ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+28 °C, +16 °C ... +29 °C Vaghy:+29 °C
ERB BACUM ES CACKVoCY
11:28, 20.06.2020
10470 | 0

Caysor rusakan petakan qarozchameqenan xusaphum e Erkrord hamashxarhayin paterazm artahaytutyunic: arajin plan mghelov Hayrenakan mec paterazm baramiutyuny։ Hatuk en ushadrutyuny sheghum 1939-ic: phoxadrelov 1941 tvakan, aylapes jri eres en elnum phaster, voronq hastatum en ughghaki meghsakcutyun sandzazercvac hamamolorakayin paterazmin, vorin amenazusp hashvarknerov zohabervec 60, ayl hashvarknerov: 80 milion mard, hashmandam dardzav 95 miliony։ Nuyny meronq en krknum: Hayrenakan el che, Mec hayrenakan։ Rusy karogh e aydpes kochel, qani vor uni naev 1812-i paterazm, vory mghel Napoleoni banaki dem։ Mez inch։ Te da el e mery։ Asum en: XSHM-y mer yndhanur hayreniqn e eghel։ Ete aydpes e, standzneq naev Moloov-Ribentrop dashinqi /23-y ogostosi, 1939 t․/ patasxantvutyunn ir bolor hetevanqnerov։

Moskvayum knqvac gorcarqic orer anc Germanian ev Xorhrdayin Miutyuny bazhanecin Lehastany․ XSHM-i tirapetutyann ancav 200 hazar qar․ km taracq։ Da xaghagh miacum cher, ayl brnakcum, vorn ughekcvec 1, 5 milion mardu artaqsmamb, lehakan banaki spayakazmic 25 hazari gndakaharmamb։ Minch Germanian nvatchum er Norvegian, Fransian, «barekamutyan» paymanagrov ogtvum rusastanyan coreni, navti, fosfori, qromi, nikeli pasharneric / Germanian Rusastanic er stanum grete voghj anasnakery, fosfori 74, asbesti 67, qromi 65, nikeli 44, navti 34 tokosy/, Vyacheslav Molotovy heragrov shnorhavorum e Adolf Hitlerin Pharizi arman artiv, Karmir banaki 120 hazaranoc zoramiavorumy hardzakvum e Finlandiayi vra /1939-i noyemberi verj/, vori pattcharov heracvum e Azgeri ligayic, brnazavtum Baltyan erkrnery, Ruminiayic xlum Hyusisayin Bukovinan ev Besarabian։ 1940-i arden ogostosin Berlinum XSHM artgorcnaxarary hetaqrqrvum e Bulghariayi, Vouminiayi, Hunastani, angam Shvediayi kargavitchakov: aknarkelov ir taracqayin nkrtumnery։ Nra heranaluc heto e Hitlery verjnakan voroshum kayacnum zspel Stalini axorzhaky: yntrelov bolshevikyan kaysrutyuny cnki berelu tchanaparhy։

Ayo, «uxtadruzh» er Germaniayi hardzakumy, inchy sertel ein talis dprocum, buhum: chaselov sakayn, vor paymanagiry xaxtelu masin e xosqy, inchpes cher asvum zangvacayin dasalqutyan, tiv 270 hramani masin, vorov kargadrvum er shrjapatman mej ynkac zinvorakan kazmavorumnerin krvel minchev verjin mardy, gndakaharel geri handznvel kamecoghnerin /300 hazar zinvor spanvec irenc isk hramanatarneri dzerqov, vory shat aveli e britanacineri tvac zoheri qanakic voghj paterazmi yntacqum/։ Miayn Stalingradi tchakatamartum 13 hazar mard gndakaharvec davatchanutyan ev vaxkotutyan meghadranqov։ Cher xosvum 975 hazar «qaghhancagorcneric» ev irakan hancagorcneric kargapahakan zoramiavorumner kazmelov arajin gic ugharkelu masin, voronc meghqy qavelu eghanakneric meky nrnaknerov dzerqery ver parzac ibr handzvelu, irakanum paytecnelu mtadrutyamb hakarakordi xramatnern ugharkeln er։ Te chgnaln er stuyg mah u te gnaly, vorovhetev glxi ynknelov inchn inchoc e, germanacinern sksecin hndzel bolor motecoghnerin։ Cher xosvum ayn masin, vor Baltyan erkrnerum, Ukrainayum hardzakvogh koghmin yndunum ein vorpes azatarari, qanzi xorhrdayin rezhimy shat aveli anhandurzheli er nacizmic։ Nranc mi masy carayutyan ancav germanacinerin, ev shatery, iharke, hatucecin mahvamb /215 hazar en nacistakan hamazgestov XSHM qaghaqaciutyamb spanvacnery/։ Nranq chein uzum kisel Rusastani xorqery qshvac 1, 5 milion leheri, inchpes ev aveli ush aqsorvac 3, 5 milion tatarneri, chechenneri, eli urish anbarehuysneri tchakatagiry։

Germanakan gerazanc patrastutyamb razmakan meqenayin Xorhrdayin Miutyuny dimakayel karogh er himnakanum mardkayin anvarzh uzhov․ 44 hazar er orakan zohvacneri tivy, amen germanakan spanvac zinvori dimac 20 xorhrdayin zinvor - ayspisin er uzheri haraberakcutyuny։ Patkeracnelu hamar mek tiv: Leningradi pashtpanutyany zohvec aynqan xaghagh bnakich u zinvor, vorqan AMN-y ev Mec Britanian miasin tvel en voghj paterazmi yntacqum։ Miayn brnapetakan, miakusakcakan erkiry karogh er haryur hazarneri, milionneri mahov kangnecnel hardzakumy, tarakarcutyun chhandurzhogh hamakargum er da hnaravor, vortegh mardun sosk ayn bani hamar, vor handgnel e asel: nemeci zenqy meric lav e, anhaytutyun ein tchamphum։ Angam 1943-1945 tverin Karmir banaki korustnery yuraqanchyur tchakatamartum ancnum er masnakicneri 25 tokosy։ Evs mi ccun tiv: paterazmi yntacqum tankisti masnagitutyun yuracrac 403 hazar 272 marduc zohvel e 310 hazary։ Ete mardn arzheq liner, Erkrord ashxarhamartum amenashat zoh XSHM-y cher ta /zinvoragrvacnery: 34, 5, razmatchakatum spanvacnery: 8-11, hashmandamnery: 15, 5, geri ynkacnery: 4, 5-7, 5, spanvac xaghagh bnakchutyuny: 18 milion/, ayn depqum, erb bazmativ tchakatnerum krvogh germanacineric zohvec 6, 9 milion /korustneri qanakov 2-rdy Chinastann e, tarber hashvarknerov: 15-20 milion/։

Soskali er voch miayn «xroxtanalu» hamar ory 100 gram oghi stacogh /martic araj: krknaki/ vat snvogh u vat zinvac zinvori vitchaky /skzbum angam bavarar qanakov hracan chunein/, aylev tikunqum gtnvoghneriny։ Haziv 500 kaloria er stanum gorcaranum mek hertaphoxum 12 zham ashxatoghy, mardik: himnakanum cerer, erexaner, kanayq, hashmandamner, qaghcum ein bari iskakan imastov: snndi pakasy erbemn lracnelov anassւnin trvogh quspov u tephov, tarapum lndaxtic, ayl hivandutyunneric, uzhic ver ashxatanqic։ Hanrayin dashtic, pahestic mi bur coren, mi qani kartofil trcracin minchev tasy tari bant er sparnum։

Ete chnchin arzheq uner ir zinvory, qaghaqacin, parz e, inchpisi kliner verabermunqy handep gerinery։ Mejberum britanaci razmakan patmaban Maqs Heystingsi «Erkrord hamashxarhayin paterazm․ dzhoxq erkri vra» stvaracaval ashxatutyunic․ «Erb Karmir banaky nahanjelis harkadrvac toghec hospitaly, vortegh kar 160 viravor germanaci, bolorin spanecin: netelov patuhanic ev kam phshrelov gangy ughghaki mahtchakalin։ Hunisi 23-in Dubis geti vra hakahardzakman ancac rusnerin handznvac germanakan jokaty haytnabervec hakarakordi veranahanji hajord ory։ Hanel ein achqery, ktrel serakan organnery, arel ayl vayragutyunner, -grel e cncvac germanaci span» ։ Sa: nahanji arajin orerin։ Isk te inchpisin er ayd zinvory «hanun Stalini» erkir «azatagrelis», teghekananq ruminabnak mer hayrenakci: Varuzhan Voskanyani «Shshukneri matyan» ushagrav grqic․ «Tigran Petrosyany karmrec։ Nranc mej miakn e eghel, vorn uraxacel e, erb 44-in rusnery ekel ein։ Arajinn e gnacel nranc dimavorelu։ Vra e prcel arajin zinvorin u nra erku tshery hamburel։ Phoqr inch shphotvac zinvory toghel e, vor voghjagurvi, apa hankarc staphvel, dastaky cuyc talov: hracani phoghy dem e arel nra kzakin։ Skzbum Tigran Petrosyany chi havatacel, bayc pahunaki shrxkocy qaracrel e nran։ Zhamacuycy hanel e tevic u parzel nran։ Sovetakan zinvory piti goh liner։ Tigran Petrosyany zhamagorc er, tchashak uner։ Zinvory xlel e zhamacuycn u Tigranin glorel phosy։ Aydpes bolshevizmi jermerand erkrpagu Tigran Petrosyany cexi mej kckvac u mek dastaky, mek kzaky shoyelov, mnacel e ansharzh u doghalov: linelov arajiny, teev anharmar dirqov dimavorel er sovetakan pharapanc banakin» ։ Mek ayl tegh․ «Rusnery ekan, irenc phoxannery ktchaqein kineru karoten ev chor kokordnery: vodkayi» ։ Bazmativ en vkayutyunnery xorhrdayin «azatarar banaki» kazmakerpac talani masin․ NKVD-i hskoghutyamb koghoptvum ein bankery, tangarannery, anhatneri havaqacunery, xanutnery, bnakarannery, kazmaqandvum ev Rusastan phoxadrvum gorcaranner, hosqagcer, hoter u naxirner, ayn ameny, inch arzheq er nerkayacnum։ Marshal Konstantin Rokosovsku entakayutyan banakayin uzherum paterazmi tarinerin hretanavor spa Aleqsandr Solzhenicinn e sarkazmov grel․

Pobediteli Evropi,

Vsyudu russkie snuyut;

V kuzova sebe suyut:

Pilesosi, svechi, vina,

Yubki, tryapki i kartini,

Broshki, pryazhki, blyashki, bluzki,

Pishmashinki ne na russkom,

Sir i krugi kolbasi,

Meloch utvari domashney,

Ryumki, vilki, tufli, mebel,

Gobeleni i vesi․․․

Banaki vernaxavy bacardzak hog cher tanum gravyal vayreri bnakchutyan apahovutyan masin․ hamatarac ein brnabarutyunnery, inqnadatastannery, «azatarary» dardzel er venerakan hivandutyunneri taracogh /orosh hashvarknerov: 1, 9 milion germanuhi en brnabarel Karmir banaki zinvornery, nrancic 10-y hazary inqnaspan e eghel/։ «Amenur, vortegh ishxanutyunn ancel er sovetakan haghtoghnerin, nranq trvum ein xraxtchanqnerin։ Brnutyunnern u averacutyunnern aynpisi masshtabi ein, inchpisin Evropan cher tesel 17-rd daric heto», -verohishyal grqi ruseren orinaki 600-rd ejum grum e Heystingsy։

Xorhrdayin patmagrutyuny misht nsemacrel e ayloc, masnavorapes angliacineri, amerikacineri dery 2-rd hamashxarhayinum: tpavorutyun steghcelov, te paterazmy sosk Germaniayi ev xorhrdayin erkri mijev er: moranalov, vor ayn irakanum sksvel er Germaniayi: Lehastan mutqic aveli vagh /Tchaponian 1937-in er nerxuzhel Chinastan, Italian 1935-in: Etovpia/, vor ashxarhakorcan krvin masnakcum er 57 erkir /ayl tvyalov: 61/, voric 30-y: xoshor, 1, 7 miliard bnakchutyun /miayn razmakan uzherum: 110 milion/, yndgrkel er 22 milion qar․ km taracq, vor dashnakicnery krvum ein Tchaponiayi dem Xaghagh ovkianosum, brnazavtac Chinastanum, Filipinnerum, Birmayum, germanacineri dem tchakat ein bacel Hyusisayin Afrikayum, Mijerkrakanum, nacistneri koghmic paterazmogh koghm ein Musolinii Italian, Tchaponian, Ruminian, Hungarian, Finlandian, Anglian er rmbakocutyan tak, Atlantyan ovkianosum, Hyusisayin covum u aylur germanakan hacanaver vo suzanaver kayin, voronq dzhvaracnum ein mardkayin uzhi, texnikayi phoxadrumy Hin mayrcamaq, erkrner kayin, voronq mijnordavorvac ein masnakcum paterazmin։ Kkaroghanar Xorhrdayin Miutyany miaynak haghtel, ete chliner Britaniayi ev AMN-i voch miayn razmakan masnakcutyuny, aylev nyutakan ajakcutyuny miliardneri tesqov։ Te vorqan e 1941-i hoktemberi 1-in knqac ev amen tari tarmacvogh phoxadardz ognutyan paymanagri himan vra AMN-i, Mec Britaniayi, Kanadayi tramadracy Xorhrdayin Miutyany, vkayum en tvery․ 18 hazar 300 inqnatir, 11 hazar 900 tank, 1900 shogeqarsh, 66 dizelayin elektraqarsh, 11 hazar vagon, 422 hazar heraxosasarq, 1 milion km heraxosalar, 35 hazar 800 radiokayan, 4 milion anvadogh, 13 hazar hakaodayin hranot, 44 hazar 500 hastoc, 15 milion zuyg koshik, 69 milion qar․ metr brdya gorcvacq, 4, 3 milion tonna bardzrkaloriakan mterq /shaqar, xtacrac kat u kati, dzvi phoshi, msi pahaco, yugh/, relser: erkatughu, alyumin: inqnatirashinutyan hamar, tertavor poghpat: zrahameqenaneri, varod, ayl apranqner։ Paterazmi avartin Karmir banaki tramadrutyan tak kar 665 hazar avtomeqena, voric 477 hazar 785-y amerikyan ein /ayd tvum: 51 hazar 581 hramanatarakan jip, 152 hazar 600 suderbeqer/։ Miayn AMN-i hatkacracy 11, 3 miliard dolar er /ayn tarinerin anpatkeracneli mec tiv/։ Araqumy dadarecvec 1945-i ogostosin։ AMN-y hamadzaynel er, vor veradardzvi miayn paterazmic heto chvnasvac texnikayi gumary, yst vorum: 30 tarum, sakayn eraxtamor «zhoghovurdneri hayr» Staliny hrazharvec: aselov․ «XSHM-y aryamb liovin hatucel e lend-lizi partqy» ։ Hetagayum, tchisht e, mi qani angam bardzracec xndiry, nuynisk vorosh gumar: 48 milion dolar, tasnamyakner anc veradardzvec, bayc xorhrdayin kaysrutyan qandveluc heto animast dardzav pahanj nerkayacnely։

I verjo, skzbunqneric elnelov paterazmin masnakcac ev XSHM-in dzerq beknac amerikacinery ev bitanacinery, dashnakic myus petutyunnery mi brnapetic azatecin Evropan, bayc i zoru cheghan phrkel Arevelyan Evropayi bnakchutyann aravel tchzmich sovetakan sapogic, vory tevec grete kes dar։

Ditarkumn amphophem hatkapes mez veraberogh harci patasxani tchshtumov: hayeris hamar ayn Erkrord ashxarhamart er, te Mec hayrenakan։ 600-650 hazar hay e zinvoragrvel paterazmin, voric 300 hazary Xorhrdayin Hayastanic /bnakchutyan tivy: 1, 282 milion/, 200 hazary: myus hanrapetutyunneric, 100-150 hazary: ayl petutyunneric։ Masnakicneric 350 hazary tun chekav, veradardzacneric shatery hashmandam ein։ Aphachaph mer hanrapetutyuny krec paterazmi voghj canrutyuny։ Krvic taracqayin arumov amenashahacy durs ekac hskayacaval terutyan mas kazmogh Hayastann inch aknkaliq uner ev inch stacav haghtanakic heto, baci geri ynkac hazaravor andzanc u nranc yntaniqneri aqsoric, hetagayum: zohvacneri patvin karucvac hushakotoghneric։ Asum en: phrkvec Turqiayi nerxuzhumic։ Verapahumov yndunenq: chmoranalov sakayn, vor mer zgushavor harevany chezoq erkir er, Germanian haghtutyan depqum uner ayl cragir, voric elnelov el tarber tvyalnerov 26-30 hazar hay yndgrkvel er Haykakan 1-in ev 2-rd legeoni, Kovkasyan hecelazorayin diviziayum gorcogh «Hayastan» gndi, diversion npataknerov dzevavorvac «Abver-104» germanakan miavorman haykakan «Dromedar» arandznaki xmbi kazmum /tvyalnery patmaban Edvard Abrahamyani «Moracvac Legeony» grqic en, Erevan, 2005/, vorpeszi Hyusisayin Kovkasy gravac u Aysrkovkas arajacogh germanakan uzheri het 1942-i dektemberi 15-in himnvac Berlini Hayoc azgayin xorhrdi ghekavarutyamb /hetagayum: Komite/ ter kangnein Hayastanin։ Ayd kazmakerputyunn er nerkayacnum evropahayutyan shahery Germaniayum ev gravyal taracqnerum Erkrord ashxarhamarti zhamanak: Karevor e nshel, vor nacistneri ishxanutyan galuc heto anhrazhesht dardzav nranc het kap hastately ev anvtangutyan arumov hamagorcakcutyuny: Erb Turqiayi qarozchutyan hetevanqov taph aran hakahaykakan tramadrutyunnery: himqum unenalov mer, ibr, semitakan akunqneric serumy, Artaqin qaghvarchutyan pet, Kentronakan gitahetazotakan instituti gaghapharaxosutyan ev krtutyan harcerov ghekavar Alfred Rozenbergi handznararutyamb steghcvec hayoc cagumn u patmutyunn usumnasirogh handznazhoghov, vory 4 amis anc Hitleri seghanin drec hakaraky phastogh gitakan usumnasirutyun, vorum nerarvac bazum vaveragrery, sksac Darehi ardzanagrutyunneric, hastatum ein hayeri ariaci linely: Ayd arumov drvatanqi arzhani gorc katarecin Garegin Nzhdehy, Hayk Asatryany, Alfred Muradyany, hayaget Normany ev hatkapes: Berlini arevelagitutyan instituti tnoren Artashes Abeghyany /lezvaban, grakanaget Manuk Abeghyani eghbayry/, vorn el yntrvec Hayoc azgayin xorhrdi naxagah:

Xorhrdi himnumov u nra hovanavorutyan standznumov germanacinery mi qani npatak ein hetapndum, voroncic glxavory razmagerineri ev gravyal taracqneri hay bnakchutyan shrjanum nacizmi ogtin qarozchutyan apahovumn er, apa: azgayin ereveli, heghinakavor demqeri gorcuneutyuny verahskely, haghtutyan paragayum: apaga ishxanutyan naxapatrastumy: Isk vor Aysrkovkasy, aynuhet Turqian, Parskastany gravelu cragir kar, phast e: «Gertrud» anvanumov razmakan gaghtni planov hardzakumy Turqiayi vra naxatesvac er sksel 1943-i phetrvarin, vory, sakayn, Stalingradic heto mi koghm drvec: Bann ayn e, vor Turqiayi erkaki xaghery hiastaphecrel ein nacistnerin, isk angliakan razmanaveri elumuty Bosfor-Dardanelov chargelelu vtchiry: zayracrel, u nranq patzhelu harmaraguyn pahi ein spasum: Bnakan e, ayd depqum haykakan gorcony ashxatelu er: Vtarandi qaghaqakan demqeri hamagorcakcely nacistnerin liovin haskanali kdarna, ete nkati unenanq, te ayd tarinerin inch hzor, haghtakan terutyun er Germanian: Nax: vtang er sparnum 20 hazaric aveli hay gerinerin, gravyal taracqnerum bnakvogh hayerin, voronc ognel er petq, aynuhet: irakan er Aysrkovkasi gravumy, vorin masnakcutyan hamar shrayl xostumner ein trvel: Arcax, Naxijevan, Javaxq, Arevmtyan Hayastan։ Vracinerin, adrbejancinerin, vorpes taracqayin phoxhatucum, handznvelu ein, arajinin: Sochii marzy, erkrordin: Irani Hyusisayin Adrbejany: Asvacin havelenq, vor 1942-in Kovkasyan Azgayin komitenerin nacistnery tvel ein Germaniayin iravahavasar dashnakci kargavitchak:

Patarik Hayoc Azgayin Xorhrdi haytararutyunic: hraparakvac Berlinum 1943-i phetrvari 15-in germaneren, hayeren: «Razmik» terti hunvari 23-i hamarum, vorn el Garegin Nzhdehin nvirvac ashxatutyan mej zeteghel e patmaban, hraparakagir Rafayel Hambardzumyany. «Hay Azgayin Xorhurdy ayn hamozumn uni, vor ir zhoghovrdi tchigery petq e psakvin anov, vor Hayastan, germanakan Rayxi zoravor ognutyamb, inqnavar erkir my piti darna u vorpes aydpisin karucvi»: Vorpeszi tpavorutyun chsteghcvi, te nra andamnern ishxanatenchner ein, xorhrdayin terminologiayov: karieristner, yntercenq naev haytararutyan verjin kety. «Hay Azgayin Xorhurdy nerka phoxancman shrjani oghak myn e: Ir iravasutyunnern u gorcuneutyuny kdadrin ayn vayrkeanin, erb Germanio ghekavarutyan tak Hayastanin mej qaghaqakan nor varchutyun my steghcvac piti ylla»:

Hatukent voghj mnacacneric meki: Tutunjyani inqnaxostovananqic. «Menq havatum einq mer haghtanakin ev mer bazmacharchar hayreniqi azatagrutyany, voch te fashistakan gaghapharaxosutyany: Menq ughghaki uzum einq kendani tun veradarnal, phrkel mer yntaniqnern u erkiry stalinyan dahitchneric ev sovic»:

Miakoghmani chlinelu hamar phastenq, vor nacistakan Germaniayi partutyunic heto Potsdamum 1945-i hulisi 22-in skzbum artgorcnaxarar Molotovy, apa ev hajord ory Staliny bardzracrin Karsi, Ardvini, Ardahani marzery Xorhrdayin Miutyany veradardznelu xndiry, qani vor lracel er 1925-i dektemberi 7-in Turqiayi het knqac barekamutyan ev chezoqutyan paymanagri zhamkety /Mejberum Stalini eluytic: ete Turqian uzum e mez het dashinq knqel, harkavor e shtkel sahmany, ete chi uzum, veranum e dashinqi harcy/, bayc Mec Britaniayi varchapet Uinston Cherchily ev AMN-i noryntir naxagah Hari Trumeny harcy hanecin orakargic: nshelov, vor ayn veraberum e miayn Turqiayin ev Xorhrdayin Miutyany, usti piti lucvi nranc mijev։ Hetagayum evs tarber tarineri tarber aritnerov xndirn arcarcvel e, bayc... arden qarozchakan npataknerov: I verjo, Xorhrdayin karavarutyuny 1953-i mayisi 30-in haytararec, vor «baridraciakan haraberutyunnery pahpanelu ev xaghaghutyunn u anvtangutyunn amrapndelu hamar Hayastani ev Vrastani karavarutyunnery hnaravor hamarecin hrazharvel Turqiayi nkatmamb taracqayin pahanjneric» ։

Ev ayspes, cackocy masamb baceluc heto verogryaln achqi araj unenalov, ardyoq tchisht e, ardaraci 1939-i septemberin sksvac Mec ashxarhamarti phuleric mekn arandznacneln u karevorely: anteselov mekmeku dem elac te Hakahitleryan dashinqi u te Arancqi erkrneri zoramiavorumneri kazmum ashxarhasphyur hayutyan arkayutyan phasty։ Indz hamar hastatapes tchisht u ardaraci che: tekuzev linelov Haykakan hradzgayin divizianeric meki sharqerum Erkrord ashxarhamartin masnakcac kapavori, paterazmi erkrord kargi hashmandami vordi։

Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
Aram Hovhannisyan
07:20, 21.10.2023
2139 | 0
06:43, 13.08.2023
1098 | 0
12:55, 12.03.2023
2790 | 0
10:36, 23.10.2022
1696 | 0
09:26, 25.07.2022
4561 | 0
11:48, 23.11.2021
6407 | 0
08:05, 31.03.2021
7891 | 0
08:25, 16.09.2020
3913 | 0
11:28, 20.06.2020
10471 | 0
09:08, 09.03.2020
6837 | 0
09:34, 14.02.2020
13421 | 0
15:26, 07.12.2019
6664 | 0
08:40, 16.11.2019
8164 | 0
08:38, 06.09.2019
15547 | 0
12:16, 18.08.2019
7650 | 0
09:06, 19.03.2019
17169 | 0
11:20, 11.01.2019
17950 | 0
depi ver