ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+30 °C, +16 °C ... +30 °C Vaghy:+29 °C
HANELUKAYIN CEGh, ChTchShGRTVAC RASA
08:40, 16.11.2019
8163 | 0

Anton Chexovi «Saxalin kghzin» tchamphordakan noterum entabazhin ka AYNERI masin։ Meroncic vomanc hamozmamb nranq Hayastanic inch-or zhamanak gnacacner en։ Groghy Saxalinum eghel e 1890-in։ Husam: gone patmutyamb hetaqrqrvoghnery knkaten grqi storev targmanacs hatvacy։

Ayner․ bnakutyan sahmannery, qanaky, artaqiny, snundy, hagusty, kacarany, barqery

Haravayin Saxalini bniknery: aysteghi voch rusnery, harcin, te vovqer en, irenc voch cegh en kochum, voch azg, parzapes patasxanum en: ayn /Chexovy grum e ayno, can․ targm․/, vory nshanakum e mard: Shrenki azgagrakan qartezum ayneri kam aynuneri bnakutyan taracqy nshvum e deghinov, ev ayd guynn amboghjutyamb cackum e tchaponakan Macmay kghzin, Saxalini haravayin masy, minchev Terpenia coc: Nranq aprum en naev Kurilyan kghzinerum, yst aydm rusneri shrjanum kurilner el en kochvum: Saxalinum bnakvogh ayneri tivy tchshgrtvac che, bayc kaskac chka, vor ayd ceghn anhetanum e, yndsmin: ansovor arag: Bzhishk Dobrotvorskin, vory 25 tari araj carayel e Haravayin Saxalinum1, asum e, vor zhamanakin Buse covaxorshi merdzakayqum 8 mec aynakan gyugh kar, ev drancic meki bnakichneri tivy hasnum er 200-i, Naybayi mot na bazmativ gyughahetqer e tesel ev tarber aghbyurneric vercvac ereq tiv e anhastat matnanshum : 2885, 2418, 2050: verjiny hamarelov amenahavanakany: Nra zhamanakakic mek ayl heghinaki vkayutyamb, Korsakovski pahakaketi erku koghmum sphrvac ein aynakan bnakavayrery: Es pahaketi harevanutyamb voch mi gyugh chgta, aynakan mi qani yurd tesa miayn Mec Takoei ev Siancii merdzakayqum: «Korsakovskyan shrjani aylazgineri qanaki 1889-i Teghekagir» -um ayneri tivn ayskerp e: 581 tghamard, 569 kin:

Yst Dobrotvorsku, ayneri anhetacman pattcharner en inch-or zhamanak Saxalinum teghi unecac averich paterazmnery, cneliutyan cacr makardaky, inchy hetevanq e aynuhineri sakavaptghutyan, ev glxavory: hivandutyunnery: Nranc shrjanum misht nkatvel en sifilis, cinga, havanakan e naev: caghkaxt2: Ayduhanderdz ays bolor pattcharnery, voroncov sovorabar himnavorvum e aylazgineri sharunakakan mahacutyuny, chen bacatrum, te inchu en aynern aydqan arag anhetanum: grete mer achqi araj, qani vor verjin 25-30 tarinerin voch kriv e eghel, voch eakan hamatcharak, minchder ays zhamanakahatvacum ceghy grete kisov chaph nvazel e: Tvum e aravel havanakan, vor ays arag anhetacumy: nman halocqi, voch miayn mahacutyan hetevanq e, aylev harevan kghziner ayneri verabnakvelu:

Minch rusneri Haravayin Saxalinn zbaghecnely, aynery tchaponacineric grete tchortayin kaxman mej ein, ev nranc shahagorceln aveli dyurin er, qani vor hez ein, hlu, amenakarevory: qaghcac ev chein karogh aprel aranc brndzi3: Gravelov Haravayin Saxaliny: rusnery phrkecin aynerin ev minchev verjers zoravig ein nranc azatutyany: pashtpanelov tchnshumneric ev xusaphelov mijamtel nerqin kyanqin: Phaxstakan datapartyalnern 1884 tvin mortotecin mi qani aynakan yntaniq, patmum en nuynpes, te, ibr, mtrakaharel en vomn ayn-sahnakordi, vory hrazharvel e teghaphoxel phosty, eghel en aynuhineri arevangmamb brnabarumner, bayc nman tchnshumnery ev nvastacumnery nerkayacvum ein vorpes cayrahegh masnaki depqer: Dzhbaxtabar rusnern azatutyan het brindz chberecin, tchaponacineri heranaluc heto aylevs voch voq dzuk cher vorsum, vastaky dadarec, ev aynern sksecin qaghcel: Gilyakneri nman /nivxeri naxkin anvanumy, can․ targm․/ nranq chein karogh kerakrvel miayn dzknerov ev msov. petq er brindz, ev aha, chnayac tchaponacineri handep anhandurzhoghakanutyany, sovi harkadranqov nranq sksecin teghaphoxvel Macmay: Mi tghtakcutyunum (Golos, 1876, t. 16) kardaci, vor, ibr, ayneri mi patgamaxumb zhamanel e Korsakovski pahakateghi: xndrelov ashxatanq kam gone kartofili serm ev sovorecnel, te inchpes mshakel hoghy canqsi hamar։ Ashxatanqy merzhvel e, serm xostacel en ugharkel, bayc heto xostumy chen katarel, ev ynchazurk aynery sharunakel en teghaphoxvel Macmay: 1885-in tvagrvac mek ayl tghtakcutyunum (Vladivostok, tiv 38) asvum e naev, te aynery vorosh haytararutyunner en arel, voronq, yst erevuytin, chen hargvel, ev vor nranq sastik cankanum en verabnakvel Macmayum:

Aynery tux en, inchpes gnchunery. unen laynatav moruq, begher ev sev mazer: tandzr u kosht, achqery mug en, artahaytich, hez: Mijahasak en, amur kazmvacqov, hastamarmin, xoshor, kopit dimagcerov, bayc, yst covagnac V. Rimski-Korsakovi, mongholakan taphakadimutyun, chinakan neghachqutyun arka chen: Gtnum en, vor moruqavor aynery shat nman en rus geghjuknerin: Irakanum, erb ayny hagnum e mer kapayi nman xalaty ev kapum gotin, vatcharakan dasi karapan e hishecnum4:

Ayni marminy patac e sevavun mazerov, voronq krcqavandakin erbemn atchum en xit, phnjerov, bayc der heru en tavamazutyunic, teev moruqn u mazotutyuny: hazvadep erevuyt vayrenineri shrjanum, apshecnum en tchanaparhordnerin, voronq verdarnalov: aynerin bnutagrum en phrchot: Ancyal haryuramyakum Kurilyan kghzinerum ayneric hark gandzogh mer kozaknery nuynpes nranc tavamaz ein nerkayacnum:

Ayneri harevanutyamb aprum en zhoghovurdner, voronc mazacackuyty sakav e, ayd isk pattcharov bnakan e, vor nranc phartam moruqnern azgagragetnerin dzhvar kacutyan mej en dnum․ gitutyuny minch ors chi hstakel nranc iskakan teghy rasayakan hamakargum։ Aynerin mek hamarum en mongholakan, mek: kovkasyan ceghaxumb․ mi angliaci nuynisk gtel e, vor hreaneri naxniq en: zhamanakin netvac tchaponakan kziner։ Nerkayum erku ishxogh havanakan varkac ka․ meky, vor aynery inch-or zhamanak arevela-asiakan kghzinerum bnakvac hatuk rasa en, myusy mer Shrenkiny, yst vori: hnabnik asiakan zhoghovurd, mongholakan cegheric shat vagh Asia mayrcamaqic artaqsvac nra arevelyan ezrakghzinery, ev vor nranc ertughin ancel e Koreayov։ Bolor depqerum aynery haravic gnacel en hyusis, taqic sary: mshtapes barenpasty phoxelov vattarov։ Nranq razmatench chen, chen tanum tchnshumy․ nranc hnazandecnely, hpatakecnely kam vtarely dzhvar cher։ Asiayic nranc qshecin mongholnery, Niponic ev Macmayic: tchaponaciq, Saxalinum gilyaknery chtoghecin Taraykayic verev, Kurilyan kghzinerum handipecin kozaknerin: aydpisov haytnvelov anelaneli kacutyan mej։ Ayzhmyan aynery sovorabar aranc glxarki en, votabobik, cnkic ver qshtac vartiqov, handipelov dzez tchamphin, xonarhvum en, miazhamanak baryacakam, sakayn hivandagin taxicov nayum, inchpes anhajoghaky, ev karces cankanalis linen neroghutyun haycel, vor moruqn aydqan shat atchel e, isk inqy der kariera chi arel։

Ayneri masin manramasnery tesnel Shrenki, Dobrotvorsku ev A. Polonsku mot5: Ayn, inch asvel e gilyakneri snndi ev hagusti masin, veraberum e naev aynerin, mi havelmamb, vor brndzi pakasy, inchi handep sery nranq zharangel en zhamanakin haravayin kghzinerum aprac naxordneric, dardzel e lurj zrkanq: Nranq chen sirum rusakan hacy: Snundn aveli bazmazan e hamemat gilyakneri. baci msic ev dzkic, utum en tarber buyser, kakghamortner ev ayn ameny, inch sovorabar italaci chqavornern anvanum en frutti di mare6: Nranq qich en snvum, bayc hatchax, grete amen zham։ Xorovely, vory bnorosh e hyusisi bolor vayreninerin, nrancum arka che: Qani vor noracinnern stipvac en katic ughghaki ancnel dzkan ev keti tcharpi, ush en krcqic ktrum: Rimski-Korsakovy tesel e, te inchpes e aynuhun ccum ereq tarekan erexan, vorn arden inqnuruyn varzh sharzhvum er ev nuynisk kashegotum danak uner, inchpes mecy: Hagusti ev kacarani vra hstak nkateli e haravi azdecutyuny․ voch te saxalinyan, ayl irakan haravi։ Amrany aynery shrjum en xotic kam keghevic hyusac vernashapikov, isk naxkinum, erb aynqan el aghqat chein, metaqse xalatner ein hagnum: Nranq glxark chen krum, amrany ev voghj ashuny, minchev dzyan dnely bobik en: Nranc yurderum cux e ev garshahot, bayc mievnuyn e, shat aveli lusavor e, kokik ev, ayspes asac, kulturakan, qan gilyakneriny: Yurdi harevanutyamb sovorabar nexahot sphrogh dzkan choranocnern en, shnery vornum en ev gzvrtum, erbemn karogh eq tesnel phoqrik vandak: mejy nstac matghash arjov, vorin kspanen ev kuten dzmrany, ayspes kochvac, arji tonakatarutyany: Mi aravot es tesa, te ichpes e derahas aghjikn arjin kerakrum: nra tati mej xotelov jrum phaphkacrac choracac dzuky: Yurdy dzoghanneric ev taxtakneric e, taniqy: barak dzogheric, cackvac chor xotov: Nersum pateri erkaynqov dzgvum en narery, aveli verev zanazan irerov darakner en․ ayntegh mortuc, yughi kasheparkeric, canceric, spasqic ev aylnic baci kgtneq zambyughner, xsirner ev nuynisk erazhshtakan gorciq: Sovorabar tantery nstac e linum nersum u anyndmej cxum e cxamortchy, ev erb harc eq talis, patasxanum e dzhkamoren, hakirtch, bayc ev: qaghaqavari: Yurdi kentronum ojaxn e, vorum varvum e phayty, cuxy elnum e taniqi bacvacqov: Krakin kerikic kaxvac e mec sev katsan, vortegh erum e uxan : moxraguyn, phrphurot, inchy, karcum em, evropacin voch mi phoghi dimac chi uti: Katsayi shurjy vhukner en nstotac: Vorqan patkarazdu, barehatch en tghamardik, kanayq ev mayrern aynqan anbaretes en: Aynuhineri artaqiny heghinaknery bnoroshum en tgegh ev nuynisk thatch: Guyny mug deghin e, magaghatya, achqery negh en, dimagcery: kopit, hart, kosht camery xriv kaxvac en demqin, inchpes cghoty hin maragum, hagusty phnti e, tgegh ev ays ameni het: anbnakan nihar, tariqi kniqov: Amusnacac kanayq shrtunqnery nerkum en inch-r kapuytov, voric demqery korcnum en mardkayin kerparanqy, ev erb arit e trvel hetevel, te inch lrjutyamb, grete barkackot en xarnum katsayum eghacn u heracnum keghtot phrphury, tvacel e: iskakan kaxard em tesnum: Bayc aghjnaknern u aghjiknern aydchaph vanogh tpavorutyun chen toghnum7: Aynery erbeq chi lvacvum, qnum en chhanvac: Grete bolor nranq, vovqer grel en ayneri masin, drakan en nerkayacrel barqery: Yndhanur karciqn ayn e, vor nranq hez en, hamest, baresirt, dyurahatch, shphvogh, qaghaqavari, sephakanutyuny hargogh, vorsi zhamanak hamardzak, doktor Roleni: Laperusi ughekci bnoroshmamb, nuynisk kirt:

Parzasrtutyuny, shitakutyuny, barekami handep havaty ev aratadzernutyuny nranc himnakan voraknern en: Nranq azniv en ev chen handurzhum xabeutyuny: Kruzenshterny hiacac er nrancov. tvarkelov nranc hogevor hatkutyunnery: na ezraphakum e. «Nman iroq hazvagyut voraknery, voroncov nranq partakan en voch te bardzrakarg krtutyany, ayl miayn bnutyany, cnecin zgacoghutyun, vor es ays zhoghovrdin hamarem lavaguyny bolor myusneric, um caysor gitem» 8: Isk Rudanovskin grum e. «Aveli xaghagh ev hamest bnakchutyun, vor handipel Saxalini haravum, dzhvar te lini»: Cankacac brnutyun nranc mej zzvanq ev sarsaph e arajacnum: A.Polonskin patmum e arxivneric qaghvac hetevyal txur drvagy: Depqy vaghuc e eghel: ancyal darum: Kozak haryurapet Chernin, vory Kurilyan aynerin Rusastanin er entarkecnum, voroshec tchipotaharel mi qanisin. «Patzhi miayn naxapatrastutyunn aynerin sarsaphi matnec, ev erb erku knoj dzerqery hetevy kapecin, vorpeszi harmar lini patzhely, mi masy phaxav anmatcheli zhayry, isk mi ayn 20 kananc ev erexaneri het baydarkayov mtav covy... Phaxchel chhascrac kananc hanecin, isk 6 tghamardkanc vercrin navaknery, phaxusty kanxelu hamar dzerqery kapecin, sakayn aynqan anoghoq, vor meky merav։ Erb nran: aytucvac ev karces xashac dzerqerov, qarov handerdz netecin covy, Chernin xratelu mtadranqov myusnerin asac. «Rusners aydpes enq varvum»:

Canotutyunner

1․ «Yuzhnaya chast Saxalina» ev «Ainsko-russkiy slovar» ։

2․Dzhvar e patkeracnel, te Hyusisayin Saxaliny ev Kurilyan kghzinern amayacrac ays hivandutyuny xnayer Haravayin Saxaliny։ A․ Polonskin grum e, vor yurdy, vortegh mah e eghel, ayny lqum e ev phoxareny nory karucum ayl vayrum։ Nman sovoruyty, aknhayt e, galis e ayn zhamanakneric, erb ayny, hamatcharakic sarsaphac, lqel e varakvac bnakavayrern u nor vayrum himnel mek urishy։

3․ Rimski-Korsakovin aynuhin asel e․ «Sizamy qnum e, isk ayny nra phoxaren ashxatum․ antar e hatum, dzuk vorsum, ayny chi uzum banel, Sizamy nran jardum e» ։

4․ Shrenki grqum, vori masin asel em, aghyusak ka ayneri patkerov։ Nayel naev fr․ Gelvaldi «Estestvennaya istoriya plemen i narodov» h․ 2, vortegh ayny kangnac e voghj hasakov: hagin xalat։

5․ A․ Polonsku «Kurili» -n tpvel e «Zapiski imp․ Russkogo geogr․ obshchestva» -um, 1871-in։

6․Covi bariqner։

7․N․ V․ Busen, vory hazvadep e meknumeki masin barehatch artahaytvum, i dep, ayspes e bnutagrum aynuhinerin․ «Erekoyan indz aycec harbac ayny: haytni mec harbecogh։ Na hety berel er knojy ev, vorqan haskaca, ankoghnayin havatarmutyuny zohaberelu mtadrutyamb: ayd kerp indznic lav nver korzelu huysov։ Bavakan geghecik aynuhin, tvum er, patrast e ognel amusnun, sakayn es dzevacri, te chem ymbrnum irenc bacatrutyunnery։ Tnics durs galov: kinn u amusiny aranc dzevakanutyan patuhanis ev pahaki araj trvecin bnakan petqin։ Ayd aynuhin kanaci arandznaki amot cher cucaberum։ Nra stinqnery grete cackvac chein։ Nuynpisi zgest er krum, inch tghamardik, ayn e: mi qani gotepat layn kartch xalat։ Shapik ev nerqnazgest nranq chunen, usti annshan anphututyunn i cuyc e hanum voghj baremasnutyunnery» ։ Nuynisk ays xstabaro heghinaky xostovanum e, vor «jahel aghjikneri shrjanum handipum en hatcheli ev phaphkadem lavery: bockltun sevachya» ։ Inch el lini, aynuhin fizikakan zargacmamb het e mnacel, na ceranum, tarshamum e tghamarduc vagh։ Kareli e sa veragrel nran, vor dareri yntacqum canr gorci ev arcunqi aryuci bazhiny hasel e nran։

8․Aha ayd voraknery․ «Rumyancevi covaxorshi aphi ayneri kacaran meronc ayci zhamanak yntaniqneric mekum nkateci erjanik hamerashxutyun, kareli e asel, grete havasarutyun yntaniqi andamneri։ Mi qani zham mnalov nranc het: chkaroghacanq voroshel tohmavagin։ Tarecnery handep eritasardnery artonyal pahvacq i cuyc chdrecin։ Nranc nverner arandznacnelis voch voq dzhgohutyun chhaytnec, te iren aveli qich hasav myusic։ Mez andadar tarber carayutyunner ein matucum։

Targmanutyuny: A․ Hovhannisyani

Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
Aram Hovhannisyan
07:20, 21.10.2023
2137 | 0
06:43, 13.08.2023
1098 | 0
12:55, 12.03.2023
2785 | 0
10:36, 23.10.2022
1696 | 0
09:26, 25.07.2022
4560 | 0
11:48, 23.11.2021
6406 | 0
08:05, 31.03.2021
7889 | 0
08:25, 16.09.2020
3913 | 0
11:28, 20.06.2020
10470 | 0
09:08, 09.03.2020
6836 | 0
09:34, 14.02.2020
13421 | 0
15:26, 07.12.2019
6664 | 0
08:40, 16.11.2019
8164 | 0
08:38, 06.09.2019
15547 | 0
12:16, 18.08.2019
7650 | 0
09:06, 19.03.2019
17168 | 0
11:20, 11.01.2019
17950 | 0
depi ver