***
Otar, amayi tchampheqi vra
Im qaravanys meghm kyghoghanje.
Kangnir, qaravans, indzi kytva,
Te hayreniqes indz mard kykanche:
Bayc lur e shurjys u shyshuk chyka
Arevar, andorr ays anapatum.
Ax, hayreniqys indz xort e hima,
U qnqush serys urishi grkum:
Kynoj hambuyrin el chem havata,
Shut kymorana na var arcunqner.
Sharzhvir, qaravans, indz vov dzayn kyta,
Gitcir, lusni tak chyka uxt ev ser:
Gyna, qaravans, indz hetd qash tur
Otar, amayi tchampheqi vra.
Urtegh khognis: gyluxys var dir
Zher-qareri mej, physheri vyra...
Meky cheghav
Meky cheghav, vor imanar vshters,
Qnqush dzerqov darman aner verqeris.
Meky cheghav, vor gurgurer varders,
Anush buyr tar, vardi guyn tar ergeris:
Kyanqs ktam srtic bxac hambuyrin,
Ax, te meky indz haskanar u sirer:
Inch ka erkrum ev srbazan, ev angin,
Qan te zohvel, qan te linel andznver:
Bayc es kyanqum shat sireci u laci, —
Meky cheghav, vor amoqer vshters,
Sirogh srti carav, carav mnaci,
Meky cheghav, vor gurgurer varders...
MAYRIKIS
Hayreniqes heracel em,
Xeghtch panduxt em, tun chunim,
Aziz mores bazhanvel em,
Tyxur-tyrtum, qun chunim:
Saren kugaq, naxshun havqer,
Ax, im mors tesel cheq.
Coven kugaq, marmand hover,
Axyr barev berel cheq:
Havq u hover ekan kyshtis,
Andzen dipan u ancan.
Papak-srtis, phaphag-srtis
Anxos dipan u ancan:
Ax, qo tesqin, anush lezvin
Karotcel em, mayrik jan.
Ernek, ernek, eraz linim,
Tyrnim motyd, mayrik jan:
Erb qunyd ga, lur gisherov
Hogid gyrkem, hambuyr tam.
Syrtid kypnim var karotov,
Lam u xyndam, mayrik jan...
Kuzei linel ...
Kuzei linel garnan aregak,
Chqnagh varderov kurcqd ptchnei,
Andorr srtid mej varei krak,
Mut acherid mej paycar shoghayi:
Kuzei linel ergogh shatrvan
Ev eraznerd lur ororei,
Kam te: shoghshoghun voski ciacan,
Shushan tchakatid psak hyusei:
Kuzei linel aliqy covi
Ev votnerid tak meghmik hevayi,
Kam te: lerneri burmunqy hovi,
Phartam mazerd shoyelu gayi:
Kuzei linel erkinq astghavar
Qez, inchpes erkri shurjy, patei
Hazar u hazar achqerov gohar,
Qez: dyutvac, arbac haverzh nayei:
MAYRY
Antarnerum' ashnan taphur,
Erb tac xavarn e ijnum,
Erb dashterum merk u txur
Curt qamin e sharachum,
Amen angam zgum em nor
Zruycn ays xeghtch parav mor:
Ev xorhum em, te ardyoq ur,
Meznic motik kam herun,
Vor anterunch xeghtchin hima
Chari dzerqn e harvacum...
Chgitem erb ev vor shenum
Iren vordu, harsi qov
Mi xeghtch parav mayr e kenum,
Canr akanj, kuyr achqov:
Vot u dzeric ynkac, antchar,
Hac chtayin, cher uzum,
Ev orn amboghj nranc hamar
Aghotqner er mrmnjum:
Of, asum er harsn amen or,
Merd ber e im vra
Bans toghac' ory bolor
Pheshn em brnel es nra:
Achqy ankusht, inchqan vor tam,
Misht anecqy beranin,
Nstel e mer shnchi vran,
Tar, korcru' azatvim...
-- Ay kin, inch char ban kxosas,
Mard el cnogh morn espes...
Kbarkana astvac vras,
Megha' astcu, megha' qez:
Bayc amen or harsn anoghorm
Amusnu sirtn er krcum,
Ev xstabar pahanjum er
Ir char kamqin gohacum:
U mi or el tchchac, lacec,
Pokec mazery glxic,
Vra prcav, dury bacec,
Te mord tar im tnic,
Te voch, hima durs ktrni
U kdzene ashxarhum,
Te mardn iren or chi talis,
Te urishin e sirum...
Tshvar mardn er. tchary ktrac
Vercrec mory parav,
Angut harsi achqi araj
Parky drec, usn arav:
Gluxy kor' tchampha ynkav,
Mitqy mrayl u xolor,
Sev amperic gishern ijav,
Tchamphan' mtin u molor...
Ush gisherin hasav antar,
Xor cmakum, cari tak,
Parky dzgec - mory antchar
Dzgec anter u menak:
Ashnan qamin er heckltum,
Gayln er talis kalanchin,
Votqy phoxec, vor darna tun,
Mor dzaynn hasav akanjin.
-- Ertas barov, Astvac qez het,
Votqd qari togh chga,
Tghas, vercru parky qez het,
Parky tany petq kga...
***
Cavac sirts erger hyusec,
Ergec anush u txur,
Vishtys halvec, arcunq hosec,
Vtchit, inchpes jinj aghbyur:
Havqeri pes ergers tran,
Hoveri het gnacin,
Arcunqnerys cogher daran,
Vardi cocum shoghacin:
Ancan orer — ekav mahy,
Sar hoghi tak qun mta.
Im arcunqov shaghagh vardy
Shvaq dzgec im vra:
Hovern ekan, shirmis vra
Txur erger ergecin, —
Ax, im anush, im vaghucva
Hyusac ergers ergecin...
***
Kuzes linim vshti cogher:
Acherid mej shogh canem.
Lur gisherva anush hover:
Phunj camerd phayphayem:
Kuzes linim vard – nazeli:
Krcqid vra varvrim.
Arshaluysi shogher voski
Demqid vra phayphlim:
Kuzes linim car u caghik:
Qez grkums ninj sphrem.
Taluk stver, tovich trchnik,
Oror asem, ororem:
Inch vor cankanas: kuzes linim,
Linim erkinq u erkir,
Linim cov, zhayr, arev, lusin,
Miayn, miayn indz sirir...
Shat mi´ txrir, shat mi: xndar, sirelis
Shat mi´ txrir, shat mi: xndar, sirelis,
- Ays ashxarhum ev voch mi ban himq chuni.
Vaghancuk en, kan u chkan, sirelis,
Bolor irern u astghery anhuni։
Laynsirt eghir, voghjy eraz hamare,
- Ays ashxarhum ev voch mi ban mitq chuni.
Lacy: zhypit u sery: cav hamare,
Te vor apres, kyanqyd inchu hamar e։
Ax, mi´ txrir, vishty kancni, - ayd vochinch,
- Ays ashxarhum ev voch mi ban gin chuni.
Shat mi´ hrtchvir, sern el kancni, bayc vochinch,
Kyanqn el kancni, - ayd vor vochinch u vochinch:
Tariner heto qez tesa noric
Tariner heto qez tesa noric,
Sirts artasvec, bayc zhptaci es,
Nuyn aghjikn eir: chqnagh boloric,
Hogus mterim, harazat aynpes:
Achqerd meghmov hangchecin veras,
Es hpart u ves anca qo motov.
Shurjs cacanvec luseghen eraz.
Ev et nayeci anzusp karotov:
Sut e, nazelis, chi zatel erbeq,
Erbeq chi zatel mez kyanqy dazhan.
Quyr im, amoqir sirts vshtabek,
Tes, qonn em es misht, qonn em havityan...
***
Kuzei linel garnan aregak,
Chqnagh varderov kurcqd ptchnei,
Andorr srtid mej varei krak,
Mut acherid mej paycar shoghayi:
Kuzei linel ergogh shatrvan
Ev eraznerd lur ororei,
Kam te: shoghshoghun voski ciacan,
Shushan tchakatid psak hyusei:
Kuzei linel aliqy covi
Ev votnerid tak meghmik hevayi,
Kam te: lerneri burmunqy hovi,
Phartam mazerd shoyelu gayi:
Kuzei linel erkinq astghavar
Qez, inchpes erkri shurjy, patei
Hazar u hazar achqerov gohar,
Qez: dyutvac, arbac haverzh nayei:
1899.
Aleqsandrapol