Hay zhamanakakic banasteghc Vahagn Davtyany cnvel e 1922t. ogostos 15-in, Arevmtyan Hayastani Arabkir gyughaqaghaqum: 4 tarekan e eghel, erb Trapizonic navov gaghtel en ev zhamanakavorapes hastatvel Krasnodarum, aynteghic el arabkircinery 30-akannerin ekel ev Erevanum himnel en nor Arabkiry: Poeti haytni Ermonia taty chhascrec hasnel Hayastan, Krasnodarum el mahacav: Mor ev qroj het hastatvecin Erevanum, hayry aveli ush miacav, qani vor Krasnodarum phrnchiutyun er anum ev ognum yntaniqin: 1948t. avartel e Erevani petakan hamalsarany: Eghel e Hayrenakan paterazmi masnakic, «Avangard» terti ashxatakic: 1945 - 1954tt., «Grakan terti» patasxanatu qartughar: 1954 - 1962tt., «Grakan terti» glxavor xmbagir: 1962 - 1965tt., «Hayreniqi dzayn» terti himnadir-glxavor xmbagir: 1965 - 1967tt., Sphyurqahayutyan het mshakutayin kapi komitei naxagahi teghakal 1967 - 1981tt., «Veracnvac Hayastan» handesi glxavor xmbagir: 1981-1991, Hayastani groghneri miutyan naxagah: 1991-1994tt., 1986 t.: Akademiayi tghtakic andam, 1996t.: akademikos: Gegharvestakan grakanutyun «Erkeri zhoghovacu 2 hatorov» 1975t.: «Erkeri zhoghovacu 2 hatorov» 1985t.: Mot 40 banasteghcakan zhoghovacuner, grakan- hraparakaxosakan hodvacneri 2 grqer, mamulum tpagrvac mot 1000 hodvacner, graxosutyunner, essener, hushagrutyunner. Pargevatrvel e «Hayrenakan paterazmi erkrord astitchani», «Ashxatanqayin karmir droshi», «Patvo nshan» shqanshannerov, Hayastani petakan mrcanaki krknaki daphnekir e: Mahacel e 1996t. phetrvari 21 in Erevanum, hangchum e Erevani Komitasi anvan panteonum: SRTIS ZARKERY ev ZhPITY QVo...
Gluxd krcqis shnchum es du meghm, U es chgitem, Nnjum es arden Te xonj qnqshutyamb koperd phakac, Srtis zarkern es lsum du lrin. Isk inch en asum zarkern im srti... Asum en: -Hogis, es sirum em qez, - Asum en sakayn zgum en naev, Vor ayd xosqerov chen asum vochinch... Lrum en mi pah, nor xosq voronum Ev chgtnelov, krknum en noric. --Es sirum em qez... U da erevi Ev amenahin, Ev amenanor, Ev amenalav ergn e ashxarhi. Isk inch e asum zhpity qo lur... Asum e: -Sakayn ays xosqery du Shat shaterin es asel, sirelis... Zarkern im srti asum en: -Ayo. Es shaterin em ayd xosqern asel, Bayc ayd xosqerov Es qo hascen em phntrel erevi U gtel em, tes: Bayc tartichnerid kapuyt shuqi tak Cvarac zhpitn anmekin e shat, U chem haskanum - Zarkery srtid krknum en ardyoq Ayn amenahin, Ayn amenanor, Ayn amenalav ergy ashxari: -Xent, te chen krknum, inchu en hapa Mazers ayspes qo krcqin taphvac Mazers, Nayir, Erek hina em mazeris drel, Vor erb arcakem qo krcqi vra, Nranq hin vosku phaylakumy tan U buren krcqid hin ginu buyrov. Ete chen krknum, Inchu em hapa es gegheckanum, Erb motd em galis... -Te irav e da, Vorteghic hapa ayn charutyuny, Vor xarnum es du qnqshutyany qo... Inchu e hajax Mer handipumi huysn - anhusali, Mer motikutyunn - anmerdzenali, Parzutyuny qo - areghcvacayin, Qnqshanqd - dazhan, Nazanqd - xocogh, Ev kraky qo inchu e hatchax Voghjakizumi xaruyki nman: -Es kin em, im xent... U tekuz hima Mazeris voskin tapel em krcqid, EV kisabac e im kurcqy qo dem, Chxabves sakayn... Es der shat angam qez kshnorhem Mer handipumi huysn anhusali, Mer motikutyunn anmerdzenali, Qnqshanqn im dazhan, Nazanqn im xocogh... Garun klini, kancnem phoghocov Gerevarelov hayacq u hiacq Ev shnorhelov qez shanty xandi... Garun klini, Es hervic heru kdzaynem qez lur Ev kxusaphem... Garun klini, Gegheckanalov es motd kgam Ev kheranam Aravel phxrun u gegheckacac: Es kin em, im xent, Ev amenahin, Ev amenanor, Ev amenalav ergy ashxarhi Ayd es em hyusel Ev aydpes hyusel: -Gitem, sirelis, Gitem ev qez em es pharabanum: Pharabanum em Mazerid voskin - im krcqin tapvac, Pharabanum em kurcqd kisabac Ev tartichnerid kapuyt shuqi tak Cvarac jpitn ayd anmekneli, Vor meghavor e u tovich sakayn... Pharabanum em Mer handipumi huysn anhusali, Mer motikutyunn anmerdzenali, Gegheckacumy qo garnanayin, Qo heracumy, Qo veradardzy Ev angam ahegh Xandi sev shantn em es pharabanum... ... Voghj gisher ayspes zruyc en anum Srtis zarkery ev zhpity qo... KRKNVVoGh ERAZ Paruyr Sevakin
Du, vor kyanqum erbeve cheir krknum inqd qez, Hima anverj krknvogh im erazn es du dardzel, Galis u nuynn es asum: te ayn ory parzapes Ushataphvac eir du, isk menq merac enq karcel: Te qunqid verqy phoqrik vaghuc arden lavacel, Spiacel e vaghuc u chi corum el aryun... Heto uzum es ases inch-or gaghtniq indz bacel, Sakayn mardik en xuzhum, aghmkum u xangarum: -------------------------------------------------- Mer handipumy verjin im ayrvogh cavn e dardzel. Demqid luys kar mi xaghagh, hamakerpum kar mi mec, Uzum eir du ases inch-or gaghtniq indz bacel, Sakayn mardik xuzhecin, U shrtunqd karkamec: Shshnjacir indz: «Heto» ... Isk «Heton» cux er u shant, «Heton» kaycak er mi sev, «Heton» verqn er qo qunqi, «Heto» kangnel ei es dagaghi mot qo dazhan, Dambankans xarnac im katktogh arcunqin... --------------------------------------------------- Ays aravot koperis noric coghn e arcunqi, Ekel eir du noric im tux, im xent, im ansandz... Ev noric serts e cavum, vorpes verqy qo qunqi, Ev noric sirts e mxum, vorpes gaghtniqn ayn chasvac...
TVoNDRAKECINER (HATVACNER) MUNETIK
Hey, heru kaceq, Tchanaparh baceq Galis en, galis ishxan, vardapet, Galis en, galis, Abul-Bardi het. U berum nerin.
...Canr shghtanern ir kur dzerqerin, Mazery xriv, shapikn arnamac, Smbaty aha ggalis e kamac: Achqerum shanti u poghpati phayl, Galis sigatchem, ggalis canraqayl, Galis e, ggalis u tvum e te, Erb dzerqy sharzhi: shghtan poghpate Phshrvi piti, hod ar hod taphvi Kur tevern i var: Galis e... kanayq kangnac sharveshar, Nayum en, xosum, shshuk-hogocov. - Inch partev hasak... - Inch achqer en cov... - Tesnes qanisin siru ter arel, Qani qanisi srtikn e varel... - Inchpes anushik hayrenn e asum, Ax, ernek nran, vov ays dyucazun Qaji het erta, kamurjn ancani, Heto jury ga, kamurjn ayd tani:
Kangnum e Smbatn... isk shurjy nra Vanakanern en vxtum hevihev, Kangnum e... hayacqn amboxi vra Tchaxrum e mi pah, heto sratev Slanum depi Tondraka sari Zhayrery bardzrik: Ur en ir qajern... Isk episkoposn: ayr mi laynalanj, Anshusht chgiten, Te voch, kijnein, hanc shant u arciv:
Krcqin aknakur, voskecol mi xach U vokephoshov ocvac miruq mi Xit u pharahegh, Ayspes barbarec dzaynov ir ahegh:
SMBAT Aravel lav e bnutyuny shan, Qan bnutyuny himar vochxari, Mez petq chen vanqer, Petq che vanakan, Ashxarhn e mardu, vanqn anapakan, Mite tern inqy mez chi mkrtum Ir Astvacayin shnchov anarat, Mite amen or menq chenq haghordvum Astco sirov u luysov arat, Mite kyanqy mer, Tarapanqy mer Mi srbanver zoh che Astcun... El inchu en petq vanqern ayd phcun, Togh azat hogin vortegh kamena, Ayntegh aghoti, Mi´ dneq kapanq mer hogu vra, Mer dzern u voti, Astvac azat e steghcel mardun, El inchu ishxan ev inchu ramik, Na bashxel e mez luysn ir zvartun, Ays hoghn, ays jury, amenayn bariq, Bayc xlel eq duq ashxarhn ays paycar Ev xabum eq mez kyanqov handerdzyal: Vo´ch kyanqn aystegh e, ays arevi tak, Ev mahic heto chka ayl mi kyanq: Duq mez erkirn ays tveq kenarar, U togh dzez lini draxt u edem...
SMBAT Bayc du izur es zhamanel tikin, Es chem cankanum tchorti anunov Phrkel im hogin... Es tchort chem, o, voch: Es azatutyunn inqn em marmnacac, Azatutyuny: shghtayi zarkvac, Azatutyuny: vor mernum e misht Mernum e noric harutyun arnum, Harnum, tarapum, vogorum ymbost U noric mernum: U es ky mernem, ky mernem xaghagh. Zi sermanel em im sermy arden, Voronq mayr hoghum mi or ky payten, U ver kyndzyughen U kelnen i luys, Coryani haty ky lini masur, , U garin: ynkuyz... Chi lini ishxan, U chi lini tchort, Mardy ky darna ardar u bari, Ev azatutyun ky lini aynzham, I mejn ashxarhi:
QEZ Cheir ekel du der, der indz hamar kyanqum Du chkayir angam, miak im ser, Bayc im patanutyan taxcot erazanqum Es qo patkern ei luysic hyusel:
U du ekar hankarc, ekar anaknkal, Ekar vorpes garnan shunchy maqur, Hpartoren ekar u qnqshoren ekar, Ekar vorpes musa u vorpes quyr:
Molorvel er gishern achqerid mej xorin, Doghum er qo krcqin canr mi cam, Du nrbiran eir, vorpes barak lorin, Tetev eir vorpes sari aycyam:
Ekar u tev tvir du im nershnchanqin, Srtis eraz tvir, ergis: vogi, Aynpes nman eir du im anrjanqin, Aynpes nman cheir du voch voqi:
U sireci es qez patanoren, anqun, Inchpes sirum e lok sirtn aneghc, Vor mi caghiki hamar ayrvel gite kyanqum, U xeghdvel mi shit arcunqi mej:
U erb heru egha, u erb menak egha, U erb taxcec hogis lur u trtum, Du karces cux dardzar hayreni tan vra U kanchecir hervic, kanchecir tun:
...Erkar e der tchamphan... U mer tchamphin heru Der karogh e linel mrrik u dzyun, Tur indz dzerqd phoqrik, apavinir sirus, Du im miak, im ser, im qnqshutyun:
Ev hnchum mi anbar, mi anhun meghedi, Cavalvum er anverj hrdehvogh erknqum, Da nvagn er ardyoq hreghen eghegi. Te bekvac karotis dzaynalarn er zngum:
Ev anbar ayd ergum kar taxic mi anbar, Ev aryan hekekanq, ev aghers mi trtum, Mi hovit kar heru, mi qarot tchanaparh, Menavor mi bardi, mi drnak u mi tun:
Ev kayin qamu dem zngacogh zangakner Kar aver maturi tvaytogh lrutyun, Ev kancher heravor, vor vaghuc en hangel, Bayc kanchum en krkin u kanchum en qez tun:
Ev ijnogh muti dem ir tevery jardac, Meghedin erknqum mghktum er cavot U gnum er heru, u gnum er andardz, Mtan mej taghelu viravor mi karot:
Asum en hin verqn hatchax e cavum... Asum en hin verqn hatchax e cavum, Erb eghanaky ampot e u vat... Bayc garunn aysor aynpes e arevum, Phrum e luysi hrtchvanqn anarat:
Cicarnern aynpes harbac en tevum, Aynpes e shiknel caghkac deghdzenin, Vor es chgitem, inchu e nvum Sirtn im, vori mej bekor ka mi hin:
... Erb e garunn ays darnalu amar, Vor xaghagh zarki sirtn im xentacac, Vat eghanak e sa srti hamar, Ur hin bekor ka siruc mnacac:
U ES GITEM U es gitem, Piti anverj Kanches aydpes u heranas, Piti anverj tvas motik, Bayc ev havet lines anhas, Lines carav U vogu qaghc, Tagnapi pes indz het teves, Mert indz ayres piti tendov U mert vras lur andzreves... Piti anverj Qo karoti Hrashq havqy vras hski U teveric ir kaputak Piti maghi cav u kskic... U es qaylem piti anverj Glxaptuyt vihi aphov, Harbac luysov, Mutov harbac, Harbac sirov u tagnapov... Karotnerov u caverov Tchanaparhs piti coghem, Bayc ev havet, Bayc ev havet Orhnanqnerov qez voghoghem...
ERAZIS MEJ AYSOR Erazis mej aysor qez het ei noric, Noric qez het ei, im heravor... Menq bardzranum einq andzrevatac dzoric, Trjvac, coghatatagh u baxtavor:
Du nuyn aghjikn eir, aynpes nurb u barak, Ansetevet aynpes, aynpes bari, Du nuyn aghjikn eir: mazerd hyus arac, Amenalav aghjikn ays ashxarhi
Der hoghmy cher ancel siro dashtov paycar U cher tarel ir het voch mi caghik, Der ancanot eir du xagherin qo char, Es ancanot ei xandi cavin:
Shurjy caghkac carern anush burum ein, Erknqi mej kapuyt: ev voch mi amp, Es qez shoyum ei, qez hamburum ei Uxtavori sirov u srbutyamb:
Urax lalis ein arunery hordac, Arevi tak paycar: hoghn er mxum... ... Es artnaca qnic: drsum ashun er tac, U andzrevn er lalis meghm u txur...
MENAXVoSUTYUN Cavn im taq e der, u gitem, Vor kskicn ayrogh heto piti ga... Es durs em galis, Ashxarhi bolor tchanaparhnery phrvac en im dem, Lok qez mot galu tchanaparh chka: Cavn im taq e der, U es aphis mej Karoghanum em der seghmac pahel Im tcheghqvac srti erku kesery: ...Voch, du chimacar, te im baxti mej Inch er qo sery, Chimacar, hogis, vor qo haytnutyan hrashqic heto, Es hatchax ei brnum inqs indz Qary, Kanachy, Hoghy shoyelis, Phoghocov ancnogh zuygeri araj Im gorovanqi qoghy phrelis, Astghi dem, Caghki, Tiezerqi dem Hiacmunqi mej anzor lrelis: ...ishernern i luys, Du ev erazs quyreri nman Dzer gluxnery nuyn bardzin drac, Nuyn bardzin phrac varsery dzer boc, Zrucum eiq kisaqni mej U erjankutyan araspelneric patmum mekmeku...
Ev lusabacin, Erb zartnum ei u elnum phoghoc, Dzer zruycn er der im akanjnerum, U zhptum ei es mrayl mardkanc, U zhptum ei maraxughi mej korac arevin: Isk erb ays hordun, varar mayterov Es qaylum ei qez het, sirelis, Indz tvom er, te qaylum e indz het Hpartutyuns ev inqnutyuns, Te inch-or dazhan hoghmeric xlvac Miak qnqshanqn e im koghqin qaylum: Ev hima chkas. Qaylum em menak, Inqs im dzerqov sirts em phayphayum, Shoyum em nran vorpes vorb mankan U vorpes havqi, vor viravor e: Qaylum em menak: Iriknamuty arevavor e, Lernern en varvum, Ases lernerum ton e kiraki, Hetanosakan inch-or mi handes:
Es chgitem... Es chgitem, inch es shahum Qo qmahatch xaghic, Bayc es: mi voghj patanutyun U mi maqur taxic: Guce hrtchvum es du taqun, Vor hangists tarar, Isk es achqers em lur phakum U imn e luysn arar: Guce shoyum e qez srtis Shphotmunqy vrdov, Isk es harust em sirelis, Im shphotvac srtov: Guce du char satanutyamb cicaghum es, xabum, Isk es gtac patanutyan Erkinqnern em chaphum: Bayc sirelis, inch el lini, Ete xabes angam, Shnorhakal em qezanic Haryur, hazar angam:
Zartnel en noric tarinern ancac Zartnel en noric tarinern ancac Ev aghmkum en, vorpes xent heghegh, Aghmkum vorpes getakn ayn paycar, Vor im mankutyan ynkern e eghel։ U karces im dem noric eramov Aghavninern en pokvum qaraphic, Krak e taphum erkinqy ayn mov, U hevum e odn amarva tapic։ Qarot mi kacan dzori lanjeric Kaxvum er minchev getaky kapuyt, Vazum einq menq, u mer kancheric Zrngum ein andzavnery mut։ Aha ev gety... Mi qani vayrkyan: U tchoghphum er na mer teveri tak, Mez het loghum er arevy amran Aliqneri mej zov u kaputak։ Heto hagecac jri zov shnchic, Menq parkum einq aphi avazin, Verum erkinqn er kaputak u jinj: Nman mer paycar, paycar erazin... Erkinqy... Na mez tever pargevum U karces kanchum, tanum er verev, Ev tvum er, te arar ashxarhum Miayn kapuyt ka u miayn arev։ U tvum er, te ashxarhy arar Hyusvac e miayn ergic u xaghic, Hyusvac arevi shogheric varar U bac erknqi kapuyt cicaghic։
Es hasht ei aprum im baxti het... Es hasht ei aprum im baxti het U tarberum hstak charn u barin, Bayc du inchu ekar, im setevet, U kangnecir sirus tchanaparhin: Inchu ekar, vor es vochinch, vochinch Chhaskanam noric patanu pes, Voch hayacqnery qo xrtin u jinj, Voch hmayqnery qo ev char ev hez: Inchu ekar, vor es erazanqis Shqegh gaghtnarany noric banam, Ciacanner, guyner hanem angin, Qez zardarem u lur sqanchanam: Vor qez hanem luse mi bardzunqi U kerparanqy qo luysov coghem, Maqrutyan mej vtchit im arcunqi Amboghj qo hasaky artacolem: Ev vor heto, heto berem qez var Ibrev im isk dzerqov kertvac bagin... Es hasht ei aprum, inchu ekar Indz matnelu ays hin tarapanqin:
Zhamn e arden... Zhamn e arden, sirelis, ek bazhanvenq menq andzayn, Amen meks mer baxtin u korstin mer hlu... Amarayin xelahegh ayn ampropnery ancan, Sirts xaghagh e hima ev uzh uni nerelu: Ashnan havqery chvel, karkachel en erknqov, Ev hognabek careric qamin terev e tanum, Hamburelov e tanum u tanum e qnqshanqov U tanum e na aynpes, ases shnorh e anum: Ays karoti cavi het es mterim em vaghuc, Canot u lav em canot, ashnan qamu aracin... Inch txur e, erb barak, anguyn andzrev e maghum, Erb xandi shanty chka, u nerum en siracin..
Luys aravoti, Du, vor nman es erazhshtutyan, Ek u indz phrkir ays gisherayin andashnutyunic, Shaghot shurterov shshnja noric xosqy hashtutyan U sirts ztir, Vor pghtorvel u elel e hunic: Amboghj gishery Es nman ei mi mut andzavi, Ur kaskacneri qamin er hecum, Kskicn er zartnel inch-or mi ancac, moracvac cavi U molor havqi husahatutyanb paters er cecum: Ev tvum er indz, Dzayner em lsum es inch-or teghic, Vor aghersum en arevi gini, murum ser u hac… Es gnum ei Arevi, Ginu, Haci hetevic, Bayc veradarnum unayn u hognac: Luys aravoti, Du vor nman es erazhshtutyan, Ek u pharatir ays tagnapy xul, Shaghot shurterov shshnja noric xosqy hashtutyan U dir tchakatis Barak matnerid hrashqy txur: Gites du, Gishern im ays tariqum cav e u kaskac, Ek, artuyti pes indz vra tevir, Dir apheris mej havatn ibrev hac, U gnanq noric Arevi, Ginu, Haci hetevic… *** Lrer xrovqn ays, u indz tvar, Te es aghbyur em mamurn i var, Garnan andzrev em u aravot, Coghatatax em u shaghavot, Lernayin litch em, aynqan em jinj, Vor mejs luys e u el vochinch, Coreni hask em, vor lur hakvum, Tcharagaytov e sharunakvum, Lecun phetak em, voske phetak, Vor zrngum e arevi tak, Kapuyt caghik em, xot em u sez, Aynqan xonarh em, hogh em ases, Aynqan tetev em, anandznakan, Vor bari luys em, vor es chkam… Hrashqy …EV aysqan hrashq tesneluc heto, Indz hamar dardzyal hrashqy verin Taq hoghi mijov bobik qaylelu Ayn vaghnjakan eranutyunn e… Dardzyal u dardzyal Ayn vayrkyann e surb, Erb achqeri mej baghdzali knoj Varanumnery marmrum anzor, Darnum en anmegh -meghavor xostum: EV da el dardzyal, Da el erevi Taq hoghi mijov bobik qaylelu Nuyn vaghnjakan eranutyunn e… VAZN E LALIS Vazn e lalis aygum, lalis hulunq- hulunq, Inchpes aghjiknery harsnanaluc araj, Ka ashxarhum, ardyoq, aydqan anzusp u lur, Aydqan uraxutyamb lecun urish mi lac: Ayd laci mej lrin: mayranalu hrtchvanq, Ayd laci mej paycar: huzmunqn araroghi, Ayd laci mej garnan burumn u shunchy taq, U tarphanqnery taq hasunacac hoghi: Ev ayd lacin paycar, artasuqin ayd lur Chi hasni voch mi xent uraxutyan sharach… Vazn e lalis aygum, lalis hulunq- hulunq, Inchpes aghjiknery harsnanaluc araj: *** Orhnyal lines du… Qo galuc araj Datark, anxrov u kuyr ei es, Inchpes erevi Adamn e eghel Argelvac ptughn uteluc araj: (Ayd astvacnery inchu en uzum, Vor menq kuyr linenq, linenq anxrov U linenq datark) … Orhnya~l linens du, Qo galuc heto Es tarapanqi kshirn zgaci, Xrovqy xandi, shiknanqy shanti, Tesa merkutyan colanqy maqur, Es luysy tesa… E’s astvacnerin dardza havasar, Orhnyal lines du…
AYGEPANI AGhJIKY Durs e ekel, votabobik kangnel hoghin U nayum e, nayum herun, Hoghic xaytanq e bardzranum, phoxvum doghi U krcqi tak qaghcr erum: Sev en camern, isk eresic luys e corum, Baralik e: nman vazi, Ays garnan het achqeri mej nra xorunk Colqn e urish mi erazi: Ays garnan het, axr, shat e gegheckacel, Dardzel taxic u karotanq, Chte shapikn ays garnan het ne’gh e dardzel, Seghmel krcqi aliqy taq: Inch-or do ghic trtrum e tevy honqi, U na achqern e lur phakum, Bobik e na, hoghy hrashqn ir zartonqi Nra mej e sharunakum… SER Trtrun krcqov Mi aghjik – Eva, Mi xandot, tendot Ayramard – Adam, U nranc mijev Mi mec areghcvac, Alekocutyun Mi haverzhakan… HIMN KNVoJ Lusabacin, erb qnat qo dzevern en nvaghum, Marmind i var taq hoghi shncharutyunn e xaghum։ U erb elnum es zartnac, netum qoghy qo hagi, Qez het zartnum e ases qnac shunchy kraki: Hoghi pes surb u beghun ev kraki nman neng, Du: haytnutyun hrashqi, tarapanqi du orenq։ Du: arajin dzncaghik: trvac luysin u qamun Ev shurters aryunogh anapati du samum։ Du: havati maqrutyun u meghavor du herdzvac, Du: mekneli meghedi u sepagir areghcvac։ Shrtunqners tchaqtchqogh caravi dem u qaghci Haghordutyun du ginu, haghordutyun du haci: Qez em galis es anverj caravs u qaghcs arac, Ev aryunn im hnamya cnkachoq e qo aoaj։ QEZ Cheir ekel du der, der indz hamar kyanqum Du chkayir angam, miak im ser, Bayc im patanutyan taxcot erazanqum Es qo patkern ei luysic hyusel: U du ekar hankarc, ekar anaknkal, Ekar vorpes garnan shunchy maqur, Hpartoren ekar u qnqshoren ekar, Ekar vorpes musa u vorpes quyr: Molorvel er gishern achqerid mej xorin, Doghum er qo krcqin canr mi cam, Du nrbiran eir, vorpes barak lorin, Tetev eir vorpes sari aycyam: Ekar u tev tvir du im nershnchanqin, Srtis eraz tvir, ergis: vogi, Aynpes nman eir du im anrjanqin, Aynpes nman cheir du voch voqi: U sireci es qez patanoren, anqun, Inchpes sirum e lok sirtn aneghc, Vor mi caghiki hamar ayrvel gite kyanqum, U xeghdvel mi shit arcunqi mej: U erb heru egha, u erb menak egha, U erb taxcec hogis lur u trtum, Du karces cux dardzar hayreni tan vra U kanchecir hervic, kanchecir tun: …Erkar e der tchamphan… U mer tchamphin heru Der karogh e linel mrrik u dzyun, Tur indz dzerqd phoqrik, apavinir sirus, Du im miak, im ser, im qnqshutyun: Ev hnchum mi anbar, mi anhun meghedi, Cavalvum er anverj hrdehvogh erknqum, Da nvagn er ardyoq hreghen eghegi. Te bekvac karotis dzaynalarn er zngum: Ev anbar ayd ergum kar taxic mi anbar, Ev aryan hekekanq, ev aghers mi trtum, Mi hovit kar heru, mi qarot tchanaparh, Menavor mi bardi, mi drnak u mi tun: Ev kayin qamu dem zngacogh zangakner Kar aver maturi tvaytogh lrutyun, Ev kancher heravor, vor vaghuc en hangel, Bayc kanchum en krkin u kanchum en qez tun: Ev ijnogh muti dem ir tevery jardac, Meghedin erknqum mghktum er cavot U gnum er heru, u gnum er andardz, Mtan mej taghelu viravor mi karot: ERAZIS MEJ AYSOR Erazis mej aysor qez het ei noric, Noric qez het ei, im heravor… Menq bardzranum einq andzrevatac dzoric, Trjvac, coghatatagh u baxtavor: Du nuyn aghjikn eir, aynpes nurb u barak, Ansetevet aynpes, aynpes bari, Du nuyn aghjikn eir: mazerd hyus arac, Amenalav aghjikn ays ashxarhi Der hoghmy cher ancel siro dashtov paycar U cher tarel ir het voch mi caghik, Der ancanot eir du xagherin qo char, Es ancanot ei xandi cavin: Shurjy caghkac carern anush burum ein, Erknqi mej kapuyt: ev voch mi amp, Es qez shoyum ei, qez hamburum ei Uxtavori sirov u srbutyamb: Urax lalis ein arunery hordac, Arevi tak paycar: hoghn er mxum… … Es artnaca qnic: drsum ashun er tac, U andzrevn er lalis meghm u txur.. Kesn e gisherva… Kuzei aynpes es qo tuny gal, Tesnel shphotmunqn u shiknanqy qo, Hognac ampi pes Im karotnery krcqid hekekal Ev srtis nman doghacogh dzerqov Matnerd shoyel, Bazukneris mej Qo phxrun u taq nazanqn ororel… Im qnqshanqneri tavishn anarat, Im taxicneri kapuytn aliqvogh, Im arcunqneri kayckltumy taq U tarapanqis bosory phrel hayacqid i tes, Asel, vor du es tern ayd bolori, Sakayn chgites: KARMIRN U SEVY Aysor aravot zang tvec na indz. -Bari luys, - asac: Ev im senyakum, ur luys er arden, Luysi ton eghav, U eghav luysi araroghutyun: Heto na asac. -Inch eir anum: -Inch ei anum, «Erg ergocn» ei kardum, sirelis: -Ax, «Erg ergocy», Aydtegh e karcem, vor asum e, te: Es sev em, sakayn geghecik em es, Qanzi nayecav aregakn ynd is… -Ayo, sirelis, Aydtegh e asvac, Asvac e naev, Erkvoryak, tchermak uleri masin Vor aracum en shushanneri mej… Asvac e naev, Vor Tersayi pes geghecik es du Ev droshakir zorqeri nman aharku naev… Bayc inchpes eghav… Inqs el chimaca, te inchpes eghav, Chimaca naev, te ays gorci mej vov er meghsakic, Zartnogh garuny: ir hrapuyri taphancik qoghov, Te garnanayin kapuyt erekon, EV aynqan kapuyt Vor Sevanum er ases tataxvel EV heto ijel, phrvel qaghaqin… Hovitn ayn, vorin zrngun mi or menq hyur gnacinq, Hovitn ayn heru, vor amen kakach, Karmir u sevi taqun xorhurdn er terterum pahel. Es ayntegh mi mec, mi brncqachaph, o voch, srtachaph Kakach pokeci, Parzeci nran u harc tvi meghm. -Qez dur e galis: -Iharke, o shat, sevy hatkapes, Inch va:r e, nayir… Ayo, iharke, Mez kakachnern ayd meghsakic eghan Irenc karmirov ev irenc sevov: Heto na asac. -Gishery kgam: U cerekn amboghj xorhum ei es. Gisher klini, astghaloysi het kga na xonarh, Es nra dzerqy aphis mej karnem U indz ktva, te kangnac enq menq Amenabardzr leran katarin, U jrvezhneri shunch ka paghpajun, Ur luys ka u hoghm u xind ka vayri… Gisher klini, kga na xonarh, Es lur kshoyem sev qnqshutyuny nra varseri EV indz ktva, te mtnum enq menq antar mi anhun, U xonav buyrer, Shshukner kan xent U xorhurdner kan animanali: Gisher klini… U es: dzerqis mej Sev qnqshutyuny nra varseri, Hpart gluxy kteqem verev: Depi erkinqy, Depi astghery, Vor nra xonav u taq shurteri Hamy hamburem… Ev sakayn hankarc heraxosi zang. Ayd nra dzaynn er. -Chem ga, sirelis… Mut eghav u luys: Heto nor ergs kardaci nran: «Tarapanq» bary Zrngun hang er dardzel im ergum: Lsec ushadir U neroghamit shpitov asac. -Voghjunum em es hajoghutyund: Heranum er na: Bantvac mrrik kar nra qaylvacqum, U mi kakach er cphum achqis dem: Heranum er na: Ev antes mi tel dzgvum indzanic U xtchtchvum er nra qaylvacqum: Molorvel ei: Ktrel ayd tely… Bayc tel cher da, voch, Zarkeraks er da… Mut eghav u luys: Moranal er petq: Isk moranalu hamar, gitei, Heranal er petq: Hpart ev urax moteca nran. -Vaghy trchum em, -asi, -sirelis: -Ev ur… -Shat heru… -Che’s trchi, -asac: -Aha ev tomsy: -Che’s trchi, -asac: Kakachner ein achqis dem cphum, Ev aliqvum er antaphanc mi qogh: Aysor aravot zang tvec na indz. -Bari luys, - asac: Ev im senyakum, ur luys er arden, Luysi ton eghav, U eghav luysi araroghutyun: -Inch eir anum «Erg ergocn» ei kardum, sirelis: -Ax, «Erg ergocy», Aydtegh e karcem, vor asvum e, te: Es sev em, sakayn geghecik em es, Qanzi nayecav aregakn ynd is… -Ayo, sirelis, Aydtegh e asvac, Asvac e naev, Vor Tersayi pes geghecik es du Ev droshakir zorqeri nman aharko’ւ naev… Qo masin xorhelis Qo masin xorhelis, Mi xonav dzncaghik em hishum, Garnan or em hishum, Vor qnic artnacac Merk manuk er ases… U dznhal em hishum, Jreri pghtorvac hekekanq U luysi maqrutyun em hishum: Qo masin xorhelis Im srti mankutyunn em hishum: Ev heto matneris Babaxogh mashki tak Paranoc em hishum, Xentacogh mi erak em hishum, Xentacogh qnqshutyun: Qo masin xorhelis Qnqshanum en matners noric: Ev amar em hishum, Tcharagayt em hishum u arev Ev hishum em hogevor mi nvag, Vor ases orhnutyun er luysi U orhnutyun haci… Ayd im sirtn er orhnum Ev orhnum er na qez, Qo marminn er orhnum… Qo masin xorhelis Jreri pghtorvac hekekanq em hishum… Caghkum Es chimaca: deghdzenin arshaluysic brnkvec, Te arshaluysy: nra brnkumic ays caghkac… Ev kangnel e carn aha aygabaci luysi mej Ibrev phoqrik aygabac: Kangnel varvum e menak, kangnel varvum e lrin, O lrelyayn e hnchum ashxarhum ergn ayrumi, Zov aygabacn ir dzerqov cogh e maghel bocerin, Vor xent ayrumy meghmi: Sakayn lurn ays caghkumi, ibrev bari avetum, Ayd vov tarav aydqan shut meghunerin vosketev, Vor ekel en u irenc boceri mej en netum: Ibrev phoqrik aspetner: U ergum e cary tes, qaghcr mi erg e ergum, Ergum e ergy siro, nvirumi u ayrman, Ev ayd ergic, ayd ergic jrern anzusp hekekum, Qary lalis e andzayn: Ev meghunery voske, ev meghunery zeghun Heranum en: qaghcrutyan bern u pashary kapac, U varvum e deghdzenin aygabaci luyserum: Ibrev phoqrik aygabac: |