghuc marel e hrdehy ev moxracel e amen inch։ Isk shshuknery soghum ein: tnic tun, srtic sirt ev aveli erkatakur ein darnum drnery, srtery, mtqery, mardik vaxenum ein mtacelis, angam hayelun nayelis. tvum er inch֊or meky akanj e dnum։

Tarinern ancnum ein։

Ev ekav tarin, erb meran shshuknery, bacvecin drnern u srtery։ Hrdehnery verjacan։ Qaghaqn arden qarashen er, mardik azat ein shshukneric, kaskacneric, nranq sksecin sovorel irenc mtqery bardzradzayn aselun։ Lav er, tepet skzbum: ansovor։

Aydpes ancav qsan tari։

Ev cheghav aylevs voch mi hrdeh։ Shephoraharn arden zaramyal er, kliner vatsun kam utsun tarekan։ Arden shatery gitein, vor na er varel ir barerari tuny, vor merav, vori kinn aprum er der: kuyr u xelakoruys, bayc nuynisk da karces nerel ein kam uzum ein moranal։ Guce na haryur tarekan er, vov gite, mahn el erevi tuyl er tarineri tvabanutyunic։

Ev mi gisher…

Ev mi gisher noric lsvec shephori dzayny։ Tagnapov, ancac oreri sarsaphov mardik durs tran tneric, voronelov hrdery, vor hangcnen, irar ognelov, zguysh, mejq mejqi։

Bayc hrdeh chkra։

Isk cerutchk shephorahary phchum er։ Mardik irar nayecin inch֊or ban haskacac, heto urax cicaghecin, bardzr, zarmacac, isk mi qanisy gnacin depi shephorahari tun, vory der blri vra er։ Shephory der hnchum er xrpot, chor, u kataghi, erb mardik ners mtan։ Ceruky kangnac er bac lusamuti araj: spitak gisheranocov, vor patanqi er nman։ Na phakel er achqery, vorovhetev aydpes hnaravor er hrdeh horinel, bac achqery xangarum ein։ Na nman er diaki, vor miayn hing ropeov durs er ekel shirmaqari takic. ev mardik goracin.

— Lrir, merel։

Ceruky iroq lrec, phak achqerov nayec mardkanc, dzeric cac gcec shephory, vory zngac zhangot u xeghtch։ Na chtesav, bayc lsec mardkanc։ Heto phlvec hatakin u merav։ Erevi parzapes moracel er mernel։

Hishecrin։ Hishec։ Merav։

Aha bolory։

Isk ashxarhum hrdehner aylevs chein linelu։

Chein linelu…


1966 t.

Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
Armenak Avetisyan
21:16, 07.01.2018
13449 | 0
21:11, 07.01.2018
18039 | 0
21:02, 07.01.2018
8397 | 0
20:49, 07.01.2018
12896 | 0
18:57, 07.01.2018
18162 | 0
18:54, 07.01.2018
19030 | 0
18:51, 07.01.2018
11826 | 0
18:48, 07.01.2018
10275 | 0
18:42, 07.01.2018
9206 | 0
18:34, 07.01.2018
6935 | 0
18:32, 07.01.2018
11386 | 0
18:31, 07.01.2018
6956 | 0
18:27, 07.01.2018
13061 | 0
18:22, 07.01.2018
7103 | 0
18:20, 07.01.2018
7670 | 0
17:38, 07.01.2018
7617 | 0
17:34, 07.01.2018
12346 | 0
depi ver