ՄԱՄՈՒԼ.ամ
Hay / Հայ | Рус | Eng | Tür
USD 402.56, EUR 440.64, RUB 4.58, GBP 505.01
+21 °C, +16 °C ... +28 °C Vaghy:+28 °C
Hovhannes Ayvazovski
12:09, 18.07.2014
11346 | 0

Aysor ashxarhahrchak hay covankarich Hovhannes Ayvazovsku cnndyan orn e: Na cnvel e 1817 tvakani hulisi 17-in, Ghrimi Teodosia qaghaqum, hay arevtrakani yntaniqum: Hovhannesy yntaniqum errord, krtser aru zavakn er: Griqor ev Gabriel vordineric heto: Bolorn el, inchpes ev nranc Hriphsime mayry, mkrtvel ein Teodosiayi hayoc S.Sargis ekeghecum: hay lusavorchakan davananqov:
Ayvazovsku naxninery 18-rd darum Arevmtyan Hayastanic bazmahazar hayeri het gaghtum en Lehastan: Hetagayum, harazat eghbayrneri mijev cagac anhamadzaynutyan pattcharov, nkarchi hayry eritasard hasakum teghaphoxvum e Moldovia, aynteghic el: Bukovia, isk 19-rd dari skzbnerin meknum e Ghrim, vortegh, handipelov hayuhi Hriphsimein, amusnanum e nra het ev mshtakan bnakutyun e hastatum Teodosiayum:
Irenc azganvany kcelov "ski" lehakan verjavorutyuny, Ayvazyannery vorosh zhamanak pahpanel en "G" skzbnatary ev grvel en Gayvazovski: Ayd "G"-n mnacel er ruserenum goyutyun chunecogh H tari verahnchyunavorumic: Ayd pattcharov "Hayvaz" azganuny grvel e "Gayvaz": Hetagayum Ayvazovskinery netum en "G" tary ev sksum en grvel aveli barehnchyun dzevov: Ayvazovski:
Hovhannes Ayvazovsku mankutyunn u patanekutyuny ancnum e Teodosiayum: Teodosian ayn zhamanak mi phoqrik, cayrgavarayin arevtrakan qaghaq er: Bnakchutyan mec masy hayer ein: Ayd pattcharov shat bnakavayrer kochvum ein haykakan anunnerov, inchpes, orinak, "Surxat" ("Surb Xach"), "Charxaphan", "Armyansk", "Armyanski Bazar" ev ayln:
Hovhannes Ayvazovskin ir naxnakan krtutyuny stanum e cnndavayrum: Ut tarekan hasakum na sksum e hatchaxel Teodosiayi S. Sargis ekeghecun arynter cxakan dprocy: Da tarakan dproc er, ur erexanerin sovorecnum ein hayoc ev rusac lezuner, qerakanutyun, tvabanutyun, kron, canotacnum ashxarhagrutyan ev hayoc patmutyan het: Aystegh na sovorum e 5 tari: Ayd tarineri yntacqum Hovhannes Ayvazovskin stanum e haykakan krtutyun ev yndhanur teghekutyunner harazat zhoghovrdi patmutyan, mshakuyti ev ancyali gorcichneri masin:
Vagh hasakic nra mej hetaqrqrutyun e arajanum nkarchutyan ev erazhshtutyan nkatmamb: Nkarum er dzerqn ynkac grqeri, terteri vra, isk erbemn naev, kavitchov kam acuxov, shenqeri paterin:
Vagh hasakum erazhshtaser patanin inqnuruynabar sovorum e jutak nvagel ev aynqan lav e nvagum, vor mi angam phoghocov ancnogh qaghaqaglux Kaznachevy, patahabar lselov nra nvagy, "qnqshabar xndrec sharunakel ev govec nran", inchpes grvac e "HcrrSVoÿ rCVoRRvVo" grqum:
Patanu nkarchakan totovanqnery gravum en Teodosiayi tchartarapet Koxi ushadrutyuny: Tesnelov nra ashxatanqnery: tchartarapety xorhurdner e talis nran, canotacnum e nkarchutyan: hatkapes herankarchutyan, cavalaynutyan ev lusastverneri naxnakan giteliqneri het:
Manuk Hovhannesi dprocakan tarinery ancnum en nyutakan canr, annpast paymannerum: Chnayac dran: Hovhannesy, sakayn, erbeq chi toghnum ir sirac nkarchutyuny:
Tchartarapet Koxy, vory sirum er patanun ev hetevum nra mankakan ashxatanqnerin, mi angam nra gcankarnery tanum ev cuyc e talis qaghaqapetin: Qaghaqapet A. I. Kaznachevy, vory kirt ev zargacac mard er, nkatelov artakarg yndunakutyunnery ayd hamest, ashxataser yntaniqi phoqrik andami nkarnerum, cankutyun e haytnum tesnel nran: Hajord ory patani Hovhannesy, hor ev tchartarapet Koxi ughekcutyamb, mi qani nor nkarner dzerqin, nerkayanum e Kaznachevin: Verjins ushadir ditelov nkarnery, haytnum e ir gohunakutyuny, xraxusum e nran ev nvirum jranerkeri mi tuph u nkarchakan tghter: Apa canotacnelov ir vordu het, arajarkum e hatchax aycelel irenc tun: Ayd orvanic Hovhannesy darnum e ayd qaghaqakirt yntaniqin hatchax aycelogh hyureric:
1830 tvakanin Kaznachevy nshanakvum e Ghrimi nahangapet ev yntaniqov teghaphoxvum e Simferopol: Na ir het tanum e naev Hovhannes Ayvazovskun:
Nra arvestov gravvac ishxanuhi Natalya Narishkinan: Aqsorvac dekabrist Narishkini kiny, mtahogvum e nran himnavor krtutyun talu xndrov: Vorosh zhamanak anc 14-amya Hovhanessy yndunvւm e Simferopoli rusakan gimnaziayi arajin dasaran:
Mek tari anc: 1833 tvakani mayisi 8-in, nkarchi hayry gravor dimum e Simferopoli gimnaziayi varchutyany, vor ir vordun tan usman mej unecac hajoghutyan vkayakan, vorpeszi yndunvi Peterburgi gegharvestakan akademia: Ayd dimumi hamadzayn 1833 tvakani hunisin trvum e hetevyal teghekanqy."Tavrikyan gimnaziayi 2-rd dasarani ashakert, qaghqeniakan kochum unecogh Ivan Gayvazovskin, 1831 t. ogostosi 15-ic yndunvelov Tavrikyan gimnaziayin, sovorel e aystegh arajin erku dasarannerum minchev nerka tvakany: Inchpes erevum e usucichneri vkayutyunic, ruserenqerakanutyunic ev ashxarhagrutyunic, hanrahashvic ev erkrachaphutyan naxnakan himunqneric, germaneren lezvi naxnakan kanonneric unecel e bavakanachaph hajoghutyun, latineren ev franseren lezuneri naxnakan kanonneric: lav, kendanabanutyunic ev gcankarchutyunic: shat lav, yndhanrapes gcankarchutyan arvestic: gerazanc hajoghutyunner": Nuyn tarva hulisi 9-in Hovhannes Ayvazovskin yndunvum e Peterburgi gegharvesti akademia: Akademiayum Hovh. Ayvazovskin sovorel e Maqsim Nikiforovich Vorobyovi dasaranum:
1835 tvakanin cary Peterburgum ashxatelu e hravirum fransiaci covankarich Filip Tanerin: Cary dimum e naev gegharvesti akademiayi prezidentin: nranic pahanjelov "harmar teknacu" Tanerin ashakertelu hamar: Prezident Oleniny talis e Ayvazovsku anuny: Tanery ditum e Ayvazovsku ashxatanqnery ev yndunum nran ir arvestanocum vorpes ashakert: Tanery mec ushadrutyun chi dardznum ir ashakerti vra: Yndhakaraky, na ogtvum e Ayvazovsku tchshtgrit Eskizneric ev nranc himan vra nkarvac nkarnery vatcharum e aznvatohmiknerin: Nuyn tvakanin Ayvazovskin, aranc Taneri imacutyan, ir nkarneric mi qanisy cucadrum e akademiakan cucahandesum: Tanery gangatvum e carin, ev cary hramayum e cucahandesic hanel Ayvazovsku nkarnery: Henc ayd zhamanak nvastacac Ayvazovskun mxitarecin ev husadrecin rus mtavorakannery: Nran aycelum ev mxitarutyan xosqer en asum haytni banasteghc Zhukovy, arakagir Krilovy: Nranq xorhurd en talis Ayvazovskun chdadarel nkarel: Nuyn tarum Tanery meknum e Phariz:
Hajord tarva garnany akademiayi profesor Zauerveydy cari mot hamardzakoren artahaytvum e. "Akademist Ayvazovskin Taneric vat chi nkarum": Ev chvaxenalov cari demqi dzhgoh artahaytutyunic: avelacnum e, vor Tanern e nran patkerel sev guynerov, ev nra sut cucumnerov Ayvazovsku nkarnery hanvel en cucahandesic: Cary cankanum e tesnel Ayvazovsku ayn nkarnery, voronq hanel en cucahandesic: Hajord ory cary ushadir ditum e nra nkarnery ev shat goh e mnum: Na kargadrum e vtcharel eritasard nkarchin 1000 rubli tghtadram ev nshanakel nran ughekcogh ir vordun: Kostandinin, Baltik covum naxatesvac phordznakan zoravarzhutyan zhamanak: 1830 tvakani keserin Rus mecanun nkarich Bryulovy Ayvazovskun nergravum e "Eghbayrutyun" xmbaky, vori andamneric ein kompozitor Glinkan, groghner Chernishevy, Yanenkon ev shat urish mecanun arvestagetner: Ays xmbaki havaquytneri zhamanak Ayvazovskin verjnakanapes dzevavorum e ir gegharvestakan tchashaky: Ayd havaquytneri zhamanak Ayvazovskin naev nvagum ev ergum er hin ghrimakan erger, voroncic mi qanisy hetagayum Glinkan ogtagorcum e "Ruslan ev Lyudmila" operayum:
Amran amisnerin Ayvazovskin masnakcum e Baltik covi rusakan navatormi phordznakan zoravarzhutyunnerin: Gtnvelov razmanavi vra: na motikic tesnum ev usumnasirum e razmanaveri sharzhumy covi aliqneri mej:
Ayd zoravarzhutyunneric veradarnaluc anmijapes heto Ayvazovskin nkarum e "Mec navatormy Kronshtadtum" ktavy ev mi qani covankar, voronq nerkayacnum e akademiayi varchutyany: Bardzr gnahatelov usanoghi arajadimutyuny: gegharvesti akademian voroshum e nran pargevatrel erkrord kargi voske medalov:
1836 tvakani akademiayi ashnanayin cucahandesum Ayvazovskin handipum e Pushkinin: Zhamanakakicnery patmum en, vor ayd handipumic heto Ayvazovskin nor ashxuzhutyamb e lcvum ashxatanqin:
Ayd cucahandesi zhamanak Ayvazovskun anuny hatchax haytnvum e mamuli ejerum:
Hajord tarva aprilin tagazharang Kostandiny, vorin nkarichy ughekcel er Baltik covum razmanaveri zoravarzhutyunneri yntacqum, cankutyun e haytnum gnel voske medalov pargevatrvac ev arden akademiayin patkanogh nkary: Nkarichy nkarum e ayd ktavi pattcheny ev ayn handznum patviratuin:
1837 tvakanin nkarac "Andorrutyuny" ktavi hamar pargevatrvum e akademiayi arajin kargi voske medalov: Nuyn tvakanin akademiayi varchutyuny voroshum e kayacnum Ayvazovskun erku tarov, vorpes akademiayi toshakaru, ugharkel Ghrimi terakghzi, ur piti nkarer nor covankarner: Dra hamar anhrazhesht er stanal akademiayi hovanavori: cari hamadzaynutyuny: Dimumic heto chors amis anc stacvum e cari patasxany, vory tuyl e talis Ayvazovskun mek tarov meknel Ghrim, bayc voch vorpes akademiayi toshakaru: Nuyn hramanagrov cary cankanum e gnel Akvazovsku 7 ktavner, nranc hamar vtcharelov 3.000 rubli: Ays voroshumov erku tarov krtchatvum e Ayvazovsku dasyntacy: 1838 tvakani marti skzbnerin Ayvazovskin meknum e hayreni Ghrim:
Garna skzbnerin Ayvazovskin arden Teodosiayum er: Mek tari sharunak Ayvazovskin nkarum e Ghrim phartam bnutyuny:
Ayd zhamanak Ayvazovskin nkarum e chors mec ktav: Ayvazovskin naev hraver e stanum masnakcel Sev covum katarveliq zoravazhutyunnerin: Zoravarzhutyunnery verjanum en hulis amsin: Ayd yntacqum nkarichy nkarum e mi qani esqizner ev phoqrik ktavner:
Sakayn ayd shrjanum verjanum en Ayvazovsku dramakan mijocnery ev na stipvac namakov dramakan ognutyun e xndrum akademiayi varchutyunic:
Ayvazovsku kyanqi amenbeghmnavor shrjanneric e Ghrimum anckacvac ardzakurdnery, voronc yntacqum nkarichy nkarum e aveli qan 20 mec ktav:
Hajord tarva hulisin akademiayi voroshmamb Ayvazovskin ev mi qani ayl nkarrichner gorcughvum en artasahman: Hulisi 20-in Ayvazovskin meknum e Italia: Na handipum e unenum Mxitaryan miabanneri het, handipum e ev’ rus, ev’ ayl azgeri mecaguyn arvestagetnerin: Aystegh Ayvazovskin verjnakanpes mshakum e ir gegharvestakan tchashaky:
Hovhannes Ayvazovskin ir kyanqi yntacqum nkarum e bazmativ hianali covankarner, voronq tegh en gtel Peterburgi, Moskvayi, Pharizi, Londoni, Madridi, Erevani ev shat urish qaghaqneri tangarannerum: Na ir kyanqi yntacqum pargevatrvel e bazmativ kayserakan yntaniqneric ev baznativ petutyunneri gegharvestneri akademianeri koghmic: Hay mecanun nkarichy pargevatrvel e naev Turqakan karavarutyan koghmic: Mi aravot Ayvazovskin artnanum e canr zgacumov: Mi qani angam senyakum shrjeluc heto vercnum e turqakan shqanshannern u medalnery ev ir havatarim shan het gnum e depi covaph: Teodosiayi voghj bnakchutyuny hetevum e ayd mec mardun: Hasnelov aph: nkarichy shqanshannery kaxum e shan paranocic, navak e nstum ev bavakanin heranalov aphic: hanum e dranq shan vrayic ev netum anhatak covy: Stipum e shany loghanal covi maqur jrum, vorpeszi havatarim kendanin el maqrvi drancic: Lvanalov ir dzerqery: Ayvazovskin veradarnum e aph, ancnum apshahar amboxi mejov, mtnum e ir arvestanocy ev sksum e nkarel: Hajord aravotyan nra arvestanoci patic kaxvac er "Hay zhoghovrdi jardy Trapizonum" anmah ktavy…Hay kerparvestum bnankari zhanri himnadirn e Hovhannes Ayvazovskin: Covankarich Hovhannes Ayvazovsku arvesty zhamanaki arajadimakan gaghapharnern artacologh xoshor mshakutayin erevuyt e: Hamashxarhayin hrchak vayelogh geghankarichn unecel e haryur qsan anhatakan cucahandes, nerkayacrel ir arvesty voch miayn Rusastanum, ayl naev evropakan erkrnerum, Amerikayum: Steghcel e vec hazari hasnogh ktav, himnakanum covankarner, qanzi covy nra tarerqn er, hetaqrqrutyunneri ev bnutyan handep mec siro kendani marmnacum: Na chi antesel naev hayreni bnashxarhy, haykakan tematikan:

H. Ayvazovskin ir ashxatanqnerum xorapes zgum er bnutyuny, hianali vorsum er jri xaghery, nra erangneri phophoxutyunnery: Na covy zgum er krqov, ir amboghj eutyamb: Karevor hatvacnern arel e lusayin efektnerov;

Ayvazovsku nerkapnaky eghel e harust, sakayn eghel en patkerner, voronc vra ashxatel e 3-5 guyov: Nra patkernery nerataphancvac en xory hayrenasirutyamb ev humanizmov:

Mec covankarichy taghvac e Teodosiayi S. Sargis ekeghecu bakum։ Shirmaqari makagrutyuny qaghvac e Movses Xorenacu ‹‹Hayoc patmutyunic››: ‹‹Mahkanacu cneal anmah ziւrn yishatak etogh››։

Ayvazovsku mahic heto kiny: (erkrord) Annan, dadarel er tanic durs gal: vorpes sgo nshan: 25 tarva yntacqum na voch mi angam chi heracel ir bnakaranic: Na miayn amen gisher gnum er covaph ev nstum nuyn nstaranin, vory teghi bnakichnery sksel ein anvanel «Anna Ayvazovsku nstaran»:
Ayvazovskin uni harazatnerin u barekamnerin patkerogh dimankarner, inqnankarner, gcankarner, jranerk ashxatanqner։ Na barerar azdecutyun e gorcel rusakan geghankarchutyan vra։ Nra arvestin hetevel en rus nkarichner L. F. Lagorion, R. G. Sudkovskin, A.P. Bogolyubovy, A. I. Kuinjin, covankarchi ereq tornery: M. P. Latrin, A. E. Ganzeny, K. K. Arceulovy ev urishner։

Xoshor en Ayvazovsku carayutyunnery hay mshakutayin kyanqum։ Geghankarchutyan mej arajin angam na e patkerel haykakan bnutyuny, Araratn u Araratyan hovity, Sevana litchy, artacolel hayreni bnutyan gegheckutyunnery։ Nra «Tiflisi tesaran» –y (1868) hay kencaghayin zhanri arajin nkarneric e։ Hayastani nkatmamb Ayvazovsku tacac sery artahaytvel e «Ararat leran hovity» (1882, masnavor havaqacu), «Ararat» (1868, 1887), «Hay martiki erdumy» (1891), «Hay zhoghovrdi mkrtutyuny» (1892), «Bayroni aycy Mxitaryannerin S. Ghazar kghzum», «Xrimyan Hayriky Ejmiacni shrjakayqam» (1895) ev ayl ktavnerum։ Covankarchutyan bnagavarum nra anmijakan xorhurdnerov arajnordvel en M. tchivanyany, M. Mahtesyany, V. Maxoxyany։ Nra arvesty voroshaki azdecutyun e unecel G. Bashinjaghyani steghcagorcutyan vra։

Ayvazovsku nkarnery pahvum en ashxarhi nshanavor tangarannerum։ Nra gorceri xoshor havaqacuneric e Teodosiayi Ayvazovsku patkerasrahi fondy։ Harust e naev Hayastani petakan patkerasrahi: Ayvazovsku nkarneri havaqacun («Chumaknery», 1857, «Gishery Kostandnupolsum», 1862, «Neapoli covacocy migapat aravotyan», 1874, «Photoriky covi vra», 1876, «Noyy ijnum e Araratic», 1887, «Andorrutyun», 1892 ev ayln) ։
Ayvazovski gorcuneutyuny npastel e hay ev rus zhoghovurdneri mshakutayin kaperi zargacmann u amrapndmany։ Inchpes amen mi mshakutayin xoshor erevvuyt, nra arvesty artacolel e ir zhamanaki arajadimakan gaghapharnery...





Nyuty hraparakvel e Mamuli xosnaki shrjanaknerum:
Kisvir ays nyutov:
Armenak Avetisyan
21:16, 07.01.2018
13420 | 0
21:11, 07.01.2018
17995 | 0
21:02, 07.01.2018
8345 | 0
20:49, 07.01.2018
12827 | 0
18:57, 07.01.2018
18119 | 0
18:54, 07.01.2018
18969 | 0
18:51, 07.01.2018
11782 | 0
18:48, 07.01.2018
10224 | 0
18:42, 07.01.2018
9157 | 0
18:34, 07.01.2018
6886 | 0
18:32, 07.01.2018
11332 | 0
18:31, 07.01.2018
6895 | 0
18:27, 07.01.2018
13008 | 0
18:22, 07.01.2018
7064 | 0
18:20, 07.01.2018
7632 | 0
17:38, 07.01.2018
7599 | 0
17:34, 07.01.2018
12296 | 0
depi ver