Ընտրական նոր օրենսգիրքն ըստ էության հայտարարություն է այն մասին, որ իշխանությունները չեն ցանկանում անցկացնել ընտրություններ: Հակառակ դեպքում նման փաստաթուղթը չէր մշակվի միայն իրենց կողմից, առանց քաղաքական ուժերի հետ համաձայնեցնելու և հրապարակային քննարկումներ անցկացնելու, ու գաղտնի չէր հասնի մինչև Վենետիկի հանձնաժողով: Քաղաքական ընդդիմադիր ուժերն ունեն ինչ-որ չափով միասնական մոտեցում, որ ստորագրված ցուցակները հրապարակվեն, ընտրատեղամասերը նկարահանվեն և հեռարձակվեն, որն օրենքով ամրագրված պահանջ պետք է լինի։

Այս տարիներին Ընտրական օրենսգրքերը չեն եղել պատճառը, որ մեզանում ընտրություններ են կեղծվել: Կեղծիքները լինում են տարբեր մեխանիզմներ օգտագործելով: Վարչական լծակներ, թաղային հեղինակություններ և մեխանիզմներ օգտագործելով՝ կորզում են ձայներ և այստեղ Ընտրական օրենսգիրքը որևէ կապ չունի: Նախորդ ընտրությունները և հանրաքվեն ցույց են տվել, որ լրագրողներն իրենց առաքելությունը կատարելով, ավելորդ աչքերի դեր են կատարում և խոչընդոտում են այն կեղածարարների աշխատանքը, ովքեր փորձում են մաքսիմալ ձայներ կորզել:
Պետք է հավատարմագրման ինստիտուտ ներդրվի, և եթե լրատվամիջոցն ուզում է աշխատել, պետք է հավատարմագրվի ընտրական հանձնաժողովում: Բացի այս առաջարկից մենք պահանջում ենք նաև, որ տարանջատեն լրագրողներին և դիտորդներին, պետք չէ նրանց խառնել իրար հետ և մեկ ընդհանուր թիվ ներկայացնել:

Այն, որ իշխանությունների կողմից պարբերաբար, անկախ իշխանության անվանումից, ընտարկեղծիքները եղել են որպես հիմնական գործելակերպ, դա նորություն չի: Ընտրական օրենսգրքով չի պայմանավորված ընտրակեղծիքների փաստը կամ ընտրակեղծիքների հնարավորությունը: Մենք Ընտրական օրեսգիրքը դիտարկում ենք այն տեսակետից, թե արդյոք` ելնելով ընտրակեղծարարության մեր «հարուստ փորձից», ԸՕ-ն հնարավորություն տալի՞ս է արձանագրելու, բացահայտելու, կանխելու այն, և երկրորդ` հասնելու նրան, որ ընտրակեղծիք կատարած անձը կամ անձինք պատասխանատվության ենթարկվեն: Այ սա´ է ԸՕ-ի հիմնական իմաստն ու բովանդակությունը, և այս տեսակետից, այդ հնարավորությունների տեսակետից ցավոք սրտի, պետք է արձանագրել, որ ընտրական նոր օրենսգիրքը մի քանի քայլ նույնիսկ հետ է գործող ԸՕ-ի համեմատ:

Փոփոխված ԸՕ-ով ավելի են նվազում և սահմանափակվում հասարակական վերահսկողության կողմից խախտումների բացահայտման, կանխման գործիքները: Սա է հիմնական մտահոգող խնդիրը: Թե չէ` իշխանությունները հո Ընտրական օրենսգրքո՞վ չեն խախտումներ անում:

Ընտրությունների ժամանակ, իրականում, լինում էին դեպքեր, երբ տեղամասային կենտրոններ էին գալիս նույնիսկ անծանոթ լրատվամիջոցների ներկայացուցիչներ, հսկայական թվով տարբեր կազմակերպությունների անդամներ՝ որպես դիտորդներ և չէին տարբերվում վստահված անձանցից: Համենայնդեպս, այն դեռևս նախագիծ է միայն, և քննարկման փուլը հենց այն փուլն է, որի ընթացքում պետք է ներկայացվեն առաջարկություններ և փոփոխություններ լինեն:

Ընտրական օրենսգիրքն ամրագրել է բազմաթիվ հնարավորություններ` ընտրական գործընթացի բոլոր մասնակիցների համար: Ինչ վերաբերում է վիճելի դրույթներին, ապա այժմ քննարկումներ են ընթանում:

Այն ունի բազում թերություններ, վիճելի դրույթներ և մի շարք վտանգներ է իրենից ներկայացնում: Կարծում եմ՝ առավել վտանգավորը երկրորդ ցուցակն է` տարածքայինը, քվեարկության նախատեսվող վարկանիշային համակարգը փաստացի փոխարինում է մեծամասնական համակարգին:

Այդ համակարգով ավելացնում ենք փող բաժանելու, ընտրակաշառք բաժանելու սկզբունքը: Եթե այս ճանապարհից չհրաժարվեն, կնշանակի, որ խորհրդարանում որակական փոփոխություն չի լինելու և մականունավոր պատգամավորների թիվը ոչ թե պակասելու է, այլ՝ ավելանալու: